Jeremías 32:1-44

  • Jeremías naʼtsi mbaaʼ (1-15)

  • Jeremías naʼtájkháan (16-25)

  • Dí nariʼña̱a̱ Jeobá (26-44)

32  Nákha gu̱wa̱ʼ tsiguʼ rí xtáa má raʼtáñajunʼ rey Sedequías náa Judá, xóo muʼthá, 18 tsiguʼ rí xtáa má raʼtáñajunʼ Nabucodonosor,* Jeremías nigruigú ajngóo Jeobá rígi̱. 2  Nákha mbiʼi rúʼko̱, soldado ndrígóo rey bi̱ xtáa náa Babilonia niruguama̱ʼa̱a̱n Jerusalén ga̱jma̱a̱ profeta* Jeremías xtáa náa guʼwá e̱jua̱nʼ náa Rexo̱o̱ náa gíi̱nʼ bi̱ Nuñewa̱a̱n* goʼwóo rey bi̱ xtáa náa Judá. 3  Numuu dí Sedequías rey ndrígóo Judá niruguaraʼaa, niʼthúu̱n: “Náá numuu rí naratáriyaʼ ajngáa rígi̱ rá. Ikháán naratá: ‹Rígi̱ rí naʼthí Jeobá: “Xuajin rígi̱ majuixnájxi̱ náa ñawúunʼ rey bi̱ xtáa náa Babilonia, ga̱jma̱a̱ ikhaa magruigú, 4  ga̱jma̱a̱ rey Sedequías bi̱ xtáa náa Judá xakríyaaʼ náa ñawúúnʼ xa̱bu̱ caldeos, numuu rí tsiaki̱i̱ má mixnájxi̱i̱ náa ñawúunʼ rey bi̱ xtáa náa Babilonia, mbaʼyoo xígi̱ ga̱jma̱a̱ maʼtámíjná mbájmbu ga̱jma̱a̱”›. 5  ‹Ikhaa maʼga kayáa Sedequías náa Babilonia, ikhí gáguanúu asndu índo̱ ikhúún garaʼwíí ndiéjunʼ gáni̱ ga̱jma̱á nindxu̱u̱, eʼthí Jeobá. Tséʼniuu á mu ikháanʼ kuwáanʼ ruxmijná gajmiála xa̱bu̱ caldeos, mú xáʼngala›”. 6  Jeremías niʼthí: “Rígi̱ nindxu̱u̱ ajngóo Jeobá dí nigruígú: 7  ‹Hanamel, a̱ʼdióo amaaʼ* Salum, ma̱ʼkha̱ ga̱jma̱a̱ maʼtháanʼ: “Aratsi̱i̱ mbayuʼ dí gúʼdoo náa Anatot, numuu rí ikháán nindxa̱a̱ʼ ginii bi̱ kaʼyaaʼ maratsiriya̱a̱ʼ”›”. 8  Xó má Jeobá niʼthúnʼ, Hanamel a̱ʼdióo a̱muʼ, ni̱ʼkha̱ gáʼyoʼ náa Rexo̱o̱ náa gíi̱nʼ bi̱ Nuñewa̱a̱n, niʼthúnʼ: “Mbá péñu,* aratsi̱i̱ mbayuʼ dí gúʼdoo náa Anatot, náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Benjamín, numuu rí ikháán kayaaʼ maguanáaʼ ga̱jma̱a̱ rí maratsiríyáaʼ. Aratsi̱i̱”. Ikhú ndi̱yo̱o̱ dí rúʼko̱ rí nandoo Jeobá maguma. 9  Ikha jngóo nitsi̱i̱ mbayuuʼ Hanamel, a̱ʼdióo a̱muʼ, mbaaʼ dí rígá náa Anatot. Nigiewan mbújkha̱a̱, mbá juwan siclos* ga̱jma̱a̱ gu̱wa̱ʼ mbújkha̱a̱ dí plata. 10  Niríyaʼ i̱yu̱u̱ʼ mbaaʼ ga̱jma̱a̱ ni̱xnu̱u̱ sello, ga̱jma̱a̱ ni̱thu̱u̱n dí maguwáʼ bi̱ mani̱ndxu̱ún testigos, nigiewan mbújkha̱a̱ náa balanza. 11  Ikhú niguájtuun i̱yu̱u̱ʼ mbaaʼ rí nitsi̱i̱ rí nijuixnáá sello xó má gíʼmaa maguma eʼthí náa xtángoo ga̱jma̱a̱ rí nuthi xa̱bu̱ ñajunʼ, xúʼko̱ má rí na̱nguá nijuixnáá sello, 12  ni̱xnu̱u̱ i̱yu̱u̱ʼ mbaaʼ rí nitsi̱i̱, Baruc a̱ʼdióo Nerías, a̱ʼdióo Mahseya, náa inuu Hanamel, a̱ʼdióo a̱muʼ, xúʼko̱ má náa inún testigos bi̱ nixnáá firma náa i̱yu̱u̱ʼ ku̱ba̱ʼ rí nitsi̱i̱ ga̱jma̱a̱ náa inún xúgíinʼ judíos bi̱ tri̱gi̱i̱n náa Rexo̱o̱ náa gíi̱nʼ bi̱ Nuñewa̱a̱n. 13  Náa inún ikhiin ni̱thu̱u̱n Baruc: 14  “Rígi̱ dí naʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles, Dios ndrígóo Israel: ‹Ada a̱jma̱ i̱yu̱u̱ʼ mbaaʼ rí nijui̱ʼtsi̱i̱ rígi̱, dí nijuixnáá sello ga̱jma̱a̱ rí na̱nguá nijuixnáá sello, adríyáʼ náa rayaʼ dí ku̱ba̱ʼ mu xúʼko̱ maʼngo̱o̱ mbajyúuʼ mba̱yu̱u̱ʼ mbiʼi›. 15  Numuu dí rígi̱ rí naʼthí Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles, Dios ndrígóo Israel: ‹Náa xuajin rígi̱ matangi̱ín mutsi̱i̱ guʼwá, mbaaʼ ga̱jma̱a̱ náa kiʼdu uva›”. 16  Nda̱wa̱á rí ni̱xnu̱u̱ i̱yu̱u̱ʼ ku̱ba̱ʼ rí nitsi̱i̱ Baruc a̱ʼdióo Nerías, nitakáñuu Jeobá. Ni̱thu̱u̱n: 17  “¡Tátá Jeobá bi̱ itháán mba̱a̱! Atayáá, ikháán nitani̱ mekhu xúʼko̱ má ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ ñawáanʼ dí gíʼdoo tsiaki̱i̱. Nda̱a̱ nimbá rí gakhi̱i̱ tayáá ikháán. 18  Ikháán, mbaʼin natasngájmún ngajua rí tsétumuu,* mú ma̱ngaa natani̱ rí e̱ji̱n mumíniiʼ ga̱jma̱a̱ aʼkhúun anu̱ún. Ikháán nindxa̱a̱ʼ Dios bi̱ gajkhun, bi̱ mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ bi̱ gíʼdoo tsiaki̱i̱, bi̱ mbiʼyuu Jeobá bi̱ naʼtáñajúúnʼ ángeles. 19  Consejo ndrígáaʼ nindxu̱u̱ mitsaanʼ,* náa xúgíʼ rí natani̱ nakujmaa tsiaki̱i̱ ndrígáaʼ. Idaaʼ ndaʼyoo xúgíʼ rí nuni̱ xa̱bu̱ mu xúʼko̱ matani̱ numa̱a̱ mámbáa xóo nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ rí xóo naʼni. 20  Náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto nitani̱ mbaʼa milagro, rí najmaʼnuuʼ asndu mbiʼi xúgi̱, xúʼko̱ nitani̱ rí mbiʼyaaʼ majmaʼnuuʼ náa Israel ga̱jma̱a̱ náa majñu̱únʼ xa̱bu̱ numbaaʼ xó má narígá mbiʼi xúgi̱. 21  Nitani̱ mbaʼa milagro, nijmaa ñawáanʼ dí gíʼdoo tsiaki̱i̱ ga̱jma̱a̱ rí nitani̱ nindxu̱u̱ gamíi mu xúʼko̱ matríyáaʼ xuajñaanʼ náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Egipto. 22  Índo̱ ninújngoo mbiʼi niraxnún ku̱ba̱ʼ rígi̱ dí nitaxúdaminaʼ maraxnu̱u̱n wajin xiʼñúúnʼ, mbá ku̱ba̱ʼ dí rígá wéñuuʼ yáʼdú ga̱jma̱a̱ jyááʼ. 23  Ikhiin nitu̱ʼu̱u̱n ga̱jma̱a̱ nikúwá, mú na̱nguá ninimbu̱ún ajngáaʼ ni má tájngruigu̱u̱n xó má naʼthí náa xtángoo ndrígáaʼ. Túni̱ nimbá rí ikháán niratañájúúnʼ, ikha rúʼko̱ numuu rí nitaxúʼma xúgíʼ gamiéjunʼ rígi̱. 24  ¡Atayáá! Niguwáʼ xa̱bu̱, nigíʼ mbá ru̱tsu̱u̱ ku̱ba̱ʼ mu matu̱ʼu̱u̱n mudrigú xuajin. Ga̱jma̱a̱ numuu rí ma̱ʼkha̱nú espada, ewiʼ ga̱jma̱a̱ nandii, xuajin mixnájxi̱ náa ñawúúnʼ xa̱bu̱ caldeos bi̱ kúwá ruxmijná gajmiún, xó má natayáá, xúgíʼ dí niratá nimbánuu. 