Proverbios 21:1-31

21  Ngẽma ãẽ̱xgacüarü ĩnü, rü Tupaname̱xẽwa nangẽxma, rü nüma ya Tupana naxwa̱xexü̃acü nayaxũxẽxẽ, ñoma wüxi i natü ya Tupana naxwa̱xexü̃wa yáxü̃rüxü̃.  Wüxichigü ya yatü, rü naxca̱x name i guxü̃ma i ngẽma naxüxü̃, natürü nüma ya Cori ya Tupana nixĩ i nangugüxü̃ i norü ĩnü i wüxichigü i duü̃xü̃.  ¡Nagu namaxü̃ i ngẽma nacümagü i mexü̃, rü ngẽma nixĩ i guxü̃ma i ãmaregüarü yexera Tupanaca̱x rümemaexü̃!  Nangexma i tomaepü̱x i nacümagü ya Tupana tama namaxã taãẽxü̃: Ngẽma nixĩ nax yigü icua̱xüü̃xü̃, rü yigü ixuxü̃ nax togüarü yexera cua̱x tüxü̃́ ngẽxmaxü̃, rü chixexü̃gu imaxẽxü̃.  Ngẽxguma mea nagu rüxĩnügu i ngẽma ixüxchaü̃xü̃, rü mea tá ínanguxuchi, natürü ngẽxguma ñu̱xãẽãcü ta̱xacü ixüxgu rü chixri ínanguxuchi.  Ngẽma diẽru i womüxẽẽãcü iyaxuxü̃, rü taxuwama name, rü wüxi i paxaãchiruü̃mare nixĩ naxca̱x i ngẽma duü̃xü̃gü i yuca̱x daugüxü̃.  Ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃gu maxẽxü̃, rü ngẽma norü chixexü̃gu tátama nixĩ i nayuexü̃, erü tama mexü̃ca̱x nadaugü.  Ngẽma nacüma i ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃ rü ínitóxü. Natürü ngẽma nacüma i ngẽma duü̃xü̃ i mea maxü̃xü̃, rü aixcüma nawe̱xgu.  Ngẽxguma wüxi i ngexü̃ i chixecümaxü̃maxã cuxãxma̱xgu, rü tama wüxi i taãxẽ nixĩ, woo wüxi ya ĩpata ya taxü̃newa namaxã cungexmagu. Rü narümemae nax cuxrüwama to i nachicawa cungexmaxü̃. 10  Ngẽma chixexü̃gu maxü̃xü̃, rü chixexü̃guxicatama narüxĩnü, rü taguma tüxü̃ nangechaü̃ ya namücügü. 11  Ngẽxguma napoxcugu i ngẽma chixexü̃ üxü̃, rü ngẽma duü̃xü̃ i tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü nüxü̃ nicua̱xãchi nax tama namexü̃ nax chixexü̃ naxüxü̃. Natürü ngẽma naãẽxü̃ cuáxü̃, rü ngẽxguma naxucu̱xẽgu, rü nüxü̃ nicua̱xãchi. 12  Ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃gu maxü̃xü̃, rü Tupana ya ixaixcümacü nanangugü i napatacüã̱x. Rü Tupana nüxü̃ nadau i ngẽxguma norü chixexü̃gu nügü yanatauxexẽẽgu. 13  Texé ya tama nüxü̃ rüngü̃xexẽ́xẽ i ngẽma ngearü diẽruã́xü̃ ega ngü̃xẽẽca̱x tüxna nacaxgu, rü tümax rü tá ta taxúetama tüxü̃ tarüngü̃xẽxẽ ega tüxí ngü̃xẽẽca̱x ítacaxgu. 14  Ngẽxguma wüxi i duü̃xü̃ ínanuyane wüxi i ãmare nüxna ixãxgu, rü itanangüxmüxẽxẽ. 