Raga̱jma̱ libro ndrígu̱ún Reyes 4:1-44

  • Eliseo naʼni rí maʼni mbaji̱ʼ aceitiu̱u̱ mbáa a̱ʼgú xuáʼa (1-7)

  • Mbáa a̱ʼgú sunamita bi̱ májánʼ a̱jkiu̱u̱n (8-16)

  • Mbáa a̱ʼgu̱ nakánián ada̱, nakháñúu ada̱ (17-31)

  • Eliseo naʼniga̱bi̱i̱ ada̱ (32-37)

  • Naʼni rí maʼni miʼtsí mbá ganitsu (38-41)

  • Naʼni dí makuwi̱i̱n pan (42-44)

4  A̱ʼgiu̱u̱ mbáa bi̱ e̱jñu̱ún profetas* ni̱jkha̱ gáʼtákáñuu Eliseo: “A̱jmbio̱ʼ* bi̱ nindxu̱u̱ xa̱bia̱a̱ʼ nikháñúu, ikháán má natayáá májánʼ dí xa̱bia̱a̱ʼ nimíñuu kaʼyoo má xúʼko̱ Jeobá. Dí xúgi̱ mbáa bi̱ naruma̱a̱ gidxóó ni̱ʼkha̱ mu maʼga kagui̱i̱n a̱jmi̱i̱n e̱ji̱nʼ mani̱ndxu̱ún ñumbáá”. 2  Ikhú Eliseo niʼthúu̱n: “Xú káʼnii gándoo gámbáyáaʼ rá. Arathúnʼ, ndiéjunʼ xtaʼdáá náa guʼwáaʼ”. Ikhaa niriʼñuu: “Xa̱bia̱a̱ʼ bugi̱ nda̱a̱ dí gíʼdoo náa goʼwóo, i̱ndó mbá daan rayaʼ aceite”. 3  Ikhú Eliseo niʼthúu̱n: “Agajnáaʼ, ayuʼ gátandu̱ʼu̱u̱n rayaʼ jchú mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ xtaa mijngii gajmiáanʼ. Atagímbóó asndu nguáthá má gáʼnga̱a̱ʼ. 4  Nda̱wa̱á atrugua̱a̱ xkruguaaʼ, atruguaraʼamina̱a̱ʼ gajmiáanʼ e̱jña̱a̱ʼ. Atani̱ majnííʼ aceite mbá xúgíʼ rayaʼ ga̱jma̱a̱ wájíʼ gátatsiajun dí nijnííʼ má”. 5  Ikha jngóo ikhaa ni̱jkha̱a̱. Índo̱ niruguaraʼmina̱a̱ʼ gajmíi̱n e̱ji̱i̱n, ikhiin nixnáá rayaʼ ga̱jma̱a̱ ikhaa ni̱jkha̱ raʼni majnííʼ aceite. 6  Índo̱ niguambá nijnííʼ mbá xúgíʼ rayaʼ, ikhaa niʼthúu̱n a̱ʼdióo: “Ayi̱ jcháaʼ imbo̱o̱ rayaʼ”. Mú a̱ʼdióo niʼthúu̱n: “Nándáa rayaʼ”. Núkhu má ikhú niguámbá aceite. 7  A̱ʼgú nikhi̱i̱ nito̱ʼo̱o̱ gáʼthúu̱n xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun. Ikhú Eliseo niʼthúu̱n: “Ayuʼ gátagujua̱ aceite ga̱jma̱a̱ atani̱i̱ dxawáaʼ. Dí gápíduunʼ gajmaaʼ gajmiáanʼ e̱jña̱a̱ʼ”. 8  Mbóo mbiʼi Eliseo ni̱jkha̱ náa xuajin Sunem, náa xtáa mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ gíʼdoo numuu, ikhaa niʼni káñuu dí maguanúu makuiʼtsu. Mámbá índo̱ nanújngoo ikhí, nanújngoo rakuiʼtsu. 9  Ikhaa niʼthúu̱n ajmbio̱o̱:* “Xa̱bu̱ bi̱ nanújngoo má xúʼko̱ gi̱i̱ nindxu̱u̱ mbáa xa̱bi̱i̱ Dios. 10  Mbá péñu,* gu̱ʼni̱ mbá cuarto náa tsu̱du̱u̱ guʼwá ga̱jma̱a̱ guxuʼdáʼ mbá xiawoo, mbá mesa, mbá xílí* ga̱jma̱a̱ mbá candelabro majmuu. Mu xúʼko̱ mámbá dí gáʼkha̱ maguanúu ikhí”. 