Raga̱jma̱ libro ndrígu̱ún Reyes 9:1-37

  • Jehú naxtaʼwíi mani̱ndxu̱u̱ rey náa Israel (1-13)

  • Naxíyáa Jehoram ga̱jma̱a̱ Ocozías (14-29)

  • Nuxiyáa Jezabel, naʼphi̱i̱ xu̱wánʼ (30-37)

9  Profeta* Eliseo nindxaʼóo mbáa a̱ʼdióo profeta, ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Atruʼwájma xtíñaaʼ náa smídaaʼ, ga̱jma̱a̱ atagáyáaʼ gídxúʼ jcháaʼ ru̱jtu̱u̱ aceite rígi̱ náa Ramot-Galaad.  Índo̱ gídxúʼnú ikhí, atayáaʼ Jehú a̱ʼdióo Jehosafat, a̱ʼdióo Nimsí. Ata̱ʼa̱a̱ʼ náa xtáa gajmíi̱n a̱ngui̱i̱n ga̱jma̱a̱ atani̱ rí matujxu̱u̱ mu maʼga ga̱jma̱á nindxa̱a̱ʼ náa cuartu dí rígá itháan awúún náa guʼwá.  Nda̱wa̱á ataxídírámáʼ náa edxu̱u̱ aceite rí ga̱jnu̱ʼ náa ru̱jtu̱ rígi̱ ga̱jma̱a̱ aratháán: ‹Rígi̱ dí naʼthí Jeobá: “Naʼgíinʼ xóo rey náa Israel”›. Nda̱wa̱á atambáʼtáá xkrugua ga̱jma̱a̱ atagáyáaʼ”.  Ikha jngóo bi̱ nambáyúu profeta ni̱jkha̱ náa Ramot-Galaad.  Índo̱ ni̱jkha̱nú ikhí, ndiʼyoo rí tri̱gi̱i̱n bi̱ nutañajúúnʼ soldado, ikhaa niʼthí: “Tátá, gúʼdoo mbá dí matha̱a̱nʼ”. Jehú nirajxi̱: “Tsáá ñajuunʼ.” “Ikháán tátá”, niriʼñuu.  Ikha jngóo Jehú nitu̱jxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ nito̱ʼo̱o̱ náa guʼwá, bi̱ nambáyúu profeta nixídírámuuʼ aceite náa edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Rígi̱ dí naʼthí Jeobá, Dios ndrígóo Israel: ‹Naʼgíinʼ xóo rey náa xuajñuu Jeobá náa Israel.  Gíʼmaa dí matani̱ gámbáa goʼwóo tátiáaʼ Acab. Ga̱jma̱a̱ ikhúún manda̱ʼa̱a̱ cuenta eʼdiún mbá xúgíinʼ xa̱bi̱ʼ bi̱ nindxu̱ún profetas, ga̱jma̱a̱ eʼdiún mbá xúgíinʼ xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ nikháñún náa ñawúunʼ Jezabel.  Makhañún mbá xúgíinʼ bi̱ kúwá náa goʼwóo Acab, ma̱ni̱ gámbíin mbá xúgíinʼ xa̱bekha* bi̱ kúwá náa Acab, bi̱ tséjmiin gúmbáyúmíjná ga̱jma̱a̱ bi̱ wabiinʼ.  Ma̱ni̱ dí goʼwóo Acab mambáa xóo goʼwóo Jeroboán a̱ʼdióo Nebat, ga̱jma̱a̱ xóo goʼwóo Baasá a̱ʼdióo Ahíya. 10  Ga̱jma̱a̱ Jezabel mupi̱i̱ xu̱wánʼ náa mbaaʼ Jezreel ga̱jma̱a̱ nimbáa xáʼdi̱i̱›”. Índo̱ niguámbóo niʼthí, nimbáʼtoo xkrugua ga̱jma̱a̱ nijkatíyáaʼ ragáyúu. 11  Índo̱ Jehú nitanga̱a̱ náa gíi̱nʼ xa̱bi̱i̱ tátióo, ikhiin nirajxi̱i̱: “Dí rígá rá. Náá numuu dí ni̱ʼkha̱ gáʼyáaʼ skágu̱nʼ buʼko̱”. Ikhaa niriʼñúún: “Ikháanʼ má nduya̱a̱la xóo nindxu̱ún xa̱bu̱ buʼko̱ ga̱jma̱a̱ xóo ethi”. 12  Mú ikhiin nitháán: “¡Nduwáánʼ ja̱nʼ! Aratúxu dí gajkhun”. Ikhú ikhaa niʼthúún: “Xígi̱, xígi̱ niʼthúnʼ. Ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á niʼthí: ‹Rígi̱ dí naʼthí Jeobá: “Naʼgíinʼ xóo rey náa Israel”›”. 13  Ikhú mámbáa niríyaʼ xtíñuu dí kagíʼ ga̱jma̱a̱ nixtri̱ga̱ náa rajkhúu, náa escalera, nindiyííʼ chi̱ji̱ʼ ga̱jma̱a̱ nithi: “¡Jehú nindxu̱u̱ rey!”. 14  Ikhú Jehú a̱ʼdióo Jehosafat, a̱ʼdióo Nimsí, niríya̱ʼ awan dí maʼniuu Jehoram. Jehoram nixtáa náa Ramot-Galaad, ikhaa gajmíi̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ Israel, nikúwá ruxmijná gajmiún Hazael rey bi̱ xtáa náa Siria. 