San Lucas 9:1-62
9 Rü Ngechuchu rü nanangutaque̱xexẽxẽ ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü. Rü pora nüxna naxã rü nüxna naxãga nax ínawoxü̃ãxü̃ca̱x ga naguxü̃raü̃xü̃ ga ngo̱xogü, rü nax nameexẽẽãxü̃ca̱x ga duü̃xü̃gü ga ida̱xaweexü̃.
2 Rü nayamugü nax duü̃xü̃gümaxã nüxü̃ yaxugüexü̃ca̱x ga ore ga mexü̃ nax ñuxãcü ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ ya Tupana, rü nax nameexẽẽãxü̃ca̱x ga duü̃xü̃gü ga ida̱xaweexü̃.
3 Rü ñanagürü nüxü̃: —¡Rü taxuxü̃táma ípinge i perü namawaxü̃, rü bai ya perü caxü̃chigüxü̃ ya naixmena̱xã, rü bai i perü choca, rü bai i perü paũ, rü bai i perü diẽru. Rü wüxitama i pexchiru ípinge, rü tama i taxre!
4 Rü ngẽxguma wüxi ya ĩanewa pengugügu, ¡rü wüxi ya ĩpatagutama perücho rü ñu̱xmata ipexĩãchi nawa ya yima ĩane!
5 Rü ngẽxguma chi wüxi ya ĩanewa tama pexü̃ nayauxgügu ¡rü ípechoxü̃ nawa ya yima ĩane! Rü ngẽxguma ngéma ipexĩãchigu ¡rü ipepagücutü i perü üxaxü̃cutü nax ngẽmawa nüxü̃ nacua̱xgüxü̃ca̱x nax chixexü̃ naxügüxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü! —ñanagürü.
6 Rü inaxĩãchi, rü guxü̃ma ga ĩanexacügüwa naxĩ. Rü nüxü̃ nixugüetanü ga Tupanaarü ore ga mexü̃. Rü guxü̃wama nanameexẽẽtanü ga duü̃xü̃gü ga ida̱xaweexü̃.
Eróde rü naxoegaãxẽ yerü tama nüxü̃ nacua̱x nax texé yixĩxü̃ ga Ngechuchu
7 Rü Gariréaanearü ãẽ̱xgacü ga Eróde, rü nüxü̃ nacuáchiga ga guxü̃ma ga yema Ngechuchu üxü̃. Rü poraãcü naxoegaãẽ ga Eróde, yerü nümaxü̃ ga duü̃xü̃gü rü ñanagürügü: —Cuáü̃ ya báiü̃xẽẽruxü̃ nixĩ ya yimá rü marü wena namaxü̃ —ñanagürügü.
8 Natürü togü rü ñanagürügü: —Nũxcümaü̃cü ga Tupanaarü orearü uruxü̃ ga Ería nixĩ, rü wena nango̱x —ñanagürügü. Rü togü rü ñanagürügü: —Nai ga nũxcümaü̃cü ga Tupanaarü orearü uruxü̃ nixĩ, rü wena namaxü̃ —ñanagürügü.
9 Natürü Eróde rü ñanagürü: —Chomatama chanamu nax Cuáü̃xü̃ yadaeruxü̃ca̱x. ¿Rü ta̱xacü ẽ̱xna nixĩ i ngẽma yatü i duü̃xü̃gü ngẽmaãcü poraãcü nüxü̃ ixuchigagüechaxü̃? —ñanagürü. Rü Eróde rü nüxü̃́ nangúchaü̃ nax Ngechuchuxü̃ nadauxü̃.
Ngechuchu rü nanachibüexẽxẽ ga 5,000 ga yatügü
10 Rü yexguma nawoegu̱xgu ga yema Ngechuchuarü ngúexü̃gü ga yamugüxü̃, rü Ngechuchumaxã nüxü̃ nixugüe ga yema naxügüxü̃. Rü nüma ga Ngechuchu rü yema norü ngúexü̃gümaxã nixũgachi, rü Bechaídaarü ĩanewa namaxã naxũ.
11 Natürü yexguma duü̃xü̃gü nüxü̃ cua̱xgügu ga ngextá nax nayexmaxü̃, rü Ngechuchuwe narüxĩ. Rü Ngechuchu rü meama yema duü̃xü̃güxü̃ nayaxu, rü namaxã nüxü̃ nixu nax ñuxãcü ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ ya Tupana. Rü nanameexẽxẽ ga yema duü̃xü̃gü ga ida̱xaweexü̃.
