Proverbios 28:1-28

28  Ngẽma chixexü̃ üxü̃, rü niña ega woo taxúema nawe ingẽchigügu. Natürü ngẽma aixcüma mexü̃gu maxü̃xü̃ rü ñoma wüxi ya leóü̃rüxü̃ taxuca̱xma namuü̃.  Ngẽxguma wüxi i nachixü̃ane chixri ixũxgu, rü to ningucuchichigü i norü ãẽ̱xgacügü. Natürü ngẽxguma nangẽxmagu i wüxi i ãẽ̱xgacü i aixcüma naãẽxü̃ cuáxü̃, rü mea norü duü̃xü̃gümaxã inacua̱x.  Ngẽma ãẽ̱xgacü i chixri tümamaxã icuáxü̃ ya norü duẽxẽgü ya ngearü diẽruã̱xgüxe, rü ñoma pucü ya tacü ya buanecümaxã nanetüarü o chixexẽẽcürüxü̃ nixĩ i ngẽma ãẽ̱xgacü.  Ngẽma nüxna ixĩgachitanüxü̃ i Cori ya Tupanaarü mugü, rü nüxü̃ nicua̱xüü̃gü i ngẽma chixexü̃ ügüxü̃. Natürü ngẽma naga ĩnüexü̃ i Coriarü mugü, rü tama namaxã nataãẽgü i ngẽma chixexü̃ ügüxü̃.  Ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃ rü tama nüxü̃ nacua̱xgü nax nagu naxĩxü̃ i ngẽma nacüma i mexü̃. Natürü ngẽma Cori ya Tupanaga ĩnüexü̃ rü meama nüxü̃ nacua̱xgü nax nagu naxĩxü̃ i ngẽma nacüma i mexü̃.  Rü ngẽma nax imuarü diẽruã́xü̃ rü chixexü̃gu rüxĩnüxü̃, rü taxuwama name. Rü narümemae nixĩ nax tama imuarü diẽruã́xü̃ rü mexü̃gu rüxĩnüxü̃.  Yíxema nagu ixũxẽ i Tupanaarü mugü, rü wüxi ya nane ya naãẽxü̃ cuácü tixĩ. Natürü yíxema natanügu ãxẽ i ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃, rü tümanatüna ãne taxã.  Yíxema togüna diẽru taxãxgu naxüétüãcüma nayauxtanüxẽ, nax ngẽmaãcü yexera tamuarü diẽruã́xü̃ca̱x, rü natüca̱xmamare nixĩ i ngẽma diẽru i tayaxuxü̃. Erü nüma ya Tupana rü ngẽma duü̃xü̃ i mexü̃gu rüxĩnüxü̃na tá ngĩxü̃ naxã, nax ngẽmamaxã nüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃ca̱x i ngẽma duü̃xü̃gü i ngearü diẽruã̱xgüxü̃.  Yíxema tama naga ĩnüxe i Tupanaarü mugü, rü nüma ya Tupana rü taxũtáma tüxü̃́ nüxü̃ naxĩnü i tümaarü yumüxẽ. 10  Ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃wa tüxü̃ gagüxü̃ ya yíxema mexü̃gu rüxĩnüexe, rü norü chixexü̃gu tátama nangu. Natürü ngẽma yatügü i Tupanape̱xewa mexü̃gu maxẽxü̃, rü mexü̃ tá nayauxgü. 11  Ngẽma diẽruã́xü̃, rü nügügu naxĩnügu rü nüxü̃ nacua̱xüchi. Natürü ngẽxguma ngẽma ngearü diẽruã́xü̃ i naãẽxü̃ cuáxü̃ nangugügu, rü tá nango̱x nax tama aixcüma nüxü̃ nacuáxü̃ i ngẽma diẽruã́xü̃. 12  Ngẽxguma ngẽma mexü̃gu rüxĩnüexü̃ rüporamaegügu, rü duü̃xü̃gü rü nataãẽgü. Natürü ngẽxguma ngẽma chixexü̃gu maxẽxü̃ rüporamaegügu, rü duü̃xü̃gü rü na̱xcha̱xwa inicu̱xgü. 13  Ngẽma duü̃xü̃ i norü pecadu icúxü̃ rü taxũtáma mexü̃ nüxü̃ naxüpetü. Natürü ngẽma duü̃xü̃ i nüxü̃ ixuxü̃ i norü pecadu rü nüxü̃ rüxoxü̃, rü Tupana rü tá nüxü̃́ nüxü̃ inayarüngüma. 