Aicuma niĩ! Tupanaarü Ore rü nawa ne naũ “ya Tupana ya tüxü̃ taãẽxẽẽcü ya yíxema ngechaü̃güxe.” (2 Corĩ́tiucü̃ãꞌ 7:6) Woo Tupanaarü Ore rü tama i wüi i popera natchiga i saúde mental notürü marü nüü̃ narüngü̃ẽẽ ga muũma ga duü̃ü̃gü na nüü̃ narüporamaeü̃caꞌ i ngẽma ĩnügü i nügü nimátchaü̃ü̃.

•  Ngeü̃rüü i ucuꞌẽgü Tupanaarü Orewa ngemaü̃?

•  Eꞌna Tupanaarü Ore rü yauü̃ natchiga ga yema marü nayuetchaü̃ ga duü̃ü̃gü?

•  Ngeü̃rüü i wetchicurugü nüü̃ rüngü̃ẽẽ ngẽguma cuyutchaü̃gu?

•  Ngẽguma i wüi i ãmücü rü nhaü̃gu: “Tchama rü tchayutchaü̃”.

•  Ngẽguma tchi nori marü nacaꞌ tchadaugu i tchaugü tchimáü̃.

• ● Togümaã nüü̃ qiu i curü ĩnügü

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Ngẽma aixcüma tamücü ixĩxü̃, rü guxü̃guma tüxü̃ nangechaü̃, rü ngẽxguma guxchaxü̃ taxca̱x ínguxgu, rü ñoma wüxi i taenexẽxüchirüxü̃ nixĩ.” — Provérbios 17:17.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Tanawaꞌegü i togü i duü̃ü̃güarü ngü̃ẽẽ ngẽguma i ngẽma ĩnügügu i tchieü̃ tarüĩnüegu.

   Ngẽguma tchi tama togü i duü̃ü̃gümaã nüü̃ quiu i ngẽma nagu curüĩnüü̃, bemana cuma rü tama namaã cupora i ngẽma ĩnügü i tchieü̃. Notürü ngẽguma i wüi i ãmücümaã quidea i ngẽma curü ĩnügü, rü tá nanaíraãtchiẽẽ i ngẽma ĩnügü, rü nhuꞌmatchi meã nagu curüĩnü tá i curü gutchaü̃tchiga.

   Ucuꞌẽ: Nhuꞌma i wüi i duü̃ü̃maã cuyarüdea, bemana i wüi i natanüü̃maã rüeꞌna wüi i meü̃ ãmücümaã. a Poperawa cunawǘ i ngẽma i nagu curüĩnüü̃ i cuãẽwa.

• ● Ngü̃ẽẽcaꞌ ícuca i dutúruü̃tawa.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Ngẽma tama ida̱xaweexü̃ rü tama nanaxwa̱xegü ya dutúru, natürü ngẽma ida̱xaweexü̃ nixĩ i naxwa̱xegüxü̃.” — Mateu 9:12.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Nẽguma tidaꞌawegügu rü name niĩ ngü̃ẽẽcaꞌ íyaca i dutúruü̃tawa.

   Nagu irüĩnüetcha i nügü nimátchaü̃ erü bemana naãẽwa i daꞌaweü̃ ngemaü̃. Ngegumarüü̃ taü̃newa ngemaü̃ i daꞌaweü̃ rü taucaꞌma ãne nügü ningeẽẽ. Nüü̃ natautchaü̃ nüna nadau i ngẽma daꞌaweü̃ i naãẽwa ngemaü̃.

   Ucuꞌẽ: Paa tá ngü̃ẽẽcaꞌ cudau i dutúruü̃tawa.

• ● Nüna cucuaꞌãtchi na Tupana cugu narüĩnüü̃.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “¿Tama ẽ̱xna taxretachinü i diẽruxacügu namaxã petaxe i wüxime̱e̱xpü̱x i werixacügü? Natürü Tupana rü tama tüxü̃ inayarüngüma i bai i wüxi ya yíxema werixacügü. . . . Rü ngẽmaca̱x, ¡taxṹ i pexoegaãẽgüxü̃! Erü pema rü muxü̃ma i weriacügüarü yexeraxüchi pexü̃ nangechaü̃ ya Tupana.” — Luca 12:6, 7.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Tupanacaꞌ cuma rü cumeẽtchi.

