Timbá libro ndrígu̱ún Reyes 7:1-51

  • Guʼwá náa naʼtáñajunʼ Salomón (1-12)

  • Hiram, mbáa bi̱ najmañuu nañajunʼ, nambáyuu Salomón (13-47)

    • A̱jma̱ rajkhúu guʼwá dí niguma ga̱jma̱a̱ cobre (15-22)

    • Lamáa dí niguma ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ rí nijuiyaʼ (23-26)

    • Gu̱wa̱ʼ carritos ga̱jma̱a̱ pájxua̱a̱ dí cobre (27-39)

  • Nawájxi̱ dí naguma ga̱jma̱a̱ ixi̱ ma̱ngaa dí naguma ga̱jma̱a̱ oro (48-51)

7  Salomón ndijyúuʼ mbá 13 tsiguʼ mu maʼni goʼwóo* asndu ma̱jxí.  Niʼni Guʼwá Xaxi̱ dí rígá náa Líbano, dí mbaʼ gíʼdoo 44 metro,* dí ma̱ja̱nʼ gíʼdoo 22 metro,* ga̱jma̱a̱ rí tsídánʼ gíʼdoo 13 metro,* niʼni náa tsu̱du̱u̱ ixi̱ cedro dí wájun a̱jkhu̱ tseniʼ, ga̱jma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ nisngutámáʼ ixi̱ cedro dí mbi̱jua̱.  Nirugoo ga̱jma̱a̱ ixi̱ cedro náa tsu̱díí, náa tsu̱du̱u̱ ixi̱ mbi̱jua̱ rí jngútámáʼ náa tsu̱du̱u̱ rajkhúu dí wájun, mbá 45 dí mbá xúgíʼ, 15 náa mámbá tseniʼ.  Rígá mbá ajtsú tseniʼ ventana rí gíʼdoo rawuunʼ, mámbá ventana tima náa tsu̱du̱u̱ i̱ʼwáʼ ventana, ga̱jma̱a̱ tima náa jmbuu tima i̱ʼwáʼ ventana náa i̱mba̱ kidxuuʼ.  Mbá xúgíʼ riejun ga̱jma̱a̱ xi̱gu̱u̱ xkrugua gíʼdoo rawuunʼ dí gíʼdoo a̱jkhu̱ skíniu̱u̱, xó má kaʼnii inuu ventana rí tima náa níjniúu jmbuu rí tima i̱ʼwáʼ rí gíʼdoo ajtsú tseniʼ.  Niʼni mbá Guʼwá rí gíʼdoo rajkhúu dí naʼni 22 metro* dí mbaʼ ga̱jma̱a̱ 13 metro* dí ma̱ja̱nʼ, ga̱jma̱a̱ náa inuu rígá mbá corredor dí gíʼdoo rajkhúu ga̱jma̱a̱ kúgoo tsu̱du̱u̱.  Ma̱ngaa niʼni mbá guʼwá dí mbiʼyuu Guʼwá náa gídáʼ Xílí* rí naʼtáñajunʼ, ma̱ngaa nutháán, Guʼwá náa nambánuu, náa ikhaa naʼnimbánuu numún xa̱bu̱. Niruguáá ga̱jma̱a̱ ixi̱ cedro mbayííʼ asndu náa ixi̱ mbi̱jua̱ rí jngútámáʼ.  Guʼwá náa ikhaa maxtáa rígá náa i̱mba̱ rexo̱o̱ guʼwá náa naʼtáñajunʼ ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má niguma, ma̱ngaa niʼni mbá guʼwá dí xúʼko̱ má kaʼnii xóo náa dí naʼtáñajunʼ náa maxtáa wáxióo* faraón, bi̱ Salomón ndiyáa.  Xúgíʼ guʼwá rí niguma, nagi̱ʼdu̱u̱ náa rajkhúu asndu náa itháan tsídánʼ, náa pared ma̱ngaa náa kidxuuʼ rí na̱jkha̱nú asndu náa rexo̱o̱ niguma ga̱jma̱a̱ itsí rí numuu, dí awan má niwiʼtá, itsí dí nithu ga̱jma̱a̱ sierra, xó má awúún ga̱jma̱a̱ rexa̱a̱. 10  Itsí rí nitri̱ga̱ ga̱jma̱a̱ rajkhúu guʼwá, nini̱ ga̱jma̱a̱ itsí rí numuu rí mba̱ʼu̱, tikhuu itsí naʼni a̱jkhu̱ metro* ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ gíʼdoo itháan rí ajtsú metro tikhu.* 11  Ga̱jma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ itsí mba̱ʼu̱ rúʼko̱ ni̱jkha̱ itsí numuu, itsí dí awan má nithu ga̱jma̱a̱ ixi̱ cedro. 