Jeremías 25:1-38

  • Jeobá gíʼdoo mbá xkujndu gajmíi̱n i̱ʼwáʼ xuajin (1-38)

    • Xúgíinʼ xa̱bu̱ muni̱ ñajuunʼ rey bi̱ xtáa náa Babilonia mbá 70 tsiguʼ (11)

    • Copa náa ka̱jnu̱ʼ vino rí nakásngañu̱u̱ʼ Dios (15)

    • “Na̱jkha̱ roʼoo mbá gamiéjunʼ náa mámbá xuajin” (32)

    • Bi̱ Jeobá magudíin (33)

25  Rí maʼni a̱jkhu̱ tsiguʼ rí xtáa raʼtáñajunʼ Jehoiaquim a̱ʼdióo Josías, rey bi̱ xtáa náa Judá, mbá tsiguʼ ma rí xtáa raʼtáñajunʼ rey Nabucodonosor* náa Babilonia, Jeremías nigruigú ajngáa rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ xuajin Judá. 2  Rígi̱ rí niʼthí profeta* Jeremías ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ xuajin Judá ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ numún xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa Jerusalén: 3  “Asndu nákhá tsiguʼ 13 rí xtáa raʼtáñajunʼ Josías a̱ʼdióo Amón, rey bi̱ xtáa náa Judá, asndu mbiʼi xúgi̱, mbá 23 tsiguʼ má, dí nigruígú ajngóo Jeobá ga̱jma̱a̱ nángi eʼni e̱tala,* mú ikháanʼ na̱nguá nindala gudxawíín. 4  Jeobá nikuʼmiin nángi eʼni* xúgíinʼ xa̱bi̱i̱ bi̱ nindxu̱ún profeta, mú ikháanʼ na̱nguá nini̱mba̱la ku̱ñu̱u̱n ní má tuxnatiʼñamíjná mudxawíín.* 5  Ikhiin nithi: ‹Mbá péñu,* mámbáa dí ikháanʼla ganiñuuʼ ra̱jkha̱ náa kamba̱a̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ dí raʼkhí naʼni, ikhú makuwáanʼla má xúʼko̱ náa ku̱ba̱ʼ rí Jeobá nixnála ikháanʼ ga̱jma̱a̱ wajin xiʼñála asndu nákha wajyúuʼ. 6  Xáʼgua̱ kidxu̱únʼ eʼwíinʼ dioses, xúni̱ ñajúúnʼ ni má xusmbatígala náa inún ikhiin, á mu rí nuni̱, mu̱ni̱ rí makásnga̱ñu̱ʼ dí gúni̱ ga̱jma̱a̱ ñawánla ga̱jma̱a̱ makuʼnguánʼ mbá gamiéjunʼ náa ikháanʼla›. 7  ‹Mú ikháanʼla na̱nguá nindala gúdxawíín, eʼthí Jeobá, ikháanʼ má ndiʼyáʼ rí maguáʼníí dí ra̱májánʼ, nini̱ rí makásnga̱ñu̱ʼ dí nini̱ ga̱jma̱a̱ ñawánla›. 8  Ikha jngóo rígi̱ rí naʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles: ‹“Numuu rí ikháanʼla táʼndala gúnimbala ajngóʼ, 9  mandxa̱ʼwu̱u̱n xúgíinʼ bi̱ kúwá náa mámbá guʼwíin bi̱ kúwá náa norte, eʼthí Jeobá, ma̱ʼkhá ka̱ya̱a̱ rey Nabucodonosor* bi̱ xtáa náa Babilonia bi̱ nindxu̱u̱ xa̱bi̱ʼ, ma̱ʼkha̱ gáxminaʼ ga̱jma̱a̱ ku̱ba̱ʼ rígi̱, xúʼko̱ ma xa̱bu̱ bi̱ kúwá ikhí ga̱jma̱a̱ xúgíʼ xuajin dí tri̱ga̱ mijngíí. Ma̱ni̱ gámbíin ga̱jma̱a̱ ma̱ni̱ rí ikhiin mani̱ndxu̱ún mbá gamíi náa eʼwíinʼ, mbá náa rí mujuiyú ga̱jma̱a̱ rí maguma gámbíin mbá kayuuʼ. 10  Ma̱ni̱ rí ni xáwáán aʼwá dí kúwá gagi, ni má aʼwóo bi̱ nanigúnʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ nanújúnʼ, ni má xáwáán aʼwóo tsi̱nu̱ ni má nánguá mambiʼi agiuʼ lámpara. 11  Xúgíʼ ku̱ba̱ʼ rígi̱ maguma gámbáa mbá kayuuʼ ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱u̱ mbá gamíi náa eʼwíinʼ, xúgíinʼ xa̱bu̱ muni̱ ñajuunʼ rey bi̱ xtáa náa Babilonia mbá 70 tsiguʼ”›. 12  ‹Mú índo̱ gárámuuʼ dí 70 tsiguʼ manda̱ʼa̱a̱ cuenta rey bi̱ xtáa náa Babilonia ga̱jma̱a̱ xuajin rúʼko̱ dí nikiéʼkúun, eʼthí Jeobá, ga̱jma̱a̱ ma̱ni̱ rí ku̱ba̱ʼ ndrígu̱ún bi̱ caldeos mani̱ndxu̱u̱ mbá ku̱ba̱ʼ mijxooʼ* asndu kámuu. 