Hechos 7:1-60
7 Rü nüma ga chacherdótegüarü ãẽ̱xgacü, rü Estébaü̃na naca rü ñanagürü: —¿Aixcüma yixĩxü̃ i ñaa ore i nüxü̃ yaxugüexü̃? —ñanagürü.
2 Rü Estébaü̃ nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Pa Chautanüxü̃ Pa Ãẽ̱xgacügüx, ¡Choxü̃́ iperüxĩnüe! Gumá Tupana ya mexẽchicü, rü nũxcümaü̃cü ga tórü o̱xi ga Abraáü̃ca̱x nango̱x ga yexguma Mechopotámiaarü naanegu naxãchiü̃gu rü taxũta Aráü̃arü naanewa naxũxgu nax yexma yaxãchiü̃xü̃ca̱x.
3 Rü Tupana rü ñanagürü nüxü̃:“¡Nüxna ixũ i cuchixü̃ane rü cutanüxü̃,rü ngẽma choma tá cuxü̃ nüxü̃ chadauxẽẽxü̃ i naanewa naxũ!”
ñanagürü.
4 Rü yexguma ínaxũxũ ga Abraáü̃ nawa ga yema Cadéuanecüã̱xgüarü naane, rü Aráü̃arü naanegu nayaxãchiü̃. Rü yexguma nanatü yuxguwena, rü ñoma ga naane i ñu̱xma nagu pexãchiü̃xü̃wa naxũ, yerü Tupana núma nanaga.
5 Natürü yexguma rü ta taxuxü̃ma ga noxrüxüchi ga naane nüxna naxã ga Tupana i ñoma i naanewa, rü bai ga íxraxü̃ ga noxrüxüchi ga naane. Natürü Abraáü̃maxã inaxuneta nax yixcaama tá nüxna naxããxü̃ ga norü naane nax yexguma marü nayu̱xguwena rü nataagüarü yixĩxü̃ca̱x. Rü yemaacü Abraáü̃maxã inaxuneta ga woo nax nangexacüxü̃ ga yexguma.
6 Rü Abraáü̃xü̃ ñanagürü ga Tupana:“Ngẽma cutaagü rü to i nachixü̃ane i tama noxrü ixĩxü̃wa tá nangẽxmagü.Rü ngẽma nachixü̃anecüã̱x i duü̃xü̃gü rü norü mugüruxü̃ tá nayaxĩgüxẽxẽ.Rü ngẽma nachixü̃anecüã̱x rü 400 ya taunecü tá chixri namaxã inacua̱x i cutaagü.
7 Natürü choma rü tá chanapoxcue i ngẽma nachixü̃anecüã̱x i duü̃xü̃gü i cutaagü norü mugüruü̃xü̃ yaxĩgüxẽẽxü̃.Rü ngẽmawena i cutaagü rü tá ínachoxü̃ nawa i ngẽma nachixü̃ane,rü nua ñaa nachicawa tá choxü̃ nicua̱xüü̃gü”,
ñanagürü ga Tupana.
8 Rü nüma ga Tupana rü Abraáü̃maxã wüxi ga cua̱xruxü̃ inaxǘ, rü ñanagürü nüxü̃:“Choma rü tá cuxü̃ charüngü̃xẽxẽxü̃ ega cuma rü guxü̃ma i cutanüxü̃ ípewiü̃cha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃gu.Rü ngẽma tá nixĩ i cua̱xruxü̃ i yigümaxã imexẽxẽxü̃”,
ñanagürü ga Tupana. Rü yemaca̱x ga yexguma nabuxgu ga nane ga Ichaá, rü yexguma 8 ga norü ngunexü̃wa nanguxgu, rü nüma ga Abraáü̃ rü ínanawíecha̱xmüpe̱xechiraü̃. Rü yexguma marü naya̱xgu ga Ichaá rü nabu ga nane ga Acóbu, rü nüma ga Ichaá rü ínanawíecha̱xmüpe̱xechiraü̃. Rü yixcama marü naya̱xgu ga Acóbu rü nüxü̃́ nayexma ga 12 ga nanegü. Rü nüma ga Acóbu rü ínanawíü̃cha̱xmüü̃pe̱xechiraü̃ ga guxü̃ma ga yema 12 ga nanegü. Rü yema 12 ga nanegü nixĩ ga norü o̱xigü ga yema 12 ga natücumü ga Iraétanüxü̃.
