Timbá libro ndrígu̱ún Reyes 2:1-46

  • David naʼthúu̱n dí maʼni Salomón (1-9)

  • Nakáñuu David, Salomón naʼtáñajunʼ (10-12)

  • Awan dí naríya̱ʼ Adonías naʼni dí makhañúu (13-25)

  • Nuxkriya̱a̱ʼ Abiatar, nuxiyáa Joab (26-35)

  • Nuxiyáa Simeí (36-46)

2  Índo̱ inu makhañúu David, niʼthúu̱n rígi̱ a̱ʼdióo Salomón:  “Ikhúún inu makhañúʼ,* ikha jngóo xámíñáaʼ ga̱jma̱a̱ atani̱ xóo eʼni xa̱biya̱.  Atanimbaníí dí kaʼyaaʼ matani̱ náa inuu Jeobá Dios ndrígáaʼ, gajngruiga̱a̱ʼ náa kambo̱o̱ ga̱jma̱a̱ atatsimbaaʼ rí naʼtháanʼ matani̱, dí naʼtáñajuaanʼ ga̱jma̱a̱ xtángoo ndrígóo ma̱ngaa mbá xúgíʼ dí kiʼnirámáʼ náa Xtángoo ndrígóo Moisés. Xúʼko̱ magajnúu májánʼ mbá xúgíʼ rí gátani̱* asndu náá má gídxúʼ.  Ga̱jma̱a̱ Jeobá maʼnimbánuu rígi̱ dí nikudaminaʼ náa ikhúún: ‹Á mu dí xó má nijngrui̱ga̱a̱ʼ ikháán, ejña̱a̱nʼ najngrui̱gu̱u̱n náa kambo̱ʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún ma̱ngaa xúgíʼ xóo nindxu̱ún.* Maxtáa má xúʼko̱ mbáa bi̱ na̱ʼkha̱ náa ikháán* bi̱ magi̱ʼi̱ náa xílí* rí nutañajunʼ náa Israel›.  Ma̱ngaa ikháán natayáá má májánʼ dí niʼñuʼ Joab a̱ʼdióo Zeruyá, dí niʼñúún a̱jmi̱i̱n bi̱ nutañajúúnʼ soldado náa Israel: Abner a̱ʼdióo Ner ga̱jma̱a̱ Amasá a̱ʼdióo Jéter, nigudíin ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ nixídíí eʼdi índo̱ na̱nguá exmijná ga̱jma̱a̱ eʼdi rúʼko̱ niʼni gachúu cinturón dí kua̱ʼa̱n smídúu ga̱jma̱a̱ raxtóo.*  Dí xúgi̱ gajmaaʼ dí najmañaaʼ, xátatsiʼñáánʼ dí magajta̱a̱ tsímáá xngiʼxóo náa Iñá wajinʼ.*  Mú e̱ji̱i̱n Barzilái xa̱bu̱ Galaad, atañu̱u̱n dí májánʼ.* Numuu dí ikhiin nikúwá ga̱jma̱á nindxu̱ʼ índo̱ nigayúʼ eʼni ndxájuaaʼ Absalón. Ikha jngóo gíʼmaa dí matatsiʼñúúnʼ dí mupiʼtsu gajmiún bi̱ nupiʼtsu náa mesaaʼ.  Ma̱ngaa xtáa ga̱jma̱á nindxa̱a̱ʼ Simeí a̱ʼdióo Guerá, benjaminita bi̱ na̱ʼkha̱ náa Bahurim. Ikhaa niʼtátsrígún ra̱májánʼ kayuuʼ, mbiʼi dí ikhúún ni̱jkhá náa Mahanaim. Mú índo̱ nigajtaa gáraʼnuʼ náa Jordán, nixnu̱u̱ ajngóʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá, ni̱thu̱u̱n: ‹Xáxíña̱a̱n ga̱jma̱a̱ espada›.  Xúgi̱ dí ikháán nindxa̱a̱ʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ najmañuu ga̱jma̱a̱ natayáá dí gíʼmaa matani̱i̱, gíʼmaa matani̱ dí mamínuuʼ. Atani̱ dí magajta̱a̱ xngiʼxóo ga̱jma̱a̱ eʼdi náa Iñá wajinʼ”.* 10  Nda̱wa̱á kayuuʼ David ndiyáa jxu̱u̱ʼ gajmíi̱n wajin xiʼñúuʼ ga̱jma̱a̱ nidi̱i̱ náa Xuajñuu David. 11  Mbá 40 tsiguʼ niʼtáñajunʼ David náa Israel, mbá juwan tsiguʼ niʼtáñajunʼ náa Hebrón, ga̱jma̱a̱ náa Jerusalén niʼtáñajunʼ mbá 33 tsiguʼ. 