Timbá libro ndrígu̱ún Reyes 22:1-53

  • Jehosafat ga̱jma̱a̱ Acab nambájxu̱u̱n (1-12)

  • Micaya naʼtáriya̱ʼ dí xáʼngu̱u̱n náa muxmijná (13-28)

    • Mbáa ángel naʼni nduwaaʼ Acab (21, 22)

  • Nuxiyáa Acab náa Ramot-Galaad (29-40)

  • Dí naʼtáñajunʼ Jehosafat náa Judá (41-50)

  • Ocozías, rey náa Israel (51-53)

22  Mbá ajtsú tsiguʼ Siria ga̱jma̱a̱ Israel túxmijná. 2  Índo̱ niʼni ajtsú tsiguʼ Jehosafat rey ndrígóo Judá nigajtaa gáʼyoo rey ndrígóo Israel. 3  Ikhú rey ndrígóo Israel niʼthúún xa̱bi̱i̱: “Ndu̱ya̱a̱la má dí Ramot-Galaad nindxu̱u̱ mbayulú ráʼ. Maski ajndu xúʼko̱, na̱nguá e̱ʼkha̱ a̱jkiu̱lú murígú káyííʼ rey ndrígóo Siria”. 4  Ikhú niʼthúu̱n Jehosafat: “Mi̱dxu̱ʼ ga̱jma̱á nindxu̱ʼ mu̱ʼgua̱ gúxmijná náa Ramot-Galaad ráʼ.” Jehosafat niriʼñuu rey ndrígóo Israel: “Ikhúún maʼgá ga̱jma̱á nindxa̱a̱ʼ, xa̱bu̱ xuajñunʼ magún gajmiún xa̱bu̱ xuajñanʼ ga̱jma̱a̱ wáyíʼ magún gajmiún wáyáaʼ”. 5  Mú Jehosafat niʼthúu̱n rey ndrígóo Israel: “Mbá péñu, ginii atayáá ndiéjunʼ eʼthí Jeobá”. 6  Ikha jngóo rey ndrígóo Israel nigímbíin profetas,* xóo mbá 400 xa̱bekha ga̱jma̱a̱ nirajxu̱u̱n: “Maʼgá gáxmína̱ʼ ga̱jmu̱ʼ Ramot-Galaad ráʼ. O na̱nguá dxe̱ʼ.” Ikhiin nitháán: “Atatsimaaʼ, Jeobá maxnájxi̱ xuajin rúʼko̱ náa ñawúunʼ rey”. 7  Ikhú Jehosafat niʼthí: “Lá ndawa̱a̱ gi̱i̱ mbáa profeta ndrígóo Jeobá ráʼ. Gurajxi̱i̱ ma̱ngaa mu mbuʼyáá ndiéjunʼ eʼthí Dios”. 8  Rey ndrígóo Israel niriʼñuu Jehosafat: “Xtáa xóó mbáa xa̱bu̱ bi̱ ma̱ndoo murajxi̱i̱ mu mbuʼyáá dí eʼthí Jeobá, mú tsíyóʼ gáyóo, numuu dí mbawíí dí ra̱májánʼ eʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ, tséʼthí dí májánʼ. Ikhaa nindxu̱u̱ Micaya a̱ʼdióo Imlá”. Mú Jehosafat niʼthúu̱n: “Ragíʼmaa maʼthí xúʼko̱ mbáa rey”. 9  Ikha jngóo rey ndrígóo Israel nindxaʼóo mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa bi̱ nuñewa̱a̱n ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Nacha̱, ayi̱ jcháa Micaya a̱ʼdióo Imlá”. 10  Rey ndrígóo Israel ga̱jma̱a̱ Jehosafat rey ndrígóo Judá, kúwíin náa mbaaʼ rí nuñejunʼ, náa riejuun xkrugoo xuajin Samaria. Mámbáa gíʼ náa xíliúu* rí naʼtáñajunʼ ga̱jma̱a̱ kugíʼ xtíin kiejunʼ. Ga̱jma̱a̱ mbá xúgíinʼ profeta kúwá rutari̱ya̱ʼ náa inún. 11  Ikhú Sedequías a̱ʼdióo Kenaaná niʼni nguáthá chi̱ji̱ʼ ga̱jma̱a̱ hierro ga̱jma̱a̱ niʼthí: “Rígi̱ dí naʼthí Jeobá: ‹Ga̱jma̱a̱ chi̱ji̱ʼ rígi̱ mataxuʼdíngui̱i̱nʼ sirios asndu matani̱ gámbíin›”. 12  Xúgíinʼ profetas ikháá má dí etariya̱ʼ, nuthi: “Atatsimaaʼ náa Ramot-Galaad, maʼnga̱a̱ʼ má, Jeobá maxnájxi̱ xuajin rúʼko̱ náa ñawúunʼ rey”. 