Timbá libro ndrígu̱ún Reyes 10:1-29

  • Reina bi̱ xtáa náa Saba na̱ʼkha̱ gáʼyoo Salomón (1-13)

  • Xúgíʼ dí gíʼdoo Salomón (14-29)

10  Reina bi̱ xtáa náa Saba* niʼdxawuun ga̱jma̱a̱ numuu Salomón dí niwán ri̱go̱o̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá, ikha jngóo ni̱ʼkha̱ gáʼyoo á mu dí gajkhun ga̱jma̱a̱ niʼñuu graxe̱ dí gakhi̱i̱.  Ni̱ʼkha̱nú náa Jerusalén gajmíi̱n mbaʼin xa̱bi̱i̱, gajmiún camello bi̱ kuda aceite rí ndataun, ma̱ngaa ra̱ʼkhá tháán mbaʼa oro ga̱jma̱a̱ itsí rí mitsaanʼ.* Nixnáxi̱minaʼ náa inuu Salomón ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n mbá xúgíʼ rí e̱ʼkha̱ gáʼthúu̱n.  Salomón niriʼña̱a̱ mbá xúgíʼ dí nirajxu̱u̱, tárígá nimbá dí gakhi̱i̱* ndiʼyoo rey, nijmaa niriʼña̱a̱ mbá xúgíʼ.  Índo̱ reina bi̱ na̱ʼkha̱ náa Saba ndiʼyoo xúgíʼ rí najmañuu Salomón, guʼwá dí niʼni,  ganitsu dí trámáʼ náa mésóo, xóo tri̱gi̱i̱n xa̱bi̱i̱, ñajunʼ dí nuni̱ bi̱ nudra̱ma̱ʼ ganitsu ga̱jma̱a̱ xtíin kiejunʼ rí kugíʼ, índo̱ ndiʼyoo xóo eni̱ copero, ga̱jma̱a̱ tsigijñaʼ dí nakarámáʼ rí ikhaa naxnájxi̱ nángí eʼni náa goʼwóo Jeobá, ni̱jkha̱ a̱jkiu̱u̱n índo̱ ndiʼyoo.  Ikha jngóo niʼthúu̱n rey: “Gajkhun mbá xúgíʼ rí nidxawuun náa xuajñunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí naʼnga̱a̱ʼ natani̱, ga̱jma̱a̱ dí ra̱ʼkhá tháán ejmañaaʼ.  Mú ikhúún na̱nguá nini̱mbo̱ʼ rí nithi, asndu índo̱ ni̱ʼkhá ndi̱yo̱o̱ ga̱jma̱a̱ iduʼ, mú asndu tséʼni mbá ta̱pha̱ rí nithu̱nʼ, dí najmañaaʼ ga̱jma̱a̱ rí xtaʼdáá nújngoo ki xóo rí nidxuun.  ¡Gagi kúwá xa̱bia̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ xuajñanʼ, bi̱ kúwá má xúʼko̱ ga̱jma̱á nindxa̱a̱ʼ nudxawíín rí najmañaaʼ!  Gaguma mba̱a̱ Jeobá Dios ndrígáaʼ bi̱ nanigu̱u̱ʼ rí natani̱, ga̱jma̱a̱ nigíinʼ náa xílí* rí nutañajunʼ náa Israel, ga̱jma̱a̱ numuu rí kámuu eyoo kaʼyoo Israel, Jeobá nigíinʼ xóo rey mu maratañájunʼ májánʼ ga̱jma̱a̱ rí jmbu”. 10  Ikhú nixnúu rey mbá 4,104 kilo* oro ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán mba̱ji̱nʼ aceite rí ndataun ga̱jma̱a̱ itsí rí mitsaanʼ. Nimbáa táʼkha̱ kagu̱u̱ xúʼko̱ mba̱ji̱nʼ aceite rí ndataun nda̱wa̱á, ki xóo dí ni̱ʼkha̱ kagu̱u̱ reina bi̱ na̱ʼkha̱ náa Saba, rí nixnúu rey Salomón. 11  Mbaʼa barco ndrígóo Hiram dí niguwáʼ kudúún ga̱jma̱a̱ oro dí rígá náa Ofir, ma̱ngaa náa Ofir niguwáʼ kudúún mbaʼa ixi̱ dí mbiʼyuu sándalo ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má itsí rí mitsaanʼ. 12  Rey nijmuu ixi̱ sándalo mu maʼni rí juádooʼ goʼwóo Jeobá ga̱jma̱a̱ goʼwóo rey. Ma̱ngaa nijmuu mu maʼni arpa ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ dí gíʼdoo cuérdóo dí najmún bi̱ nuni̱ ajmúú. Ndawa̱a̱ tsáa ni̱ʼkha̱ kagu̱u̱ ga̱jma̱a̱ nánguá nijuiʼyáá ixi̱ xóo rúʼko̱ asndu rí mbiʼi xúgi̱. 13  Rey Salomón ma̱ngaa nixnúu reina bi̱ na̱ʼkha̱ náa Saba, xúgíʼ dí ikhaa nindoo ga̱jma̱a̱ dí ikhaa nindo̱ʼo̱o̱. Ma̱ngaa nixnúu xúgíʼ dí nigájnuu náa a̱jkiu̱u̱n. Nda̱wa̱á reina ni̱jkha̱a̱ xuajñuu gajmíi̱n xa̱bi̱i̱. 14  Mbá 23,000 kilo* ki̱wu̱n oro dí nagruigú rey Salomón mámbá tsiguʼ, 15  wájíʼ dí nuni̱ numa xa̱bu̱ bi̱ najnguʼwún bi̱ nugujua̱, ga̱jma̱a̱ rí nudaʼ bi̱ nugujua̱. Ma̱ngaa xúgíʼ dí nuni̱ numa reyes ndrígu̱ún árabes, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ ñajunʼ bi̱ kúwá náa xuajin. 