12 Rü yexguma marü nayáuanegu, rü Ngechuchuca̱x naxĩ ga yema 12 ga ngúexü̃gü ga yamugüxü̃. Rü ñanagürügü nüxü̃: —¡Íyamugü i ñaa duü̃xü̃gü nax ĩanexacügü rü naanegü ya ngaicamana ngẽxmagünewa nax naxĩxü̃ca̱x, rü ngẽxma nax napegüxü̃ca̱x rü norü õnaca̱x yataxegüxü̃ca̱x! Erü nua íngẽxmagüxü̃wa rü nataxuma i ta̱xacürü õna —ñanagürügü.
13 Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Pematama penaxüwemü! —ñanagürü. Rü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Wüxime̱e̱xpü̱x i paũ rü taxre i choxnixicatama toxü̃́ nangẽxma. ¿Ẽ̱xna cunaxwa̱xe nax naxca̱x tayataxegüxü̃ i õna naxca̱x i guxü̃ma i ñaa duü̃xü̃gü? —ñanagürügü.
14 Rü 5,000 ga yatügü nixĩ ga yema yéma yexmagüxü̃. Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃ ga norü ngúexü̃gü: —¡Ẽcü ípenatogüxẽxẽ̱x i 50 chigü i wüxi tücumüwa! —ñanagürü.
15 Rü yemaacü nanaxügü ga norü ngúexü̃gü. Rü mea ínanatogüxẽxẽ ga guxü̃ma ga duü̃xü̃gü.
16 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanade ga yema wüxime̱e̱xpü̱x ga paũ rü yema taxre ga choxni. Rü daxũgu nadawenüãcüma Tupanana moxẽ naxã, rü ñu̱xũchi inanabücu ga yema paũ rü choxni. Rü norü ngúexü̃güna nanaxã nax nüxü̃ yanuaxü̃ca̱x ga yema duü̃xü̃gü.
17 Rü guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü rü meama nachibüe. Rü yemawena rü 12 ga pexchigü nanapágüama namaxã ga yema paũchipe̱xegü rü choxnichipe̱xegü ga íyaxügüxü̃.
Pedru nanango̱xẽxẽ nax Cristu yixĩxü̃ ga Ngechuchu
18 Rü wüxi ga ngunexü̃ rü Ngechuchu norü ngúexü̃gümaxã noxrüwama yayumüxẽgu, rü nüma rü norü ngúexü̃güna naca, rü ñanagürü: —¿Ñuxũ ñaxü̃ i duü̃xü̃gü i chauchiga i choma nax texé chixĩxü̃? —ñanagürü.
19 Rü norü ngúexü̃gü nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —Nangexma i duü̃xü̃gü rü: “Cuáü̃ ya báiü̃xẽẽruxü̃ quixĩ”, ñagüxü̃, rü togü rü: “Ería quixĩ”, ñagüxü̃, rü togü rü: “Wüxi ga nũxcümaü̃cü ga Tupanaarü orearü uruxü̃ i wena maxü̃cü quixĩ”, ñagüxü̃ —ñanagürügü.
20 Rü yexguma Ngechuchu nüxna naca rü ñanagürü: —Rü pemax, ¿ñuxũ ñapegüxü̃ choxü̃ nax texé chixĩxü̃? —ñanagürü. Rü Pedru nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Cuma nixĩ ya Cristu ya Tupana núma cumuxü̃ —ñanagürü.
Ngechuchu nüxü̃ nixu ga norü yuxchiga
21 Rü Ngechuchu rü nayaxucu̱xẽgü ga norü ngúexü̃gü nax taxúemaama nüxü̃ yaxugüexü̃ca̱x nax nüma rü Cristu yixĩxü̃.
22 Rü ñanagürü nüxü̃ ga norü ngúexü̃gü: —Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü rü poraãcü ngúxü̃ tá ninge. Rü tá nüxü̃ naxõõ̱xgü i Yudíugüarü ãẽ̱xgacügü, rü chacherdótegüarü ãẽ̱xgacügü, rü ngẽma ngúexẽẽruü̃gü i Moichéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃. Rü tá nayama̱xgü, natürü tomaepü̱x i ngunexü̃gu rü wena táxarü namaxü̃ —ñanagürü.
23 Rü yemawena rü guxü̃ma ga norü ngúexü̃güxü̃ ñanagürü: —Rü ngẽxguma texé chowe rüxũxchaü̃gu, ¡ẽcü nüxü̃ tarüxo i tümaarü ngúchaü̃, rü yáxna namaxã taxĩnü i ngẽma guxchaxü̃gü i tümaca̱x ínguxü̃ i wüxichigü i ngunexü̃gu, rü ñu̱xũchi chowe tarüxũ!
