Rí niʼnirámáʼ Lucas 11:1-54

  • Xóo maratajkáan (1-13)

    • Xkri̱da xóo muʼtájkáan (2-4)

  • Jesús naxkawíin xa̱bu̱ wéñiiʼ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Dios (14-23)

  • Índo̱ mbáa giñán xkawi̱i̱ʼ natanga̱a̱ náa xa̱bu̱ (24-26)

  • Rí naʼni maraxtaa gagi (27, 28)

  • Milagro rí nirígá ga̱jma̱a̱ numuu Jonás (29-32)

  • Agiuuʼ xuyaaʼ (33-36)

  • Jesús naʼthún rí maguáʼníí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ bi̱ a̱jma̱ inún (37-54)

11  Mbá miʼtsú, índo̱ ikhaa niguámbóo niʼtájkáan,* mbáa xa̱bi̱i̱ niʼthúu̱n: “Tátá, arasngúxu mutajkáan, xó má Juan niʼsngúún xa̱bi̱i̱”. 2  Ikhú ikhaa niʼthún: “Índo̱ gútajkáan, gu̱tha̱: ‹Anu̱ʼ, kaʼwu gáʼni mbiʼyaaʼ. Ga̱ʼkha̱ rí naratáñajunʼ.* 3  Araxnúxu rí muphúxu* xó má rí ndayúxu mámbá mbiʼi. 4  Atani̱ mba̱a̱ a̱jkia̱a̱nʼ rí nakiéʼkuxu xó má ikháanʼxu nu̱ni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱xu kuñu̱u̱n bi̱ nakiéʼkúún náa inuxu. Xátatsiʼñááʼ rí majngutíguáanʼxu* náa tsáʼkhá›”. 5  Ikhú niʼthún: “Gundxaʼwamíjna̱ dí mbáa dí ikháanʼ gíʼdaa mbáa mígiu̱u̱, ga̱jma̱a̱ na̱jkha̱ gáʼyoo tikhu ndu̱ʼu̱n ga̱jma̱a̱ naʼthúu̱n: ‹Migo, araxnáriʼkhuʼ ajtsú pan, 6  numuu rí ndiʼkhún ni̱ʼkha̱nú mbáa migiuʼ bi̱ na̱ʼkha̱ mitsínguánʼ ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ kayuuʼ rí maxnu̱u̱ mi̱khu̱›. 7  Bi̱ goʼwóo nagawuuʼ: ‹Xátani̱ gajmúʼ. Nirugua̱a̱ má jxa̱ʼ xkrugoʼ ga̱jma̱a̱ ka̱bo̱ʼ má gajmíi̱nʼ e̱ji̱nʼ. Xándoo magújxu̱u̱nʼ mu maxna̱ʼ rí nandaaʼ›. 8  Na̱tala gajkhun rí matujxu̱u̱ maxnúu xúgíʼ rí ndayóoʼ, raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu rí nindxu̱u̱ mígiu̱u̱, numuu rí naʼni gajmúu má xúʼko̱. 9  Ikha jngóo na̱tala: Gunda̱ʼa̱ má xúʼko̱ mu makhánala, guʼyáʼ má xúʼko̱ mu muxkamaa, gudi̱i̱ má xúʼko̱ xkrugua mu mambaʼtoo. 10  Numuu rí asndu tsáa bi̱ na̱nda̱ʼa̱ makhánúu, ga̱jma̱a̱ asndu tsáa bi̱ ndayáʼ maxkamaa ga̱jma̱a̱ asndu tsáa bi̱ naʼdu̱u̱ xkrugua mambaʼtoo. 11  Tsáá dí ikháanʼ á mu a̱ʼdióo na̱nda̱ʼa̱a̱ mbáa e̱gi̱ʼ, lá maxniúu mbáa a̱bu̱nʼ xáʼ. 12  O, á mu na̱nda̱ʼa̱ xndú, lá maxniúu mbáa xiyúʼ xáʼ. 13  Ikháanʼ maski ajndu ñajuanla xa̱bu̱ aʼkhá najmañala nuxnu̱u̱n rí májánʼ e̱jña̱la. ¡Itháan Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí, maxnúún espíritu santo* bi̱ gúnda̱ʼa̱a̱!”. 14  Nda̱wa̱á Jesús nixkriya̱a̱ʼ mbáa giñán xkawi̱i̱ʼ* náa mbáa xa̱bu̱ bi̱ niʼni rí maguanúu chíjmáa.* Nda̱wa̱á rí nigájna̱a̱ giñán xkawi̱i̱ʼ, chíjmáa nigri̱ya̱a̱ʼ ajngóo ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ niguanún tsiánguá índo̱ ndiyáá. 15  Mú tikhuun nithi: “Xa̱bu̱ bugi̱ najmiuu Gixa̱a̱* mu maxkawíin xa̱bu̱ wéñiiʼ, bi̱ naʼtáñajúúnʼ xa̱bu̱ wéñiiʼ”. 16  Ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ, mu mbuyáá ndiéjunʼ gáʼni, nitsudaa dí maʼni mbá milagro* ga̱jma̱a̱ mbiʼyuu Dios. 17  Índo̱ ndiʼyoo dí e̱ndxa̱ʼwa̱míjna̱, ikha jngóo niʼthún: “Xa̱bu̱ ñajunʼ bi̱ nagiʼdu̱u̱n xákúwá kambájxu̱u̱n, á mu mbá guʼwíin xa̱bu̱ nagiʼdu̱u̱n, xákúwá májánʼ. 