12  Náa mbájndi rawuunʼ rexo̱o̱ dí mba̱a̱ náa rí nduyamajkuíí Dios, rígá mbá xtájtsí rí niguma ga̱jma̱a̱ ajtsú tseniʼ itsí rí nithu ga̱jma̱a̱ mbá tseniʼ ixi̱ cedro, xó má náa rexo̱o̱ dí awúún, náa goʼwóo Jeobá ga̱jma̱a̱ corredor ndrígóo guʼwá. 13  Rey Salomón nikuʼma ajngáa rí ma̱ʼkha̱ Hiram asndu náa Tiro. 14  Nindxu̱u̱ a̱ʼdióo mbáa a̱ʼgú xuáʼa bi̱ na̱ʼkha̱ náa xuajin chíʼgíiʼ* ndrígóo Neftalí, anu̱u̱* ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ Tiro bi̱ nañajunʼ ga̱jma̱a̱ cobre. Ikhaa ra̱ʼkhá tháán wipii ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán ejmañuu maʼni asndu ndiéjúúnʼ má dí naguma ga̱jma̱a̱ cobre. Ikha jngóo nixnájxi̱minaʼ náa inuu rey Salomón ga̱jma̱a̱ niʼni xúgíʼ rí ikhaa niʼthúu̱n. 15  Niʼni ga̱jma̱a̱ cobre a̱jma̱ rajkhúu, mámbá rajkhúu naʼni migiñuʼ metro* dí mbaʼ ga̱jma̱a̱ ndayóoʼ mbá ñuñuu dí naʼni witsu metro* mu maxtiewan ga̱jma̱a̱ dí mba̱a̱ mámbá rajkhúu. 16  Ma̱ngaa niʼni ga̱jma̱a̱ cobre a̱jma̱ dí matrámáʼ náa edxu̱u̱ rajkhúu dí wájun, itháan rí a̱jma̱ metro* mbaʼ mámbá. 17  Dí trámáʼ náa edxu̱u̱ rajkhúu dí wájun, kúgoo ga̱jma̱a̱ amuuʼ dí niguma ga̱jma̱a̱ cadena, juwan náa dí mbóo rajkhúu, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má náa dí imbo̱o̱ ma̱ngaa. 18  Ga̱jma̱a̱ niʼni a̱jma̱ tseniʼ granada náa mbájndi rawuunʼ dí amuuʼ rí kúgoo ga̱jma̱a̱ dí trámáʼ edxu̱u̱ rajkhúu dí wájun. Xúʼko̱ má niʼni ga̱jma̱a̱ mbá nájma̱. 19  Dí trámáʼ náa edxu̱u̱ rajkhúu dí wájun xóo ri̱ʼi̱ lirio kaʼnii, dí mbaʼ naʼni a̱jma̱ metro.* 20  Náa edxu̱u̱ rajkhúu dí wájun, náa nagi̱ʼdu̱u̱ dí nújndú, náa trámáʼ dí amuuʼ. Ikhí tima mbá 200 granadas rí tima mbá tseniʼ náa mbájndi rí trámáʼ. 21  Nitsuajun rajkhúu corredor ndrígóo guʼwá náa rí nduyamajkuíí Dios,* nitsiji rajkhúu dí wíji̱ náa ñawún májánʼ* rí nixná mbiʼyuu Jakín* ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nitsiji rajkhúu dí wíji̱ náa ñawún xti̱ʼ* rí nixná mbiʼyuu Boaz.* 22  Ga̱jma̱a̱ náa edxu̱u̱ rajkhúu niguma dí xóo ri̱ʼi̱ lirio kaʼnii, xígi̱ kaʼnii niguámbá niguma rajkhúu. 23  Ikhú niʼni náa na̱jnu̱ʼ iyaʼ dí mbiʼyuu Lamáa* dí niguma ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ rí nijuiyaʼ. Nindxu̱u̱ dijndi, náa rawuunʼ ga̱jma̱a̱ náa i̱mba̱ rawuunʼ naʼni a̱jkhu̱ metro,* ga̱jma̱a̱ itháan rí a̱jma̱ metro* dí tsídánʼ, ndayóoʼ mbá ñuñuu dí 13 metro* mu mixtágiewan ga̱jma̱a̱ náa dí mbá nawa̱a̱. 24  Náa agoo rawuunʼ náa mbájndi kiʼniwíi ra̱ʼkha̱. Gu̱wa̱ʼ ra̱ʼkha̱ náa mbá gúʼxúʼ ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ tima náa mbájndi Lamáa, xa̱ʼ tima ra̱ʼkha̱ dí a̱jma̱ tseniʼ. 