Proverbios 17:1-28
17 Taxuwama name i taxü̃ i õna nügümaxã nangõ̱xgüxü̃ i duü̃xü̃gü ega nügüchi naxaiegu. Rü narümemae nixĩ i nügü nangechaü̃güãcüma íxraxü̃ i õna nügümaxã nangõ̱xgü.
2 Ngẽma coriarü duü̃xü̃ i cua̱x nüxü̃́ ngẽxmaxü̃, rü naxme̱xwa tá nangẽxma i norü cori nane i chixexü̃gu maxü̃xü̃. Rü ngẽma coriarü ngẽmaxü̃gü i nanegüna üxü̃, rü nüxna rü tá ta naxü i ngẽma norü duü̃xü̃ i cua̱x nüxü̃́ ngẽxmaxü̃.
3 Ngẽma úirumü rü diẽrumü, rü üxüwa nixĩ i yaguxü̃ nax ínayi̱xixü̃ca̱x i norü üxaxü̃. Natürü ngẽma tórü ĩnü rü Tupana nixĩ ya nüxü̃ ücü.
4 Ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃ rü ngẽma idorata̱xáxü̃, rü naga naxĩnüe i ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃maxã naxucu̱xẽxü̃.
5 Texé ya yíxema ngearü diẽruã́xẽxü̃ cugüxe, rü chixexü̃ taxü nape̱xewa ya Tupana ya ngearü diẽruã́xẽxü̃ ngo̱xẽẽcü, rü tá tapoxcu ya yíxema taãẽxe i ngẽxguma guxchaxü̃ tüxü̃ üpetügu ya yíxema ngearü diẽruã́xẽ.
6 Nataagü nixĩ i norü o̱xigüarü nga̱xcueruxü̃ ixĩgüxü̃, rü ngẽma naxacügüarü taãxẽ tixĩ ya nanatü rü naé
7 Ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü nüxü̃́ naguxcha nax mexü̃ i orexü̃ yaxuxü̃. Rü yimá mexü̃gu maxü̃cü, rü nüxü̃́ naguxcha nax doraxü̃ yaxuxü̃.
8 Yíxema ãẽ̱xgacüaxü̃́ naxütanüxẽ nax tümaxétüwaama naxüxü̃ca̱x, rü nagu tarüxĩnü nax ngẽmaãcü tüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i pora nax tanayaxuxü̃ca̱x i guxü̃ma i ngẽma tanaxwa̱xexü̃.
9 Yíxema tümamücüaxü̃́ nüxü̃ irüngümaxẽ i ngẽma guxchaxü̃ i naxüxü̃, rü nüxü̃ tangechaü̃. Natürü texé ya nagu rüxĩnüechaxe i ngẽma guxchaxü̃ i tümamücü üxü̃, rü aigu tarüxĩnü, rü tümamücüxü̃ tixĩgachixẽxẽ.
10 Rü yimá naãẽxü̃ cuácü, rü nüxü̃́ name i wüxi i ucu̱xẽ. Natürü ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü woo 100 i cua̱xi i nüxna ixãxgu rü nüxü̃́ nanataxuraxü̃.
11 Ngẽma duü̃xü̃ i nuwa̱xexü̃ rü daica̱x nadau, natürü ngẽma tá naxca̱x ínguxü̃ tá nixĩ i wüxi i uanü i nüxü̃ rüyexeraxü̃ i tama ngechaü̃tümüxü̃ cuáxü̃.
12 Wüxi i osu, rü ngẽxguma naxacügüca̱x nanuxgu, rü naxãũcüma, natürü wüxi i duü̃xü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü yexera naxãũcümaxü̃chi i ngẽxguma norü chixexü̃ naxü̱xgu.
13 Ngẽxguma chi chixexü̃maxã tüxü̃́ cunataeguxẽẽgu i ngẽma mexü̃ i wüxíe cuxca̱x üxü̃, rü guxü̃gutáma nangẽxma i guxchaxü̃ i cupatawa.