9 7:9-10 Rü yema 12 ga Acóbu nanegü ga tórü o̱xigü ixĩgüxü̃tanüwa rü wüxi rü Yúche nixĩ. Natürü naenexẽgü ga gumá Yúche rü nixãũxãchie. Rü yemaca̱x Equítuarü naanewa ĩxü̃ ga taxetanüxü̃xü̃ Yúchemaxã nataxegü nax Equítuarü naanewa nagagüãxü̃ca̱x. Natürü Tupana rü Yúchemaxã nayexma, rü nüxü̃ narüngü̃xẽxẽ ga yexguma guxchaxü̃wa nayexmagu. Rü nüma ga Tupana rü Yúchena nanaxã ga cua̱x, rü yemaca̱x ga Equítuanearü ãẽ̱xgacü ga Faraóü̃ rü Yúchemaxã nataãxẽ. Rü nüma ga Faraóü̃ rü ãẽ̱xgacüxü̃ nayangucuchixẽxẽ nax napatamaxã rü guxü̃ma ga yema nachixü̃anemaxã inacuáxü̃ca̱x.
10 Nüü̃ nadau 7:9
11 Rü yexgumaü̃cüxü nayexma ga taiya ga guxü̃ ga Equítuarü naanewa rü Canaáü̃arü naanewa. Rü poraãcü taiya nüxü̃́ nangu̱x ga duü̃xü̃gü. Rü yemaca̱x ga yema nũxcümaü̃güxü̃ ga tórü o̱xigü rü nüxü̃́ nataxu ga nabü ga Canaáü̃arü naanewa.
12 Natürü yexguma nüxü̃ nacuáchigagu ga Acóbu nax nayexmaxü̃ ga nabü ga Equítuanewa, rü yéma nanamugü ga nanegü ga gumá tórü o̱xigü ixĩgüxü̃. Rü yema nixĩ ga norü ügü nax nabüca̱x Equítuanewa naxĩxü̃.
13 Rü yexguma marü nagu̱xgu ga nabü rü wenaxarü Equítuanewa naxĩ ga naenexẽgü. Rü yexguma nixĩ ga nügü yaxuxü̃ ga Yúche naenexẽgümaxã. Rü yemaacü nüxü̃ nacua̱x ga Faraóü̃ ga ta̱xacürü duü̃xü̃ nax yixĩxü̃ ga Yúche.
14 Rü yixcaamaxü̃ra ga Yúche rü tümaca̱x nangema ga nanatü rü guxü̃ma ga natanüxü̃. Rü 75wa nangu ga yema duü̃xü̃gü ga Yúchetanüxü̃ ga Equítuanewa gagüxü̃.
15 Rü yemaacü Equítuanewa naxũ ga Acóbu nax yexma yaxãchiü̃xü̃ca̱x. Rü yexma nayu ga nümax. Rü yexma nayue ta ga nanegü ga tórü o̱xigü.
16 Rü yexguma nayu̱xgu ga Acóbu, rü Chiquéü̃wa nanangegü ga naxü̃ne nax yexma yata̱xgüãxü̃ca̱x nagu ga yema naxma̱xü̃ ga Abraáü̃ diẽrumaxã naxca̱x taxexü̃ ga Amóx nanegüxü̃tawa ga Chiquéü̃wa.
17 Rü yexguma yangaicaxgu nax yanguxü̃ ga Tupanaarü uneta ga Abraáü̃maxã nüxü̃ yaxuxü̃, rü poraãcü nimu ga tatanüxü̃ ga Iraétanüxü̃ ga Equítuanewa.
