Rí niʼnirámáʼ Mateo 27:1-66

  • Jesús najuixnáxi̱i̱ náa Pilato (1, 2)

  • Judas narájkaminaʼ (3-10)

  • Jesús wíji̱ náa inuu Pilato (11-26)

  • Nuni̱ májti̱i̱ʼ Jesús náa inún xa̱bu̱ (27-31)

  • Nudujmaa náa ixi̱ náa Gólgota (32-44)

  • Nakháñuu Jesús (45-56)

  • Nijuiʼdi̱i̱ Jesús (57-61)

  • Nuñewa̱a̱n iñá wajinʼ (62-66)

27  Índo̱ nijtsi, xúgíinʼ ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ gajmiún xabuanii nigimbíin mu mbuyáá xú káʼnii gúxiyáa Jesús.  Índo̱ niguámbu̱u̱n niruʼwa̱a̱ ñawúunʼ, nigún kuya̱a̱ ga̱jma̱a̱ nixnajxi̱i̱ náa Pilato bi̱ naʼtáñajunʼ.*  Índo̱ Judas bi̱ nixnájxi̱i̱ ndiʼyoo rí nigájnuu awan makhañúu Jesús, nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n rí niʼni ga̱jma̱a̱ ikhú nitanga̱a̱ gáxnájxi̱i̱ 30 mbújkha̱a̱ plata náa inún ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ náa xabuanii.  Ikhú niʼthún: “Raʼkhí ni̱ni̱ rí nixnajxíi xa̱bu̱ buʼko̱, bi̱ ragíʼdoo aʼkhúun”. Mú ikhiin niriʼña: “Dí lá eya̱a̱xu ikháanʼ. ¡Ikháán má tayáá rúʼko̱ rá!”.  Ikhú nixídíí mbújkha̱a̱ plata náa guʼwá rí nduyamajkuíí Dios, nda̱wa̱á ni̱jkha̱a̱ gárajkaminaʼ.*  Mú ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nirajxi̱i̱ mbújkha̱a̱ plata ga̱jma̱a̱ nithi: “Xándoo majti̱i̱ náa kajti mbújkha̱a̱ rí mitsúʼkháan, numuu rí mbújkho̱o̱ eʼdi rígi̱”.  Índo̱ guámbu̱u̱n niri̱ya̱ʼ awan, ikhú ni̱tsi̱ mbá mbaaʼ* mu mudíín ikhí xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ i̱mba̱ níʼkhá.  Ikha jngóo asndu mbiʼi xúgi̱, mbaaʼ rúʼko̱ nuxna mbiʼí, Mbaaʼ ndrígóo Eʼdi.  Xúʼko̱ nimbánuu rí niʼtáriyaʼ profeta* Jeremías: “Nirajxi̱i̱ mbá 30 mbújkha̱a̱ plata, rí xa̱bu̱ Israel nithi rí xúʼko̱ gáʼni numuu. 10  Ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱ rúʼko̱ ni̱tsi̱ ga̱jma̱a̱ mbá mbaaʼ, xó má niʼthúnʼ Jeobá”.* 11  Índo̱ Jesús wíji̱ náa inuu Pilato, ikhú Pilato nirajxu̱u̱: “Lá ikháán nindxa̱a̱ʼ rey ndrígu̱ún judíos ráʼ.” Ikhú ikhaa niriʼña̱a̱: “Xúʼko̱, ikháán má rathá”. 12  Mú nditháan táʼthi índo̱ ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ gajmiún xabuanii kúwá runi tsu̱di̱i̱. 13  Ikhú Pilato niʼthúu̱n: “Lá tsetadxawíín rí kúwá ruthi xa̱bu̱ bugi̱ ga̱jma̱a̱ numaaʼ ráʼ.” 14  Mú ikhaa táʼthi nimbá. Rígi̱ niʼni maguanúu tsiánguá Pilato. 15  Mámbá rí naʼni ndxa̱a̱ Pilato naguʼwuun naríya̱a̱ʼ mbáa bi̱ kraʼaa guʼwá e̱jua̱nʼ, asndu tsáa má gáʼndún xa̱bu̱ magajnáa. 16  Mbiʼi rúʼko̱ kraʼaa guʼwá e̱jua̱nʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ najmaʼniiʼ wéñuuʼ, bi̱ mbiʼyuu Barrabás. 