Rí niʼnirámáʼ Lucas 12:1-59

  • Levadura ndrígu̱ún fariseos (1-3)

  • Rí mamiñulúʼ kuʼyáá Dios raʼkháa xa̱bu̱ (4-7)

  • Rí marata̱ dí natatsiniiʼ Cristo (8-12)

  • Xkri̱da ndrígóo xa̱bu̱ skágunʼ bi̱ gíʼdoo (13-21)

  • “Xáxmiéjuanla” (22-34)

    • Mugu̱ bi̱ rambáʼiin (32)

  • Gakuwa̱a̱nʼ xawii (35-40)

  • Ñumbáá jmbii ga̱jma̱a̱ bi̱ rajmbíi (41-48)

  • Raʼkháa dí tsímáá, sia̱nʼ (49-53)

  • Ndayóoʼ muniʼnúuʼ dí xtáa rarígá (54-56)

  • Rí matanimbáníí xkujndu (57-59)

12  Ikhú ra̱ʼkhá tháán mbaʼin xa̱bu̱ nigimbíin rí asndu narmajngumi̱jna̱. Ikhú Jesús ginii nigíʼdu̱u̱ niʼthún xa̱bi̱i̱: “Guñaumíjna̱la náa levadura ndrígu̱ún fariseos, bi̱ a̱jma̱ inún. 2  Numuu rí nimbá dí rígá ngo̱ʼo̱o̱ dí xáʼga̱nú makujmaa, ni má nda̱a̱ nimbá rí ngu̱ʼwa̱ rí xáʼga̱nú maʼni pa̱jnu. 3  Ikha jngóo, rí gútala ngo̱ʼo̱o̱ mawán ri̱ga̱. Ga̱jma̱a̱ rí gútha̱ nguʼwamíjnala maʼga̱nú mudxawíín xúgíinʼ. 4  Ma̱ngaa na̱tala mígiuʼ, xámiñalaʼ ku̱ñu̱u̱n bi̱ i̱ndó nuxiyáa xuwiʼ ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ i̱mba̱ rí maʼngu̱u̱n muniala. 5  Ikhúúnʼ masngajmiála bi̱ gíʼmaa mamiñála kuya̱a̱. Gamiñála kuya̱a̱ bi̱ nda̱wa̱á rí gágudiáanʼla gíʼdoo tsiakii rí magruiʼñáanʼla náa Gehena.* Xúʼko̱, na̱tala rí gamiñála kuya̱a̱ ikhaa. 6  Naxtangujui̱i̱n witsiin ñu̱ʼu̱ ga̱jma̱a̱ a̱jma̱ mbújkha̱a̱ dí rámbáa numuu,* lá ragájkhun ráʼ. Mú Dios tsémbumuu kaʼyoo nimbáa rí ikhiin. 7  Mú ikháanʼla, asndu kíxnuu xúgíʼ xtátsúun e̱dxa̱laʼ, ikha jngóo xámiñalaʼ. Ikháanʼ kuaʼdáá itháan numala ki xóo mbaʼin ñu̱ʼu̱. 8  Ikhúúnʼ na̱tala, asndu tsáa bi̱ naʼthí rí naninúnʼ náa inún xa̱bu̱, xúʼko̱ má A̱ʼdióo xa̱biya̱ ma̱ngaa maʼthí rí naniniiʼ náa inún ángeles ndrígióo Dios. 9  Mú, á mu mbáa naʼthí rí tséniniúnʼ náa inún xa̱bu̱, xúʼko̱ má xájmaʼniiʼ náa inún ángeles ndrígióo Dios ma̱ngaa. 10  Ga̱jma̱a̱ asndu tsáá bi̱ gáʼthá numuu A̱ʼdióo xa̱biya̱, Dios maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo. Mú xa̱bu̱ bi̱ gáʼthá numuu espíritu santo,* Dios xáʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo. 11  Índo̱ gágún kudáanʼla náa nagimbíin mbaʼin xa̱bu̱, náa xa̱bu̱ bi̱ nunimbáníí xkujndu o náa xa̱bu̱ ñajunʼ, xáxmiéjuanla dí gútha̱ o xú káʼnii gútala mu mumbáyumíjná, 12  numuu rí mbiʼi má rúʼko̱ espíritu santo gáʼtala ndiéjunʼ gútala”. 