Timbá libro ndrígu̱ún Reyes 18:1-46

  • Elías naxkamaa Abdías ga̱jma̱a̱ Acab (1-18)

  • Naʼtáminaʼ gajmíi̱n profeta ndrígóo Baal náa kúbá Carmelo (19-40)

    • “Nguáná gúraʼwi̱i̱ dí mu̱nila” (21)

  • Nagiʼdu̱u̱ naxnáa ruʼwa índo̱ najngoo dí ajtsú tsiguʼ tikhu (41-46)

18  Mba̱yu̱u̱ʼ mbiʼi nda̱wa̱á, índo̱ naʼni má ajtsú tsiguʼ, Elías nigruigú ajngóo Jeobá rígi̱: “Ayuʼ gáta̱ya̱a̱ Acab, ga̱jma̱a̱ ikhúún ma̱ni̱ dí maxnúu ruʼwa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ”. 2  Ikha jngóo Elías ni̱jkha̱ gáʼyoo Acab. Ra̱ʼkhá tháán gakhi̱i̱ eʼni ewiʼ náa Samaria. 3  Acab nindxa̱ʼóo Abdías, bi̱ nañewu̱u̱n goʼwóo. (Mú Abdías namíñuu wéñuuʼ kaʼyoo Jeobá. 4  Índo̱ Jezabel xtáa ragudíin profetas* ndrígio̱o̱ Jeobá, Abdías nirkaʼwiin 100 profetas náa tsíñu. Mbá 50 nikudiinʼ náa mbóo ga̱jma̱a̱ i̱mbá 50 náa imbo̱o̱ʼ, ikhaa má nixnún pan ga̱jma̱a̱ iyaʼ). 5  Ikhú Acab niʼthúu̱n Abdías: “Ayuʼ náa mbá xúgíʼ mbaaʼ ga̱jma̱a̱ náa mbá xúgíʼ iduu iyaʼ, ma̱ngaa náa mbá xúgíʼ mata.* Mbáa xúʼko̱ muxkamaa mba̱a̱ ra̱jxa̱ dí mu̱phu̱ wáyú ga̱jma̱a̱ mula mu xúʼko̱ ma̱ndoo makuwá, xákháñún xúgíinʼ xujkiúlú”. 6  Ikha jngóo niruiʼta̱a̱ ku̱ba̱ʼ náa magún. Acab ni̱jkha̱ mbáwíí náa mbá kamba̱a̱ ga̱jma̱a̱ Abdías ni̱jkha̱ mbáwíí náa i̱mba̱. 7  Índo̱ Abdías xtáa ra̱jkha̱ kamba̱a̱, Elías ni̱ʼkha̱ gátsijnuu. Mbá nacha̱ Abdías niʼniniiʼ, nismbáti̱go̱o̱ mbayííʼ ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Tátioʼ Elías, ikháán ráʼ.” 8  Ikhaa niriʼñuu: “Aan, ikhúún. Ayuʼ gáratha̱a̱n tátiáaʼ: ‹Elías xtáa gi̱i̱›”. 9  Mú Abdías niʼthúu̱n: “Dí lá aʼkhá nikuʼdáminaʼ ikhúún dí nindxu̱ʼ xa̱bia̱a̱ʼ, mu maraxnajxiún náa ñawúunʼ Acab ga̱jma̱a̱ dí maxíñu̱u̱n rá. 10  Na̱xna̱ ajngóʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá Dios ndrígáaʼ, dí nda̱a̱ nimbá xuajin mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ ñajunʼ náa tátioʼ tákuʼmaa mbáa mu maʼga gáñáánʼ. Mámbá índo̱ ikhiin nuthi ‹Ndawa̱a̱ gi̱i̱›, rey naʼni dí xa̱bu̱ ñajunʼ buʼko̱ o xuajin mba̱a̱ rúʼko̱ muxna ajngún dí túxkamán. 11  Dí xúgi̱ ikháán nadxa̱ʼ gárathu̱nʼ: ‹Ayuʼ gáratha̱a̱n tátiáaʼ: “Elías xtáa gi̱i̱”›. 12  Índo̱ gáʼgáaʼ, xáyóo náá gáʼga kañáán espíritu santo* ndrígóo Jeobá, á mu dí na̱thu̱u̱n Acab ga̱jma̱a̱ ikhaa tséxkamán, maxíñu̱u̱n. Mú xa̱bia̱a̱ʼ bugi̱ namíñuu kaʼyoo Jeobá asndu nákhi dxámá. 