24 Erü yíxema tama cha̱u̱xca̱x inaxãxẽ i tümaarü maxü̃ rü tá itanatauxẽxẽ. Natürü texé ya cha̱u̱xca̱x inaxãxẽ i tümaarü maxü̃ rü tá tanayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃.
25 ¿Rü ta̱xacüwa nüxü̃́ namexü̃ ya wüxi ya yatü ega nayauxãgu i guxü̃ma i ñoma i naanewa ngẽxmagüxü̃, natürü iyanatauxẽẽãgu i norü maxü̃?
26 Rü ngẽxguma texé cha̱u̱xca̱x ãnegu rü naxca̱x taxãneegu i chorü ore, rü Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü rü tá ta tümaca̱x naxãne i ngẽxguma norü üünemaxã rü Nanatüarü üünemaxã rü norü orearü ngeruü̃gü i üünexü̃maxã núma naxũxgu.
27 Rü aixcüma pemaxã nüxü̃ chixu rü ñuxre i duü̃xü̃gü i nua ngẽxmagüxü̃ rü taxũtáma nayu ñu̱xmatáta nüxü̃ nadaugü nax ñuxãcü ãẽ̱xgacü yixĩxü̃ ya Tupana —ñanagürü.
Ngechuchu rü toraxü̃ãcü nango̱x
28 Rü 8 ga ngunexü̃guwena nax yema ñaxü̃, rü Ngechuchu rü wüxi ga ma̱xpǘnewa naxũ nax yéma yayumüxẽxü̃ca̱x. Rü ínayaxümücügü ga Pedru rü Chantiágu rü Cuáü̃.
29 Rü yexguma ínayumüxẽyane ga Ngechuchu rü nachiwe rü ngürüãchi niyauracüxü, rü naxchiru rü ta niyauracüxü, rü poraãcüxüchima nacómü.
30 Rü yéma nango̱x ga taxre ga yatügü ga Ngechuchumaxã idexagüxü̃. Rü Moiché nixĩ ga wüxi, rü Ería nixĩ ga to.
31 Rü yema taxre íyexmagüxü̃wa rü poraãcüxüchi nangóone. Rü ínidexagü nachiga ga ñuxãcü Yerucharéü̃gu tá nax nayuxü̃ ga Ngechuchu.
32 Rü Pedru rü namücügü rü woo poraãcü nax nayaxtaegüxü̃, rü tama napee. Rü nüxü̃ nadaugü nax poraãcü nangóonexü̃ naxü̃tawa ga Ngechuchu rü yema taxre ga yatügü ga namaxã yexmagüxü̃.
33 Rü yexguma yema taxre ga yatügü Ngechuchuna ixĩgachigu, rü Pedru rü ñanagürü Ngechuchuxü̃: “Pa Ngúexẽẽruxü̃x, namexẽchi nixĩ nax nua ingẽxmagüxü̃. Rü tá tanaxü ya tomaepü̱x ya düxenü, rü wüxi ya cuxca̱x, rü nai ya Moichéca̱x, rü nai ya Eríaca̱x”, ñanagürü. Natürü ga Pedru rü tama nüxü̃ nacua̱x nax ñuxũ ñaxü̃ yerü poraãcü nanaxĩ̱xãchiãxẽ.
34 Rü yexguma íyadexayane ga Pedru, rü wüxi ga caixanexü̃ natanügu nayanga̱i̱xema. Rü yexguma yema caixanexü̃ natanügu yanga̱i̱xemagu rü poraãcü namuü̃e ga yema ngúexü̃gü.
35 Rü yema caixanexü̃wa inanaxũ ga wüxi ga naga ga ñaxü̃: “Daa nixĩ ya Chaune ya nüxü̃ changechaü̃xü̃chicü. ¡Rü naga pexĩnüe!” ñaxü̃.
36 Rü yexguma yanachianegu ga yema naga rü Ngechuchuxicatama yéma nayaxǘ. Rü nüma ga yema ngúexü̃gü rü yema ngunexü̃gügu taguma texémaxã nüxü̃ nixugüe ga yema nüxü̃ nadaugüxü̃ rü nüxicatama nüxü̃ nacua̱xgü.
Ngechuchu nanamexẽxẽ ga wüxi ga bucü ga ngo̱xo nawa yexmacü
37 Rü yexguma moxü̃ãcü guma ma̱xpǘnewa yanachoü̃gu, rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü yéma Ngechuchuca̱x naxĩ.