13  Bi̱ na̱jkha̱ kayóo ajngáa bi̱ ni̱jkha̱ gáyáa Micaya, niʼthúu̱n: “Májánʼ mbá xúgíʼ dí nutariya̱ʼ profetas ga̱jma̱a̱ numuu rey, mbá péñu, xó má ethi xúʼko̱ má gáratha̱ mangáán, aratáriyaʼ mbá dí májánʼ”. 14  Mú Micaya niʼthúu̱n: “Na̱xna̱ ajngóʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá rí ma̱ta̱ dí má gáʼthúnʼ Jeobá”. 15  Ikhú ni̱jkha̱ náa inuu rey, ga̱jma̱a̱ rey nirajxu̱u̱: “Micaya, muʼgua̱lú gúxmíjná gajmiúlú Ramot-Galaad ráʼ. O na̱nguá dxe̱ʼ.” Mbá nacha̱ niriʼñuu: “Atatsimaaʼ, maʼnga̱a̱ʼ má, Jeobá maxnájxi̱ xuajin rúʼko̱ náa ñawúunʼ rey”. 16  Índo̱ rey niʼdxawun, niʼthúu̱n: “Nguáthá nuthu gáʼyóoʼ maña̱a̱ʼ dí maraxna̱ ajngáaʼ rí marathu̱nʼ i̱ndó dí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Jeobá rá.” 17  Ikha jngóo niʼthí: “Nda̱ñu̱u̱n mbá xúgíinʼ israelitas, dí nigadríʼiin náa kúbá, xóo mugu̱ bi̱ ndawa̱a̱ baxtúu ndrígu̱ún. Jeobá naʼthí: ‹Ndawa̱a̱ bi̱ xujkiúu. Ga̱ʼga̱a̱ tsímáá goʼwóo mámbáa›”. 18  Ikhú rey ndrígóo Israel niʼthúu̱n Jehosafat: “Lá na̱nguá nitha̱nʼ dí ‹Ikhaa xáʼtáriyaʼ dí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ, i̱ndó dí ra̱májánʼ ráʼ.›” 19  Ikhú Micaya niʼthí: “Atadxawíín dí naʼthí Jeobá xúgi̱ rá, ndi̱yo̱o̱ Jeobá gíʼ náa xíliúu rí naʼtáñajunʼ, ga̱jma̱a̱ mbá xúgíinʼ ángeles* bi̱ kúwá mekhuíí wájun náa ikhaa, náa níjñú mújúunʼ ga̱jma̱a̱ náa níjñú xti̱yu̱u̱ʼ. 20  Ikhú Jeobá niʼthí: ‹Tsáá gáʼninduwaaʼ Acab, mu matsimuu náa Ramot-Galaad ga̱jma̱a̱ makhañúu ikhí rá.› Mbá dí eʼthí mbáa ga̱jma̱a̱ i̱mba̱ dí eʼthí i̱mba̱a̱. 21  Ikhú mbáa ángel* nikuʼmaminaʼ ga̱jma̱a̱ niwi̱ji̱ náa inuu Jeobá, niʼthúu̱n: ‹Ikhúún gánindúwaaʼ›. Ikhú Jeobá nirajxu̱u̱: ‹Xú káʼnii gátani̱ rá.› 22  Niriʼñuu: ‹Maʼgá ga̱jma̱a̱ martajxi̱mínáʼ mbáa espíritu minduwaaʼ náa rawúúnʼ mbá xúgíinʼ profeta ndrígóo›. Ikhú Dios niʼthúu̱n: ‹Maʼnga̱a̱ʼ matani̱ nduwaaʼ, ayuʼ, magajnúu má májánʼ, ayuʼ gátani̱ nduwaaʼ›. 23  Ikha jngóo Jeobá nigídáʼ mbá espíritu minduwaaʼ náa rawúúnʼ xúgíinʼ profeta ndrígiáaʼ. Mú Jeobá niʼthí dí matagíʼníí mbá gamiéjunʼ”. 24  Sedequías a̱ʼdióo Kenaaná nikuʼmaminaʼ náa Micaya, nixnúu inuu ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Espíritu ndrígóo Jeobá niniñuʼ ikhúún dí muʼtámíjná tha̱án, náá ni̱jkha̱ xá.” 25  Micaya niʼthúu̱n: “Ma̱ta̱ya̱a̱ má mbiʼi dí gáta̱ʼa̱a̱ʼ náa cuarto dí rígá itháan awúún mu matarkaʼwuminaʼ”. 26  Ikhú rey ndrígóo Israel niʼthí: “Aʼguala kuya̱a̱ Micaya ga̱jma̱a̱ guxnajxíi náa Amón, bi̱ kayá edxu̱u̱ náa xuajin ga̱jma̱a̱ náa Joás a̱ʼdióo rey. 27  Gu̱tu̱u̱nla: ‹Rígi̱ dí naʼthí rey: “Guxuʼdáaʼla guʼwá e̱jua̱nʼ xa̱bu̱ bugi̱, chíʼgíiʼ* pan ga̱jma̱a̱ chíʼgíiʼ iyaʼ gúxna̱a̱ asndu índo̱ gátangu̱ún rí niʼngo̱ʼ náa maʼgá gáxmína̱ʼ”›”. 