14  Yimá yatü ya Tupanaga ĩnücü rü Tupana nüxü̃ narüngü̃xẽxẽ, natürü ngẽma duü̃xü̃ i tama Tupanaga ĩnüxü̃, rü tá chixexü̃gu nangu. 15  Wüxi i ãẽ̱xgacü i chixexü̃ i chixri norü duü̃xü̃gü i ngearü diẽruã̱xgüxü̃maxã icuáxü̃, rü ñoma wüxi i leóü̃ i norü numaxã ingĩ̱xinecüüxü̃rüxü̃ nixĩ, rü wüxi i osu i taiyaxüchixü̃rüxü̃ nixĩ i ngẽma ãẽ̱xgacü i chixexü̃. 16  Ngẽma ãẽ̱xgacü i chixexü̃, rü chixri norü duü̃xü̃gümaxã inacua̱x. Natürü ngẽma ãẽ̱xgacü i tama nügüna nanugüxü̃ i diẽru, rü tá nama̱x i norü maxü̃. 17  Ngẽma máetaxü̃ rü taxũtáma niña ñu̱xmata yayauxgüã rü yama̱xgüã, rü taxúetama naétüwa tachogü. 18  Ngẽma yatü i mexü̃gu maxü̃xü̃ rü taxuca̱xma poxcu namaxã taxuegu. Natürü ngẽma yatü i chixexü̃gu maxü̃xü̃ rü tá poxcu naxca̱x ínangu. 19  Yíxema duü̃xẽ ya naanewa puracüxe, rü tüxü̃́ ínayaxü i tümaarü õna. Natürü ngẽma oxü̃ rü ngẽma nüxü̃́ íyaxüxü̃ nixĩ nax nangearü diẽruã́xü̃. 20  Yimá yatü ya ixaixcümacü, rü duü̃xü̃gü mea nachiga nidexagü. Natürü ngẽma yatü i diẽruguxicatama rüxĩnüxü̃, rü nagagu tátama poxcuwa naxũ. 21  Ngẽma guxchaxü̃arü mexẽẽruxü̃, rü tama name nax tama guxãga naxĩnüxü̃. Rü nangẽxma i duü̃xü̃gü i pecadugu nguxü̃ woo wüxi i íxraxü̃ i paũca̱x. 22  Ngẽma paxa nügü muarü diẽruã̱xẽẽchaü̃xü̃, rü tama nagu narüxĩnü, rü wüxi i ngunexü̃ rü tá naxca̱x ínangu nax nangearü diẽruã́xü̃. 23  Ngẽxguma mea nagu rüxĩnügu, rü yíxema tüxü̃ icua̱xüxü̃xearü yexera name i ngẽma duü̃xü̃ i tüxü̃ rüwe̱xãchixẽẽxü̃. 24  Yíxema tümanatüaxü̃́ rü tümaéaxü̃́ ngĩ́xe rü ñu̱xũchi tügü ixuxe nax taxuxü̃ma i chixexü̃ taxüxü̃, rü máetaxü̃gümücü tixĩ. 25  Yíxema diẽruguxicatama rüxĩnüxe, rü nu ítanguxẽxẽ. Natürü yíxema Cori ya Tupanana rüyoexe, rü nüma rü tüxü̃ narüngü̃xẽxẽ. 26  Ngẽma naechitamare maxü̃xü̃ rü norü ĩnünatama narüyoe. Natürü yíxema aixcüma tümaãẽxü̃ cuáxe, rü tama chixexü̃gu tangu. 27  Yíxema nüxü̃ rüngü̃xẽẽ́xẽ i ngẽma ngearü diẽruã̱xgüxü̃, rü tagutáma ta̱xacü tüxü̃́ nataxu. Natürü yíxema namaxã aüxe i ngẽma ngearü diẽruã̱xgüxü̃, rü duü̃xü̃gü rü tá poraãcü chixexü̃ tümamaxã naxuegugü. 28  Ngẽxguma ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃gu rüxĩnüexü̃ ĩanemaxã icua̱xgügu, rü duü̃xü̃gü na̱xcha̱xwa inicu̱xgü. Natürü ngẽxguma ínanguxü̃gu i ngẽma chixexü̃gu rüxĩnüexü̃, rü ngẽma duü̃xü̃gü i mexü̃gu maxẽxü̃ rü tá nüxí yima ĩanemaxã inacua̱xgü, rü tá mea inixũ.

Notas