18  Xúʼko̱ má, á mu Gixa̱a̱* tsíyoo gáʼyaminaʼ, xú káʼnii lá gáʼngo̱o̱ gáʼtañajunʼ xúʼko̱ xá. Numuu rí ikháanʼla nuta rí ikhúún najmiuʼ Gixa̱a̱* mu maxkawíin xa̱bu̱ wéñiiʼ. 19  Á mu ikhúúnʼ najmiuʼ Gixa̱a̱* mu maxkawíin xa̱bu̱ wéñiiʼ, tsáá lá ejmiúún xa̱bia̱la ikháanʼ mu muxkawíin xá. Ikhiin má gúsngajma rí minduwáanʼla. 20  Á mu ikhúúnʼ naxkawíin xa̱bu̱ wéñiiʼ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Dios,* nandoo gáʼthúu̱n rí túya̱a̱ xóo ni̱ʼkha̱nú Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.* 21  Índo̱ mbáa xa̱bu̱ migújkuíiʼ nañewu̱u̱n goʼwóo ga̱jma̱a̱ ajua̱nʼ, nda̱a̱ gamíi rí mandáti̱go̱o̱ rí gíʼdoo. 22  Índo̱ na̱ʼkha̱ bi̱ itháan xkujiiʼ naʼngo̱o̱ naʼni ga̱jma̱a̱ bi̱ goʼwóoʼ, ikhú naguwí kayuuʼ ajua̱nʼ rí nambayumináʼ ga̱jma̱a̱, ma̱ngaa naxpíʼtáa dí niguwí káyuuʼ. 23  Bi̱ tsémbajxu̱u̱ ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ gíʼdún sia̱nʼ, bi̱ tségimbóó ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ, naxídingaa. 24  Índo̱ mbáa giñán xkawi̱i̱ʼ* nagájna̱a̱ náa mbáa xa̱bu̱, ikhú na̱jkha̱ náa ku̱ba̱ʼ mijxooʼ gáyáʼ náa mbayáa xu̱u̱ʼ, mú tséxkamaa, ikhú naʼthí: ‹Matanga̱án náa goʼwóʼ rí nigájnuʼ›. 25  Mú índo̱ na̱jkha̱núu ndaʼyoo rí niguma kaʼwi̱i̱ ga̱jma̱a̱ kijmarata̱a̱. 26  Ikhú ikhaa na̱jkha̱ ga̱jma̱a̱ na̱ʼkha̱a̱ kagui̱i̱n i̱mbá juwiin giñán xkawi̱i̱nʼ* bi̱ itháan xkawi̱i̱nʼ ki xóo ikhaa. Ikhú natu̱ʼu̱u̱n nakúwá ikhí, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ buʼko̱ itháan xkawi̱ʼ rí naʼni ki xóo nákha ginii”. 27  Índo̱ ikhaa xtáa raʼthí rígi̱, mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ xtáa náa majñúnʼ xa̱bu̱, xígu niʼthúu̱n: “¡Gagi xtáa a̱ʼgu̱ bi̱ niʼníí ga̱jma̱a̱ nixníxaaʼ!”. 28  Mú ikhaa niʼthúu̱n: “Na̱nguá, ¡itháán gagi kúwá bi̱ nudxawíín ajngá rawuunʼ Dios ga̱jma̱a̱ nugíʼ nunimbáníí!”. 29  Índo̱ niruguama̱ʼa̱a̱n mbaʼin xa̱bu̱, ikhú ikhaa nigíʼdu̱u̱ niʼthún: “Xa̱bu̱ bugi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ ra̱míjíinʼ. Ndu̱ya̱ʼ mbuyáá milagro, mú nda̱a̱ rí gúyáá i̱ndó dí nirígá ga̱jma̱a̱ numuu Jonás. 30  Numuu rí xó má Jonás ni̱jkha̱nú ninindxu̱u̱ mbá tsinaʼ náa xa̱bu̱ ninivitas, xúʼko̱ má A̱ʼdióo xa̱biya̱ mani̱ndxu̱u̱ mbá tsinaʼ náa xa̱bu̱ bugi̱. 31  Mbiʼi rí mixtanda̱ʼa̱a̱ cuenta, reina bi̱ xtáa náa Saba matujxu̱u̱ mu maʼthí rí gáguáʼníí xa̱bu̱ bi̱ kúwá xúgi̱. Numuu rí ikhaa ni̱ʼkha̱ asndu náa naguámbarigo̱o̱ numbaaʼ mu maʼdxawuun ku̱ma̱ ndrígóo Salomón. Mú gu̱ya̱a̱la, gi̱i̱ xtáa mbáa bi̱ itháan gíʼdoo numuu ki xóo Salomón. 32  Mbiʼi dí mixtanda̱ʼa̱a̱ cuenta, xa̱bu̱ Nínive maguajxu̱ún ga̱jma̱a̱ muthún rí maguáʼníí xa̱bu̱ bi̱ kúwá xúgi̱. Numuu rí ikhiin nitanga̱a̱ a̱jkiu̱ún índo̱ nidxawíín rí niʼtáráʼa Jonás. Mú gu̱ya̱a̱la, gi̱i̱ xtáa bi̱ itháan gíʼdoo numuu ki xóo Jonás. 33  Nimbáa tséskámuu aguʼ mu magídáʼ náa ngo̱ʼo̱o̱ o náa agoo canasta,* natsrigu náa mitsídánʼ mu xúgíinʼ bi̱ gátu̱ʼu̱u̱n mambiʼñún. 