13  Manimbánuu xúgíʼ ajngóʼ rí nitha̱ ga̱jma̱a̱ numuu ku̱ba̱ʼ rígi̱, xúgíʼ rí kiʼniraʼmáʼ náa libro rígi̱ rí Jeremías niʼtáriyaʼ magíʼnuu xúgíʼ xuajin rígi̱. 14  Numuu rí mbaʼa xuajin ga̱jma̱a̱ reyes bi̱ mba̱ʼwi̱i̱n muni̱ rí mani̱ndxu̱ún ñumbáá, ikhúún maniu̱u̱n rí kaʼñún ga̱jma̱a̱ numuu rí nini̱ ma̱ngaa rí nini̱ ga̱jma̱a̱ ñawúúnʼ›”. 15  Numuu dí rígi̱ rí niʼthúnʼ Jeobá, Dios ndrígóo Israel: “Atrígú copa dí grígu náa ñawúnʼ dí ka̱jnu̱ʼ vino rí nakásngañu̱ʼ ga̱jma̱a̱ atani̱ rí muwa̱a̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin náa rí makuʼmán mi̱dxu̱ʼ. 16  Muwa̱a̱n asndu magún níjní xó má eʼni mbáa bi̱ nakágu̱u̱nʼ ga̱jma̱a̱ numuu espada rí makuʼnguánʼ náa ikhiin”. 17  Ikha jngóo niguájtúun copa dí grígu náa ñawúunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ nixnu̱u̱n rí muwa̱a̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ xuajin náa Jeobá nikungu̱u̱nʼ: 18  Ginii náa Jerusalén ga̱jma̱a̱ náa xuajin dí rígá náa Judá, reyes ndrígu̱ún ga̱jma̱a̱ príncipes ndrígu̱ún, mu ma̱ni̱ gámbíin, ma̱ngaa mani̱ndxu̱ún mbá gamíi náa eʼwíinʼ xa̱bu̱, ikhiin mujuiyú ga̱jma̱a̱ numuu rí nijuiʼtá tsríguíin xó má mbiʼi xúgi̱, 19  nda̱wa̱á náa faraón, rey ndrígóo Egipto, xa̱bi̱i̱, príncipes ndrígóo ga̱jma̱a̱ xúgíʼ xuajñuu, 20  xúgíinʼ enii xa̱bu̱ kúwá ikhí, xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Uz, xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ ndrígu̱ún filisteos, Asquelón, Gaza, Ecrón ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ xóó naguanún náa Asdod, 21  Edom, Moab ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ ammonitas, 22  xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa Tiro, xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa Sidón ga̱jma̱a̱ reyes bi̱ kúwá náa isla* dí rígá náa lamáa,* 23  Dedán, Temá, Buz ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ bi̱ nurujtu xtátsiu̱ún náa níjniúu edxu̱ún, 24  xúgíinʼ reyes ndrígu̱ún xa̱bu̱ árabes ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ reyes ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ mixtiʼkhu enii bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ mijxooʼ, 25  xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa Zimrí, xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa Elam ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ reyes ndrígu̱ún xa̱bu̱ medos, 26  ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ reyes bi̱ kúwá náa norte, bi̱ kúwá mijngiiʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwá mitsínguánʼ, mámbáa gáʼga raʼga̱a̱n ga̱jma̱a̱ xúgíinʼ xa̱bu̱ ñajunʼ bi̱ kúwá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, ma̱ngaa rey ndrígóo Sesac* maga̱a̱n nda̱wa̱á dí ikhiin. 27  “Rígi̱ dí gíʼmaa marathu̱u̱n: ‹Rígi̱ rí naʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles, Dios ndrígóo Israel: “Gu̱wanla, gájngáanʼla, gujxi̱ʼ ga̱jma̱a̱ gájgutigáanʼ rí asndu nánguá xóo muguajún ga̱jma̱a̱ numuu espada rí makuʼnguánʼ náa ikháanʼla”›. 