San Mateo 5:1-48
5 Rü yexguma Ngechuchu nüxü̃ da̱u̱xgu ga yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü, rü wüxi ga ma̱xpǘnegu naxĩnagü namaxã ga norü ngúexü̃gü. Rü yéma narüto, rü norü ngúexü̃gü nüxü̃ ínachomaeguãchi.
Ngechuchu rü duü̃xü̃gümaxã mexü̃ naxuegu
2 Rü nüma ga Ngechuchu rü inanaxügü ga nax nangúexẽẽãxü̃ ga duü̃xü̃gü, rü ñanagürü:
3 “Tataãẽgü ya yíxema nüxü̃ icua̱xãchitanüxe i tümaarü pecadu rü Tupanawe rüxĩxe, erü tümaca̱x nixĩ i daxũguxü̃ i naane ya Tupana ãẽ̱xgacü ixĩxü̃wa.
4 Tataãẽgü ya yíxema ngúxü̃ ngegüxe, erü Tupana tá tüxü̃ nataãẽgüxẽxẽ.
5 Tataãẽgü ya yíxema tama tügü icua̱xüxü̃güxe, erü tá tanayauxgü i ñoma i naane nax norü yixĩxü̃ca̱x.
6 Tataãẽgü ya yíxema poraãcü tüxü̃́ nangúchaü̃güxe nax Tupanape̱xewa mexü̃ taxügüxü̃, erü Tupana tá tüxna nanaxã i ngẽma mexü̃ i tüxü̃́ ngúchaü̃güxü̃.
7 Tataãẽgü ya yíxema togü tüxü̃́ ngechaxü̃tümüxü̃güxe, erü tümagü rü tá ta Tupanaaxü̃́ tangechaxü̃tümüxü̃gü.
8 Tataãẽgü ya yíxema tama chixexü̃gu rüxĩnüexe, erü yíxema tá tixĩgü ya Tupanaxü̃ daugüxe.
9 Tataãẽgü ya yíxema chogüruxü̃ ixĩgüxe, erü Tupana rü nanegümaxã tá tüxü̃ naxu.
10 Tataãẽgü ya yíxema duü̃xü̃gü tümachi aiexe naxca̱x nax Tupana naxwa̱xexü̃ãcü tamaxẽxü̃. Erü tümaca̱x nixĩ i daxũguxü̃ i naane ya Tupana ãẽ̱xgacü ixĩxü̃wa.
11 ¡Petaãẽgü ngẽxguma chaugagu duü̃xü̃gü chixexü̃ pemaxã ixugüegu, rü chixri pemaxã inacua̱xgügu, rü guxü̃raxü̃xü̃ i dora pechigaxü̃ yaxugüegu!
12 ¡Rü petaãxẽgüama rü tama pexoegaãẽgü! Erü daxũguxü̃ i naanewa tá penayauxgü i wüxi i perü ãmare i mexẽchixü̃. Rü ngẽma ñu̱xma pexü̃ ngupetüxü̃rüxü̃ nixĩ ga nüxü̃ nangupetüxü̃ ga nũxcümaü̃güxü̃ ga Tupanaarü orearü uruü̃gü.
Yucürarüxü̃ rü omürüxü̃ pixĩgü i ñoma i naanewa
13 Pema rü ñoma yucürarüxü̃ pixĩgü i ñoma i naanewa. Natürü ngẽxguma chi nangeacagu ya yucüra, ¿ta̱xacüwa chi i namexü̃ i ngẽxgumax? Rü taxuwama name, rü ítanata̱xmare, rü duü̃xü̃gü nawa nangagü.
14 Pema rü ñoma i naanecüã̱xarü nangóonexẽẽruxü̃ pixĩgü. Rü wüxi ya ĩane ya wüxi ya ma̱xpǘnewa ngẽxmane, rü taxuacüma inicu̱x.
15 Rü taxúema wüxi i omüwa tanangixichi nax wüxi i caichaũtüü̃gu tayaxǘcuchixü̃ca̱x. Natürü wüxi i omüwa tanangixichi nax norü ǘchicaxü̃gu tanaxǘnagüxü̃ca̱x, nax ngéma tüxü̃ nabáxixü̃ca̱x ya guxãma ya yima ĩwa ngẽxmagüxe.