38 9:38-39 Rü yema duü̃xü̃gütanüwa rü wüxi ga yatü tagaãcü Ngechuchuxü̃ ñanagürü: —Pa Ngúexẽxẽruxü̃, ¡choxü̃ rüngü̃xẽxẽ, rü tüxü̃ nadau ya chaune ya tügümaxã choxü̃́ wüxicáxe! Rü wüxi i ngo̱xo tümawa nangẽxma. Rü ngẽxguma tüxü̃ naxü̱xgu, rü aita tüxü̃ naxüxẽxẽ, rü tüxü̃ naxãũãẽxẽxẽ, rü tüxü̃ narüchia̱xẽxẽ. Rü ngẽma ngo̱xo rü poraãcü ngúxü̃ tüxü̃ ningexẽxẽ, rü tama tüxü̃ ningéxchaü̃.
39 Nüü̃ nadau 9:38
40 Rü marü nüxü̃ chaca̱a̱xü̃ i curü ngúexü̃gü nax tümawa ínata̱xüchigüãxü̃ca̱x i ngẽma ngo̱xo, natürü tama nüxü̃́ inaxĩnü —ñanagürü.
41 Rü yexguma Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Pa Duü̃xü̃gü i Tama Yaxõgüxü̃x rü Chixexü̃gu Rüxĩnüexü̃x, ¿Ñuxguratáta i pemaxã chanuxmaxü̃ rü yáxna pemaxã chaxĩnüxü̃? ¡Nua naga ya cune! —ñanagürü.
42 Natürü yexguma Ngechuchuxü̃tawa nanguxgu ga gumá bucü, rü yema ngo̱xo rü gumá bucüxü̃ ñaxtüanegu nayanguxẽxẽ, rü nanaxãũãẽxẽxẽ. Natürü Ngechuchu nananga ga yema ngo̱xo, rü nanamexẽxẽ ga gumá bucü. Rü ñu̱xũchi nanatüxü̃tawa nanamu.
43 Rü guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü rü naba̱i̱xãchiãẽgü ga yexguma nüxü̃ nadaugügu ga ñuxãcü nax naporaxü̃ ya Tupana.
Ngechuchu rü wenaxarü nüxü̃ nixu ga norü yuxchiga
Rü yexguma yema duü̃xü̃gü namaxã ba̱i̱xãchieyane ga yema Ngechuchu üxü̃, rü nüma rü norü ngúexü̃güxü̃ ñanagürü:
44 —¡Mea iperüxĩnüe i ñaa pemaxã nüxü̃ chixuxü̃! ¡Rü taxṹ i nüxü̃ ipeyarüngümaexü̃! Rü Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü, rü tá duü̃xü̃güme̱xẽgu nangu̱xẽẽãxü̃ —ñanagürü.
45 Natürü ga norü ngúexü̃gü rü tama nüxü̃ nacua̱xgüéga ga yema namaxã nüxü̃ yaxuxü̃ yerü Tupana rü tama naxca̱x nanango̱xẽxẽ ga yema ore nax mea nüxü̃ nacua̱xgüxü̃ca̱x. Rü naétü namuü̃e nax Ngechuchuna nacagüexü̃ nax mea namaxã nango̱xẽẽãxü̃ca̱x ga yema namaxã nüxü̃ yaxuxü̃.
¿Texé tá tixĩ ya guxãarü yexera ixĩxẽ?
46 Rü yexguma ga norü ngúexü̃gü rü inanaxügüe nax nügümaxã yaporagatanücüüxü̃ nachiga nax texé tá tixĩxü̃ ya natanüwa guxãarü yexera ixĩxẽ.
47 Natürü Ngechuchu rü nüxü̃ nacua̱xama ga yema norü ngúexü̃gü nagu rüxĩnüexü̃. Rü yemaca̱x wüxi ga buxü̃ nügüxü̃tawa naga, rü nügüxü̃tagu nayachixẽxẽ.
48 Rü ñanagürü nüxü̃ ga norü ngúexü̃gü: —Texé ya chauégagu ñaa buxü̃xü̃ yaxúxe, rü choxü̃ nixĩ i tayaxuxü̃. Rü yíxema choxü̃ yaxúxe, rü Chaunatü ya núma choxü̃ mucüxü̃ rü ta tayaxu. Rü yíxema guxãarü yexera tügü írüxíraxe, rü yíxema tixĩ ya guxãarü yexera ixĩxẽ —ñanagürü.