   Cucaꞌ rü tauéma cugu irüĩnüe, notürü Tupana nüü̃ nadau i curü ngúü̃. Nüma rü cugu narüĩnüü̃ woo cuma rü tama cumaü̃tchaü̃ü̃. Ngẽma Salmo 34:18 rü nhanagürü: “Rü nüma ya Cori ya Tupana rü ínamemare nax tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃ ya yíxema ngúxü̃ ingegüxe Rü tüxü̃ ínanguxü̃xẽxẽ ya yíxema ngechaxü̃ ingegüxe.” Tupana nanawaꞌe na cuma rü cumaü̃ama erü nüma rü cuü̃ nangetchaü̃.

   Ucuꞌẽ: Nüü̃ cudau na nhuãcü ya Tupana rü nüü̃ cungetchaü̃. Cuaꞌãtchiruü̃ nawa ugütae i ngẽma popera Guü̃gutáma Cutaãẽ! ngúeruü̃ 38.

• ● Tupanacaꞌ cuyumüẽ.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Rü name nixĩ i Tupanamaxã nüxü̃ pixu i guxü̃ma i perü oegaãẽgü, erü nüma ya Tupana rü guxü̃guma pegu narüxĩnü rü mea pexna nadau.” — 1 Pedru 5:7.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Tupana nanawaꞌe na cuma rü namaã quidea na nhuãcü aicuma nagu curüĩnü i cuãẽwa, rü namaã nüü̃ quiu i ngẽma oegaãẽ i cuü̃́ ngẽmaü̃.

   Tupana cuna naã tá i ngẽma taãẽ na cumeãẽü̃caꞌ, rü norü pora na tama nüü̃ curütchauü̃caꞌ. (Piripucü̃ãꞌ 4:6, 7) Ngemaãcü Tupana rü tá nüü̃ rüngü̃ẽẽ i ngẽma nacaꞌ nayumüẽü̃ i norü ngútchaü̃maã. — Salmo 55:22.

   Ucuꞌẽ: Tupanacaꞌ cuyumüẽ i guü̃ i nguneü̃gu. Yumüẽgu naǘ i Tupanaéga ya Yeuwa. Yeuwamaã quidea i taꞌacü nagu curüĩnüü̃ i curü maü̃newa. (Salmo 83:18, Tradução do Novo Mundo) Yeuwana ngü̃ẽẽcaꞌ ícuca na cuporatchigüama.

• ● Nagu curüĩnü i ngẽma Tupanaarü unetagü.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Rü ngẽma tórü õ rü natai, ñoma wüxi ya wapuruarü taixẽẽruü̃rüxü̃.” — Ebréugü 6:19.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Nhuguacü poraãcü cungetchaü̃ rü yicama cutaãẽ nhama i wüi i wapururuü̃ i buanecü ya tacüwa, notürü ngẽma Tupanaarü Orearü unetagü rü nhama wüi i wapuruarü taiẽẽruü̃rüü̃ na ngẽmaãcü meama natai i curü õ.

   Ngẽma unetagü rü tama wüi i nanegümare niĩ. Erü ngẽma uneta rü Tupanawa ne naũ. Nüma namaã nauegu inayanaoẽẽ tá i guü̃ma i taꞌacü̃ ngúü̃ ingeẽẽü̃. — Apocaríchiu 21:4.

   Ucuꞌẽ: Yeera nüü̃ cucuaꞌü̃ i ngẽma Tupanaarü Orearü unetagü nawa i ngẽma popera Deagü i Megüü̃! i ngúeruü̃ 5

• ● Cunaü i taꞌacü i cuü̃́ nameü̃.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Ngẽxguma itaãẽgu, rü ngẽma taãxẽ rü ñoma wüxi i üxüxü̃ i mexü̃rüxü̃ nixĩ.” — Provérbios 17:22.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Inaügü i taꞌacü tüü̃ nataãẽẽẽü̃ rü nanaporaẽẽ i taãẽwa rü nüü̃ rüngü̃ẽẽruü̃ na meü̃gu tarüĩnüeü̃caꞌ.