16 Rü name nixĩ i duü̃xü̃güpe̱xewa mea pemaxẽxü̃. Rü ngẽxguma i pema rü duü̃xü̃güca̱x rü ñoma omügürüxü̃ pixĩgü. Rü ngẽmaãcü i duü̃xü̃gü rü tá nüxü̃ nadaugü i ngẽma mexü̃ i pexüxü̃, rü tá nüxü̃ nicua̱xüü̃gü ya Penatü ya daxũwa ngẽxmacü.
Ngechuchu nanangúexẽxẽ ga mugüchiga
17 Tama name i nagu perüxĩnüe nax núma chaxũxü̃ nax ichayanaxoxẽẽxü̃ca̱x i Tupanaarü mugü rü yema ore ga nũxcümaü̃güxü̃ ga Tupanaarü orearü uruü̃gü namaxã ngu̱xẽẽtaegüxü̃. Erü choma rü tama nua chaxũ nax ichayanaxoxẽẽxü̃ca̱x i ngẽma mugü, natürü nua chaxũ nax mea chayanguxẽẽxü̃ca̱x.
18 Rü aixcüma pemaxã nüxü̃ chixu, rü ñu̱xma nax nangẽxmagüxü̃ i daxũguxü̃ i naane rü ñoma i naane rü bai i írarüwa tá naxüchicüxü i ngẽma mugü ñu̱xmatáta yangu i guxü̃ma i ngẽma mugü nüxü̃ ixuxü̃.
19 Rü yíxema tama naga ĩnüxe i ngẽma mugü, rü woo naxíragu i ngẽma mu, rü duü̃xü̃güxü̃ tangúexẽẽgu nax tama naga naxĩnüexü̃ca̱x, rü yíxema rü tá guxü̃arü yexera wixweama tata̱x ya Tupana ãẽ̱xgacü ixĩxü̃wa. Natürü yíxema naga ĩnüxe i Tupanaarü mugü rü nangúexẽẽ́xẽ i duü̃xü̃gü nax naga naxĩnüexü̃ca̱x, rü yíxema rü tá tatachiga ya Tupana ãẽ̱xgacü ixĩxü̃wa.
20 Rü pemaxã nüxü̃ chixu, rü ngẽxguma tama Parichéugüxü̃ perüyexeragu rü tama mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃xü̃ perüyexeragu nax Tupanaga pexĩnüexü̃, rü tagutáma Tupana íngẽxmaxü̃wa pichocu.
Ngechuchu nanangúexẽxẽ nax tama namexü̃ nax texé tümaẽnexẽmaxã nuxü̃
21 Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüe ga Moichéarü ore ga nũxcümaü̃güxü̃ ga duü̃xü̃gümaxã nüxü̃ yaxuxü̃ ga ñaxü̃:‘¡Taxṹ i pemáetagüxü̃! Erü texé yamáetaxe rü tá tapoxcu’,
ñaxü̃.
22 Natürü choma rü pemaxã nüxü̃ chixu rü texé ya tümaenexẽmaxã nuxẽ, rü tá tapoxcu. Rü texé ya chixexü̃ tümaenexẽmaxã ixugüxe, rü ãẽ̱xgacügüpe̱xewa tá tüxü̃ nagagü nax tüxü̃ napoxcuxü̃ca̱x. Rü texé ya tümaenexẽmaxã naxueguxe nax tayamáxchaü̃xü̃, rü tá tapoxcu nagu ya yimá üxü ya taguma ixoxü̃ne.
23 5:23-24 Rü ngẽxguma Tupanapatawa cunangexgu i curü diẽru, rü ngéma nüxna cucua̱xãchigu nax ta̱xacüca̱x cumaxã nanuxü̃ i cuenexẽ, ¡rü ngẽxma Tupanapatagutama naxǘ i ngẽma curü ãmare i Tupanana cuxãxchaü̃xü̃! ¡Rü cuenexẽxü̃tawa naxũ, rü namaxã yamexẽẽxíra i ngẽma cuxchi nax naxaixü̃! Rü ngẽmawena rü marü name i Tupanapataca̱x cutaegu nax Tupanana cuyaxãxü̃ca̱x i curü diẽru.