15  Ngẽxguma ãẽ̱xgacü duü̃xü̃güxü̃ icagügu, rü ngẽma mexü̃gu maxü̃xü̃ rü nataãxẽ, natürü ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃ rü namuü̃e erü norü poxcuwa tá naxĩ. 16  Yíxema nüxna ixũgachixe i nacüma i mexü̃, rü yuexü̃tanüwa tá taxũ. 17  Yíxema nagu maxü̃́xẽ nax petawa taxũxü̃, rü bínu tayaxaxüxü̃, rü tügü tapumaraemaxü̃, rü tá düxwa tangearü diẽruã̱x. 18  Ngẽma yatü i chixexü̃gu maxü̃xü̃, rü tá napoxcu nagagu nax ngẽma mea maxü̃xü̃ca̱x guxchaxü̃ ínanguxẽẽxü̃. Rü ngẽxgumarüxü̃ ta i ngẽma idorata̱xáxü̃ rü tá ngúxü̃ ninge nagagu nax ngẽma mea maxü̃xü̃ca̱x guxchaxü̃ ínanguxẽẽxü̃. 19  Narümemae nax cuxica ínachianexü̃wa cungexmaxü̃, rü tama namaxã i wüxi i ngexü̃ i nuwa̱xexü̃ rü tama mexü̃gu rüxĩnüxü̃. 20  Ngẽma naãẽxü̃ cuáxü̃patawa nangema i norü ngẽmaxü̃gü i mexü̃gü, rü pumaragü. Natürü ngẽma tama naãẽxü̃ cuáxü̃ rü nüxü̃́ nataxuma i norü ngẽmaxü̃gü erü nanagu̱xẽẽmare i norü diẽru. 21  Yíxema naxca̱x dauxe nax mexü̃gu tamaxü̃xü̃, rü tixaixcümaxü̃, rü nüxü̃ itayangau i maxü̃, rü duü̃xü̃gü rü tümamaxã nataãxẽ. 22  Ngẽma cua̱x nüxü̃́ ngẽxmaxü̃ rü naxca̱x ínayagoõchi ya wüxi ya ĩane ya meama ípoxegune, rü nayawa̱xgüxẽxẽ i naxtapü̱x i norü duü̃xü̃gü nagu yaxõgüxü̃. Rü ngẽmaãcü nayapu ya yima ĩane. 23  Yíxema tügüna dauxe i tümaarü dexawa, rü taxũtáma guxchaxü̃gu tangu. 24  Ngẽma nügü nüxü̃ írücuáaxü̃xü̃, rü duü̃xü̃gü rü nachiga tá ñanagürügü: —Ngẽma nügü icua̱xüxü̃ rü tama ixĩnüchaü̃xü̃, rü nügü nüxü̃ ínarücuáaxü̃ —ñanagürügü tá. 25  Ngẽma duü̃xü̃ i oxü̃, rü norü ngúchaü̃maregu nayu, erü tama napuracüchaü̃. 26  Nüma i ngẽma oxü̃, rü wüxichigü i ngunexü̃gu rü toguxearü ngẽmaxü̃gü rü nüxü̃́ nangúchaü̃. Natürü ngẽma duü̃xü̃ i aixcüma mexü̃gu rüxĩnüxü̃, rü toguxexü̃ narüngü̃xẽxẽ rü tama naxaü. 27  Nüma ya Cori ya Tupana, rü tama namaxã nataãxẽ i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃arü ãmaregü, erü tama mexü̃ i ĩnümaxã nüxna nanaxãgü. 28  Ngẽma duü̃xü̃ i poxü̃ruxü̃ i ãẽ̱xgacüpe̱xewa tama ixaixcümaxü̃ rü tá napoxcu. Natürü yimá poxü̃ruxü̃ ya ixaixcümacü, rü ngẽxguma ãẽ̱xgacü nüxna caxgux rü tá aixcümaxü̃ nixu. 29  Ngẽma chixexü̃gu maxü̃xü̃ rü nügünatama narüyoe. Natürü ngẽma mexü̃gu maxü̃xü̃, rü nüxü̃ nacua̱x nax aixcüma namexü̃ i ngẽma naxüxü̃. 30  Tupanape̱xewa rü nataxuma i duü̃xü̃arü cua̱x i mexü̃, rü tataxuma ya texé ya nüxü̃ cuáxe, rü nataxuma i ĩnü i aixcüma mexü̃. 31  Ngẽma churara rü nanamexẽxẽ i norü cowaru nax daiwa naxũxü̃ca̱x. Natürü Tupana nixĩ ya yimá pora nüxna ãcü nax norü uanügüxü̃ naporamaexü̃ca̱x.

Notas