   Ucuꞌẽ: Cunaü i ngẽma i taꞌacü cuü̃́ nameü̃. Cuaꞌãtchiruü̃, nüü̃ iĩnü i taãẽü̃ i wiyae, rü poperawa cudaumatü i ngẽma i taꞌacü cuü̃́ inangútchaü̃ẽẽü̃, rü cupaeta rüeꞌna cupuracü i cumeꞌẽmaã. Cutaãẽ tá ngẽguma tchi togüü̃ curüngü̃ẽẽgu, woo írarüwatama niĩ. — Puracügü 20:35.

• ● Nüna cudau i taü̃ne.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Rü wüxi i mexü̃ nixĩ nax yaxĩã̱xcüüxẽẽxü̃ i taxü̃ne nax naporaxü̃ca̱x.” — 1 Timúteu 4:8.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Nügü niüa, rü meama napeü̃ rü meã natchibüe, rü taü̃nearü poraẽẽruü̃ niĩ.

   Ucuꞌẽ: Poraãcü icuũ i 15 minutucaꞌ.

• ● Nüna cucuaꞌãtchi na curü ĩnügü rü curü maü̃ nanaütchicüü tá.

   Tupanaarü Ore rü nhanagürü: “Pema rü tama nüxü̃ pecua̱x nax ta̱xacü tá pexü̃ üpetüxü̃ i moxü̃.” — Tiago 4:14.

   Nhaü̃tchiga niĩ: Wüi i poraãcü gutchaü̃, woo cucaꞌ rü natauma i meẽẽruü̃, rü bemana paaãtchicaꞌtama niĩ.

   Woo nhuꞌma cucaꞌ nagutchaütchi niĩ i curü gutchaü̃, bemana moü̃gu rü marü nanaütchicüü. Ngemacaꞌ nacaꞌ cudau na nhuãcü cumaü̃ama i ngẽma gutchaü̃maã. (1 Corĩ́tiucü̃ãꞌ 10:13) Wüi i nguneü̃gu tá bemana nanaütchicüü i curü maü̃, notürü ngẽguma tchi cugü quimágu rü taucürüwama nanaütchicüü i ngẽma üü̃.

   Ucuꞌẽ: Tupanaarü Orewa ugütae natchiga ga yema duü̃ü̃gü ga poraãcü narümaãtchie rü nayuetchaü̃ü̃. Nüü̃ cudau na nhuãcü nanaütchicüü ga norü maü̃, rü meü̃gü nüü̃ nagagü. Nümagü rü taguma nagu narüĩnü na yema meü̃ namaã nangupetütchi. Nüü̃ cudau i nhure cuaꞌãtchiruü̃.

 Aicuma niĩ. Tupanaarü Orewa nüü̃ yau natchiga ga duü̃ü̃gü rü nüü̃ niugütchaü̃ i nhaü̃: “Tchama rü tchayutchaü̃”. Tupana rü tama nüü̃ naoregü ga yema duü̃ü̃gü, notürü nüü̃ narüngü̃ẽẽ. Nüma rü ta tá cuü̃ rüngü̃ẽẽ.

Ería

•  ● Teé yiĩü̃? Ería ga wüi ga írüporaü̃ nũcümaü̃ ga Tupanaarü orearü uruü̃ ga yiĩü̃. Notürü nhuguacü narümaãtchi ga Ería. Tiago 5:17 rü nhanagürü: “Tupanaarü orearü uruxü̃ ga Ería nixĩ ga wüxi ga yatü ga taxrüxü̃ ixĩcü.”

•  ● Tüꞌcüü̃ nayutchaü̃? Yeguma gutchaü̃wa nayemagu, Ería nagu narüĩnü na nüicamare niĩ, rü poraãcü namuü̃ rü tauwama name. Ngemacaꞌ Yeuwaü̃ nacaaꞌü̃ i nhaü̃: “¡Rü choxna nayaxu i ñaa chorü maxü̃!” — 1 Reis 19:4.