16  Rey Salomón niʼni 200 escudo mba̱ʼu̱ dí kanda̱wo̱o̱ʼ oro (mámbá escudo gíʼdoo 600 siclos* oro) 17  ga̱jma̱a̱ 300 escudo dí majkhaʼ* rí kanda̱wo̱o̱ʼ oro (mámbá escudo gíʼdoo ajtsú mina* dí oro). Ikhú rey nigrua̱ʼa̱a̱ náa Guʼwá Xaxi̱ dí rígá náa Líbano. 18  Ma̱ngaa rey niʼni mbá xílí mba̱a̱ dí marfil,* ga̱jma̱a̱ nixtájmuu oro dí nandaʼ. 19  Ma̱ngaa rígá mbá majun escalón dí natsimuu náa gíʼ xílí, ga̱jma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ dijndi dí kúgoo ga̱jma̱a̱. Náa mámbá ñawúunʼ xílí wíji̱ mbáa león. 20  Mámbáa león wíji̱ náa mámbá níjniúu escalón, 12 dí mbá xúgíinʼ. Nimbáa xa̱bu̱ ñajunʼ ragíʼdoo dí xígi̱ kaʼnii. 21  Mbá xúgíʼ copa rí najmuu rey Salomón niguma ga̱jma̱a̱ oro, ga̱jma̱a̱ mbá xúgíʼ dí najmaa náa Guʼwá Xaxi̱ dí rígá náa Líbano niguma ga̱jma̱a̱ mbawíí oro. Nda̱a̱ nimbá rí niguma ga̱jma̱a̱ plata, numuu rí nákhá mbiʼi dí nixtáa Salomón ragíʼdoo numuu plata eyáá. 22  Rey Salomón gíʼdoo náa lamáa mbaʼa barco rí na̱ʼkha̱ náa Tarsis ga̱jma̱a̱ barco ndrígóo Hiram. Mámbá tsajtsú tsiguʼ barco rí na̱ʼkha̱ náa Tarsis na̱ʼkha̱ kagu̱u̱ oro, plata, marfil, mono ga̱jma̱a̱ pavo real. 23  Rey Salomón itháan gíʼdoo ga̱jma̱a̱ itháan ejmañuu ki xóo xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. 24  Xa̱bu̱ bi̱ kúwíin náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ nandún magún gúyáá* Salomón mu mudxawíín rí najmañuu rí Dios nigíwánʼ náa a̱jkiu̱u̱n. 25  Xúgíinʼ naguwáʼ kudúún regalo, dí naguma ga̱jma̱a̱ plata, dí naguma ga̱jma̱a̱ oro, xtíin, ajua̱nʼ dí nuxmijná ga̱jma̱a̱, aceite rí ndataun, wáyú ga̱jma̱a̱ mula. Tsiguʼ tsiguʼ naguwáʼ. 26  Salomón ni̱jkha̱ ragiʼdoo itháan carros ga̱jma̱a̱ wáyú,* ni̱jkha̱nú nigiʼdoo 1,400 carros ga̱jma̱a̱ 12,000 wáyú, guájun eʼni náa xuajin dí gíʼdoo cárriu̱u̱ náa Jerusalén, mijngii náa xtáa rey. 27  Rey niʼni dí náa Jerusalén marigá wéñuuʼ plata rí asndu xóo itsí, ga̱jma̱a̱ ixi̱ cedro marigá mbaʼa xóo sicómoros dí rígá náa Sefelá. 28  Wáyú bi̱ gíʼdiin Salomón na̱ʼkha̱ kiʼdiin náa Egipto, bi̱ nutsi̱ bi̱ gíʼdiin rey, mbájkúún etsíin mbaʼin* wáyú, ga̱jma̱a̱ mbrígúú etsíin ga̱jma̱a̱. 29  Mámbá carro dí na̱ʼkha̱ náa Egipto numuu juwan kilo* plata ga̱jma̱a̱ mámbáa wáyú numuu a̱jma̱ kilo* plata. Ga̱jma̱a̱ ikhú ikhiin nagún kudiin náa xúgíinʼ reyes ndrígu̱ún hititas ga̱jma̱a̱ reyes bi̱ kúwá náa Siria.

Mbaʼa nota

O “Seba”.
O “nagui̱i̱”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “nda̱a̱ nimbá rí ngo̱ʼo̱o̱”.
O “trono”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “120 talentos”. Atayáá glosario, talento.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “666 talentos”.
Atayáá glosario, siclo.
Nindxu̱u̱ escudo majkhaʼ dí najmún bi̱ kuda xkamídá.
Mina dí naʼthí náa Escrituras Hebreas naʼni 570 gramo.
Rígi̱ na̱ʼkha̱ náa iñúúnʼ dí miʼxá elefante ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ xujkhúʼ.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “nduyáʼ mbuyáá inuu”.
O “bi̱ nudrúwíin wáyú”.
O mbáa “náa Egipto ga̱jma̱a̱ náa Coa”. Bi̱ nutsi̱ bi̱ gíʼdiin rey, nutsi̱ náa Coa, dí mbáa nandoo gáʼthúu̱n náa Cilicia.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “600 piezas plata”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “150 piezas plata”.