18 Rü yexguma ningucuchi ga wüxi ga to ga Equítuanearü ãẽ̱xgacü ga tama Yúchechigaxü̃ cuáxü̃.
19 Rü yema ãẽ̱xgacü rü tatanüxü̃xü̃ nawomüxẽxẽ rü chixri tümamaxã inacua̱x ga guxema nũxcümaü̃güxe ga tórü o̱xigü. Rü tüxü̃ namu nax tüxü̃ ítawogüxü̃ ga guxema tümaxacü iyatüxe ga yexwacax buexe nax tayuexü̃ca̱x.
20 Rü yexgumaü̃cüxü nabu ga Moiché, rü Tupanaaxü̃́ nangúchaü̃. Rü naé rü nanatü rü tomaepü̱x ga tauemacü nüxna tadaugü ga tümapatawa.
21 Rü yexguma düxwa ítanata̱xgügu, rü Faraóü̃xacü inayaxu, rü ñoma ngĩnexüchirüxü̃ inayaxẽxẽ.
22 Rü yemaacü Moichéxü̃ nangu̱xẽẽgü ga guxü̃ma ga Equítuanecüã̱xarü cua̱x. Rü nüma ga Moiché rü norü dexawa rü yema naxüxü̃wa rü wüxi ga yatü ga poracü nixĩ.
23 Rü yexguma 40 ga taunecü nüxü̃́ yexmagu ga Moiché rü nagu narüxĩnü ga natanüxü̃ ga Iraétanüxü̃gu nax naxũaneãxü̃.
24 Rü nüxü̃ nadau ga wüxi ga Equítuanecüã̱x ga wüxi ga Iraétanüxü̃xü̃ nax nacua̱xixü̃. Rü yemaca̱x ga Moiché rü yema Iraétanüxü̃étüwa ínayuxu, rü yema Equítuanecüã̱xü̃ nima̱x rü nanayuxẽxẽ.
25 Rü nüma ga Moiché nagu rüxĩnügu rü chi natanüxü̃ ga Iraétanüxü̃ rü chi nüxü̃ nacua̱xgü nax Tupana yéma namuxü̃ nax ínanguxü̃xẽẽãxü̃ca̱x. Natürü tama nüxü̃ nacua̱xgü ga yema natanüxü̃.
26 Rü moxü̃ãcü ga Moiché rü nüxü̃ nadau ga to ga taxre ga Iraétanüxü̃ ga nügü yexma daixü̃, rü nüxna nachogüchaü̃. Rü ñanagürü nüxü̃: “Pema rü pegütanüxü̃ pixĩgü. ¿Rü tü̱xcüü̃ pegü pedai i pemax?” ñanagürü.
27 Rü yexguma ga yema namücüxü̃ icuaxixü̃ rü Moichéxü̃ nata̱xneta, rü ñanagürü nüxü̃: “¿Texé cuxü̃ tamu nax toeru quixĩxü̃ca̱x rü tomaxã icucuáxü̃ca̱x?
28 ¿Ẽ̱xna choxü̃ quimáxchaü̃ yema ĩnex quimáxü̃ ga Equítuanecüã̱xrüxü̃?” ñanagürü.
29 Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnügu ga Moiché, rü niña ga yema naanewa. Rü Madiáü̃anewa naxũ. Rü yema nachixü̃ane ga tama noxrü ixĩxü̃gu nayaxãchiü̃. Rü yexma naxãxma̱x rü nabu ga taxre ga nanegü.
30 Rü 40 ga taunecüguwena rü yema chianexü̃ ga Chinaí ga ma̱xpǘnearü ngaicamana, rü wüxi ga naixeta ga yéma iya̱u̱xraxü̃wa Moichéca̱x nango̱x ga wüxi ga Tupanaarü orearü ngeruxü̃ ga daxũcüã̱x.
31 Rü naba̱i̱xãchi ga Moiché ga yexguma nüxü̃ nada̱u̱xgu. Rü naxca̱x nixũ rü nüxna nangaicama nax mea nüxü̃ nadaxũca̱x. Rü yexguma Moichémaxã nidexa ga Cori ga Tupana, rü ñanagürü nüxü̃:
32 “Choma nixĩ i curü o̱xigüarü Tupana chixĩxü̃,rü Abraáü̃ rü Ichaá rü Acóbuarü Tupana chixĩxü̃”,
ñanagürü. Rü yexguma ga Moiché rü inanaxügü ga norü muü̃maxã nax yadu̱xruxü̃. Rü namuü̃ ga yexma nax nadawenüxü̃.