28  Mú Micaya niʼthí: “Á mu natanga̱án rí niʼnga̱a̱ʼ Jeobá táʼtáminaʼ ga̱jma̱á nindxu̱ʼ”. Ga̱jma̱a̱ niʼthí xóó: “Mbá xúgiáanʼ ikháanʼla, gu̱ya̱a̱la rígi̱”. 29  Ikhú rey ndrígóo Israel ga̱jma̱a̱ Jehosafat, rey ndrígóo Judá, nitsimún náa Ramot-Galaad. 30  Rey ndrígóo Israel niʼthúu̱n Jehosafat: “Ikhúún maʼgíʼ i̱mba̱ xtíin, mu mato̱ʼo̱ʼ náa nuxmijná. Mú ikháán atagíʼ má xtíñaaʼ rí kiejunʼ”. Ikha jngóo rey ndrígóo Israel nigíʼ i̱mba̱ xtíñuu ga̱jma̱a̱ nito̱ʼo̱o̱ náa nuxmijná. 31  Rey ndrígóo Siria niʼtáñajúúnʼ bi̱ mbá 32 bi̱ nutañajúúnʼ bi̱ nagún kudúún carro: “Xúxmíjná gajmiála nimbáa, ni má bi̱ chíʼgíiʼ, ni má bi̱ mba̱a̱, i̱ndó guxmíjná gajmiála rey ndrígóo Israel”. 32  Índo̱ bi̱ nutañajúúnʼ bi̱ nagún kudúún carro ndiyáá Jehosafat, nithi: “Ikhaa buʼko̱ rey ndrígóo Israel”. Ikha jngóo nigún mu muxmijná gajmiún. Jehosafat ninda̱ʼa̱ rí mixtambáyíí. 33  Índo̱ bi̱ nutañajúúnʼ bi̱ nagún kudúún carro ndiyáá dí raʼkháa rey ndrígóo Israel, mbá nacha̱ niniña̱a̱nʼ ragún ruxkáá. 34  Mú mbáa xa̱bu̱, mbaʼ nida̱áʼ flecha ga̱jma̱a̱ xkamídoo, nixnúu rey ndrígóo Israel náa na̱nguá kúgoo ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ rí nañewu̱u̱n tsuxto̱o̱. Ikhú rey niʼthúu̱n bi̱ na̱jkha̱ kayóo cárriu̱u̱: “Atanga̱án ga̱jma̱a̱ atríñu̱únʼ náa nuxmijná* numuu dí nini̱ kambíyu̱ʼ”. 35  Ra̱ʼkhá tháán gakhi̱i̱ nixmijná mbá kañiiʼ mbiʼi rúʼko̱. Ndiyóoʼ dí murajtuwiin rey, juáʼan náa awúu̱n carro, mu xúʼko̱ xúgíinʼ sirios mbuyáá. Eʼdiuu na̱jkha̱ kúʼwuun náa awúu̱n carro ga̱jma̱a̱ nikháñúu índo̱ niʼni wakíʼ. 36  Índo̱ na̱jkha̱ rarámaaʼ a̱jkha̱ʼ, niwáán rí nundxa̱ʼwa̱ náa gríguiin: “¡Mámbáa gáʼga̱a̱ xuajñuu! ¡Mámbáa gáʼga̱a̱ náa kubo̱o̱ʼ!”. 37  Xígi̱ kaʼnii nikháñuu rey, niguáan kuya̱a̱ náa Samaria ga̱jma̱a̱ nidi̱i̱. 38  Índo̱ nijña̱a̱ carro dí nuxmijná ga̱jma̱a̱ náa tanque dí rígá náa Samaria, xu̱wánʼ nixtííʼ eʼdiuu, ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ bi̱ nugujuamíjna̱ nina ikhí,* xó má ajngáa dí niʼthí Jeobá. 39  Dí naʼthí xóó itháan ga̱jma̱a̱ numuu Acab, xúgíʼ dí niʼni, guʼwá* dí niʼni ga̱jma̱a̱ marfil, ga̱jma̱a̱ mbá xúgíʼ xuajin dí ikhaa niʼni, kiʼniraʼmáʼ náa libro dí naʼthí ga̱jma̱a̱ numún reyes bi̱ nikúwá náa Israel. 40  Ikhú Acab ndiyáa jxu̱u̱ʼ gajmíi̱n wajin xiʼñúuʼ, ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo Ocozías ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ nuxi̱i̱ʼ rey. 41  Jehosafat a̱ʼdióo Asá ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey náa Judá índo̱ naʼni má a̱jkhu̱ tsiguʼ dí naʼtáñajunʼ Acab rey náa Israel. 