Texé ya tama taxchi aixe rü tórü ngü̃xẽẽruxü̃ tixĩ
49 Rü yexguma ga Cuáü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruxü̃x, nüxü̃ tadau ga wüxi ga yatü ga cuégagu ngo̱xogü íwoxü̃xü̃. Rü toma nüxna tanachu̱xu ga yema yerü tama tatanüxü̃ nixĩ ga nümax —ñanagürü.
50 Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Tama name i nüxna nax penachu̱xuxü̃. Erü texé ya tama taxchi aixe, rü tórü ngü̃xẽẽruxü̃ tixĩ —ñanagürü.
Ngechuchu nayangagü ga Chantiágu rü Cuáü̃
51 Rü yexguma marü yangaicagu ga Ngechuchu nax daxũguxü̃ ga naanewa naxũxü̃, rü tama namuü̃ãcüma inaxũãchi nax Yerucharéü̃wa naxũxü̃.
52 Rü nügüpe̱xegu nayamugü ga ñuxre ga norü orearü ngeruü̃gü. Rü nümagü rü nawa naxĩ ga wüxi ga ĩanexacü ga Chamáriaanewa yexmane, nax yexma naxca̱x yadaugüxü̃ca̱x ga wüxi ga ĩpata nax Ngechuchu nagu pexü̃nexü̃.
53 Natürü yema Chamáriaanecüã̱x rü tama nanayauxgüchaü̃, yerü nüxü̃ nacua̱xgü nax Yerucharéü̃wa tá naxũxü̃.
54 Rü yexguma yemaxü̃ nadaugügu ga norü ngúexü̃gü ga Chantiágu rü Cuáü̃, rü ñanagürügü Ngechuchuxü̃: —Pa Corix, ¿cunaxwa̱xexü̃ nax Tupanana naxca̱x tacaxü̃ nax daxũwa ne namuaxü̃ca̱x ya üxü nax nagu̱xẽẽãxü̃ca̱x i guxü̃ma i ñaa duü̃xü̃gü, yema nũxcümaü̃cü ga Tupanaarü orearü uruxü̃ ga Ería üxü̃rüxü̃? —ñanagürügü.
55 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nüxü̃ nadawenü, rü nayangagü.*
56 Rü yexguma rü nai ga ĩanexacüwa naxĩ.
Duü̃xü̃gü ga Ngechuchuwe rüxĩxchaü̃xü̃chiga
57 Rü yexguma namagu naxĩxgu rü wüxi ga yatü Ngechuchuxü̃ ñanagürü: —Pa Corix, cuwe charüxũxchaü̃ i ngextá cuma ícuxũxü̃wa —ñanagürü.
58 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Ngowagü rü nüxü̃́ nangẽxma i naxmaxü̃gü, rü werigü rü nüxü̃́ nangẽxma i naxchiãü̃gü, natürü Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü, rü nataxuma i nachica i ngextá nagu yacuxeruxü̃ —ñanagürü.
59 Rü Ngechuchu ñanagürü nüxü̃ ga wüxi ga to ga yatü: —¡Chowe rüxũ! —ñanagürü. Natürü nüma ga yema yatü rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Corix, noxri chanaxwa̱xe i chaunatüxü̃ ichayata̱xíra —ñanagürü.
60 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Nüe ngẽma cutanüxü̃ i tama yaxõgüxü̃ iyata̱xgü i ngẽma yuexü̃, natürü i cuma rü name nax nüxü̃ cuyarüxuxü̃ i Tupanaarü ore nax ñuxãcü guxãarü ãẽ̱xgacü nax yixĩxü̃ i nümax —ñanagürü.
61 Rü wüxi ga to ga duü̃xü̃ rü ñanagürü nuxü̃: —Pa Corix, cuwe charüxũxchaü̃, natürü chanaxwa̱xe i nüxü̃ chayarümoxẽxíra i ngẽma chopatacüã̱xgü —ñanagürü.
62 Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Texé ya yíxema inaxügüxe nax Tupanaarü puracüwa tapuracüxü̃, natürü tümaarü ngẽmaxü̃guama rüxĩnüxe, rü tama tame nax Tupanaarü puracü taxüxü̃ —ñanagürü.
Notas
^ 9:55 Reina-Valera: Rü ñanagürü nüxü̃: —Pema rü tama nagu perüxĩnüe nax texéarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃. 56 Erü Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü, rü tama duü̃xü̃güarü tauxexẽẽwa núma naxũ, natürü núma naxũ nax duü̃xü̃güxü̃ namaxẽxẽẽxü̃ca̱x —ñanagürü.
