Proverbios 19:1-29

19  Taxuwama name nax taechitamare imaxü̃xü̃ rü ixuxwa̱xexü̃ ixĩxü̃. Rü narümemae nax tama imuarü diẽruã́xü̃ rü aixcüma mexü̃gu rüxĩnüxü̃.  Ngẽxguma ta̱xacü ixüxchaü̃gu, rü name i mea nagu tarüxĩnüxíra. Rü tama name nax iñu̱xãẽxü̃ ega ta̱xacü ixüxgu, erü ngẽmagagu ítatü.  Ngẽma duü̃xü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü nüxna nixũgachi i ngẽma nacüma i mexü̃, rü ñu̱xũchi Cori ya Tupanana nanaxu nax yimágagu yixĩxü̃ i nüxna yaxũgachixü̃.  Ngẽma diẽruã́xü̃, rü namu i namücügü, natürü ngẽma ngearü diẽruã́xü̃, rü woo namücügü rü nüxna nixĩgachi.  Ngẽma chogüruü̃neta ixĩxü̃, rü taxũtáma niña nax napoxcuxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta i ngẽma idorata̱xáxü̃, rü taxũtáma poxcuwa niña.  Muxü̃ma i duü̃xü̃gü rü ngẽma diẽruã̱xgüxü̃maxã naxãmücügüchaü̃. Rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü nanaxwa̱xe nax namaxã naxãmücüxü̃ i ngẽma ãmare nüxna ãxü̃.  Yíxema ngearü diẽruã́xẽ, rü woo i tümaenexẽgü tüxü̃ naxoe. Rü yexeraãcü tá tüxü̃ naxoe i ngẽma tümamücügü.  Yíxema ngúxe rü nagu maxü̃́xẽ i ngẽma naxca̱x tangúxü̃ rü tügütama tangechaü̃ rü cua̱xwa tangu.  Ngẽma chogüruü̃neta, rü taxũtáma niña nax napoxcuxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta i ngẽma idorata̱xáxü̃, rü yu tá naxca̱x ínangu. 10  Ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃, rü tama name nax ãẽ̱xgacüpatawa nangẽxmaxü̃. Rü wüxi i mugüruxü̃ rü taxucürüwama ãẽ̱xgacügümaxã inacua̱x. 11  Wüxi i duü̃xü̃ i naãẽxü̃ cuáxü̃, rü yáxna namaxã naxĩnü ega texé namaxã nuxgu. Rü ngẽma naãẽxü̃ cuáxü̃ rü mexü̃ naxü i ngẽxguma nüxü̃ iyanangümagu i ngẽma guxchaxü̃gü i togü naxca̱x ügüxü̃. 12  Ngẽxguma nanuxgu ya ãẽ̱xgacü rü ñoma leóü̃ i ngĩ̱xnecüüxü̃rüxü̃ nixĩ. Natürü ngẽxguma nataãẽgu ya ãẽ̱xgacü, rü ñoma cherena i maxẽte̱xe iwaixẽẽxü̃rüxü̃ nixĩ. 13  Wüxi i nane i tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü nanatüxü̃ ngúxü̃ ningexẽxẽ. Rü wüxi i ngexü̃ i natexü̃ chixeãẽxechaü̃xü̃ rü natexü̃ naxoegaãẽxẽxẽ. 14  Ngẽxguma nayu̱xgu i tórü papa rü tórü mama, rü tüxna naxǘ ya ĩpata rü ngẽmaxü̃gü. Natürü ngẽma ãmare ya Tupana tüxna ãxü̃ nixĩ i taxma̱x i aixcüma ngĩãẽxü̃ cua̱xcü. 15  Ngẽma o rü yaxta tüxna naxã. Rü yíxema oxe, rü tümagagu taiya tüxü̃́ nangu̱x. 16  Yíxema nagu ixũxe i mugü, rü tümaarü maxü̃na tadau. Natürü yíxema nüxü̃ oxe ya Cori ya Tupanaarü mugü, rü tümaarü yuca̱x tadau. 17  Ngẽxguma wüxi i duü̃xü̃ i ngearü diẽruã́xü̃xü̃ curüngü̃xẽẽgu diẽrumaxã, rü Tupanaxü̃ nixĩ i curüngü̃xẽẽxü̃. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá cuxü̃́ tüxü̃ natáeguxẽxẽ. 18  ¡Naxuxcu̱xẽ ya cune ñomarüta cuxü̃́ natauxcha nax cunawe̱xãchixẽxẽxü̃. Natürü ngẽxguma cunawe̱xãchixẽxẽgu, rü tama name nax cuyama̱xü̃chixü̃! 19  Yíxema nuechaxe, rü tá tapoxcu. Natürü ngẽxguma poxcuwa tüxü̃ ícunguxuchixẽẽgu, rü tá yexera chixexü̃ taxü. 20  Ngẽxguma texé cuxü̃ ucu̱xẽgu, rü ¡naga naxĩnü rü nayaxu i ngẽma ucu̱xẽ! Rü ngẽxguma i cumax rü wüxi i duü̃xü̃ i cua̱x cuxü̃́ ngẽxmaxe tá quixĩ. 21  Nüma ya yatü, rü nagu narüxĩnü i muxü̃ma i ngẽma naxüxchaü̃xü̃, natürü Cori ya Tupana naxwa̱xexü̃ãcü tá nixĩ i yanguxü̃. 22  Ngẽma inaxwa̱xexü̃ nixĩ nax yaxaixcümaxü̃ i duü̃xü̃gü. Rü ngẽxguma tama imuarü diẽruã̱xgu rü narümemae nax mexü̃gu rüxĩnüxü̃ rü tama idorata̱xáxü̃. 23  Ngẽxguma aixcüma Cori ya Tupanaga ixĩnüegu, rü maxü̃ tüxü̃́ nangẽxma rü tataãxẽ rü taxuxü̃ma i guxchaxü̃ taxca̱x ínangu. 24  Ngẽma oxü̃ rü poratugu narüxu, natürü norü omaxã tama nügüã̱xwa nanange i ngẽma õna. 25  Ngẽxguma napoxcugu i ngẽma tama ixĩnüchaü̃xü̃, rü ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü tá naxuãxẽ rü tama chixexü̃ naxü. Natürü ngẽma naãẽxü̃ cuáxü̃, rü wüxi i ucu̱xẽmaxãtama nixĩ i yanawe̱xãchixü̃. 26  Ngẽma nane i nanatüaxü̃́ ngĩ́xü̃, rü naéxü̃ ínata̱xüchi i tümapatawa, rü taxü̃ i ãne naxü. 27  Pa Chaunex, ngẽxguma tama cunayauxgu i chorü ucu̱xẽ, rü tá nüxna quixũgachi i ngẽma ore i cua̱x nawa ngẽxmaxü̃. 28  Ngẽma duü̃xü̃ i poxü̃ruxü̃neta ixĩxü̃, rü nüxü̃ nacugü i ngẽma mugü i we̱xguxü̃. Rü ngẽma chixexü̃gu maxü̃xü̃, rü naã̱xwa ínaxũxü̃ i ore i chixexü̃. 29  Yima cua̱i̱xruü̃gü, rü marü ínamemare naxca̱x i ngẽma choxü̃gawa̱xegüxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta, marü ínamemare ya yima cua̱i̱xca̱xwe̱xruxü̃gü naxca̱x i ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃.

Notas