33 Rü yexguma ga Cori ga Tupana rü ñanagürü nüxü̃:“¡Ínacuaixü̃ i curü chapatu erü ñaa naane i nagu cuchixü̃ rü naxüüne!
34 Choma rü ngóxü̃wama nüxü̃ chadau i ñuxãcü poraãcü ngúxü̃ nax yangegüxü̃ i chorü duü̃xü̃gü i Equítuanewa.Rü nüxü̃ chaxĩnü nax naxauxexü̃.Rü ngẽmaca̱x núma chaxũ nax íchananguxü̃xẽxẽxü̃ca̱x.¡Nua naxũ nax Equítuanewa cuxü̃ chamuxü̃ca̱x!”
ñanagürü ga Tupana.
35 Rü woo ga noxri ga nümagü ga natanüxü̃ rü gumá Moichéxü̃ naxoe ga yexguma ñagügu: “¿Rü texé cuxü̃ tamu nax toeru quixĩxü̃ca̱x rü tomaxã icucuáxü̃ca̱x?” ñagügu. Natürü ga Tupana rü yéma nanamuama nax yema duü̃xü̃güxü̃ ínanguxü̃xẽxẽxü̃ca̱x rü norü ãẽ̱xgacü nax yixĩxü̃ca̱x. Rü yemaacü Moichéxü̃ namu ga Tupana ga yexguma naxü̃tawa namuãgu ga yema norü orearü ngeruxü̃ ga yema naixeta ga iya̱u̱xraxü̃wa naxca̱x nango̱xgu.
36 Rü nümatama ga Moiché nixĩ ga Equítuarü naanewa ínagaxü̃xü̃ ga nũxcümaü̃güxü̃ ga tórü o̱xigü. Rü Equítuanewa, rü Dauchíüxü̃ ga Márwa, rü chianexü̃wa inanawe̱x ga cua̱xruü̃gü, rü nanaxü ga mexü̃ ga taxü̃gü ga Tupanaarü poramaxã naxüxü̃. Rü nüma ga Moiché rü yemaacü 40 ga taunecü nüxü̃ narüngü̃xẽxẽ ga yema duü̃xü̃gü.
37 Rü nümatama ga Moiché nixĩ ga tatanüxü̃ ga Iraétanüxü̃maxã ñaxü̃:“Tupana rü yixcüra tá petanüwa nüxü̃ naxuneta i wüxi i norü orearü uruxü̃ i chaurüxü̃ ixĩxü̃”,
ñanagürü.
38 Rü nümatama ga Moiché nixĩ ga nũxcümaü̃güxü̃ ga tórü o̱xigümaxã nangutaque̱xexü̃ ga yema chianexü̃wa. Rü tórü o̱xigümaxã nayexma ga Chinaí ga ma̱xpǘnewa ga yexguma namaxã yadexaxgu ga Tupanaarü orearü ngeruxü̃ ga daxũcüã̱x. Rü nümatama ga Moiché nixĩ ga naya̱u̱xãxü̃ ga Tupanaarü ore i maxẽxẽẽruxü̃ nax nüxĩ́ tüxna naxããxü̃ca̱x.
39 Natürü ga tórü o̱xigü rü tama naga naxĩnüechaü̃ ga gumá Moiché. Rü nüxü̃ naxoo̱xgüama, rü Equítuaneca̱x nawoeguchaü̃.
40 Rü tórü o̱xigü rü Moichéenexẽ ga Aróü̃xü̃ ñanagürügü: “¡Rü toxca̱x naxü i tupanachicüna̱xãgü nax nawe tarüxĩxü̃ca̱x! Erü tama nüxü̃ tacua̱xgü i ta̱xacü nüxü̃ nax üpetüxü̃ i ngẽma Moiché ga Equítuanewa tüxü̃ ígaxü̃xü̃”, ñanagürügü.
