Eꞌna rü ciência yangicu i taꞌacümaã i Tupanaarü Ore nüü̃ niu?
Rü Tupanaarü Ore nanangãü̃
Ngü̃. Rü Tupanaarü Ore tama ciênciaarü popera niĩ. Notürü ngẽguma nüü̃ yaugu i ciênciatchiga rü weꞌguü̃ niĩ. Nũcüma yeguma i Tupanaarü Ore naümatügu rü taꞌacü nüü̃ niuü̃ i ciênciatchiga ga nanatoraü̃ü̃ nagu narüĩnü ga duü̃ü̃gü. Nüü̃ nadau i cuaꞌruü̃gü.
Rü Universo nangẽma norü ügü. (Gênesis 1:1) Notürü muü̃ma nũcümaü̃ü̃ i oregü nüü̃ niu na naü̃pa tama meã nanu rü ngẽmawa nangoꞌ i guü̃ma taꞌacü Naanewa ngẽmaü̃. Rü Babiróniacü̃ãꞌgü ga nayaõgü na tupanagü rü tare oceanogüwa ne naĩ rü nhaãcü nangoꞌü̃ i Universo. Rü togü nũcümaü̃ü̃ i oregü nüü̃ niu na natcharaü̃wa taütchine nangoꞌeü̃ guü̃ma taꞌacü i Naanewa ngẽmaü̃.
Rü guü̃ma taꞌacü naanewa ngẽmaü̃ rü meã nanu rü nagagu mugü i woetama ngẽmaü̃ rü tama tupanagüarü ngútchaü̃gagu. (Jó 38:33 rü Jeremias 33:25) Guü̃ma i Naanewa rü nũcümaü̃ü̃ i oregü nananguꞌẽẽ na tupanagü naügüü̃ i taꞌacü nanawaꞌeü̃. Rü ngẽmacaꞌ i duü̃ü̃gü rü ngúü̃ ningegü.
Rü natauma teé i Naaneü̃ iyauãtchi. (Jó 26:7) Nũcüma muü̃ma duü̃ü̃gü nayaõgü na Naane ãtatchinüü̃ yiĩü̃ rü taütchiü̃ naeü̃gü rü búfarurüü̃ rü ngobürüü̃ rü nüü̃ niyauãtchi.
Rü dauü̃nawa nanatu i deáarü tchurugü rü caianeü̃ rü nügü nangutaqueꞌe ega naputchaü̃gu rü nhuꞌmatchi pucü nanaba rü naanegu. Rü ta gáuü̃tee rü gáuü̃ i dauü̃wa narü yiĩ. (Jó 36:27, 28, Eclesiastés 1:7, Isaías 55:10 rü Amós 9:6) Rü nũcümaü̃ü̃ gregucü̃ãꞌ nanayaõgü na natüarü deá rü taü̃ i tatüwa ne naũ. Século 18gu ngẽmagu nayaõgüama.
Rü maꞌpü̃́negü nimuẽẽtchigü rü naíraẽẽtchigü norü ta. Rü nũcümaü̃ü̃tchima rü taü̃ i tatü rü maꞌpü̃́negüétügu niü. (Salmos 104:6, 8) Notürü nũcümaü̃ü̃ i oregü nüü̃ niu na tupanagü nanaügü i maꞌpü̃́negürüü̃ niĩ i nhuꞌma.
Rü ngẽma mugü higiênetchiga rü norü saúde ínanapoü̃. Rü mugü ga Iraéutanüü̃güü̃caꞌ nüü̃ niu na ngẽguma tchi wüi yuetagu ningógügu rü name niĩ nügü nayaugüü̃. Ngẽguma wüi duü̃ü̃ i poraãcü nidaꞌawegu rü wüi natchicagu nüíca narüãũꞌ. Rü ta nümagü ínanataꞌ naũ. (Levítico 11:28, 13:1-5 rü Deuteronômio 23:13) Notürü ngẽma nguneü̃gu ga Eyituanecü̃ãꞌ rü oꞌri nanaüü̃ rü duü̃ü̃güarü naũmaã.