34  Idaaʼ nindxu̱u̱ agiuuʼ xuyaaʼ. Ikha jngóo á mu idaaʼ nayejxi̱ náa rí májánʼ, xúgíʼ xuyaaʼ mambiʼi. Mú á mu idaaʼ nindxu̱u̱ ra̱májánʼ, xúgíʼ xuyaaʼ maʼni mikrína. 35  Ikha jngóo, atiewumínáʼ mu aguʼ dí rígá náa ikháán xájuiyuuʼ. 36  Á mu xúgíʼ xuyaaʼ nambiʼi nda̱a̱ nditháan rí krína, xó má índo̱ nambiʼijmán mbá aguʼ”. 37  Nda̱wa̱á rí niʼthí rígi̱, mbáa fariseo niʼthúu̱n maʼga gákuiʼtsu ga̱jma̱a̱. Índo̱ ni̱jkha̱nú náa goʼwóo nigi̱ʼi̱ náa mesa. 38  Mú fariseo niʼniuu tsiánguá índo̱ ndiʼyoo rí Jesús táʼjñáa ñawúunʼ* índo̱ inu makuiʼtsu. 39  Ikhú Jesús* niʼthúu̱n: “Ikháanʼla fariseos, i̱ndó tsu̱du̱u̱ xúbála ejña̱a̱n ma̱ngaa rí nawanla ga̱jma̱a̱, mú náa awúu̱n a̱jkia̱la nagua̱ʼa̱ maguaʼdáá ga̱jma̱a̱ nandala muni̱ dí ra̱májánʼ. 40  ¡Skágunʼ ñajuanla! Lá raʼkháa bi̱ niʼni tsu̱du̱u̱ niʼni asndu awúu̱n ma̱ngaa ráʼ. 41  Ikha jngóo, gumbáñuun bi̱ nda̱ñúunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱la, mu xúʼko̱ maʼni kaʼwáanʼla. 42  ¡Gínáanʼla ikháanʼ fariseos, numuu rí nuxnala* menta, ruda ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ yaʼwu, mú tsesngajmá ngajua xó má eʼni Dios! Ni má tséyaridáá rí májánʼ rí naʼni, gajkhun má gíʼmaa munimbánila rúʼko̱, mú tséyóoʼ manujnguramala rí i̱ʼwáʼ. 43  ¡Gínáanʼla ikháanʼ fariseos, numuu rí nanigua̱la mutrigáanʼ giniáanʼ náa guʼwá rí bi̱ judíos nuxnáá gamajkhu Dios ga̱jma̱a̱ rí murajxáanʼla náa xuáá! 44  ¡Gínáanʼla ikháanʼ, numuu rí nindxa̱la xóo iñá wajinʼ rí na̱nguá kujmaa: Xa̱bu̱ nagún náa tsu̱du̱u̱ mú ikhiin tséyáá!”. 45  Mbáa bi̱ naninuuʼ májánʼ Xtángoo niʼthúu̱n: “Maestro, asndu mangáanʼ tanigawúnxu dí xúʼko̱ erathá”. 46  Ikhú ikhaa niʼthí: “¡Gínáanʼla mangáanʼ, bi̱ nuniʼnúuʼ májánʼ Xtángoo numuu rí nuxieʼdún xa̱bu̱ dí miki̱wu̱n, mú ikháanʼ asndu tséxkajma ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo ñawánla! 47  ¡Gínáanʼla ikháanʼ, numuu rí nunila iñá wajinʼ náa nijuaʼdiín profetas* bi̱ wajinʼ xiʼñála niradíin! 48  Nakujmaa kaʼwu rí ikháanʼ ndi̱ya̱a̱la rí nini̱ wajin xiʼñála ga̱jma̱a̱ májánʼ má e̱ya̱a̱, numuu rí ikhiin niradíin profetas, ga̱jma̱a̱ ikháanʼla nuni̱ iñá wajñúnʼ. 49  Ikha jngóo Dios bi̱ najmañuu ma̱ngaa niʼthí: ‹Ikhúúnʼ makuʼnguíinʼ náa ikhiin profetas ga̱jma̱a̱ apóstoles, ga̱jma̱a̱ tikhuun rí ikhiin muradíin ga̱jma̱a̱ muni gíníin, 50  numuu rí xa̱bu̱ bi̱ kúwá xúgi̱ muni nu̱ma̱a̱ e̱ʼdiún mbá xúgíinʼ profetas rí ni̱ʼkha̱ ragadíí asndu nákha nigi̱ʼi̱ numbaaʼ, 51  na̱tala gajkhun dí xa̱bu̱ bugi̱ muni nu̱ma̱a̱ eʼdiuu Abel asndu eʼdiuu Zacarías, bi̱ nixiyáa náa majñu̱u̱ʼ nakarámáʼ tsigijñaʼ ga̱jma̱a̱ guʼwá rí nduyamajkuíí Dios›. 52  ¡Gínáanʼla ikháanʼ, bi̱ nuniʼnúʼla májánʼ Xtángoo, numuu rí nuríya kaʼñúnʼ llave xa̱bu̱ rí nambaʼtoo náa kajti ku̱ma̱ ndrígóo Dios! ¡Ní má ikháanʼla tséta̱ʼa̱la, ni má tséniʼñúnʼ matu̱ʼu̱u̱n eʼwíinʼ!”. 53  Índo̱ nigájna̱a̱ ikhí, bi̱ nusngáa xtángoo gajmiún fariseos nigíʼdi̱i̱ ninigajmáá wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ mbaʼa graxe̱, 54  numuu rí niguaʼti̱i̱n mbuyáá ndiéjunʼ gáʼthí mu xúʼko̱ murugua̱a̱.