41 Rü yexguma nanaxügü ga wüxi ga wocaxacüchicüna̱xã norü tupanaxü̃. Rü ñu̱xũchi naxca̱x nanadai ga ñuxre ga carnérugü nax yemamaxã nüxü̃ yacua̱xüü̃güxü̃ca̱x. Rü wüxi ga peta naxca̱x naxügü ga yema wocaxacüchicüna̱xã ga nümatama naxügüxü̃.
42 Rü yemaca̱x ga Tupana rü nüxna nixũgachi ga yema duü̃xü̃gü. Rü ínanawogü nax woramacurixü̃, rü üa̱xcüxü̃ rü tauemacüxü̃ yacua̱xüü̃güxü̃ca̱x. Yerü yemaacü Tupanaarü orearü uruü̃güarü poperagu naxümatü, rü ñanagürü:“Pemax, Pa Iraétanüxü̃, ¿Cha̱u̱xca̱x yixĩxü̃ ga penadaixü̃ ga carnérugü ga yexguma 40 ga taunecü chianexü̃wa peyexmagügu?
43 Natürü ga pemax, rü ngextá ípexĩxü̃wa rü ípeyangeetanü ga napata ga yema tupananeta ga Molóx rü yema tupananeta ga Refáü̃arü woramacurichicüna̱xã.Rü yemaacü pegüwe ípenangeexü̃ ga yema tupananetachicüna̱xãgü ga pematama pexügüxü̃ nax nüxü̃ picua̱xüü̃güxü̃ca̱x.Rü ngẽmaca̱x i ñu̱xma rü perü naanewa tá pexü̃ íchawoxü̃ rü yáxü̃wa i Babiróniaanearü yexerawa tá pexü̃ chamugü”,
ñanagürü ga yema orearü uruü̃güpanewa.
44 Rü yema chianexü̃wa rü tórü o̱xigü nüxü̃́ nayexma ga Tupanapata ga naxchirunaxca̱x. Rü gumágu nixĩ ga namaxã nanguxü̃güxü̃ ga Tupanaarü mugü ga nutagu ümatüxü̃. Rü gumá ĩpata ga naxchirunaxca̱x nixĩ ga Moichéxü̃ nawéxü̃ne ga Tupana ga ñuxãcü tá nax naxüaxü̃.
45 Rü yexguma nayu̱xguwena ga Moiché, rü Yochué ningucuchi ga ãẽ̱xgacü nax yixĩxü̃. Rü tórü o̱xigü rü nua tórü naanewa nanangegü ga gumá ĩpata ga naxchirunaxca̱x ga yexguma Yochuémaxã napugüãgu ga ñaa naane nüxna ga yema duü̃xü̃gü ga Tupana íwoxü̃xü̃ nape̱xewa ga tórü o̱xigü. Rü núma nayexma ga gumá ĩpata rü ñu̱xmata Dabí ingucuchigu nax ãẽ̱xgacü yixĩxü̃.
46 Rü gumá ãẽ̱xgacü ga Dabí rü Tupana rü poraãcü namaxã nataãxẽ. Rü nüma ga Dabí rü nüxna naxca̱x naca nax naxüaxü̃ca̱x ga wüxi ga napata naxca̱x ga gumá Acóbuarü Tupana.
47 Natürü Dabí nane ga Charomóü̃ nixĩ ga naxücü ga gumá Tupanapata ga taxü̃ne ga Tupanaca̱x ixĩxü̃ne.
48 Natürü ya Tupana ya Guxãétüwa Ngẽxmacü rü tama duü̃xü̃gü üxü̃ne ya Tupanapatagümaxã naxãpata. Rü yemaca̱x ga Tupana rü nũxcüma ga norü orearü uruü̃wa rü ñanagürü:
49 7:49-50 “Choma rü daxũguxü̃ i naane nixĩ i chorü tochicaxü̃ ixĩxü̃ rü ñoma i naane nixĩ i chorü chicutüruxü̃ ixĩxü̃.¿Rü ñuxũcürüwa i nagu perüxĩnüexü̃ nax penaxüxü̃ ya wüxi ya chopata ya chaugu mexü̃ne?”
