Génesis 29:1-35

  • Jacob naniniiʼ Raquel (1-14)

  • Nandoo kaʼyoo Raquel (15-20)

  • Jacob ndayáa Lea ga̱jma̱a̱ Raquel (21-29)

  • A̱jkhui̱i̱n e̱ji̱n nigiʼdiin ga̱jma̱a̱ Lea: Rubén, Simeón, Leví ga̱jma̱a̱ Judá (30-35)

29  Nda̱wa̱á Jacob nigíʼdu̱u̱ ni̱jkha̱ mbu̱júu̱, ni̱jkha̱ náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo oriente.* 2  Náa mbá xkua̱ ndiʼyoo mbá puzu ga̱jma̱a̱ ajtsú tungoo mugu̱ kúwá ruya̱a̱ xu̱únʼ, numuu rí mugu̱ naʼwa̱a̱n iyaʼ náa puzu rúʼko̱. Ga̱jma̱a̱ mbá itsí mba̱a̱ kúgoo ga̱jma̱a̱ puzu. 3  Índo̱ xúgíinʼ mugu̱ nagimbíin ikhí, baxtúu nagún ragañun gurigúu itsí dí kúgoo ga̱jma̱a̱ puzu ma̱ngaa nuxnún iyaʼ muwa̱a̱n mugu̱. Nda̱wa̱á natangiín nugrigu̱u̱ itsí náa rawuunʼ puzu. 4  Ikhú Jacob nirajxu̱u̱n: “A̱ngui̱nʼ, náá eguwaʼ ikháanʼ rá.” Ikhiin niriʼñáá: “Naguwáʼxu náa Harán”. 5  Ikhú niʼthún: “Nuniʼniiʼ Labán a̱ʼdá xíñiiʼ Nacor ráʼ.” Ikhiin niriʼñá: “Aan, nuniʼniiʼxu̱”. 6  Nda̱wa̱á niraxu̱u̱n: “Lá xtáa májánʼ ikhaa xáʼ.” Ikhú niriʼñáá: “Aan, xtáa má májánʼ. A̱ʼkhu̱ e̱ʼkha̱ Raquel bi̱ nindxu̱u̱ wáxióo* gajmíi̱n mugu̱”. 7  Jacob niʼthúún: “Kaʼníí tikhu mbiʼi, raʼkháa hora rí mugimbiínla mugu̱. Guxnu̱u̱n iyaʼ muwa̱a̱n ga̱jma̱a̱ gaʼguala kudiin muphiʼtsu”. 8  Mú ikhú niriʼñáán: “Xándoo munixu̱ rúʼko̱. Ndayóoʼ dí muguaʼthi̱i̱n rí magimbíin xúgíinʼ mugu̱ ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ magajtaa itsí dí grígu náa puzu. I̱ndó xúʼko̱ ma̱ndoo muxnu̱xu̱ iyaʼ muwa̱a̱n mugu̱”. 9  Índo̱ ikhaa kaʼníí xtáa raʼtámíjná gajmíi̱n, ni̱ʼkha̱nú Raquel. Ikhaa nañewu̱u̱n mugu̱ ga̱jma̱a̱ na̱ʼkha̱ kagui̱i̱n mugiu̱u̱ anu̱u̱.* 10  Índo̱ Jacob ndiʼyoo Raquel, wáxióo* Labán ndxájuu ru̱dúu̱* Jacob, rí na̱ʼkha̱ kagui̱i̱n mugiu̱u̱ Labán, Jacob mbá nacha̱ ni̱jkha̱ ragáyuu garigú itsí rí kúgoo náa puzu ga̱jma̱a̱ nixnúún iyaʼ muwa̱a̱n mugiu̱u̱ Labán, ndxájuu ru̱dúu̱. 11  Nda̱wa̱á Jacob niraxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ mbá beso Raquel. Ikhú nikijxi̱i̱ nimbiyaʼ. 12  Jacob nigíʼdu̱u̱ niʼthúu̱n Raquel rí ikhaa nindxu̱u̱ mbáa bi̱ kaʼyoo* anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ dí nindxu̱u̱ a̱ʼdióo Rebeca. Ikhú Raquel ni̱jkha̱ ragáyúu gáʼthúu̱n anu̱u̱ rígi̱. 