14 Ñoma natü inagoxü̃chíüxü̃rüxü̃ nixĩ i ngẽma nu i ixügüxü̃. Rü narümemae nixĩ i paxa nüxna tixũgachi i ngẽma nu naxü̃pa nax nayexeraxü̃.
15 Nangexma i taxre i nacüma ya Tupana tama namaxã taãẽxü̃: Wüxi nixĩ nax tama napoxcuxü̃ i ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃ üchiréxü̃, rü to nixĩ nax tüxü̃ ipoxcuxü̃ ya yíxema tama chixexü̃ üchiréxe.
16 Ngẽma duü̃xü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃, ¿rü ta̱xacüwa nüxü̃́ namexü̃ nax nadiẽruã́xü̃ nax ngẽmamaxã naxca̱x nataxexü̃ca̱x i cua̱x? Erü ngẽma cua̱x rü taxuwama nüxü̃́ name i wüxi i duü̃xü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃.
17 Ngẽma aixcüma tamücü ixĩxü̃, rü guxü̃guma tüxü̃ nangechaü̃, rü ngẽxguma guxchaxü̃ taxca̱x ínguxgu, rü ñoma wüxi i taenexẽxüchirüxü̃ nixĩ.
18 Yíxema tama tümaãẽxü̃ cuáxe rü tü̱xchiama tügü taxã nax nüxü̃ tarüngü̃xẽẽxü̃ca̱x i tümamücü nax to i duü̃xü̃na diẽruca̱x naca̱xaxü̃. Natürü ngẽxguma tümamücü tama natáeguxẽẽãgu i ngẽma diẽru, rü tüxchiama tá tanatáeguxẽxẽ.
19 Ngẽma duü̃xü̃ i toguxexü̃ chixeãẽxü̃ rü nuca̱x nadau, rü ngẽma nügü icua̱xüxü̃ rü norü guxchaxü̃ca̱xtama nadau.
20 Ngẽma chixexü̃gu rüxĩnüxü̃, rü tagutáma nüxü̃ inayangau i ngẽma mexü̃. Rü ngẽma idorata̱xáxü̃, rü guxchaxü̃ tá naxca̱x ínangu.
21 Ngẽxguma nanatü ixĩxgu i wüxi i tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü ngúxü̃ taxca̱x ínanguxẽxẽ. Rü ngẽxguma nanatü ixĩxgu i ngẽma naechitamare maxẽxü̃, rü tagutáma taãxẽ tüxna naxã.
22 Ngẽxguma itaãẽgu, rü ngẽma taãxẽ rü ñoma wüxi i üxüxü̃ i mexü̃rüxü̃ nixĩ, natürü ngẽxguma ingechaü̃gu rü ínarüxĩ i ngẽma tórü pora.
23 Ngẽma ãẽ̱xgacü i chixexü̃ ega guxchaxü̃ namexẽẽgu, rü bexma diẽru ngĩxü̃ nayaxu nax ngẽmaãcü íyatóxẽẽãxü̃ca̱x i ngẽma mugü i mechiréxü̃.
24 Ngẽma naãẽxü̃ cuáxü̃ naxca̱x nadau nax cua̱xwa nanguxü̃. Natürü ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü tama nüxü̃ nacua̱x nax ngextá tá nanguxü̃.
25 Ngẽma nane i tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü nanatüca̱x ínananguxẽxẽ i nu, rü naéca̱x ínananguxẽxẽ i oegaãxẽ.
26 Tama name i tüxü̃ tapoxcu ya yíxema tama chixexü̃ üchiréxe, rü tama name i tüxü̃ tacua̱xi ya yíxema aixcümaxü̃ ixuxe.
27 Yíxema cua̱x tüxü̃́ ngẽxmaxe, rü tama tamuarü orexã̱x. Rü yíxema tümaãẽxü̃ cuáxe, rü tama tanuxwa̱xe, rü yáxna taxĩnü.
28 Woo ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü ngẽxguma nachianemaregu rü nagu tarüxĩnüe nax cua̱x nüxü̃́ ngẽxmaxü̃.