28  Á mu ikhiin nuni̱ gaʼduunʼ mudrigú copa dí ikháán naraxnún muwa̱a̱n, arathún: ‹Rígi̱ rí naʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles: “¡Gíʼmaa rí muwa̱a̱nla! 29  Guya̱a̱, á mu ginii makuʼnguánʼ mbá gamiéjunʼ náa xuajin dí nayéjkha̱ mbiʼyuʼ, lá makáwáanʼla ikháanʼ náa gamiéjunʼ rígi̱ ráʼ.”› ‹Nda̱a̱ xóo makáwáanʼla, numuu rí makuʼnguánʼ mbá espada ga̱jma̱a̱ númúún xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa ku̱ba̱ʼ rígi̱›, eʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles. 30  Gíʼmaa rí marataríyaʼ ajngáa rígi̱ ga̱jma̱a̱ marathu̱u̱n: ‹Asndu náa mitsídánʼ Jeobá mandxaʼwá,Asndu náa xtáa rí mikaʼwu maʼni rí mawáán aʼwóo. Mandxaʼwá ga̱jma̱a̱ tsiaki̱i̱ asndu náa xtáa. Mandxaʼwá xóo endxa̱ʼwa̱ bi̱ nuxujmbi̱i̱ vino,maʼni ajmúú numuu rí niʼngo̱o̱ niʼni gajmíi̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ›. 31  ‹Gakhi̱i̱ gawán asndu náa naguámbári̱go̱o̱ ku̱ba̱ʼ,Jeobá gíʼdoo mbá xkujndu ga̱jma̱a̱ xúgíʼ xuajin. Ikhaa mínaaʼ maʼnimbánuu numún xúgíinʼ xa̱bu̱.* Ga̱jma̱a̱ maxnájxi̱i̱n bi̱ ramíjíin mu makhañún ga̱jma̱a̱ espada›, eʼthí Jeobá. 32  Rígi̱ rí naʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles: ‹¡Gu̱yaa! Na̱jkha̱ roʼoo mbá gamiéjunʼ náa mámbá xuajin,ga̱jma̱a̱ náa itháan mitsínguánʼ ku̱ba̱ʼ mambaʼtariya̱ʼ mbá giñámbiʼ. 33  Bi̱ Jeobá gágudíin mbiʼi rúʼko̱, magujntigi̱i̱n náa nagi̱ʼdu̱u̱ asndu náa naguámbári̱go̱o̱ ku̱ba̱ʼ. Nimbáa xáxtáa ngíná ga̱jma̱a̱ numún ikhiin ní má xáxtagijxi̱ín ní má xájui̱ʼdi̱ín. Maguáʼnu mani̱ndxu̱ún xóo yuskha náa ku̱ba̱ʼ›. 34  ¡Ikháanʼla, baxtúu, gumbi̱ya̱ʼ ga̱jma̱a̱ gundxaʼwa̱! ¡Ikháanʼla mugu̱ bi̱ itháan míjíinʼ, gurngájximi̱jna̱ mbayííʼ,numuu rí ni̱ʼkha̱nú mbiʼi rí makhañála ga̱jma̱a̱ dí majuidáráʼaanʼla. ma̱ngaa majnguti̱ga̱a̱nla mbayííʼ xóo mbá rayaʼ dí minumuu! 35  Baxtúu nda̱a̱ náa magayútuʼu̱ún,Ga̱jma̱a̱ mugu̱ bi̱ itháán míjíinʼ nda̱a̱ xóo makáwíin. 36  ¡Gudxawíín! Rí nundxa̱ʼwa̱ baxtúuga̱jma̱a̱ rí nundxa̱ʼwa̱ mugu̱ bi̱ itháán míjíinʼ,numuu rí Jeobá xtáa raʼni gámbóo rajxu̱ún. 37  Ga̱jma̱a̱ numuu rí nakásngañu̱u̱ʼ Jeobánimbáa ndawa̱a̱ tsáa xtáa ndaʼya náa nikúwá tsímáá. 38  Ikhaa niniñuuʼ náa xtáa xó má eʼni mbáa león gújkuiiʼ,*numuu rí ku̱ba̱ʼ ndrígu̱ún ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ rí naʼnimíñún eʼwíinʼ,ga̱jma̱a̱ numuu rí espada tágáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñúnma̱ngaa numuu rí nakásngañu̱u̱ʼ nindxu̱u̱ xóo mbá aguʼ”.

Mbaʼa nota

Náa ajngáa hebreo naʼthí, “Nabucodorosor”. Rígi̱ nindxu̱u̱ i̱mba̱ xóo nuniraʼmáʼ.
O “gaʼyee, bi̱ naʼthí dí marigá”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “nákhá miʼcha̱ na̱tha̱”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “nákhá miʼcha̱ nakuʼmíin”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “na̱nguá nixruigú cháʼwún”.
O “guni̱ mbá rí májánʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “Nabucodorosor”. Rígi̱ nindxu̱u̱ i̱mba̱ xóo nuniraʼmáʼ.
O “desierto”.
O “ku̱ba̱ʼ rí tuáʼán náa tapo̱o̱ iyaʼ”.
O “mar”.
Mbáa nandoo gáʼthí rí nindxu̱u̱ Babilonia.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “xúgíʼ xuwiʼ”.
O “león bi̱ gíʼdoo tátsiu̱u̱n náa aphuu”.