24 Nüü̃ nadau 5:23
25 Rü ngẽxguma chi texé cuxü̃ íxuaxü̃gu, rü ãẽ̱xgacüxü̃tawa cuxü̃ tagaxgu, rü name nixĩ i namawatama tüxü̃ curüngüxmüxẽxẽ nax tama ãẽ̱xgacüpe̱xewa cuxü̃ tagaxü̃ca̱x. Erü ngẽxguma ãẽ̱xgacüxü̃tawa cunguxgu, rü nüma ya ãẽ̱xgacü rü tá purichíana cuxü̃ namu, rü nüma i purachía rü tá poxcupataü̃gu cuxü̃ nita̱xcuchi.
26 Rü aixcüma cumaxã nüxü̃ chixu rü taxũtáma ngẽma poxcupataü̃wa ícunguxuchi ñu̱xmatáta ngĩxü̃ cuxütanü i guxcü i ngẽma diẽru i nüxü̃́ ngĩxü̃ cungetanücü.
Tama name nax wüxi i ngexü̃maxã chixexü̃gu rüxĩnüxü̃
27 Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüe ga yema mu ga ñaxü̃:‘¡Tama name i nai i ngemaxã cumaxü̃!’
ñaxü̃.
28 Natürü choma rü pemaxã nüxü̃ chixu, rü texé ya wüxi ya ngexü̃xü̃ dawenüxẽ rü tüxü̃́ nangúchaü̃xe nax ngĩmaxã tamaxü̃xü̃, rü tümaãẽwa marü ngĩmaxã tamaxü̃.
29 Rü ngẽxguma chi yima curü tügünexetü pecadu cuxü̃ üxẽẽgu rü ¡noxtacüma nayaxu rü yáxü̃gu naña! Erü narümemae nixĩ nax yimá cuxetüxicatama iyarütaxuxü̃ rü tama guxü̃ i cuxune nawa ita̱xcuchixü̃ca̱x ya yimá üxü ya taguma ixoxü̃ne.
30 Rü ngẽxguma chi yimá curü tügüneme̱xẽ pecadu cuxü̃ üxẽẽgu, rü name nixĩ i noxtacüma ícunadae rü yáxü̃gu cuyaña. Erü narümemae nixĩ nax yimá cuxme̱xicatama iyarütaxuxü̃ nax tama guxü̃ i cuxune iyarütaxuxü̃ca̱x nagu ya yimá üxü ya taguma ixoxü̃ne.
Ngechuchu namaxã nangúexẽẽtae nax tama namexü̃ nax texé tümama̱xü̃ ítáxü̃
31 Moiché rü ü̃pa nüxü̃ nixu rü yíxema tümama̱xü̃ ítáxe, rü tanaxwa̱xe i ngĩxna tanaxã i wüxi i popera i nawa nüxü̃ tixuxü̃ nax marü ngĩxü̃ ítatáxü̃.
32 Natürü choma rü pemaxã nüxü̃ chixu, rü ngẽxguma wüxi ya yatü naxma̱xü̃ íta̱xgu, rü chi tama nai ya yatümaxã namaxü̃gagu yixĩxgu, rü ãũcümaxü̃wa ngĩxü̃ tangẽxmaxẽxẽ erü ngẽmaãcü ngürüãchi pecadu ixü. Rü yíxema ngĩmaxã ãmaxe i wüxi i nge i marü ngĩte ngĩxü̃ íta̱xcü, rü tüma rü ta pecadu taxü.
Ngechuchu namaxã nangúexẽẽtae ga unetachiga
33 Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüe ga ore ga Moiché nũxcümaü̃güxü̃ ga duü̃xü̃gümaxã nüxü̃ yaxuxü̃ ga ñaxü̃:‘Ngẽxguma Tupanamaxã icuxunetagu, rü name i cuyanguxẽxẽ i ngẽma curü uneta i namaxã nüxü̃ quixuxü̃’,
ñaxü̃.
34 Natürü choma rü pemaxã nüxü̃ chixu rü tama name i ta̱xacüégagu ipexuneta. Rü tama name i daxũguxü̃ i naaneégagu ipexuneta, erü ngẽma nixĩ i norü tochicaxü̃ ya Tupana.
35 Rü tama name i ñoma i naaneégagu ipexuneta, erü Tupanaarü cuaixcutüchica nixĩ. Rü tama name i Yerucharéü̃égagu ipexuneta, erü norü ĩane nixĩ ya Tupana ya Guxãétüwa Ngẽxmacü.