11  Mbóo mbiʼi ni̱ʼkha̱nú ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ gábóoʼ náa cuarto dí grígu náa tsu̱du̱u̱ guʼwá. 12  Ikhú niʼthúu̱n Guehazí bi̱ nambáyúu: “Aratháán ma̱ʼkha̱ sunamita”. Ikhú niʼthúu̱n maʼga. 13  Nda̱wa̱á Eliseo niʼthúu̱n Guehazí: “Mbá péñu aratháán rígi̱: ‹Ra̱ʼkhá tháán ni̱ni̱ gajmáaʼxu̱ dí matani̱ rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuxuʼ. Xú káʼnii lá gándoo gúmbáyáaʼxu̱ ikháanʼ rá. Lá nandaaʼ dí mathu̱u̱n ga̱jma̱a̱ numaaʼ rey o bi̱ naʼtáñajúúnʼ soldado ráʼ.›” Mú ikhaa niʼthúu̱n: “Tséyóoʼ má, májánʼ má xtáá. Xtáá gajmíʼ a̱ngui̱nʼ”. 14  Ikha jngóo Eliseo nirajxu̱u̱ Guehazí: “Ndiéjunʼ gándoo gúʼni̱ ga̱jma̱a̱ numuu xá.” Ikhaa niriʼñuu: “Na̱nguá gíʼdaa nimbáa a̱ʼdióo* ga̱jma̱a̱ ajmbio̱o̱ nikhi̱i̱ má”. 15  Ikhú niʼthúu̱n: “Atatsaʼwáá ma̱ʼkha̱”. Ikhú Guehazí nindxaʼwóo ga̱jma̱a̱ sunamita ni̱ʼkha̱ gáwi̱ji̱ náa riejun. 16  Ikhú Eliseo niʼthúu̱n: “Mbiʼi má rígi̱ dí i̱mba̱ tsígúʼ maraʼdaa mbáa dxámá”. Mú ikhaa niʼthí: “¡Na̱nguá tátioʼ, xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun! Xátani̱ nduwaaʼ xa̱bia̱a̱ʼ”. 17  Xúʼko̱ má nirígá, a̱ʼgu̱ niguewáan ada̱* ga̱jma̱a̱ nigiʼdaa mbáa dxámá ikháá má mbiʼi dí niʼthúu̱n Eliseo. 18  Dxámá ndi̱ja̱a̱, ga̱jma̱a̱ mbóo mbiʼi ni̱jkha̱ gáʼyoo anu̱u̱* náa xtáa rañejunʼ gajmíi̱n bi̱ nurajxi̱i̱ dí nijuiʼdu. 19  Niʼthúu̱n anu̱u̱: “¡Ay na̱ʼkhu̱ edxu̱ʼ! ¡Na̱ʼkhu̱ edxu̱ʼ!”. Ikhú anu̱u̱ niʼthúu̱n bi̱ nambáyúu: “Adaa, ayu̱u̱ʼ jcháa náa ru̱dúu̱”.* 20  Ikhú ni̱jkha̱a̱ kayáa ada̱ náa ru̱dúu̱. Nigi̱ʼi̱ kayáa ru̱dúu̱ asndu wakhaʼ ga̱jma̱a̱ ikhú nikháñúu. 21  Ikhú nitsimuu kayáa ga̱jma̱a̱ nitámáaʼ náa xia̱wuu xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun, nirugua̱a̱ xkrugua ga̱jma̱a̱ nigájnuu ni̱jkha̱. 22  Ikhú nindxaʼwáa ajmbio̱o̱ ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Mbá péñu, ataxúʼmaa mbáa bi̱ nambáyulú mu ma̱ʼkha̱ kayáa búrru, atatsíñuʼ dí maʼgá gáyóo xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun nda̱wa̱á matangu̱ún”. 23  Mú ikhaa niʼthúu̱n: “Náá numuu dí xúgi̱ gídxúʼ rá. Xóó tségi̱ʼi̱ gu̱nʼ rudiiʼ ni má raʼkháa sábado xúgi̱”. Mú ikhaa niriʼñuu: “Xáxmiéjuaanʼ.* Nda̱a̱ má dí gáʼniuu”. 