42  Jehosafat gíʼdoo 35 tsiguuʼ índo̱ ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey, niʼtáñajunʼ mbá 25 tsiguʼ náa Jerusalén. Ru̱dúu̱* nigumbiʼyuu Azubá wáxióo* Silhí. 43  Ikhaa niʼni xó má niʼni anu̱u̱* Asá, nditháan tágájnuriyo̱o̱ʼ. Niʼni dí májánʼ náa iduu Jeobá. Mú táguma gámbáa náa rí mitsídánʼ ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ nuxnajxi̱ má xúʼko̱ tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ nurkuní ikhí. 44  Jehosafat ndiyáʼ rí maxtáa tsímáá ga̱jma̱a̱ rey ndrígóo Israel. 45  Dí naʼthí xóó itháan ga̱jma̱a̱ numuu Jehosafat, tsiaki̱i̱ rí nigiʼdoo ga̱jma̱a̱ xú káʼnii nixmínaʼ, kiʼniraʼmáʼ náa libro dí naʼthí ga̱jma̱a̱ numún reyes bi̱ nikúwá náa Judá. 46  Ma̱ngaa niʼni gámbíin náa xuajin xa̱bekha bi̱ nugujuamíjna̱ náa guʼwá rí nduyamajkhún dioses, bi̱ niguanún xóó asndu nákha mbiʼi rí nixtáa anu̱u̱ bi̱ mbiʼyuu Asá. 47  Nákha ikhú náa Edom ndawa̱a̱ nimbáa rey, mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ naʼni xóo rey. 48  Jehosafat ma̱ngaa niʼni barcos rí najmaʼnuuʼ xóo Tarsis* mu maʼga gáyáʼ oro náa Ofir, mú barco táʼga̱nú numuu rí niguámbáa náa Ezión-Guéber. 49  Mbiʼi rúʼko̱ Ocozías a̱ʼdióo Acab niʼthúu̱n Jehosafat: “Atatsíñááʼ rí xa̱bi̱ʼ magún gajmiún xa̱bia̱a̱ʼ náa barcos”. Mú Jehosafat niʼthúu̱n dí na̱nguá. 50  Ikhú Jehosafat ndiyáa jxu̱u̱ʼ gajmíi̱n wajin xiʼñúuʼ, nijuiʼdi̱i̱ gajmíi̱n ikhiin náa Xuajñuu David bi̱ nindxu̱u̱ wajin xiʼñúuʼ, ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo bi̱ mbiʼyuu Jehoram ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ nuxi̱i̱ʼ rey. 51  Ocozías a̱ʼdióo Acab ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey náa Israel, nigidaʼ niʼtáñajunʼ asndu náa Samaria, índo̱ naʼni má 17 tsiguʼ dí naʼtáñajunʼ Jehosafat rey ndrígóo Judá ga̱jma̱a̱ niʼtáñajunʼ náa Israel mbá a̱jma̱ tsiguʼ. 52  Niʼni dí ra̱májánʼ náa iduu Jeobá. Niʼni xó má niʼni anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱ ga̱jma̱a̱ xó má niʼni Jeroboán a̱ʼdióo Nebat bi̱ niʼni rí muxudamíjna̱ aʼkhá xa̱bu̱ Israel. 53  Niʼni ñajuunʼ Baal ga̱jma̱a̱ nismbáti̱go̱o̱ náa inuu, niʼni dí makásngañu̱u̱ʼ Jeobá, Dios ndrígóo Israel, xó má niʼni anu̱u̱.

Mbaʼa nota

O “gaʼyee, bi̱ nuthi dí marigá”.
O “trono”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “soldado bi̱ kúwá mekhuíí”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “espíritu”.
O “lajuíin”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “náa gríguiin”.
O mbáa “náa nuna gu̱ʼu̱ bi̱ nugujuamíjna̱, ikhí xu̱wánʼ nixtííʼ eʼdiuu”.
O “náa naʼtáñajunʼ”.
O “nánée”.
O “a̱ʼdée dxáʼgú”.
O “tátée”.
Atayáá glosario, Tarsis.