12  Ikhú Salomón nigi̱ʼi̱ náa xíliu̱u̱* anu̱u̱* David náa naʼtáñajunʼ. Nda̱wa̱á, dí naʼtáñajunʼ ni̱jkha̱nú niwi̱ji̱ gújkhúʼ. 13  Índo̱ ninújngoo mbiʼi, Adonías a̱ʼdióo Haguit ni̱ʼkha̱ gáʼyoo Bat-Seba ru̱dúu̱* Salomón. Bat-Seba nirajxu̱u̱: “Nadxa̱ʼ tsímáá ráʼ.” Ikhaa niriʼñuu: “Aan, na̱ʼkhá tsímáá”. 14  “Gúʼdoo mbá rí ma̱tha̱a̱nʼ”, niʼthúu̱n. “Arathúnʼ” niʼthí Bat-Seba. 15  Adonías niʼthúu̱n xóó: “Ikháán má natayáá májánʼ dí ikhúún gíʼmaa magruígú dí matañájunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ xa̱bu̱ Israel niguáʼthi̱i̱n dí ikhúún gánindxu̱ʼ rey. Mú rí matañájunʼ ni̱ni̱ kríya̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ ninújnga̱a̱ náa ñawúunʼ gi̱ʼtio̱ʼ. Numuu dí Jeobá nindoo rí ikhaa maʼtáñajunʼ. 16  Ga̱jma̱a̱ dí xúgi̱ rígá mbá dí nandoʼ manda̱ʼa̱a̱ʼ, xárathu̱nʼ dí xándoo”. “Arathúnʼ” niʼthúu̱n Bat-Seba. 17  Ikhú ikhaa niʼthúu̱n: “Mbá péñu,* atanda̱ʼa̱a̱ rey Salomón, numuu dí ikháán xáʼtháanʼ dí xándoo dí maxniúʼ Abisag dxáʼgú sunamita dí maʼni a̱ʼgiu̱ʼ”. 18  Bat-Seba niʼthúu̱n: “Májánʼ má, mathu̱u̱n rey ga̱jma̱a̱ numaaʼ”. 19  Ikha jngóo Bat-Seba ni̱jkha̱ gáxnájxi̱minaʼ náa inuu rey Salomón, mu maʼthúu̱n ga̱jma̱a̱ numuu Adonías. Mbá nacha̱ rey nitu̱jxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ gáraʼnuu. Nismbáti̱go̱o̱ náa inuu. Nda̱wa̱á nigi̱ʼi̱ náa xílí rí naʼtáñajunʼ ga̱jma̱a̱ nikuʼmiin rí maguwáʼ kuñu̱u̱n mbá xílí náa magi̱ʼi̱ ru̱dúu̱ rey, mu dí ikhaa magi̱ʼi̱ náa níjñú mújúunʼ. 20  Ikhú ikhaa niʼthúu̱n rey: “Rígá mbá chíʼgíiʼ dí nandoʼ manda̱ʼa̱a̱ʼ. Xárathu̱nʼ dí xándoo”. Ikha jngóo rey niʼthúu̱n: “Atando̱ʼo̱ʼ ru̱dúʼ, xátháanʼ má rí xándoo”. 21  Ikhaa niʼthúu̱n: “Atatsíñánʼ dí ndxájuaaʼ Adonías, makániáa Abisag dxáʼgú sunamita mu maʼni a̱ʼgiu̱u̱”. 22  Mú rey Salomón niriʼñuu ru̱dúu̱: “Ndíjkha dí natanda̱ʼa̱a̱ Abisag dxáʼgú sunamita mu mbayáa Adonías jngóo. I̱ndó tígo̱o̱ xóó rí matanda̱ʼa̱a̱ dí makánáa dí maʼtáñajunʼ. Numuu dí ikhaa nindxu̱u̱ dxájuʼ giʼnii ga̱jma̱a̱ ndxajkun Abiatar, ma̱ngaa Joab a̱ʼdióo Zeruyá numbayíí”. 23  Ikhú rey Salomón nixná ajngóo ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá, niʼthí: “Dios gáʼni rí mamínuuʼ gakhi̱i̱ á mu dí tsékáñúu Adonías ga̱jma̱a̱ numuu rí ninda̱ʼa̱ rígi̱. 24  Ga̱jma̱a̱ dí xúgi̱ naxna̱ ajngóʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá bi̱ nitsijiún magújun gújkhúʼ, ga̱jma̱a̱ nigiúunʼ náa xíliu̱u̱ David bi̱ ninindxu̱u̱ anu̱ʼ,* bi̱ niʼni goʼwóʼ* xó má nikudaminaʼ náa ikhúún, na̱xna̱ ajngóʼ dí xúgi̱ Adonías makhañúu”. 25  Mbá nacha̱ rey Salomón nikuʼmaa Benaya a̱ʼdióo Jehoiadá, ikhaa nigájnuu, nixnúu Adonías ga̱jma̱a̱ nixíyáa. 