13  Ikhú nitu̱jxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ niʼthúu̱n: “Maestro, aratháán ndxájuʼ rí makuíʼtáa magu̱u̱ mangúún rí anuxu̱ niniñuuʼ mudáaxu”. 14  Ikhaa niriʼñuu: “Tsáá nigiúunʼ náa ikháanʼla mu manimbánuu xkujndu o maruiʼtha̱a̱ rí niguanúu muda̱a̱la rá.” 15  Ikhú niʼthún: “Guñeumíjna̱la ga̱jma̱a̱ xániguala maguaʼdáá wéñuuʼ, numuu rí maski ajndu mbaʼa wéñuuʼ dí gíʼdoo mbáa, raʼkháa rúʼko̱ eʼni rí maxtáa”. 16  Ikhú nigíʼ xkri̱da rígi̱: “Náa mbayuuʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ gíʼdoo nijma̱a̱ wéñuuʼ rí niʼdu. 17  Ikha jngóo nigíʼdu̱u̱ niʼtáminaʼ: ‹Ndiéjunʼ gáni xúgi̱ rá. Nándáa náa magújxíi rí nijma̱a̱ eni̱›. 18  Ikhú niʼthí: ‹Nda̱yo̱o̱ rí gáni: Manijngudi̱i̱ xúgíʼ xtagaʼu ga̱jma̱a̱ mani̱i̱ itháan mba̱ʼu̱, ga̱jma̱a̱ ikhí gáguxíi xúgíʼ rí nijma̱a̱ e̱ni̱. 19  Ikhú matamínáʼ: “Xtaʼdáá má mbaʼa wéñuuʼ rí nitrajxi̱i̱ mu mambáyaaʼ mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ, ikha jngóo ayáa jxa̱a̱ʼ, atatsiʼtsu, agi̱i̱n, tsímáá gáraxtaa”›. 20  Mú Dios niʼthúu̱n: ‹Skágunʼ ñajuanʼ, mbruʼun rígi̱ makhañáaʼ. Tsáá lá gáguanúu ga̱jma̱a̱ dí nitrajxi̱i̱ rá.› 21  Xúʼko̱ egíʼnuu bi̱ nagujxi̱i̱ rí gíʼdoo numuu eʼyoo ikhaa, mú gínáa náa iduu Dios”. 22  Ikhú niʼthún xa̱bi̱i̱: “Xáxmiéjuanla gáʼni rí makuwáanʼla ga̱jma̱a̱, xóo rí muphula o rí muʼgíʼ. 23  Rí makuwáanʼ gíʼdoo itháan numuu ki xóo ganitsu, ga̱jma̱a̱ xuyala ki xóo rí muʼgíʼ. 24  Guñu̱u̱la yu̱wa̱ʼ, ikhiin tsédu ni má tsérajxi̱i̱ náa xtagaʼu, mú Dios naxníʼtsún. Lá raguáʼdáá itháan numala ikháanʼ ki xóo ikhiin xáʼ. 25  Tsáa dí ikháanʼla ga̱jma̱a̱ numuu rí naxmiéjuunʼ ma̱ndoo maʼnirámáaʼ i̱mbá chíʼgíiʼ mbiʼi rí maxtáa rá. 26  Á mu tséjmáanʼ gúnila rí mbá chíʼgíiʼ rígi̱, náá numuu rí gáxmiéjuanla gáʼni i̱ʼwáʼ rá. 27  Guyejxi̱i̱ ri̱ʼi̱ dí rígá xanáá. Tsíñajunʼ gakhi̱i̱ ni má tséxumáá gúmá, mú ikhúúnʼ na̱tala rí asndu Salomón tágúwuunʼ mbá xtíin mitsaanʼ xóo ri̱ʼi̱ rúʼko̱. 28  Á mu Dios naʼni dí ri̱ʼi̱ dí rígá xanáá makujmaa mitsaanʼ, rí xúgi̱ rígá gi̱i̱ ga̱jma̱a̱ gájtsii najti náa aguʼ, lá xáxnala rí muʼgíʼ ikháanʼ maski ajndu na̱nguá kuaʼdáá mba̱a̱ fe ráʼ. 29  Ikha jngóo guniʼñáánʼ ruʼyáʼ rí muphula, rí muwanla, ga̱jma̱a̱ xáxmiéjuanla wéñuuʼ. 30  Numuu rí xúgíʼ rígi̱ nduyáʼ xa̱bu̱ bi̱ tséniʼniiʼ Dios, mú Ana̱la bi̱ xtáa mekhuíí ndaʼyoo rí ndayála xúgíʼ rígi̱. 31  Ikha jngóo, guʼyáʼ ginii rí naʼtáñajunʼ Dios* ga̱jma̱a̱ ikhú makhánala xúgíʼ rígi̱. 