25  Mbá 12 xedi̱ kuda, ajtsíin bi̱ nuyejxi̱ xígií náa norte, ajtsíin bi̱ nuyejxi̱ xígií náa narámaaʼ a̱jkha̱ʼ,* ajtsíin bi̱ nuyejxi̱ xígií náa sur ga̱jma̱a̱ ajtsíin bi̱ nuyejxi̱ xígií náa nagájnuu a̱jkha̱ʼ.* Náa tsu̱du̱ún grígu Lamáa ga̱jma̱a̱ ikhiin guájun skidiʼ náa ta̱pha̱. 26  Dí mi̱du̱ Lamáa naʼni xóo juwan centímetros, ga̱jma̱a̱ xóo copa kaʼnii dí rawuunʼ, xóo ri̱ʼi̱ lirio kaʼnii. Na̱jnu̱ʼ mbá 44,000 litro* iyaʼ. 27  Niʼni ga̱jma̱a̱ cobre mbá gu̱wa̱ʼ carritos,* naʼni a̱jma̱ metro* dí mbaʼ mámbá carrito, a̱jma̱ metro* dí ma̱ja̱nʼ, ga̱jma̱a̱ naʼni mbá metro* rí mitsídánʼ. 28  Xígi̱ kaʼnii niguma carrito, ngújma cobre dí paska dí gíʼdoo a̱jkhu̱ skíniu̱u̱ náa tsu̱du̱u̱ ajua̱nʼ rí jngútáʼa̱. 29  Ga̱jma̱a̱ náa cobre dí paska dí kújma náa tsu̱du̱u̱ ajua̱nʼ rí jngútáʼa̱ kiʼniwíin león, xedi̱ ga̱jma̱a̱ querubín, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má náa ajua̱nʼ rí jngútáʼa̱ ma̱ngaa. Náa tsu̱du̱u̱ ga̱jma̱a̱ náa agoo rí jngújmiin león ga̱jma̱a̱ xedi̱ kijmaratáá ga̱jma̱a̱ cobre. 30  Mámbá carrito gíʼdoo a̱jkhu̱ llántoo dí niguma ga̱jma̱a̱ cobre. Ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ rí naʼni magutuáʼáan llanta niguma ga̱jma̱a̱ cobre. Ma̱ngaa wájun mbá a̱jkhu̱ ajua̱nʼ náa skíniu̱u̱ rí naguajthun llántoo. Náa agoo pájxua̱a̱ rígá ajua̱nʼ rí naguajthun, ga̱jma̱a̱ náa níjniúu kijmaratáá ga̱jma̱a̱ cobre. 31  Rawuunʼ naguanúu awúu̱n corona, ga̱jma̱a̱ naʼni 45 centímetros* dí mitsídánʼ, dijndi rawuunʼ. Ga̱jma̱a̱ a̱jua̱nʼ rí kuajthun pájxua̱a̱ naʼni 70 centímetros* rí mitsídánʼ, ga̱jma̱a̱ náa rawuunʼ mbaʼa rí kiʼniwíi, cobre dí kua̱ʼa̱n aphuu gíʼdoo a̱jkhu̱ skíniu̱u̱, raʼkháa dijndi. 32  A̱jkhu̱ llántoo tra̱ʼa̱ náa agoo cobre dí paska dí ngújma, ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ rí kuajtuun llánta kajua̱a̱ ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí kuajtuun llántoo carrito. Mámbá llánta naʼni 70 centímetros* rí mitsídánʼ. 33  Xóo llántoo carro kaʼnii dí llántoo, ajua̱nʼ dí naʼni magutuáʼáan ga̱jma̱a̱ llántoo, ajua̱nʼ dí kayóo ma̱ngaa ajua̱nʼ rí kúgoo ga̱jma̱a̱ niguma ga̱jma̱a̱ cobre. 34  Rígá mbá a̱jkhu̱ rí kuajtuun, náa mámbá nájkhu̱ skíniu̱u̱ mámbá carrito, cobre rí kuajtuun mbóó kajua̱a̱ ga̱jma̱a̱ carrito. 35  Náa edxu̱u̱ carrito gíwánʼ mbá corona rí dijndi, dí naʼni mbá 22 centímetros* rí mitsídánʼ, dí kri̱ga̱ rawuunʼ ga̱jma̱a̱ cobre dí paska rí ngújma náa edxu̱u̱ carrito nawa̱a̱ ga̱jma̱a̱ naʼni̱i̱ imbóó. 36  Náa rawuunʼ ga̱jma̱a̱ náa cobre dí paska rí ngújma nigumawíin querubín, león ga̱jma̱a̱ ixi̱ ida, xó má nguáthá ma̱ja̱nʼ náa kama mámbá. Ma̱ngaa náa níjniúu kijmaratáá ga̱jma̱a̱ cobre. 