13  Tátioʼ, lá tútaanʼ dí ni̱ni̱ índo̱ Jezabel xtáa ragudíin profetas ndrígio̱o̱ Jeobá ráʼ. Lá na̱nguá nithaanʼ dí nirkaʼwiin náa tsíñu mbá 100 profetas ndrígio̱o̱ Jeobá, bi̱ nirui̱ʼti̱i̱n mámbá 50 ga̱jma̱a̱ dí ikhúún má nixnu̱u̱n pan ga̱jma̱a̱ iyaʼ xáʼ. 14  Ga̱jma̱a̱ dí xúgi̱ nadxa̱ʼ gárathu̱nʼ: ‹Ayuʼ gáratha̱a̱n tátiáaʼ: “Elías xtáa gi̱i̱”›. Maxíñu̱u̱n”. 15  Mú Elías niʼthúu̱n: “Na̱xna̱ ajngóʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles, bi̱ ikhúún na̱ni̱ ñajuunʼ,* na̱xna̱ ajngóʼ dí xúgi̱ maʼgá gáyóo Acab”. 16  Ikha jngóo Abdías ni̱jkha̱ gáʼthúu̱n Acab. Ga̱jma̱a̱ Acab ni̱jkha̱ gátsijnuminaʼ ga̱jma̱a̱ Elías. 17  Índo̱ Acab ndiʼyoo Elías, niʼthúu̱n: “¡Gi̱i̱ xtaa máʼ! ¡Ikháán, bi̱ natani̱ dí mamínuuʼ Israel!”. 18  Elías niriʼñuu: “Tséni̱ dí mamínuuʼ Israel jún. Ikháán natani̱ dí mamínuuʼ gajmiáanʼ bi̱ kúwá náa goʼwóo ana̱a̱ʼ.* Ikháanʼla niniʼñáánʼ runimbaníí kiʼtáñajunʼ ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ nduyamajkhún Baal. 19  Dí xúgi̱ atagímbíin mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ Israel, xó má 450 profetas ndrígio̱o̱ Baal ga̱jma̱a̱ mbá 400 profetas ndrígio̱o̱ poste rí mitsúʼkháan,* bi̱ nuphiʼtsu náa mésóo Jezabel, mu magimbíin ga̱jma̱á nindxu̱ʼ náa kúbá Carmelo”. 20  Ikha jngóo Acab nikuʼmiin bi̱ magún kuñu̱u̱n ajngáa náa xúgíʼ xuajin dí rígá náa Israel, ga̱jma̱a̱ nigímbíin mbá xúgíinʼ profetas náa kúbá Carmelo. 21  Ikhú Elías nikuʼmaminaʼ náa xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin ga̱jma̱a̱ niʼthún: “Asndu nguáná gúraʼwi̱i̱ dí mu̱nila rá. ¡Á mu dí Jeobá nindxu̱u̱ Dios bi̱ gajkhun, gu̱ni̱ ñajuunʼ ikhaa! ¡Mú, á mu Baal nindxu̱u̱ dios bi̱ gajkhun, gu̱ni̱ má ñajuunʼ ikhaa!”. Xa̱bu̱ xuajin nda̱a̱ dí nithi. 22  Nda̱wa̱á Elías niʼthún xa̱bu̱ xuajin: “Imbawúún ikhúún eguanúʼ xóo profeta ndrígio̱o̱ Jeobá, mú kúwá mbá 450 profetas ndrígio̱o̱ Baal. 23  Guxniuxu̱ʼ a̱jmi̱i̱n e̱jín xédí ga̱jma̱a̱ ikhiin guraʼwi̱i̱ mbáa, gurujkuriga̱a̱ ga̱jma̱a̱ gusngutámáʼ xuyuuʼ náa ixi̱. Mú xúgi̱da̱a̱ʼ agiuuʼ. Ikhúún ma̱ni̱ májáanʼ i̱mba̱a̱ a̱ʼdá xédí, masngutámáʼ xuyuuʼ náa tsu̱du̱u̱ ixi̱, mú xágídóoʼ agiuuʼ. 24  Nda̱wa̱á ikháanʼla mugríga̱a̱ mbiʼyuu dios ndrígala, ga̱jma̱a̱ ikhúún magrígo̱o̱ mbiʼyuu Jeobá. Dios bi̱ gákuʼma aguʼ masngájma dí nindxu̱u̱ Dios bi̱ gajkhun”. Ikhú xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin nithi: “Xáʼniuu má”. 25  Elías niʼthún profetas ndrígio̱o̱ Baal: “Gura̱ʼwi̱i̱la mbáa a̱ʼdá xédí ga̱jma̱a̱ gu̱ni̱ májáanʼla ikháanʼ gináanʼ, numuu dí ikháanʼla itháan mbaʼáanʼ. Nda̱wa̱á gugríga̱a̱ mbiʼyuu dios ndrígala. Mú xúgída̱a̱la aguʼ”. 