13  Índo̱ Labán niʼdxawun rí Jacob a̱ʼdióo giʼtio̱o̱ xtáa ikhí, ni̱jkha̱ ragáyúu gáʼyoo. Ndiyáraʼaa ga̱jma̱a̱ nirajxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ mbá beso, ni̱jkha̱ kayáa náa goʼwóo. Jacob nigíʼdu̱u̱ niʼthúu̱n Labán xúgíʼ dí nigíʼnuu. 14  Ikhú Labán niʼthúu̱n: “Gajkhun dí ni̱ndxa̱a̱ʼ mbáa bi̱ ka̱yo̱o̱”.* Ga̱jma̱a̱ Jacob niguanúu ga̱jma̱a̱ ikhaa mbá igu̱nʼ. 15  Nda̱wa̱á, Labán niʼthúu̱n Jacob: “Maski nindxa̱a̱ʼ mbáa bi̱ ka̱yo̱o̱,* xú káʼnii lá ganiʼñááʼ matiejunʼ má xúʼko̱ náa ikhúún dí asndu nda̱a̱ dí gáxnaaʼ kayuuʼ rá. Aratunʼ nguáthá eyaaʼ ma̱ni̱ númaaʼ”. 16  Labán gíʼdiin a̱jmi̱i̱n wa̱ʼxa̱ʼ:* Bi̱ giʼnii mbiʼyuu Lea, bi̱ gi̱ʼta̱ mbiʼyuu Raquel. 17  Raquel ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ a̱ʼgu̱ bi̱ ra̱ʼkhá tháán mitsiʼyáa, mú Lea na̱nguá mitsiʼyáa wéñuuʼ. 18  Numuu dí Jacob nindoo kaʼyoo Raquel, ikha jngóo niʼthúu̱n Labán: “Nandoʼ mañajunʼ ga̱jma̱á nindxa̱a̱ʼ mbá juwan tsiguʼ ga̱jma̱a̱ numuu wáxiaaʼ Raquel bi̱ gi̱ʼta̱”. 19  Labán niriʼñuu: “Itháan májánʼ maxnia̱a̱ʼ má ikháán ki xóo maxniu̱u̱ imba̱a̱ xa̱bu̱. Aguanáaʼ maraxtaa ga̱jma̱á nindxu̱ʼ”. 20  Jacob niñajunʼ mbá juwan tsiguʼ ga̱jma̱a̱ numuu Raquel, mú ikhaa ndiʼyoo dí káaʼ ninújngoo nguáthá mbiʼíí numuu dí ra̱ʼkhá tháán eyoo kaʼyoo. 21  Nda̱wa̱á, Jacob niʼthúu̱n Labán: “Nirámuuʼ má tsiguʼ dí nimbánulú. Araxniáaʼ a̱ʼgiu̱ʼ ga̱jma̱a̱ atatsíñáʼ dí mabo̱ʼ gajmuʼ”. 22  Ikhú Labán nigímbíin xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ xtáa mijngii gajmíi̱nʼ ga̱jma̱a̱ niʼni mbá boda. 23  Mú índo̱ niʼni mbruʼun, ni̱jkha̱ kayáa Lea ga̱jma̱a̱ nixniúu Jacob mu mabóoʼ ga̱jma̱a̱. 24  Lea bi̱ nindxu̱u̱ wáxióo, Labán nixniúu Zilpá mbáa a̱ʼgú ñumbáá mu mambáyúu. 25  Miʼcha̱ dí i̱mba̱ néjtsuu, Jacob ndiʼyoo dí bi̱ kri̱ga̱a̱ ga̱jma̱a̱ nindxu̱u̱ Lea. Ikhú niʼthúu̱n Labán: “Náá numuu dí xígi̱ nitaniuʼ rá. Lá raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu Raquel dí niñejunʼ ga̱jma̱á ni̱ndxa̱a̱ʼ ráʼ. Náá numuu dí nitani̱ nduwúnʼ.” 