32  Mugu̱ bi̱ rambáʼiin, xámiñálá, numuu rí Ana̱la nandoo maxnála rí naʼtáñajunʼ.* 33  Gugujua̱a̱ rí kuaʼdáá ga̱jma̱a̱ gumbáñun bi̱ raguáʼdáá. Gu̱ni̱ náa majti mbújkhala rí xáʼni wayuu, xóo muʼthá, gurajxi̱i̱ rí gíʼdoo numuu mekhuíí náa kuʼwáʼ ni má ruxi xúni̱ gámbu̱u̱n. 34  Numuu rí náa nirajxi̱i̱la rí gíʼdoo numuu, ikhí má rígá a̱jkia̱la ma̱ngaa. 35  Gaguʼwán xtíñala, gakuwa̱a̱nʼ xawii ga̱jma̱a̱ gakamuu má agiala, 36  ganindxa̱la xóo xa̱bu̱ bi̱ guáʼthi̱i̱n ma̱ʼkha̱a̱ bi̱ goʼwóo bi̱ ni̱jkha̱ náa ndxa̱a̱ gatsigúnʼ mu nacha̱ gurmbaʼtáá xkrugua índo̱ ikhaa gáʼdu̱u̱. 37  ¡Gagi kúwá ñumbáá índo̱ gáʼkha̱núu bi̱ goʼwóo gáxkamii rí kúwá ruyajngoo!* Na̱tala gajkhun rí ikhaa mariʼkhu̱u̱ xtíñuu mu maʼni mbaʼwi̱i̱n, magruigi̱i̱n náa mesa ga̱jma̱a̱ marajkuáa rí mu̱phu̱. 38  Á mu na̱ʼkha̱núu índo̱ itháan maʼni tikhu nduʼun* o itháan dí tikhu nduʼun* ga̱jma̱a̱ naxkamiin dí kúwá xawii ¡phú gagi gákúwá! 39  Gu̱ya̱a̱la rígi̱: Á mu xa̱bu̱ bi̱ goʼwóo gáʼyoo náá hora gáʼkha̱ kuʼwáʼ, xániñuuʼ rí kuʼwáʼ mato̱ʼo̱o̱ náa goʼwóo. 40  Xúʼko̱ má mangáanʼ, gakuwa̱a̱nʼ xawii numuu rí A̱ʼdióo xa̱biya̱ ma̱ʼkha̱a̱ índo̱ ikháanʼ tséguaʼthi̱i̱nla”. 41  Ikhú Pedro nirajxu̱u̱: “Tátá, lá najmaaʼ xkri̱da rígi̱ mu mudxáwinxu i̱ndó ikháanʼ o mu mudxawíín xúgíinʼ dxe̱ʼ.” 42  Ikhú Jesús* niʼthúu̱n: “Tsáá nindxu̱u̱ ñumbáá jmbii bi̱ májánʼ endxa̱ʼwáminaʼ bi̱ patriúun nigíiʼ mu maxníʼtsún bi̱ kúwá náa goʼwóo mbiʼi rí kaʼyoo rá. 43  ¡Gagi gáxtáa ñumbáá buʼko̱ á mu xtáa raʼnimbánuu ñajunʼ rí nikhánúu índo̱ gáʼkha̱núu patriúun! 44  Na̱tala gajkhun: Rí maxnájxu̱u̱ xúgíʼ rí gíʼdoo mu mañewu̱u̱n. 45  Mú, á mu mbóoʼ mbiʼi ñumbáá bugi̱ nandxa̱ʼwáminaʼ: ‹Patriúnʼ ndajyúuʼ wéñuuʼ› ikhú nagíʼdu̱u̱ naʼni kámbiñu̱u̱nʼ ñumbáá gajmíi̱n, nakuiʼtsu, naʼga̱a̱n ga̱jma̱a̱ najnga̱a̱, 46  patriúun ma̱ʼkha̱a̱ mbóoʼ mbiʼi rí ikhaa tségi̱ʼtu̱u̱n ga̱jma̱a̱ náa mbá hora rí ikhaa tséʼyoo, ga̱jma̱a̱ maʼni rí mamínuuʼ wéñuuʼ ma̱ngaa magíiʼ náa kúwá bi̱ tsénimbu̱ún. 47  Ñumbáá bi̱ nikro̱ʼo̱o̱ rí niʼthúu̱n patriúun mú na̱nguá niʼnirataminaʼ ni má na̱nguá niʼnimbánuu rí niʼthúu̱n, buʼko̱ bi̱ mixnáá itháan. 48  Bi̱ tákro̱ʼo̱o̱ maski ajndu ni’ni dí ra̱májánʼ, kaʼyoo majuixnáá mú xájuixnáá wéñuuʼ. Xúʼko̱ má, bi̱ nijuixnáá mba̱a̱, mba̱a̱ má gíxtanda̱ʼa̱a̱, bi̱ mba̱a̱ nijuixnájxi̱i̱ rí mañewu̱u̱n itháan mba̱a̱ gíxtanda̱ʼa̱a̱. 