15  Rey Jehoram nitanga̱a̱ náa Jezreel, mu maʼni̱i̱ náa ninigawíínʼ sirios, índo̱ nixmínaʼ ga̱jma̱a̱ Hazael rey bi̱ xtáa náa Siria. Ikhú Jehú niʼthí: “Á mu dí numbáyúʼla, xúniʼñáánʼ dí nimbáa makríya̱a̱ʼ náa xuajin, mu xáʼga̱a̱ gáʼthí rígi̱ náa Jezreel”. 16  Nda̱wa̱á Jehú nitsima̱a̱ náa cáriu̱u̱, ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ náa Jezreel. Numuu dí ikhí, Jehoram kaʼmáaʼ náa xia̱wuu, numuu rí nigawúunʼ. Ga̱jma̱a̱ Ocozías rey ndrígóo Judá nigajtaa gáʼyoo. 17  Índo̱ bi̱ nayejngoo bi̱ frígu náa torre dí rígá náa Jezreel ndiʼyoo rí naguwáʼ mbá grupo xa̱bi̱i̱ Jehú, niʼthí: “Nda̱ñu̱u̱n mbaʼin xa̱bu̱”. Ga̱jma̱a̱ Jehoram niʼthúu̱n: “Atatsaʼwáá mbáa soldado bi̱ nagriguii wáyú, ga̱jma̱a̱ aratháán dí maʼga gáraʼnún, ga̱jma̱a̱ marajxu̱u̱n: ‹Naguwa̱ʼla tsímáá ráʼ.›” 18  Ikha jngóo mbáa bi̱ nagriguii wáyú ni̱jkha̱ gáraʼnún, ga̱jma̱a̱ niʼthúún: “Rígi̱ dí naʼthí rey: ‹Naguwa̱ʼla tsímáá ráʼ.›” Mú Jehú niriʼñuu: “Náá numuu dí naratá dí ‹tsímáá› rá. ¡Aya̱ kidxuʼ gi̱i̱ mu̱ʼgua̱!”. Bi̱ nayejngoo niʼthúu̱n rey: “Bi̱ na̱jkha̱ kayóo ajngáa ni̱jkha̱nú náa naguwáʼ, mú tátanga̱a̱”. 19  Ikha jngóo rey nikuʼmiin bi̱ maʼni raga̱jmi̱i̱n bi̱ nudrúwíin wáyú, índo̱ ni̱jkha̱nú náa naguwáʼ, niʼthúún: “Rígi̱ dí naʼthí rey: ‹Naguwa̱ʼla tsímáá ráʼ.›” Mú Jehú niriʼñuu: “Náá numuu dí naratá dí ‹tsímáá› rá. ¡Aya̱ kidxuʼ gi̱i̱ mu̱ʼgua̱!”. 20  Ikhú bi̱ nayejngoo niʼthúu̱n rey: “Ni̱jkha̱nú náa naguwáʼ, mú tátanga̱a̱. Bi̱ kayá edxu̱u̱ bi̱ na̱ʼkha̱ kayóo carro, xóo Jehú a̱ʼdá xíñíiʼ* Nimsí kaʼnii, numuu rí na̱ʼkha̱ kayóo xóo mbáa skágu̱nʼ”. 21  Jehoram niʼthí: “¡Gunirata̱a̱la cárriuʼ!”. Ikha jngóo ninirata̱a̱ cárriu̱u̱, xó má Jehoram rey ndrígóo Israel ga̱jma̱a̱ Ocozías rey ndrígóo Judá nigájnún mu magún gúraʼníí Jehú. Mámbáa ni̱jkha̱ ga̱jma̱a̱ cárriu̱u̱ dí nuxmijná ga̱jma̱a̱. Nixkamamijná gajmiún náa mbayuuʼ Nabot, xa̱bu̱ Jezreel. 22  Índo̱ Jehoram ndiʼyoo Jehú, niʼthúu̱n: “Jehú na̱dxa̱ʼ tsímáá ráʼ.” Mú ikhaa niriʼñuu: “Xú káʼnii gándoo gárígá dí tsímáá dí rudáaʼ nagujuamínáʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ naʼni xúgíʼ enii xawan rá.” 23  Mbá nacha̱ Jehoram nirtangaa cárriu̱u̱ mu magáyúu ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n Ocozías: “¡Nininduwánʼ xi̱ Ocozías!”. 24  Jehú niguajthun xkamídóo ga̱jma̱a̱ nixnúu Jehoram náa ta̱pha̱ tsu̱du̱u̱. Flecha nidriya̱a̱ʼ náa a̱jkiu̱u̱n, ga̱jma̱a̱ nismbraʼmaaʼ náa cárriu̱u̱ dí nuxmijná ga̱jma̱a̱. 