26  Ikha jngóo ikhiin nirajtuwiin a̱ʼdá xédí bi̱ nijuixniún, nini̱ májáanʼ ga̱jma̱a̱ nigri̱ga̱a̱ mbiʼyuu Baal nákhíí miʼcha̱ asndu ta̱pha̱ mbiʼi. Nuthi: “¡Baal, atriʼñunxu̱!”. Mú na̱nguá niwán nimbá aʼwá ni má táriʼña. Ikhiin tséniña̱a̱ʼ rutsia náa mbájndi dí nakarámáʼ tsigijñaʼ rí ikhiin má nini̱. 27  Xóo ta̱pha̱ mbiʼi wáa, Elías nigíʼdu̱u̱ nitsíjmiin, niʼthún: “¡Gundxa̱ʼwala itháan gakhi̱i̱ mu maʼdxawanla, numuu dí ikhaa nindxu̱u̱ dios! Mbáa rígá dí xtáa randxa̱ʼwáminaʼ o ni̱jkha̱ gámíjxúuʼ.* ¡O mbáa xtáa raʼgu ga̱jma̱a̱ ndayóoʼ dí mbáa maxka̱jui̱i̱!”. 28  Ikhiin nundxa̱ʼwa̱ asndu xó má eʼngu̱u̱n, nuni̱ xó má naguʼwún nuni̱, nurujtumijná ga̱jma̱a̱ chílú ma̱ngaa kudú* rí asndu nuna̱a̱ ga̱jma̱a̱ eʼdiún. 29  Índo̱ niʼni ta̱pha̱ mbiʼi, nini̱ skágumi̱jna̱* má xúʼko̱ asndu índo̱ ni̱jkha̱nú hora dí mixnájxi̱ tsigijñaʼ rí tsígáʼ rí wakíʼ. Na̱nguá niwán nimbá aʼwá, ndawa̱a̱ tsáa niriʼñúún, nimbáa táʼdxawún. 30  Elías niʼthún mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin: “Guxu̱ʼmámíjná náa ikhúún”. Mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin nixuʼmamijná náa ikhaa. Ikhú niʼni májáanʼ náa nakarámáʼ tsigijñaʼ náa Jeobá dí niguma gámbáa. 31  Elías nigujxi̱ mbá 12 itsí, xó má nguáthá xuajin majkhaʼ* dí nigájnuu náa e̱ji̱i̱n Jacob, bi̱ nigruigú ajngóo Jeobá rígi̱: “Magumbiʼyaaʼ Israel”. 32  Itsí rúʼko̱ niʼni ga̱jma̱a̱ mbá náa mikarámáʼ tsigijñaʼ náa maguma mba̱a̱ mbiʼyuu Jeobá. Ga̱jma̱a̱ mbájndi niʼni mbá riyaʼ, niniñuuʼ ma̱ja̱nʼ dí xóo maʼngo̱o̱ majuiʼdu mbá 15 litro* tsígáʼ. 33  Nda̱wa̱á dí niguámbóo nisngutámáʼ ixi̱, nirujkuriga̱a̱ a̱ʼdá xédí ga̱jma̱a̱ xuyuuʼ nisngutámáʼ náa tsu̱du̱u̱ ixi̱. Ikhú niʼthún: “Gu̱ni̱ majnííʼ iyaʼ náa mbá a̱jkhu̱ daan rayaʼ ga̱jma̱a̱ guxidirámáʼ náa tsu̱du̱u̱ tsigijñaʼ dí nakarámáʼ ga̱jma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ ixi̱”. 34  Ikhú niʼthún: “Gu̱ni̱la̱ mbu̱júu̱”. Ikhiin nitangiín nini̱. Mbu̱júu̱ niʼthún: “Gu̱ni̱ dí maʼni ragajtsú nuthu”. Ikhú nini̱ dí maʼni ragajtsú nuthu. 35  Iyaʼ na̱jkha̱ kúʼúun náa mbájndi dí nakarámáʼ tsigijñaʼ, ga̱jma̱a̱ ikhaa niʼni majnííʼ iyaʼ náa riyaʼ. 36  Índo̱ ni̱jkha̱nú hora dí maxnájxi̱ tsigijñaʼ rí tsígáʼ rí wakíʼ, profeta Elías nikuʼmaminaʼ náa nakarámáʼ tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ niʼthí: “Tátá Jeobá, Dios ndrígóo Abrahán, Isaac ga̱jma̱a̱ Dios ndrígóo Israel, guyáá xúgi̱ dí ikháán nindxa̱a̱ʼ Dios ndrígóo Israel, dí ikhúún nindxu̱ʼ xa̱bia̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ dí ni̱ni̱ xúgíʼ rígi̱ numuu dí ikháán nirathúnʼ ma̱ni̱. 