37  Xígi̱ kaʼnii niguma mbá gu̱wa̱ʼ carrito, mbrígúú niguma mbá xúgíʼ, xóo mitsídánʼ ga̱jma̱a̱ nguáthá mba̱ʼu̱. 38  Niʼni mbá gu̱wa̱ʼ pájxua̱a̱ dí cobre, dí mba̱ʼu̱ naʼni mbá a̱jma̱ metro* ga̱jma̱a̱ naʼngo̱o̱ na̱jni̱ʼ 880 litro* iyaʼ. Rígá mbá gu̱wa̱ʼ pájxua̱a̱, mámbá náa mámbá carrito. 39  Ikhú nitsiajun mbá witsu carrito náa níjñu mújúunʼ guʼwá ga̱jma̱a̱ i̱mbá witsu carrito nitsiajun náa níjñú xti̱yu̱u̱ʼ guʼwá. Ma̱ngaa nigíʼ Lamáa náa níjñú mújúunʼ guʼwá, náa ta̱pha̱ rí nagájnuu a̱jkha̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa sur.* 40  Hiram ma̱ngaa niʼni xúgíʼ rí majmaa, pala ga̱jma̱a̱ xua̱a̱. Xígi̱ kaʼnii Hiram niguámbóo niʼni xúgíʼ ñajunʼ náa goʼwóo Jeobá dí niʼthúu̱n rey Salomón maʼni. 41  A̱jma̱ rajkhúu dí guájun ga̱jma̱a̱ a̱jma̱ dí trámáʼ edxu̱u̱ dí xóo xua̱a̱ kaʼnii, ma̱ngaa a̱jma̱ dí amuuʼ rí kúgoo ga̱jma̱a̱ dí trámáʼ náa edxu̱u̱ rajkhúu dí wájun. 42  Mbá 400 granadas dí tima náa mbá nájma̱ dí amuuʼ, a̱jma̱ tseniʼ granadas tima náa mámbá dí amuuʼ dí narugoo mbá nájma dí trámáʼ edxu̱u̱ rajkhúu dí xóo xua̱a̱ kaʼnii. 43  Gu̱wa̱ʼ carritos ga̱jma̱a̱ mbá gu̱wa̱ʼ pájxua̱a̱ dí trámáʼ tsu̱du̱u̱. 44  Lamáa ga̱jma̱a̱ mbá 12 xedi̱ bi̱ juádáʼ agoo. 45  Cubeta, pala, xua̱a̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí majmaa dí Hiram niʼni ga̱jma̱a̱ cobre dí xngiyaʼ mu majmuu rey Salomón náa goʼwóo Jeobá. 46  Rey nikuʼmiin dí murkuiyaʼ cobre náa molde dí niguma ga̱jma̱a̱ ku̱ba̱ʼ, náa mbaaʼ Jordán náa majñu̱u̱ʼ Sucot ga̱jma̱a̱ Zaretán. 47  Ra̱ʼkhá tháán mbaʼa niguma dí majmaa, ikha jngóo Salomón na̱nguá nigiéwan, na̱nguá nijuiʼyáá nguáthá ki̱wu̱n cobre. 48  Salomón niʼni mbá xúgíʼ dí majmaa náa goʼwóo Jeobá: Xóo náa mikarámáʼ rí ndataun dí niguma ga̱jma̱a̱ oro, mesa dí niguma ga̱jma̱a̱ oro, náa majngutaʼmáʼ pan dí mixnájxi̱, 49  candelabro dí niguma ga̱jma̱a̱ mbawíí oro, witsu wájun náa ñawún májánʼ ga̱jma̱a̱ witsu wájun náa ñawún xti̱ʼ, náa inuu cuarto dí rígá itháán awúún, ri̱ʼi̱, lámpara ga̱jma̱a̱ pinza* dí niguma ga̱jma̱a̱ oro. 50  Mbaʼa dí najmaa, dí najuíyuuʼ ga̱jma̱a̱ aguʼ, xua̱a̱, copa, ga̱jma̱a̱ náa nagi̱wa̱nʼ chámbuʼ dí mbawíí oro, ga̱jma̱a̱ náa frígu rajkhúu xkrugua rí naʼni magutuáʼáan. Xó má xkrugoo cuarto dí rígá awúún, náa rí phú Mikaʼwu, xúʼko̱ má xkrugoo guʼwá náa rí nduyamajkuíí Dios ma̱ngaa niguma ga̱jma̱a̱ oro. 51  Rey Salomón niguámbóo niʼni xúgíʼ ñajunʼ rí ndiyóoʼ maguma náa goʼwóo Jeobá. Ikhú ni̱ʼkha̱a̱ kagu̱u̱ xúgíʼ dí anu̱u̱ David niʼni ka̱ʼwi̱i̱, ga̱jma̱a̱ nigujxi̱i̱ plata, oro ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí najmaa náa cuarto dí kajti rí gíʼdoo numuu náa goʼwóo Jeobá.

