Rí niʼnirámáʼ Lucas 6:1-49

  • Jesús “naʼtáñajunʼ mbiʼi sábado” (1-5)

  • Naʼni thanuu mbáa xa̱bu̱ bi̱ niʼni xa̱ʼ ñawúunʼ (6-11)

  • Mbá 12 apóstoles (12-16)

  • Jesús naʼsngáa ga̱jma̱a̱ naʼni thanún xa̱bu̱ (17-19)

  • Gagi ga̱jma̱a̱ gíná (20-26)

  • Gaʼndala ku̱ñu̱u̱n bi̱ tsíñún gúyala (27-36)

  • Xútha rí guáʼdáá aʼkhúún eʼwíinʼ (37-42)

  • Ixi̱ najmaʼnuuʼ ga̱jma̱a̱ xndúu rí naxná (43-45)

  • Guʼwá rí niguma májánʼ; guʼwá rí na̱nguá kiʼdu mi̱jnu̱ʼ rajkúu (46-49)

6  Mbóo mbiʼi sábado,* Jesús xtáa ranújngoo náa mbaaʼ rí kiʼdu trigo. Ikhú xa̱bi̱i̱ nixmajui̱i̱ iñuu trigo nixmindú ga̱jma̱a̱ ni̱ʼphu̱ tsígooʼ.  Ikha jngóo, tikhuun fariseos nithún: “Náá numuu rí kúwáanʼ ru̱ni̱ mbá dí ragíʼmaa maguma mbiʼi sábado rá.”  Mú Jesús niʼthún: “Lá túraxnuu rí niʼni David índo̱ ikhaa gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ nixkidxu̱u̱n ráʼ.  Lá táto̱ʼo̱o̱ náa goʼwóo Dios gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ ni̱ʼphu̱ pan rí nijuixnáxi̱ xáʼ. Rúʼko̱ dí ragíʼmaa muni̱. I̱ndó ndxajkun kaʼñúún mu̱phu̱”.  Ikhú ikhaa niʼthún: “A̱ʼdióo xa̱biya̱ naʼtáñajunʼ mbiʼi sábado”.  Imbo̱o̱ sábado nito̱ʼo̱o̱ gáʼsngáa náa guʼwá rí ikhiin nuxnáá gamajkhu Dios. Ga̱jma̱a̱ ikhí gídáʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ niʼni xa̱ʼ* ñawún mújúunʼ.  Bi̱ nusngáa xtángoo gajmiún fariseos tséniñaaʼ ruyejxi̱i̱ Jesús mu mbuyáá á mu naʼni thana rí mbiʼi sábado mu xúʼko̱ muni̱ tsu̱di̱i̱.*  Mú ikhaa ndiʼyoo rí e̱ndxa̱ʼwa̱míjna̱, ikha jngóo niʼthúu̱n xa̱bu̱ bi̱ niʼni xa̱ʼ ñawúunʼ: “Atujxa̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ ayi̱ gáñajún ta̱pha̱* gi̱jyooʼ”. Ikhaa nitujxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ niwi̱ji̱ ikhí.  Ikhú Jesús niʼthún: “Ndiéjunʼ rí ma̱ndoo maguma mbiʼi sábado. Matani̱ rí májánʼ o matani̱ dí raʼkhí dxe̱ʼ. Matani̱ kríyaaʼ mbáa xa̱bu̱ o mataxíyáa dxe̱ʼ.” 10  Índo̱ guámbóo niyejxu̱u̱n mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ wájun mbájndi, ikhú niʼthúu̱n xa̱bu̱: “Ataxruíyaʼ ñawáanʼ”. Índo̱ nikrui̱ya̱ʼ ñawúunʼ, ikhú niʼni̱i̱la. 11  Ikhú ikhiin ra̱ʼkhá tháán nikiʼníin. Nitamijná kaníkhi̱ín ndiéjunʼ gándoo muni̱i̱ Jesús. 