49  Ni̱ʼkhá ka̱yo̱ʼ aguʼ náa numbaaʼ, ndiéjunʼ lá imbo̱o̱ xóó gándoo ma̱ni̱ rí nikatiyu̱u̱ʼ má rá. 50  Mú rígá mbá rí wíji̱ mamínuuʼ, ¡maxtáá gíná asndu índo̱ gájngoo! 51  Lá nakumala rí ni̱ʼkhá ka̱yo̱ʼ rí tsímáá náa numbaaʼ ráʼ. Na̱nguá. Ni̱ʼkhá ka̱yo̱ʼ sia̱nʼ. 52  Numuu rí asndu nákha xúgi̱, makuwá witsiin náa mbá guʼwá bi̱ maguaʼdamijná sia̱nʼ: Bi̱ ajtsíin muni̱ gajmiún bi̱ a̱jmi̱i̱n, bi̱ a̱jmi̱i̱n muni̱ gajmiún bi̱ ajtsíin. 53  Xa̱bu̱ nikhi̱i̱ magiʼdoo xkujndu ga̱jma̱a̱ a̱ʼdióo, wáxá ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱, gu̱ʼgúnʼ ga̱jma̱a̱ dxa̱giu̱u̱”. 54  Ikhú ma̱ngaa niʼthún xa̱bu̱ bi̱ mbaʼin: “Ikháanʼ nu̱tala índo̱ ndu̱ya̱a̱ na̱ʼkha̱a̱ du̱u̱n xígií náa najnguáan a̱jkha̱ʼ, ikhú nu̱tala ‹na̱ʼkha̱ maxnúu ruʼwa› ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má erígá. 55  Ga̱jma̱a̱ índo̱ ndu̱ya̱a̱ rí na̱ʼkha̱ giñánʼ xígií kawáá,* nu̱tala ‹maʼni mijkha xúgi̱› ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má erígá. 56  Ikháanʼ bi̱ a̱jma̱ inala najmáanʼ ndu̱ya̱a̱ xóo kujmaa mekhu ga̱jma̱a̱ ku̱ba̱ʼ, náá numuu rí tséjmáanʼ gúya̱a̱ rí xtáa rarígá mbiʼi xúgi̱ rá. 57  Náá numuu dí tséjmáanʼ gúya̱a̱ ikháanʼ rí nindxu̱u̱ jmbu rá. 58  Mbá xkri̱da, índo̱ xtaa ra̱dxu̱ʼ mu matanimbáníí xkujndu ga̱jma̱a̱ʼ bi̱ gíʼdán sia̱nʼ náa inuu xa̱bu̱ ñajunʼ, ataniminaʼ matanimbáníí xkujndu índo̱ xtaa ra̱dxu̱ʼ ga̱jma̱a̱ʼ kamba̱a̱ mu xáʼga̱ kañán náa xa̱bu̱ bi̱ naʼnimbánuu xkujndu, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ naʼnimbánuu xkujndu maxnájxi̱i̱n náa xa̱bu̱ bi̱ nañewu̱u̱n guʼwá ñajunʼ, ga̱jma̱a̱ bi̱ nañewu̱u̱n guʼwá ñajunʼ makudánʼ náa guʼwá e̱jua̱nʼ. 59  Natha̱nʼ gajkhun dí xágajnáaʼ ikhí asndu índo̱ gámbáaʼ rataninuma̱a̱ mbá xúgíʼ mbújkha̱a̱”.*

Mbaʼa nota

Atayáá glosario, Gehena.
Náa ajngáa griego naʼthí, “a̱jma̱ asarion”. Atayáá glosario, asarion.
O “xi̱ʼ kaʼwu”, “tsiakii ndrígóo Dios”. Atayáá glosario, espíritu santo.
O “Reino ndrígóo Dios”. Atayáá glosario, Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.
O “Reino”.
O “rumbajtáá”.
Náa ajngáa griego naʼthí, “segunda vigilia”, rígi̱ naʼni xóo mbá las 9 rí mbruʼun asndu las 12 rí tikhu nduʼun.
Náa ajngáa griego naʼthí, “tercera vigilia” rígi̱ naʼni xóo mbá las 12 rí tikhu nduʼun asndu las 3 rí miʼcha̱.
Náa ajngáa griego naʼthí, “Tátá”.
O “sur”.
Náa ajngáa griego naʼthí, “leptón”. Atayáá glosario, leptón.