24  Ikhú ikhaa nigrígu xíliu̱u̱ búrru ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n bi̱ nambáyúu: “Ayuʼ nacha̱. Xáriejún, i̱ndó á mu ikhúún gátha̱a̱n”. 25  Ikhaa ni̱jkha̱ gáʼyoo xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun náa kúbá Carmelo. Índo̱ xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun ndiʼyoo dí na̱ʼkha̱ tsínguáʼ, ikhú niʼthúu̱n Guehazí bi̱ nambáyúu: “¡Atayáá! A̱ʼkhu̱ e̱ʼkha̱ sunamita. 26  Mbá péñu, atagáyáaʼ ayuʼ gátasijnííʼ ga̱jma̱a̱ atrajxi̱i̱: ‹Xtaa májánʼ ráʼ. Xtáa májánʼ ajmbia̱a̱ʼ ráʼ. Xtáa májánʼ dxámá ráʼ.›” Ikhú ikhaa niriʼñuu: “Xúgíʼ má májánʼ”. 27  Índo̱ ikhaa ni̱jkha̱nú asndu náa kúbá náa xtáa xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun, mbá nacha̱ niguroʼoo rajkhúu. Ikhú Guehazí nikuʼmaminaʼ mu markuájíinʼ, mú xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun niʼthúu̱n: “Atatsíñáánʼ, numuu dí ra̱ʼkhá tháán xtáa ngíná, ga̱jma̱a̱ Jeobá nirkaʼwumúʼúun na̱nguá niʼthúnʼ”. 28  Ikhaa niʼthúu̱n: “Tátioʼ, lá ninda̱ʼa̱a̱ʼ mbáa ada̱ ráʼ. Lá na̱nguá ni̱tha̱a̱nʼ ‹Xátani̱ nduwúúnʼ› ráʼ.” 29  Mbá nacha̱ Eliseo niʼthúu̱n Guehazí: “Atruʼwáá xtíin náa smídaaʼ, ayédxuʼ ragótiú’. Á mu dí nataxkamaa mbáa xátrajxi̱i̱, ga̱jma̱a̱ á mu mbáa narajxi̱ín xátriʼñáánʼ. Ayuʼ ga̱jma̱a̱ atatámáʼ ragóti náa inuu ada̱”. 30  Ikhú ru̱dúu̱ ada̱ niʼthí: “Dí natha̱a̱nʼ ikháán ga̱jma̱a̱ Jeobá nindxu̱u̱ gajkhun, á mu dí tsédxúʼ ikháán xáʼgá”. Ikhú Eliseo nitu̱jxu̱u̱ ni̱jkha̱ ga̱jma̱a̱. 31  Guehazí ni̱jkha̱nú ginii ki xóo ikhiin ga̱jma̱a̱ nitámáʼ ragoti náa inuu ada̱, mú nda̱a̱ dí niwáán, nda̱a̱ dí niʼni ada̱. Ikhú Guehazí nitanga̱a̱ náa xtáa Eliseo ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Na̱nguá ndijui̱i̱ ada̱”. 32  Índo̱ Eliseo nito̱ʼo̱o̱ náa guʼwá, ndiʼyoo dí ada̱ kaʼmáaʼ nikháñúu náa xiawoo. 33  Ikhú nito̱ʼo̱o̱ ga̱jma̱a̱ niruguaraʼamina̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ ada̱, ikhú nigíʼdúu niʼtákáñuu Jeobá. 34  Nitsimuu náa xiawoo ga̱jma̱a̱ nibátámuuʼ náa awúu̱n ada̱. Nigrígu rawuunʼ náa rawuunʼ ada̱, iduu náa iduu ada̱ ga̱jma̱a̱ ñawún bajpoo náa ñawún bajpoo ada̱, nibátámuuʼ náa awúu̱n ada̱, ikhú ada̱ nigiga̱a̱. 