12  Náa mbóo mbiʼi rúʼko̱, ikhaa nitsimuu gáʼtájkáan* náa kúbá ga̱jma̱a̱ ikhí ndijyúuʼ kañiiʼ mbruʼun raʼtá kháñuu Dios. 13  Índo̱ nijtsi, ikhú nigímbíin xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ niraʼwíin mbá 12, bi̱ nixná mbiʼñún apóstoles: 14  Simón, bi̱ ma̱ngaa nixná mbiʼyuu Pedro, giʼtio̱o̱ bi̱ mbiʼyuu Andrés, Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé, 15  Mateo, Tomás, Santiago a̱ʼdióo Alfeo, Simón bi̱ nutháán xtiékoo. 16  Judas* a̱ʼdióo Santiago ga̱jma̱a̱ Judas Iscariote bi̱ nixnájxi̱i̱ Jesús. 17  Nda̱wa̱á nigajta̱a̱ gajmíi̱n ikhiin ikhú niwi̱ji̱ náa kri̱ga̱ xkua̱. Ikhí kúwá mbaʼin xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ xa̱bu̱ bi̱ niguwáʼ náa xúgíʼ mbayuuʼ Judea, Jerusalén, Tiro ga̱jma̱a̱ Sidón rí tri̱ga̱ náa rawuunʼ lamáa. Niguwáʼ mu mudxawíín rí naʼsngáa ga̱jma̱a̱ rí maguma thanún. 18  Asndu niguma thanún bi̱ nuni̱ gíníi giñán xkawi̱i̱nʼ.* 19  Mbá xúgíinʼ nugíʼ muxkajmaa numuu rí náa ikhaa nagájnuu mbá tsiakii rí naʼni thanún xúgíinʼ xa̱bu̱. 20  Ikhú nikujxi̱i̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ndiʼñún xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ niʼthún: “Gagi kuwáanʼla ikháanʼ bi̱ gínáanʼ, numuu rí ikháanʼ kaʼyala náa maʼtáñajunʼ Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.* 21  Gagi kuwáanʼla ikháanʼ bi̱ naxkidxala, numuu rí magiʼmala. Gagi kuwáanʼla ikháanʼ bi̱ xúgi̱ numbi̱ya̱ʼ numuu rí munduʼwala. 22  Gaʼdxala ikháanʼ índo̱ ga̱jma̱a̱ numuu A̱ʼdióo xa̱biya̱, xa̱bu̱ maguiñunʼ kuyala, xáʼndun gúyala, muta wéñala ga̱jma̱a̱ muthi rí nindxa̱la xa̱bu̱ ra̱míjíinʼ. 23  Gakuwáanʼla gagi índo̱ gárígá rígi̱, gaʼdxala wéñuuʼ numuu dí ra̱ʼkhá tháán mba̱a̱ dí rígá mekhuíí muda̱a̱ʼla, numuu rí xúʼko̱ wajin xiʼñúúnʼ niniu̱u̱n profetas* bi̱ nikúwá ikhú. 24  Mú ¡gínáanʼlá ikháanʼ bi̱ guáʼdáá, numuu rí kuaʼdáála má xúgíʼ! 25  ¡Gináanʼlá ikháanʼ bi̱ nigiʼmala numuu rí maxkidxala! ¡Gináanʼlá ikháanʼ bi̱ xúgi̱ nundu̱ʼwa̱ numuu rí magáwíinʼ a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ mumbi̱ya̱ʼ! 26  ¡Gínáanʼlá ikháanʼ índo̱ xúgíinʼ gúthi rí májánʼ ga̱jma̱á numala, numuu rí xúʼko̱ má niniu̱u̱n profetas bi̱ minduwiinʼ wajin xiʼñúúnʼ! 