26  Mú Labán niriʼñuu: “Gi̱i̱ na̱nguá eguʼwún muxnaa wáxá gi̱ʼta̱ á mu xóó tséxnaa wáxá giʼnii. 27  Gambáaʼ ratani̱ ndxo̱o̱ a̱ʼgu̱ bugi̱ xmáná rígi̱. Nda̱wa̱á ma̱xnia̱a̱ʼ i̱mba̱a̱ a̱ʼgu̱ á mu natiejunʼ ga̱jma̱á nindxu̱ʼ imbá juwan tsiguʼ”. 28  Jacob nigruigú ga̱jma̱a̱ niguámbóo niʼni ndxo̱o̱ a̱ʼgu̱ buʼko̱ xmáná rúʼko̱. Nda̱wa̱á, Labán ma̱ngaa nixnáxi̱i̱ Raquel mu maʼni a̱ʼgiu̱u̱. 29  Raquel bi̱ nindxu̱u̱ wáxióo, Labán nixniúu mbáa a̱ʼgú ñumbáá bi̱ mbiʼyuu Bilhá mu mambáyúu. 30  Ikhú Jacob ma̱ngaa nibóoʼ ga̱jma̱a̱ Raquel, mú nindoo kaʼyoo itháan Raquel ki xóo Lea. Ga̱jma̱a̱ niñejunʼ juwan tsiguʼ itháan ga̱jma̱a̱ Labán. 31  Índo̱ Jeobá ndiʼyoo dí Lea na̱nguá eñún kuyáá, ikha jngóo niʼni dí maguewáan ada̱.* Mú Raquel na̱nguá endoo magiʼdiin e̱ji̱n.* 32  Lea niguewáan ada̱ ga̱jma̱a̱ nigiʼdaa mbáa dxámá bi̱ nixná mbiʼyuu Rubén,* niʼthí: “Nirígá rígi̱ numuu rí Jeobá ndiʼyoo dí namínúuʼ. Rí xúgi̱ a̱jmbio̱ʼ* magíʼdu̱u̱ maʼndoo kaʼyoʼ”. 33  Nda̱wa̱á niguewáan i̱mba̱a̱ ada̱ ga̱jma̱a̱ nigiʼdaa mbáa dxámá. Ikhú niʼthí: “Nirígá rígi̱ numuu rí Jeobá niʼdxawunʼ, numuu rí na̱nguá endún kuyoʼ. Ikha jngóo nixniúʼ i̱mba̱a̱ ada̱ bugi̱”. Ikha jngóo nixná mbiʼyuu Simeón.* 34  Mbu̱júu̱ niguewáan ada̱ ga̱jma̱a̱ nigiʼdaa mbáa dxámá. Ikhú niʼthí: “Xúgi̱ rí a̱jmbio̱ʼ maxtáa mbóó ga̱jma̱á nindxu̱ʼ, numuu dí niguáʼdiin ajtsíin e̱ji̱i̱nʼ”. Ikha jngóo nigumbiʼyuu Leví.* 35  Mbu̱júu̱ niguewáan ada̱ ga̱jma̱a̱ nigiʼdaa mbáa dxámá. Ikhú niʼthí: “Xúgi̱ dí ma̱ni̱ mba̱a̱ Jeobá”. Ikha jngóo, ikhaa nixná mbiʼyuu Judá.* Ikhú niniñuuʼ ragiʼdiin e̱ji̱n.

Mbaʼa nota

Xóo muʼthá, xuajin dí gíʼ xígií náa nagájnúu a̱jkha̱ʼ náa Canaán.
O “a̱ʼdée dxáʼgú”.
O “tátée”.
O “a̱ʼdée dxáʼgú”.
O “nánée”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “ndxájuʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “itsuʼ ga̱jma̱a̱ xuyuʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “ndxájuʼ”.
O “i̱jín go̱ʼo̱”.
O “maʼni endi̱i̱”.
O “nindxu̱u̱ estéril”.
Rí nandoo gáʼthúu̱n ‹¡gu̱ya̱a̱, mbáa ada̱!›.
O “jmbayi̱ʼ”.
Rí nandoo gáʼthúu̱n ‹naʼdxuun›.
Rí nandoo gáʼthúu̱n ‹mbóó jnduʼ›.
Rí nandoo gáʼthúu̱n ‹gaguma mba̱a̱›.