37  ¡Atriʼñuʼ Tátá Jeobá! Atriʼñuʼ mu xúʼko̱ xa̱bu̱ xuajin bugi̱ maguánú mbuyáá dí ikháán, Jeobá, nindxa̱a̱ʼ Dios bi̱ gajkhun ga̱jma̱a̱ dí ikháán xtaa ratani̱ dí a̱jkiu̱ún matanga̱a̱ náa ikháán”. 38  Ikhú Jeobá niʼni dí magajtaa aguʼ rijma̱a̱, niʼkhu̱ tsigijñaʼ dí nakarámáʼ, ixi̱, itsí, yujndaʼ ga̱jma̱a̱ niʼga̱a̱n iyaʼ dí ga̱jnu̱ʼ náa riyaʼ. 39  Índo̱ mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin ndiyáá rígi̱, mbá nacha̱ nismbati̱gu̱u̱n asndu mbayííʼ ga̱jma̱a̱ nithi: “¡Jeobá nindxu̱u̱ Dios bi̱ gajkhun! ¡Jeobá nindxu̱u̱ Dios bi̱ gajkhun!”. 40  Ikhú Elías niʼthún: “¡Gurajtuun profetas ndrígio̱o̱ Baal! ¡Xúni̱ kríya̱a̱ʼ nimbáa!”. Mbá nacha̱ nirajtuun, ga̱jma̱a̱ Elías ni̱jkha̱ kagu̱u̱n náa mata Cisón, ikhí má nigudíin. 41  Elías niʼthúu̱n Acab: “Ayu̱u̱ʼ gátatsiʼtsu ga̱jma̱a̱ agiin, numuu dí nawáán gakhi̱i̱ dí maxnúu ruʼwambiʼ”. 42  Ikha jngóo Acab ni̱jkha̱a̱ gákuiʼtsu ga̱jma̱a̱ niʼga̱a̱n. Mú Elías nitsimuu náa kúbá Carmelo ga̱jma̱a̱ ikhí nismbáti̱go̱o̱ asndu mbayííʼ frájkarígú edxu̱u̱. 43  Ikhú niʼthúu̱n bi̱ nambáyúu: “Mbá péñu,* atatsimaaʼ, atiejxi̱ xígií náa lamáa”.* Ikha jngóo ikhaa nitsimuu, niyejxi̱ ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Na̱nguá e̱yo̱o̱ nimbá”. Elías niʼthúu̱n rígi̱ mbá juwan nuthu: “Atanga̱án ga̱jma̱a̱ atiejxi̱”. 44  Índo̱ niʼni juwan nuthu, bi̱ nambáyúu niʼthúu̱n: “¡Natayáá ráʼ! Na̱ʼkha̱ ratsimuu mbá chíʼgíiʼ* du̱u̱n xó mbá ñawúunʼ xa̱bu̱ xígií náa lamáa”. Ikhú Elías niʼthúu̱n: “Ayuʼ, aratháán Acab: ‹¡Atanirata̱a̱ cárria̱a̱! ¡Arajtaa mu xúʼko̱ xárikhaaʼ ruʼwambiʼ!›”. 45  Núkhu má nigida̱a̱ʼ du̱u̱n skuniʼ, nixnúu giñánʼ ga̱jma̱a̱ nixpátrígú ruʼwambiʼ. Acab ni̱jkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ cárriu̱u̱ náa Jezreel. 46  Mú ñawúunʼ Jeobá nixnúu tsiaki̱i̱ Elías, ikhaa niruʼwáa smídúu ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ ragáyúu náa inuu Acab náa mbá xúgíʼ kamba̱a̱ asndu ni̱jkha̱núu Jezreel.

Mbaʼa nota

O “gaʼyee, bi̱ nuthi dí marigá”.
O “bóo”.
O “xi̱ʼ kaʼwu, tsiaki̱i̱ ndrígóo Dios”. Atayáá glosario, espíritu santo.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “bi̱ gújuan náa inuu”.
O “tátiáaʼ”.
Atayáá glosario, poste rí mitsúʼkháan.
O “rígá náa ni̱jkha̱”.
O “lanza”.
O “najmeñún”, “nuni̱ xó má eni̱ profetas”.
O “tribu”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “a̱jma̱ seas”. Atayáá glosario, sea.
O “ataniu̱ʼ mbá rí májánʼ”.
O “mar”.
O “lajuíin”.