25  Mú ikháán, Tátá Jeobá bi̱ itháán mba̱a̱, nirathúnʼ ‹Aratsi̱ mbaaʼ ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱ ma̱ngaa arathún maguwáʼ testigos› tséʼniuu á mu xuajin mixnájxi̱ náa ñawúúnʼ xa̱bu̱ caldeos”. 26  Ikhú Jeremías nigruigú ajngóo Jeobá rígi̱: 27  “Ikhúún nindxu̱ʼ Jeobá, Dios ndrígu̱ún xúgíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ.* Lá rígá mbá rí maʼniuʼ gakhi̱i̱ ikhúún ráʼ. 28  Ikha jngóo Jeobá naʼthí: ‹Ma̱ni̱ rí xuajin rígi̱ majuixnájxi̱ náa ñawúúnʼ xa̱bu̱ caldeos ga̱jma̱a̱ náa ñawúunʼ rey Nabucodonosor bi̱ xtáa náa Babilonia, ikhaa magruigú. 29  Xa̱bu̱ caldeos bi̱ nuxmijná gajmiún xuajin rígi̱, ikhiin matu̱ʼu̱u̱n ga̱jma̱a̱ mutsikha̱a̱. Mbóó gútsi̱kha̱a̱ ga̱jma̱a̱ guʼwá rí náa tsu̱du̱u̱ nixnajxi̱ tsigijñaʼ náa inuu Baal ga̱jma̱a̱ ikhí nixnajxi̱ tsigijñaʼ dí nagadírámúunʼ náa inún eʼwíinʼ dioses mu muni̱ rí makásngáñuʼ›. 30  ‹Numuu rí xa̱bu̱ Israel ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ Judá nini̱ dí ra̱májánʼ náa iduʼ asndu nákhá nindxu̱ún jiámá, xa̱bu̱ xuajin Israel nuni̱ má xúʼko̱ rí makásngañuʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí nuni̱ ga̱jma̱a̱ ñawúúnʼ, eʼthí Jeobá. 31  Numuu rí asndu nákhá mbiʼi rí nigi̱ʼi̱ xuajin rígi̱ asndu mbiʼi xúgi̱, i̱ndó naʼni dí makiʼnún ga̱jma̱a̱ naʼni dí makásnga̱ñu̱ʼ, ikha jngóo rí mbaʼyóoʼ magajta̱a̱ náa inuʼ, 32  xúgíʼ rí xkawiʼ nini̱ xa̱bu̱ Israel ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ Judá nini̱ rí makásnga̱ñu̱ʼ, xúgíʼ rí nini̱ ikhiin, reyes ndrígiu̱ún, príncipes, ndxajkun, profetas ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ Judá ma̱ngaa xa̱bu̱ Jerusalén. 33  Xígií nitangañii na̱nguá nitangiín náa ikhúún, nángi eʼni niniminaʼ masngúún,* mú nimbáa na̱nguá nindoo gáʼdxawun ni má nimbáa tándoo gagruigú dí nixprígúu. 34  Nigún kudiin xándú bi̱ xkawi̱i̱nʼ náa guʼwá rí kayá mbiʼyuʼ mu muni̱ tsagáá. 35  Ma̱ngaa nini̱ mbaaʼ rí mitsídánʼ náa Baal náa mata* A̱ʼdióo Hinón,* mu mutsikhi̱i̱n jiámiu̱ún ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxiúnʼ náa aguʼ xóo tsigijñaʼ náa Mólek, mbá rí ikhúún na̱nguá nitañájúúnʼ muni̱. Asndu nditháan tándxa̱ʼwa̱mínáʼ* mandu̱ʼu̱u̱n muni̱ mbá rí xkawiʼ kayuuʼ xóo rígi̱, xúʼko̱ nini̱ rí Judá magiʼdoo aʼkhá›. 