26  Rey niʼthúu̱n ndxajkun Abiatar: “¡Ayu̱u̱ʼ náa mbayaaʼ náa Anatot! Gíʼmaa dí makhañáaʼ, mú xáxíña̱n xúgi̱, numuu dí nidxu̱ʼ jcháaʼ Arca* ndrígóo Tátá Jeobá bi̱ itháán mba̱a̱ náa inuu anu̱ʼ David, ga̱jma̱a̱ nitamíniiʼ ga̱jma̱a̱ʼ anu̱ʼ náa mbá xúgíʼ rí nimínuuʼ”. 27  Ikha jngóo Salomón nixkriya̱a̱ʼ Abiatar mu maniñuuʼ ranindxu̱u̱ ndxajkun ndrígóo Jeobá, ga̱jma̱a̱ mu xúʼko̱ mambanúu ajngáa dí Jeobá niʼtáriya̱ʼ dí muguáʼníí bi̱ naguwáʼ náa goʼwóo Elí dí niʼthí náa Siló. 28  Índo̱ Joab niʼdxawuun rígi̱, nigáyúu ni̱jkha̱ náa goʼwóo Jeobá ga̱jma̱a̱ niguajthun chi̱jyu̱u̱ʼ náa nakarámáʼ tsigijñaʼ (numuu dí maski ajndu Joab támbáyúu Absalón mú nimbáyúu Adonías). 29  Ikhú rey Salomón niʼdxawuun rígi̱: “Joab nigáyúu náa goʼwóo Jeobá ga̱jma̱a̱ ikhí wíji̱ náa níjniúu dí nakarámáʼ tsigijñaʼ”. Ikha jngóo Salomón nikuʼmaa Benaya a̱ʼdióo Jehoiadá ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Ayuʼ ga̱jma̱a̱ ataxíyáa”. 30  Benaya ni̱jkha̱ náa goʼwóo Jeobá ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Xígi̱ eʼthí rey: ‹¡Agajnáaʼ a̱ʼkhu̱!›”. Mú ikhaa niriʼñuu: “¡Na̱nguá! Makhañúʼ má gi̱i̱”. Ikhú Benaya nitanga̱a̱ ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n rey dí Joab niʼthúu̱n. 31  Ikhú rey niʼthúu̱n: “Atani̱ dí má eʼtháanʼ, ataxíyáa ga̱jma̱a̱ atadi̱i̱. Xátatsiʼñánʼ dí ikhúún ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwá náa goʼwóo anu̱ʼ muguaʼdáá aʼkhúxu ga̱jma̱a̱ numuu eʼdi dí mbaʼ nixídíí Joab. 32  Jeobá gáʼni dí magiʼdoo aʼkhúun má ikhaa dí nikháñúu numuu dí táʼyoo anu̱ʼ David índo̱ nixnúún ga̱jma̱a̱ nigudíin ga̱jma̱a̱ espada a̱jmi̱i̱n xa̱bekha bi̱ itháan májánʼ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ itháan míjíinʼ ki xóo ikhaa: Abner a̱ʼdióo Ner bi̱ naʼtáñajúúnʼ soldado náa Israel ga̱jma̱a̱ Amasá a̱ʼdióo Jéter bi̱ naʼtáñajúúnʼ soldado náa Judá. 33  Dí ikhiin nikháñún magiʼdoo aʼkhúun Joab ga̱jma̱a̱ bi̱ gáguwáʼ náa ikhaa. Mú Jeobá maxnúu dí tsímáá asndu kámuu David, bi̱ gáguwáʼ náa ikhaa, goʼwóo ga̱jma̱a̱ xíliu̱u̱ náa naʼtáñajunʼ”. 34  Ikhú Benaya a̱ʼdióo Jehoiadá nitsimuu, nixnúu Joab, nixíyáa ga̱jma̱a̱ ni̱ʼdi̱i̱ má náa goʼwóo náa ku̱ba̱ʼ mijxooʼ.* 35  Nda̱wa̱á rey niriʼkuriya̱a̱ʼ Benaya a̱ʼdióo Jehoiadá náa ñajunʼ dí nigiʼdoo Joab bi̱ niʼtáñajúúnʼ soldado, ga̱jma̱a̱ ndxajkun Sadoc nixnúu maʼni ñajunʼ dí niʼni Abiatar. 36  Ikhú rey nindxaʼwóo Simeí ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Atani̱ mbá guʼwáaʼ náa Jerusalén ga̱jma̱a̱ araxtaa ikhí, nditháan xágajnáaʼ náa xuajin. 