Mbaʼa nota

O “niʼni tsajkuun”.
O “Reino ndrígáaʼ”. Atayáá glosario, Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.
Náa ajngáa griego naʼthí, “pan”.
Náa ajngáa griego naʼthí, “xátaxuʼdáanʼxu”.
O “xi̱ʼ kaʼwu”, “tsiakii ndrígóo Dios”. Atayáá glosario, espíritu santo.
O “giñán guéenʼ”.
Náa ajngáa griego naʼthí, “giñánʼ guéenʼ chíjmáa”.
Náa ajngáa hebreo i̱mba̱ rí xóo nuthán Gixa̱a̱ nindxu̱u̱ “Belcebú”. Atayáá glosario, Belcebú.
O “tsinaʼ”.
Náa ajngáa hebreo i̱mba̱ rí xóo nuthán Gixa̱a̱ nindxu̱u̱ “Belcebú”. Atayáá glosario, Belcebú.
Náa ajngáa griego naʼthí, “Satanás”. Atayáá glosario, Satanás.
Náa ajngáa hebreo i̱mba̱ rí xóo nuthán Gixa̱a̱ nindxu̱u̱ “Belcebú”. Atayáá glosario, Belcebú.
Náa ajngáa griego naʼthí, “a̱ʼdióo ñawúunʼ Dios”.
O “Reino ndrígóo Dios”. Atayáá glosario, Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.
Náa ajngáa griego naʼthí, “giñán tsagaa”.
O “giñán guéenʼ”.
O “canasta rí nugiewan ga̱jma̱a̱”.
Nandoo gáʼthúu̱n rí táʼjñáa ñawúunʼ xóo eguʼwún eni̱ judíos.
Náa ajngáa griego naʼthí, “Tátá”.
O “diezmo”. Atayáá glosario, diezmo.
O “gaʼyee”, “bi̱ nuthi dí marigá”.