36 Rü tama name i cueruégagu icuxuneta, erü woo wüxitama i cuyae rü taxucürüwa cunamu nax nachóxü̃ca̱x rüe̱xna nawaxü̃ca̱x.
37 Rü ngẽxguma icuxunetagu rü narümemae nixĩ i: ‘Ngü̃, tá chanaxü’, ñaperügü, rüe̱xna: ‘Taxũtáma chanaxü’, ñaperügü. Erü guxü̃ma i to i ore i namaxã icuxunetaxü̃, rü ngo̱xo i Chatanáwa ne ũxü̃ nixĩ.
Tama name i taxütanü ega texe guxchaxü̃ tamaxã üxgu
38 Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüe ga yema mu ga ñaxü̃:‘Ngẽxguma texé wüxi ya duü̃xẽxü̃ icháixetüxẽẽgu, rü tüxü̃ rü ta ticháixetüxẽxẽ.Rü texé wüxi ya duü̃xẽxü̃ ibüepütagu rü tüxü̃ rü ta tibüepüta’,
ñaxü̃.
39 Natürü choma rü pemaxã nüxü̃ chixu rü tama name i pegütama ípepoxü̃ nüxna i duü̃xü̃ i chixexü̃ pemaxã üxü̃. Rü ngẽxguma texé cuxü̃ pechiwegu, rü name i curü tochiwe rü ta icunaxã nax ngéma rü ta cuxü̃ napechiwexü̃ca̱x.
40 Rü ngẽxguma texé cuxü̃ íyaxuaxü̃gu nax cuxna tayapu̱xuxü̃ca̱x i curü daxũ, rü name nixĩ i curü gáuxü̃chiru rü ta noxtacüma tüxna cunaxã.
41 Rü ngẽxguma texé cuxü̃ muxgu nax wüxi i quirumétru ta̱xacü cuxü̃ ingexẽẽxü̃, rü name i taxre i quirumétru tüxü̃́ cuyange.
42 Rü ngẽxguma texé wüxi i curü ngẽmaxü̃ca̱x cuxna caxgu, rü name i tüxna cunaxã. Rü tama name nax tüxna cunachu̱xuxü̃ i curü ngẽmaxü̃gü ega texé paxaãchi cuxna naxca̱x caxgu.
Name i nüxü̃ tangechaü̃ i tórü uanügü
43 Pema rü marü nüxü̃ pexĩnüe ga yema mu ga ñaxü̃:‘¡Nüxü̃ nangechaü̃ i cumücü, rü naxchi naxai i curü uanü!’
ñaxü̃.
44 Natürü i choma rü pemaxã nüxü̃ chixu rü: ¡Nüxü̃ pengechaü̃ i perü uanügü! ¡Rü naxca̱x peyumüxẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃maxã pewe ingẽxü̃tanüxü̃!
45 Rü ngẽxguma ngẽmaãcü pemaxẽgu rü aixcüma tá Penatü ya daxũgucü nanegü pixĩgü. Erü nüma rü inanabáixẽxẽ ya üa̱xcü naxca̱x i mexü̃ i duü̃xü̃gü rü chixexü̃ i duü̃xü̃gü. Rü nanapuxẽxẽ naxca̱x i duü̃xü̃gü i mea maxẽxü̃ rü duü̃xü̃gü i chixri maxẽxü̃.
46 Rü ngẽxguma chi ngẽma duü̃xü̃gü i pexü̃ ngechaü̃güxü̃xicatama pengechaü̃gügu, ¿rü ta̱xacürü ãmare tá Tupanaxü̃tawa peyauxgü? ¿Tama ẽ̱xna ngẽmatama naxügüxü̃ i ngẽma yatügü i ãẽ̱xgacüca̱x diẽru ngĩxü̃ ideetanüxü̃?
47 Rü ngẽxguma chi peenexẽgüxü̃xicatama perümoxẽgu, rü guxü̃ i duü̃xü̃gürüü̃tama pixĩgü. Erü woo ngẽma duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cua̱xgüxü̃, rü ngẽxgumarüü̃tama nanaxügü.
48 Rü ngẽmaca̱x penaxwa̱xe nax aixcüma namexü̃ i perü maxü̃ naxrüxü̃ ya Penatü ya Tupana ya aixcüma mearü maxü̃ãcü.