•  ● Taꞌacü nüü̃ narüngü̃ẽẽ? Ería rü Yeuwamaã quidea na nhuãcü nagu narüĩnüü̃ ga naãẽwa. Tupana rü nüü̃ naweꞌ na nhuãcü Eríagu narüĩnü rü nhureeꞌpüꞌcüna nüü̃́ nüü̃ nadauẽẽ na nhuãcü naporaütchiü̃. Tupana rü Eríaü̃ nüü̃ nacuaꞌẽẽ na nanawaꞌe na Ería nacaꞌ napuracüama. Rü nhuꞌmatchi nanamu ga wüi ga meü̃ ga nüü̃ cuaꞌütchiü̃ ga ngü̃ẽẽrüü̃.

•  ▸ Nawa ugütae i Eríatchiga: 1 Reis 19:2-18.

Yó

•  ● Teé yiĩü̃? Wüi ga yatü ga natanüü̃eru rü muarü diẽruãü̃tchiü̃ na yiĩü̃. Yó rü meama Tupamaü̃ nicuaꞌüü̃ü̃.

•  ● Tüꞌcüü̃ nayutchaü̃? Ngürüãtchi Yóarü maü̃ rü poraãcü nanaütchicüü, rü muũtchi ga tchieü̃ namaã nangupetü. Nanayanatauẽẽ i guü̃ma i norü diẽru rü ngemaü̃gü. Guü̃ma ga naacügü rü nayue ga wüi ga taütchiü̃ ga gutchaü̃wa. Nüma rü poraãcü nidaꞌawe. Düwa togü ga duü̃ü̃gü rü doraü̃ niu yeguma yadeagügu na Yógagutama yiĩü̃ ga yema tchieü̃gü. Yó nhanagürü i nhaü̃: “Rü tama marü yáxna chaxĩnü. Rü tama marü chanaxwa̱xe nax chamaxü̃xü̃.” — Jó 7:16.

•  ● Taꞌacü nüü̃ narüngü̃ẽẽ? Tupanacaꞌ nayumüẽ ga Yó, rü nhumatchi togümaã nayarüdea. (Jó 10:1-3) Wüi ga meü̃ ãmücü rü nüü̃ nangútchaü̃ẽẽ. Ngẽma naãmücü ga Eriú rü nüü̃ narüngü̃ẽẽ na meã nüü̃ nacuaꞌ ga taꞌacü namaã ngupetüü̃. Ngẽmaétüwa Yó meã nanayau ga Tupanaarü ucuꞌẽ rü norü ngü̃ẽẽ.

•  ▸ Nawa ugütae i Yótchiga: Jó 1:1-3, 13-22; 2:7; 3:1-13; 36:1-7; 38:1-3; 42:1, 2, 10-13.

Moitché

•  ● Teé yiĩü̃? Yema nũcümaü̃ ga Iraétanüü̃arüeru yiĩü̃ rü wüi ga aicumacü Tupanaarü orearü uruü̃ ga Moitché.

•  ● Tüꞌcüü̃ nayutchaü̃? Namu ga norü puracü, rü guü̃guma tchiri ga Moitchétchiga nideagüü̃ rü yemacaꞌ poraãcü nipa. Moitché rü Tupanaü̃ nacaaꞌü̃ i nhaü̃: “¡Rü noxtacüma choxna nayaxu i ñaa chorü maxü̃, ega choxü̃ cungechaü̃gu!” — Números 11:11, 15.

•  ● Taꞌacü nüü̃ narüngü̃ẽẽ? Moitché rü Yeuwamaã quidea ga nhuãcü nagu narüĩnüü̃ ga naãẽwa. Tupana rü Moitchéü̃ narüngü̃ẽẽ na noretátama ga norü puracü rü tama ãũrima oégaãẽ yiĩü̃.

•  ▸ Nawa ugütae i Moitchétchiga: Números 11:4-6, 10-17.