Eꞌna tá nüü̃ nayangau gutchinü científico i Tupanaarü Orewa?
Tama. Rü Tupanaarü Ore tüü̃ nanaweꞌ i ngẽma. Ngẽguma Tupanaarü Ore nüü̃ niugu i ciênciatchiga rü naweꞌguü̃. Rü nüü̃ nadau nümaü̃gü duü̃ü̃güarü ĩnügü gutchinüü̃ i ngẽmatchiga:
Taꞌacü niĩ i duü̃ü̃gü yaõgü: Rü Tupanaarü Ore nüü̃ niu na guü̃ i taꞌacü Naanewa ngẽmaü̃ rü naü 6 nguneü̃gu i 24 ngoraã.
Aicuma: Rü Tupanaarü Ore nananguꞌẽẽ na Tupana nanaü ga Universo. Notürü tama nüü̃ niu nhugu rü nhuãcü ga nori naüü̃ Universo. (Gênesis 1:1, 2) Ngẽguma nüü̃ niugu ngẽma 6 nguneü̃gutchiga, ngẽma nhaü̃tchiga naguü̃raü̃ü̃ i tempugü. Cuaꞌãtchiruü̃, ngẽma naguü̃raü̃ü̃ i tempugü na Tupana nanaü rü naanetüwe rü nhama Naane rü Gênesiswa naãégaü̃ “wüi nguneü̃rüü̃ iĩü̃”. — Gênesis 2:4
Taꞌacü niĩ i duü̃ü̃gü yaõgü: Rü Tupanaarü Ore nüü̃ niu nangoꞌgü nüíra nanetügü rü yicama Üaꞌcü ngẽmacaꞌ natauma fotossíntese. — Gênesis 1:11, 16.
Aicuma: Rü Tupanaarü Ore nananguꞌẽẽ na nangoꞌgü nüíra Üaꞌcü rü yicama nanetügü. (Gênesis 1:1) Rü nüíra nguneü̃gu ga Üaꞌcü irarüwa nangoóneẽẽ nhama Naane. Notürü tamaeꞌpüꞌ nguneü̃gu ga Üaꞌcü rü guü̃wama poraãcü nanangoóneẽẽ. Ngẽmawena fotossíntese nayema. (Gênesis 1:3-5, 12, 13) Rü yicüra nuã Naanewa rü marü nüü̃ nadawenü ga Üaꞌcü. — Gênesis 1:16
Taꞌacü niĩ i duü̃ü̃gü yaõgü: Rü Tupanaarü Ore nüü̃ niu rü Üaꞌcüü̃ nadiegu i Naanewa.
Aicuma: Rü Salmos 19:6wa nhanagürü: “Rü nüma ya üaꞌcü rü wüi i nhama i naanecüwawa ne naũ rü norü tocüwawa narüücu.” Rü ngẽma oregü nanaweꞌ i ĩnügü rü teéarü nhama i naanewa nangẽmaü̃. Nhuꞌma muü̃ma duü̃ü̃gü nüü̃ niu “üaꞌcü narügo” rü “üaꞌcü narüücu”. Notürü nüü̃ nacuaꞌgü nhama i Naanewa nadiegu i Üaꞌcüwa.
Taꞌacü niĩ i duü̃ü̃gü yaõgü: Rü Tupanaarü Ore nüü̃ niu na nhama Naane ãtatchinüü̃ niĩ.
Aicuma: Yeguma Tupanaarü Ore naümatügu rü nagu naümatü nhaa dea “cofins da terra” i nhaü̃tchiga “nhuꞌmatáta guü̃ i Naanewa nangu”, nhaü̃. (Puracügü 1:8) Notürü ngẽma rü tama nüü̃ niutchaü̃ na nhama i Naane naãtatchinüü̃. Rü Tupanaarü Ore i Isaías 40: 22wa nüü̃ niu na Naane rü nabopüꞌüü̃. — Isaías 11:12 rü Luca 13:29.