27  Mú ikháanʼla bi̱ nudxawíín rí na̱tala, gaʼndala ku̱ñu̱u̱n má xúʼko̱ bi̱ tsíñún gúyala ga̱jma̱a̱ guniu̱u̱n má xúʼko̱ rí májánʼ bi̱ nawiñu̱u̱nʼ kuyala, 28  gu̱ni̱ tsajkurámiinʼ má xúʼko̱ bi̱ nuta tsríguáanʼla ga̱jma̱a̱ gutajkáan má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numún bi̱ nuta wéñalaʼ. 29  Bi̱ gáxnúu mbá níʼkhóo inaaʼ, atatsíñánʼ maxnúu i̱mba̱ níʼkhóo ma̱ngaa. Bi̱ garíyaʼ kaʼyáʼ xtíñaaʼ rí xtagíʼ mbájníí, atatsíñánʼ rí mayéʼga rí xtagíʼ awúu̱n ma̱ngaa. 30  Bi̱ rígá rí gánda̱ʼa̱a̱ʼ, araxnáá. Bi̱ gárígú kaʼyáaʼ rí xtaʼdáá, xáratha̱a̱n maxnáaʼ mbi̱ya̱a̱. 31  Ma̱ngaa guniu̱u̱la eʼwíinʼ xúgíʼ rí nandala muniala ikháanʼ. 32  Á mu nandala kuñu̱u̱n bi̱ nandún kuyala, ndiéjunʼ rí májánʼ kuwáanʼ runi̱ rá. Lá raʼkháa xúʼko̱ má eni̱ xa̱bu̱ aʼkhá, rí nangaju̱u̱n kuñún bi̱ nandún kuñún ráʼ. 33  Á mu nuniu̱u̱n rí májánʼ bi̱ nuniala rí májánʼ, ndiéjunʼ rí májánʼ kuwáanʼ runi̱ rá. Lá raʼkháa xúʼko̱ má eni̱ xa̱bu̱ aʼkhá mangiin ráʼ. 34  Á mu rígá rí nuxnatíʼñáá mbáa bi̱ naku̱ma̱laʼ rí maxnáʼla muda̱a̱, ndiéjunʼ rí májánʼ enila rá. Lá raʼkháa xúʼko̱ má eni̱ xa̱bu̱ aʼkhá ma̱ngaa ráʼ. 35  Mú ikháanʼla, gaʼndala kuñu̱u̱n má xúʼko̱ bi̱ guáʼdáanʼla sia̱nʼ, gu̱nila má xúʼko̱ rí májánʼ ma̱ngaa guxnatíʼña má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ xúguaʼthi̱i̱n rí murtanga̱a̱ muda̱a̱. Á mu xúʼko̱ eni̱, mba̱a̱ rí gúda̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ mani̱ndxa̱la e̱ji̱i̱n bi̱ phú mba̱a̱ numuu rí ikhaa naʼniún rí májánʼ xa̱bu̱ bi̱ tséxna̱a̱ núma̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ ra̱míjíinʼ. 36  Gagáwiinʼ má xúʼko̱ a̱jkia̱la xó má nagáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n Ana̱la. 37  Xútha rí guáʼdáá aʼkhúún a̱ngia̱la, mu Dios xáʼthí rí kuaʼdáá aʼkhála mangáanʼ. Xútanúmúún eʼwíinʼ mu xútanumala mangáanʼ. Gu̱ni̱ mba̱a̱ a̱jkia̱la mu maguma mba̱a̱ a̱jkiu̱ún ku̱ya̱la mangáanʼ. 38  Gaguʼwanla rí muxna, mu xúʼko̱ makánala. Mudri̱ya̱ʼ náa xtíñala asndu kajtíí, asndu xa̱ʼ, asndu magadírígúu. Xó má eniu̱u̱n eʼwíinʼ xúʼko̱ má gágumáanʼla mangáanʼ”. 39  Ikhú niʼthún ga̱jma̱a̱ xkri̱da rígi̱: “Mbáa bi̱ tsíkruigo̱o̱ xándoo maxnúu ikha i̱mba̱a̱ bi̱ tsíkruigo̱o̱, lá raʼkháa xúʼko̱ ráʼ. Lá ragájkhun rí nájmi̱i̱n majnguíʼíin náa iñáʼ xáʼ. 40  Mbáa bi̱ naʼnigajmaa xándoo manújngoo rayáa bi̱ naʼsngóo, mú asndu tsáa bi̱ nijuiʼsngáá májánʼ mani̱ndxu̱u̱ xóo má bi̱ niʼsngóo. 