37  Mbiʼi dí gágajnáaʼ ga̱jma̱a̱ gákidán mata* cedrón ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ kaʼwu dí makhañáaʼ,* aʼkháanʼ má ikháán dí gákáñaaʼ gáʼni”. 38  Simeí niriʼñuu rey: “Májánʼ dí narathá, xa̱bia̱a̱ʼ maʼnimbánuu dí tátioʼ rey niʼthí”. Ikha jngóo mba̱yu̱u̱ʼ niguanúu Simeí náa Jerusalén. 39  Mú ajtsú tsiguʼ nda̱wa̱á, a̱jmi̱i̱n ñumbáá ndrígóo Simeí nigáñún ga̱jma̱a̱ nigún náa xtáa Akís a̱ʼdióo Maacá rey ndrígóo Gat. Índo̱ nitháán Simeí: “¡Natayáá ráʼ! Xa̱bia̱a̱ʼ kúwá náa Gat”. 40  Mbá nacha̱ Simeí nigrígúu xíliu̱u̱ búrriu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ náa Gat mu mbaʼyoo Akís ga̱jma̱a̱ mu maxkamíín ñumbáá ndrígóo. Índo̱ Simeí gajmíi̱n ñumbáá ndrígóo nitanga̱a̱ dí ni̱jkha̱ náa Gat. 41  Nitháán rígi̱ Salomón: “Simeí nigájnuu náa Jerusalén ni̱jkha̱ náa Gat ga̱jma̱a̱ nitanga̱a̱ má”. 42  Índo̱ niʼdxuun rígi̱ rey nikuʼma dí ma̱ʼkha̱ Simeí ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Lá tánda̱ʼa̱a̱ʼ dí maraxna̱ ajngáaʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá ga̱jma̱a̱ tátháanʼ ‹Mbiʼi dí gágajnáaʼ gi̱i̱ mu mi̱dxu̱ʼ ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ kaʼwu dí makhañáaʼ› ráʼ. Lá raʼkháa ikháán nitriʼñuʼ ‹Májánʼ dí rathá ga̱jma̱a̱ manimbo̱ʼ ka̱ya̱a̱ʼ› ráʼ. 43  Náá numuu dí tátanimbáníí dí niraxná ajngáaʼ náa inuu Jeobá ni má dí ikhúún nitañájuaanʼ rá.” 44  Nda̱wa̱á rey niʼthúu̱n Simeí: “Ikháán má natayáá májánʼ* xúgíʼ dí ra̱májánʼ nitani̱i̱ anu̱ʼ David, ga̱jma̱a̱ Jeobá gáʼni dí ra̱májánʼ rí nitani̱ matanga̱a̱ má náa ikháán.* 45  Mú Jeobá maʼni tsajkurámaaʼ rey Salomón ga̱jma̱a̱ matsiji gújkhúʼ xíliu̱u̱ David náa naʼtáñajunʼ asndu kámuu”. 46  Ikhú rey niʼtáñajuunʼ Benaya a̱ʼdióo Jehoiadá, bi̱ ni̱jkha̱ ga̱jma̱a̱ nixíyáa Simeí. Xígi̱ kaʼnii niʼni dí naʼtáñajunʼ Salomón niwi̱ji̱ gújkhúʼ.

Mbaʼa nota

Náa ajngáa hebreo naʼthí, “ikhúún maʼgá náa kamba̱a̱ rí na̱jkha̱ náa xúgíʼ numbaaʼ”.
O “majmañaaʼ dí matani̱”.
O “alma”. Atayáá glosario, alma.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “xúturíguíi náa ikháán mbáa xa̱biya̱”.
O “trono”.
O “chádoo”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “Seol”. Atayáá glosario, Iñá wajinʼ.
O “atasngájmún ngajua rí tsétumuu”. Atayáá glosario, ngajua rí tsétumuu.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “Seol”.
O “tátée”.
O “trono ndrígóo”.
O “nánée”.
O “ataniu̱ʼ mbá rí májánʼ”.
O “táteʼ”.
O “bi̱ gáguwáʼ náa ikhúún mutañajunʼ”.
O “E̱jna̱”.
O “desierto”.
O “bóo”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “eʼdiaaʼ marigá náa edxa̱a̱ʼ”.
O “náa a̱jkia̱a̱nʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “náa edxa̱a̱ʼ”.