25  Ikhú Jehú niʼthúu̱n Bidcar, bi̱ nindxu̱u̱ soldado ndrígóo: “Ataxújxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ atadama̱ʼa̱a̱n náa mbayuuʼ Nabot xa̱bu̱ Jezreel. Garmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ dí ikháánʼ kuwáánʼ rajkua kuʼdulú* carro náa kidxuuʼ Acab bi̱ nindxu̱u̱ anu̱u̱,* índo̱ mína̱a̱ʼ Jeobá niʼthí dí magíʼnuu rígi̱: 26  ‹Jeobá naʼthí: “Xó má ndi̱yo̱o̱ ri̱xi̱ dí eʼdiuu Nabot ga̱jma̱a̱ eʼdiún e̱ji̱i̱n, ikhúún, eʼthí Jeobá, ma̱ni̱ numaaʼ dí raʼkhí nitani̱ náa ku̱ba̱ʼ má rígi̱”›. Ikha jngóo dí xúgi̱, ataxújxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ atada̱a̱ʼ náa mbaaʼ xó má niʼthí Jeobá”. 27  Índo̱ Ocozías ndiʼyoo dí xtáa rarígá, nigáyúu xígií kamba̱a̱ dí na̱jkha̱ náa guʼwá dí rígá náa jardín.* (Nda̱wa̱á Jehú ni̱jkha̱ raxkoo ga̱jma̱a̱ niʼthí: “¡Guxíya̱a̱la ma̱ngaa!”. Ikha jngóo nini̱ gawíínʼ náa cárriu̱u̱ índo̱ xtáa ratsimuu xígií náa xuajin Gur, dí rígá náa mijngii Ibleam. Mú nigáyúu má xúʼko̱ asndu náa Meguidó ga̱jma̱a̱ ikhí má nikháñuu. 28  Ikhú xa̱bi̱i̱ nigúun kuya̱a̱ ga̱jma̱a̱ carro náa Jerusalén, ga̱jma̱a̱ nidi̱i̱ náa Xuajñuu David náa nijuiʼdi̱ín wajin xiʼñúuʼ. 29  Ocozías ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rey náa Judá, índo̱ naʼni má 11 tsiguʼ dí naʼtáñajunʼ Jehoram, a̱ʼdióo Acab). 30  Jezabel niʼdxawuun índo̱ Jehú ni̱jkha̱nú náa Jezreel, ikha jngóo ninííʼ skuniʼ iduu, niʼnirata̱a̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ niyejxirigú náa ventanúu. 31  Índo̱ Jehú xtáa rato̱ʼo̱o̱ náa xkrugoo xuajin, Jezabel niʼthí: “Lá narmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ dí nigíʼnuu Zimrí dí nixíyáa tátióo ráʼ.” 32  Niyejxira̱ʼa̱n náa ventana ga̱jma̱a̱ nirajxi̱: “Tsáá xtáa ga̱jma̱á nindxu̱ʼ rá. Tsáá.” Mbá nacha̱, a̱jmi̱i̱n o ajtsíin bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ bi̱ nuñewa̱a̱n niyejxi̱ri̱gú. 33  Ikhaa niʼthí: “¡Gudatiguíila!”. Ikha jngóo nidatiguíi. Nigu̱u̱ eʼdiuu náa guʼwá ga̱jma̱a̱ nigui̱i̱n wáyú, ga̱jma̱a̱ Jehú ninújngoo tsu̱du̱u̱. 34  Nda̱wa̱á, nito̱ʼo̱o̱ náa guʼwá nikuiʼtsu ga̱jma̱a̱ niʼga̱a̱n. Nda̱wa̱á niʼthúún: “Gu̱ni̱la mbá péñu,* guyejxíila ga̱jma̱a̱ gudi̱i̱la a̱ʼgú xkawi̱i̱ʼ buʼko̱. Numuu dí wáxióo rey nindxu̱u̱”. 35  Mú índo̱ nini̱ magún gúdi̱i̱, i̱ndó itsu̱ edxu̱u̱, rajkhúu ga̱jma̱a̱ ñawúunʼ nixkama̱a̱. 36  Índo̱ nitangi̱ín mu muthán Jehú, ikhaa niʼthúún: “Gi̱i̱ nambánuu ajngáa dí Jeobá niʼthí náa xa̱bi̱i̱ Elías xa̱bu̱ tisbita: ‹Xu̱wánʼ gúpi̱i̱ Jezabel náa mbaaʼ Jezreel. 37  Ga̱jma̱a̱ náa mbaaʼ Jezreel xuyuuʼ Jezabel maʼni yuskha náa ku̱ba̱ʼ, mu nimbáa xándoo maʼthí: “Jezabel bugi̱”›”.

Mbaʼa nota

O “gaʼyee, bi̱ naʼthí dí marigá”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “nimbáa bi̱ namíjxujmuu náa pared”. Ajngáa hebreo rígi̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numún xa̱bekha.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “a̱ʼdióo”.
O “nijkua kuʼdulú mbóó ga̱jma̱a̱ a̱jmi̱i̱n wáyú”.
O “tátée”.
O “ixi̱ ri̱ʼi̱”.
O “gu̱ni̱ mbá rí májánʼ”.