41  Ndíjkha rí natiejxi̱i̱ náska rí kraʼa náa iduu ndxájuaaʼ rí asndu tsétayáá ixi̱ rí kraʼa náa idaaʼ rá. 42  Xú káʼnii lá gárata̱a̱n ndxájuaaʼ, ‹ndxájuʼ, jcháʼ maríya̱a̱ʼ náska rí kraʼa náa idaaʼ›, á mu ikháán tsetayáá ixi̱ rí kraʼa náa idaaʼ rá. ¡A̱jma̱ inaaʼ ján! Ginii, atríya̱a̱ʼ ixi̱ rí kraʼa náa idaaʼ mu xúʼko̱ ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ májánʼ xóo gátríya̱a̱ʼ náska rí kraʼa náa iduu ndxájuaaʼ. 43  Nimbá ixi̱ rí májánʼ xándoo maxná xndúu dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ mbá ixi̱ niʼga xándoo maxná májánʼ xndúu. 44  Mámbá ixi̱ najmaʼnuuʼ ga̱jma̱a̱ xndúu rí naxná. Mbá xkri̱da, xándoo mida̱a̱ higo ni má uva náa ixi̱ tsuwanʼ. 45  Mbáa xa̱bu̱ májáanʼ, májánʼ má dí rígá náa a̱jkiu̱u̱n,* mú mbáa xa̱bu̱ bi̱ ra̱májáanʼ, ra̱májánʼ má dí rígá náa a̱jkiu̱u̱n. Numuu rí ajngáa rí naʼthí xa̱bu̱, rúʼko̱ má rígá náa a̱jkiu̱u̱n. 46  Ndíjkha rí nuthu̱nʼ ‹¡Tátá! ¡Tátá!› mú tsénimbáníí rí na̱tala rá. 47  Ma̱tala xú káʼnii nindxu̱u̱ xa̱bu̱ bi̱ na̱ʼkha̱ kidxuʼ, bi̱ naʼdxawuun ajngóʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ naʼnimbánuu. 48  Ni̱ndxu̱u̱ xóo xa̱biya̱ bi̱ niʼndii mi̱jnu̱ʼ wéñuuʼ mu magíʼ rajkhúu goʼwóo náa tsu̱du̱u̱ itsí. Ikha jngóo índo̱ nixtríya̱ʼ iyaʼ, ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán gakhi̱i̱ nismbujmuu náa guʼwá rúʼko̱, mú guʼwá táʼba̱a̱n numuu dí rajkhúu kiʼdu náa itsí. 49  Mú xa̱bu̱ bi̱ i̱ndó naʼdxuun ajngóʼ ga̱jma̱a̱ tséʼnimbánuu, nindxu̱u̱ xóo xa̱bu̱ bi̱ niʼni goʼwóo náa ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ táʼdu mi̱jnu̱ʼ rajkúu. Índo̱ nixtríya̱ʼ iyaʼ nismbujmuu náa guʼwá rúʼko̱, núkhu ningáxi̱i̱ ga̱jma̱a̱ nijngudiri̱ga̱a̱”.

Mbaʼa nota

Atayáá glosario, sábado.
Náa ajngáa griego naʼthí, “nijndooʼ”.
O “munigámaa”.
O “tikhuíí”.
O “gáʼni tsajkuun”.
Ma̱ngaa nutháán Tadeo.
Náa ajngáa griego naʼthí, “giñán tsagiin”. Atayáá glosario, xa̱bu̱ wéñiiʼ.
O “Reino ndrígóo Dios”. Atayáá glosario, Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios.
O “gaʼyee”, “bi̱ nuthi dí marigá”.
O “ámiu̱u̱n”.