ñanagürü ga Cori ya Tupana. Rü ñanagürü ta ga Tupana:
“¿Tama ẽ̱xna choma yixĩxü̃ ichanaxüxü̃ ga guxü̃ma i ta̱xacü i ngẽxmaxü̃? ¿Rü ñuxãcü chi penaxüxü̃ i wüxi i nachica i nagu charüngü̃xü̃?”
—ñanagürü ga norü orewa.
50 Nüü̃ nadau 7:49
51 Rü ñanagürü ga Estébaü̃: —Dücax Pa Ãẽ̱xgacügüx, pema rü guxü̃guma nüxü̃ pexoe i Tupanaarü ore, rü tama iperüxĩnüechaü̃. Rü peãẽwa rü tama peyaxõgüchaü̃. Rü pema rü guxü̃guma Tupanaãxẽ ya Üünecümaxã penueecha. Rü ngẽmaãcü i pema rü yema nũxcümaü̃güxü̃ ga perü o̱xigürüü̃tama pixĩgü.
52 Rü perü o̱xigü rü chixri namaxã inacua̱xgü ga guxü̃ma ga Tupanaarü orearü uruü̃gü. Rü nanadai ga yema orearü uruü̃gü ga nüxü̃ ixuchigagüxü̃ nax núma tá naxũxü̃ ga gumá mecü ya Ngechuchu. Rü yexguma ínanguxgu ga gumá Ngechuchu rü pema rü Pirátupe̱xewa ípenaxuaxü̃ rü peyama̱x.
53 Rü pema rü Tupanaarü orearü ngeruü̃gü ga daxũcüã̱xü̃tawa penayaxu ga Tupanaarü mugü, natürü tama naga pexĩnüe —ñanagürü ga Estébaü̃.
Nayu ga Estébaü̃
54 Rü yexguma nüxü̃ naxĩnüegu ga yema ore, rü nanuexüchi ga yema ãẽ̱xgacügü. Rü norü numaxã Estébaü̃ca̱x nixü̃́xchapütagü.
55 Natürü ga Estébaü̃ rü aixcüma Tupanaãxẽ ya Üünecü nawa nayexma. Rü daxũ nadawenü, rü nüxü̃ nadau ga Tupanaarü üüne. Rü nüxü̃ nadau ga Ngechuchu ga Tupanaarü tügünecüwagu chicü.
56 Rü yexguma rü ñanagürü: —Nüxü̃ chadau nax yango̱xnaãchixü̃ i naanetüwe, rü nüxü̃ chadau ya Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü ya Nanatüarü tügünecüwagu chicü —ñanagürü ga Estébaü̃.
57 Natürü nümagü rü nügü narütütamachi̱xẽgü, rü tagaãcü aixta naxüeãcüma wüxigu nüxna nayu̱xgu.
58 Rü ínanagaxüchigü ga ĩanewa, rü nutagümaxã ínanamuxũchigü. Rü yéma nayexma ga wüxi ga ngextü̱xüxü̃ ga Chaurugu ãégaxü̃. Rü yemaxü̃ nanawotanü ga norü gáuxü̃chirugü ga ínacuxuchigüxü̃ ga yema duü̃xü̃gü ga Estébaü̃xü̃ íxuaxü̃güxü̃.
59 Rü yexguma nutamaxã ínamuxũchigüãguyane, rü nayumüxẽ ga Estébaü̃ rü ñanagürü: —Pa Cori Pa Ngechuchux, ¡Nayaxu i chauãxẽ! —ñanagürü.
60 Rü yemawena rü inacaxã́pü̱xü, rü tagaãcü aixta naxü, rü ñanagürü: —Pa Cori Pa Tupanax, ¡Taxṹ i ñaa pecaduca̱x cunapoxcuexü̃ i ñaa duü̃xü̃gü! —ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxguwena rü nayu.