36  Rígi̱ rí naʼthí Jeobá, Dios ndrígóo Israel, rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu xuajin rígi̱ rí ikháanʼ nu̱tala rí majuixnájxi̱ náa ñawúunʼ rey ndrígóo Babilonia xúʼko̱ má náa espada, ewiʼ ga̱jma̱a̱ náa nandii: 37  ‹Magímbi̱ín náa xúgíʼ ku̱ba̱ʼ dí nixidíríʼiin nákhá mbiʼi rí nikásngañuʼ eni̱, maʼkháaʼ kagui̱i̱n náa mbaaʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ ma̱ni̱ rí ni xámíñún makuwá. 38  Ikhiin mani̱ndxu̱ún xuajñunʼ ga̱jma̱a̱ ikhúún mani̱ndxu̱ʼ Dios ndrígu̱ún. 39  Mariʼkhu̱u̱ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ kambu̱ún mu mamiñún má xúʼko̱ kuyoʼ, mu makuwá májánʼ má ikhiin ga̱jma̱a̱ e̱jñu̱ún bi̱ makuwá nda̱wa̱á rí ikhiin. 40  Mambanúʼ gajmíʼ, mbá rí mbajyúuʼ asndu kámuu, xániʼñúuʼ ra̱ni̱ dí májánʼ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin, magíwánʼ náa a̱jkiu̱ún rí mamiñún má xúʼko̱ kuyoʼ mu xúʼko̱ xúni̱ñu̱ʼ. 41  Maʼdxuʼ wéñuuʼ ma̱ni̱ rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin, madiin xó mbá ixi̱ rí wíji̱ gújkhúʼ náa ku̱ba̱ʼ rígi̱, ma̱ni̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱nʼ ma̱ngaa xúgíʼ xóo nindxu̱ʼ›”.* 42  “Numuu dí rígi̱ rí naʼthí Jeobá: ‹Xó má nikuʼmá náa xuajin rígi̱ gamiéjunʼ mba̱a̱ rígi̱, xúʼko̱ má makuʼmá xúgíʼ rí májánʼ dí xtáá rakuʼdáminaʼ ma̱ni̱. 43  Matangáanʼ mutsi mbaaʼ náa ku̱ba̱ʼ rígi̱ tséʼniuu á mu ikháanʼ nu̱tala: “Ndáwa̱a̱ tsáa xtáa, ni má xa̱bu̱ ni má xujkhúʼ, nijuixnájxi̱ náa ñawúúnʼ xa̱bu̱ caldeos”›. 44  ‹Xa̱bu̱ mutsi mbaaʼ ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱, i̱yu̱u̱ʼ ku̱ba̱ʼ mixtagijxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ mixnáá sello, mundxa̱ʼwu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ mani̱ndxu̱ún testigos náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Benjamín, xúʼko̱ má bi̱ kúwíin náa mbájndi̱i̱ Jerusalén ma̱ngaa náa xuajin dí rígá náa Judá, ma̱ngaa náa xuajin dí rígá náa kúbá, ma̱ngaa náa xuajin dí rígá náa kúbá mijmbaaʼ ga̱jma̱a̱ náa xuajin dí rígá náa sur, numuu rí maʼkháaʼ kaguiín bi̱ ni̱jkha̱ kiʼdiin›, eʼthí Jeobá”.

Mbaʼa nota

Náa ajngáa hebreo naʼthí, “Nabucodorosor”. Rígi̱ nindxu̱u̱ i̱mba̱ xóo nuniraʼmáʼ.
O “gaʼyee, bi̱ naʼthí dí marigá”.
O “Patio de la Guardia”.
Xóo muʼthá, bi̱ nindxu̱u̱ giʼtio̱o̱ o ndxájuu ana̱a̱ʼ.
O “atani̱ mbá rí májánʼ”.
Atayáá glosario, siclo.
Atayáá glosario, ngajua rí tsétumuu.
O “nagui̱i̱”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “xúgíʼ xuwiʼ”.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “nákhá miʼcha̱ nisngu̱ún”.
O “bóo”.
Atayáá glosario, Gehena.
Náa ajngáa hebreo naʼthí, “táʼkha̱ a̱jkiu̱nʼ ma̱ni̱”.
O “alma”. Atayáá glosario, alma.