35  Eliseo nijngroʼoo náa awúu̱n guʼwá, nitsima̱a̱ náa xiawoo ga̱jma̱a̱ mbu̱júu̱ nibóoʼ náa awúu̱n ada̱. Ikhaa niréʼtsinʼ mbá juwan nuthu ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nirmbáʼta̱a̱ iduu. 36  Eliseo nindxaʼwóo Guehazí ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Atatsaʼwáá ma̱ʼkha̱ sunamita”. Ikhú nindxaʼwóo ga̱jma̱a̱ a̱ʼgú nikhi̱i̱ nito̱ʼo̱o̱ náa kraʼaa. Ikhú Eliseo niʼthúu̱n: “Ataxújxi̱i̱ a̱ʼdiáaʼ”. 37  Ikhaa nito̱ʼo̱o̱, nigiʼnduti̱ga̱* ga̱jma̱a̱ nismbáti̱go̱o̱ asndu mbayííʼ náa inuu. Nda̱wa̱á nikujxi̱i̱ a̱ʼdióo ga̱jma̱a̱ nigájnáa. 38  Índo̱ Eliseo nitanga̱a̱ náa Guilgal, ndiʼyoo dí rígá ewiʼ náa xuajin. E̱jñu̱ún profetas tri̱gi̱i̱n náa inuu, ikhú niʼthúu̱n bi̱ nambáyúu: “Atasrigu daan mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ atani̱ májáánʼ dí mu̱phu̱ e̱jñu̱ún profetas”. 39  Ikhú mbáa dí ikhiin ni̱jkha̱ xanáá gáyáʼ yaʼwu. Nixkamaa mbá yówóo̱ʼ ra̱ʼkha̱ xáná, nigíʼdúu nigruiʼyáʼ náa xtíñuu asndu niʼni majthíí. Nda̱wa̱á nitanga̱a̱, nirujkumáʼán mi̱ga̱ náa daan rí asndu tséʼyoo ndiéjunʼ nindxu̱u̱. 40  Nda̱wa̱á nixnún mu̱phu̱ xa̱bu̱. Mú índo̱ ikhiin nini̱ mu̱phu̱, nindxa̱ʼwa̱: “¡Xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun, gíwánʼ thana mbiiʼ náa daan!”. Nánguá niʼni a̱jkiu̱ún mu̱phu̱. 41  Ikhú ikhaa niʼthún: “Gaguwaʼ ku̱ya̱la harina”. Índo̱ niguámbóo nigíwánʼ náa daan, niʼthí: “Gu̱xnu̱u̱nla mu̱phu̱ xa̱bu̱”. Índo̱ ni̱ʼphu̱ nándáa dí niʼniún. 42  Mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱ʼkha̱ náa Baal-Salisá kagu̱ ni̱ʼkha̱ mbá 20 pan dí niguma ga̱jma̱a̱ cebada dí nijma̱a̱ ginii, ga̱jma̱a̱ mbá bolsa cebada dí nuxi̱ʼ nixnúu xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ gajkhun. Ikhú Eliseo niʼthúu̱n bi̱ nambáyúu: “Araxnún xa̱bu̱ mu̱phu̱”. 43  Ikhú bi̱ nambáyúu nirajxu̱u̱: “Náá lá gáʼngo̱o̱ rígi̱í maxnu̱ún mu̱phu̱ mbá 100 xa̱bu̱ rá.” Ikhú Eliseo niriʼñuu: “Araxnún mu̱phu̱, numuu dí rígi̱ eʼthí Jeobá: ‹Mu̱phu̱ ga̱jma̱a̱ asndu mapidu̱únʼ›”. 44  Ikhú nixnún mu̱phu̱, nirígá xó má niʼthí Jeobá, ikhiin ni̱ʼphu̱ ga̱jma̱a̱ asndu nipídu̱únʼ.

Mbaʼa nota

O “gaʼyee, bi̱ nuthi dí marigá”.
O “jmbayi̱ʼ”.
O “jmba̱yi̱i̱”.
O “atani̱ mbá rí májánʼ”.
O “skáñá”.
O “dxámá”.
O “niʼni endi̱i̱”.
O “tátée”.
O “nánée”.
O “maxáʼtá a̱jkia̱a̱nʼ”.
O “nixngutigamínáʼ”.