Mbaʼa nota

O “náa naʼtáñajunʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “50 gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “30 gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “100 gúʼxúʼ”. Atayáá glosario, guʼxáaʼ.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “50 gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “30 gúʼxúʼ”.
O “Trono”.
O “a̱ʼdée dxáʼgú”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “migiñuʼ gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “gu̱wa̱ʼ gúʼxúʼ”.
O “tribu”.
O “tátée”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “18 gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “12 gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “witsu gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “a̱jkhu̱ gúʼxúʼ”.
Mbáa nandoo gáʼthúu̱n ‹ga̱jma̱a̱ tsiaki̱i̱›.
O “xígií náa norte”.
O “xígií náa sur”.
Gi̱i̱ nandoo gáʼthúu̱n náa rí Mikaʼwu.
Rí nandoo gáʼthúu̱n, ‹ikhaa [xóo muʼthá, Jeobá] gáʼni rí mawi̱ji̱ gújkhúʼ›.
O “Mar”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “gu̱wa̱ʼ gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “witsu gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “30 gúʼxúʼ”.
O “oeste”.
O “este”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “2,000 batos”. Atayáá glosario, bato.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “a̱jkhu̱ gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “ajtsú gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “a̱jkhu̱ gúʼxúʼ”.
O “carritos dí nagún kudúún ga̱jma̱a̱ iyaʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “mbá gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “mbá gúʼxúʼ tikhu”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “mbá gúʼxúʼ tikhu”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “tikhu gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “a̱jkhu̱ gúʼxúʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “40 batos”.
O “sureste”.
Atayáá glosario, pinzas.