17  Ikhú Pilato nirajxu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ kúwá ikhí: “Tsáá eyala magajnáa rá. Barrabás o Jesús bi̱ nutháán Cristo dxe̱ʼ.” 18  Pilato ndiʼyoo má rí nixnajxi̱i̱ numuu rí naxígu̱u̱n kuyáá. 19  Índo̱ ikhaa gíʼ náa guʼwá ñajunʼ, a̱ʼgiu̱u̱ nikuʼma mbá ajngáa náa niʼthúu̱n: “Xátaxuʼdáminaʼ náa rí muni̱i̱ xa̱bu̱ bi̱ nda̱a̱ aʼkhúun buʼko̱. Ikhúúnʼ nimínuuʼ wéñuuʼ índo̱ nigúndajmaa mbruʼun rígi̱”. 20  Mú ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ gajmiún xabuanii nitsu̱diin xa̱bu̱ rí munda̱ʼa̱ rí magajnáa Barrabás ga̱jma̱a̱ rí makhañúu Jesús. 21  Ikhú Pilato nitanga̱a̱ nirajxi̱: “Tsáá eyala magajnáa rá.” Ga̱jma̱a̱ ikhiin nithi: “¡Agajnáa Barrabás!”. 22  Ikhú Pilato niʼthún: “Ndiéjunʼ gáni̱ ga̱jmu̱ʼ Jesús, bi̱ nutháán Cristo xá.” Xúgíinʼ nithi: “¡Giʼdujmaa náa ixi̱!”. 23  Ikhaa niʼthún: “Náá numuu rá. Ndiéjunʼ dí ra̱májánʼ niʼni xá”. Ikhú itháan gakhi̱i̱ nindxa̱ʼwa̱: “¡Giʼdujmaa náa ixi̱!”. 24  Índo̱ ndiʼyoo rí nda̱a̱ dí eʼngo̱o̱ gáʼni, numuu rí xa̱bu̱ itháan endxa̱ʼwa̱. Ikhú Pilato niʼjñáa ñawúunʼ náa inún xa̱bu̱, ikhú niʼthí: “Ragúʼdoo aʼkhúnʼ náa eʼdiuu xa̱bu̱ bugi̱. Ikháanʼ má gúya̱a̱ rí gúni̱i̱la”. 25  Índo̱ xa̱bu̱ nidxawíín rígi̱, ikhú nithi: “¡Ikháanʼ gajmiúxu e̱jñu̱xu kúwáanʼ maguáʼnííxu asndu ndiéjunʼ má ga̱jma̱a̱ numuu rí makhañúu xa̱bu̱ bugi̱!”. 26  Ikha jngóo niniñuuʼ magajnáa Barrabás, mú niniñuuʼ rí muxpajtii Jesús ga̱jma̱a̱ nixnájxi̱i̱ mu miʼdujmaa náa ixi̱. 27  Ikhú soldados ndrígio̱o̱ Pilato nigún kuya̱a̱ Jesús náa awúu̱n goʼwóo ga̱jma̱a̱ soldados niruguama̱ʼa̱a̱n. 28  Índo̱ guámbu̱u̱n niri̱ya̱ʼ xtíñuu, niguwa̱a̱nʼ mbá xtíin maña̱ʼ xngeʼdi, 29  ikhú nimbujxi̱ tsuwanʼ ga̱jma̱a̱ nigiwa̱nʼ náa edxu̱u̱. Ma̱ngaa nixnáá mbayá náa ñawún mújúunʼ mbá ixi̱. Nda̱wa̱á nismbati̱gu̱u̱n náa inuu, ikhú nitsijmaa ga̱jma̱a̱ nitháán: “¡Wajtsaaʼ rey ndrígu̱ún judíos!”. 30  Ga̱jma̱a̱ nindujtááʼ, niriya kaʼyííʼ ixi̱, ikhú nixnáá ga̱jma̱a̱ edxu̱u̱. 31  Índo̱ guámbu̱u̱n nini̱ májti̱i̱ʼ, niriya̱a̱ʼ xtíin rí nixnáá magíʼ ga̱jma̱a̱ niguwa̱a̱nʼ xtíñuu, ikhú nigún kuya̱a̱ mu miʼdujmaa náa ixi̱. 32  Índo̱ nigájnún ikhí, ikhú nixkamaa mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱ʼkha̱ náa Cirene bi̱ nagumbiʼyuu Simón ga̱jma̱a̱ nitsudaa magu̱ ixi̱* náa rí makhañúu Jesús. 33  Índo̱ niguánu náa mbaaʼ rí mbiʼyuu Gólgota, xóo muʼthá, mbaaʼ itsu̱ edxu̱u̱ wajinʼ, 34  ikhú nixnáá maga̱a̱n Jesús vino rí kandawoʼ ga̱jma̱a̱ rí miʼkhu̱u̱n. Mú índo̱ ikhaa niʼga̱a̱n mbá chíʼgíiʼ, ikhú ní táʼndoo gágáan. 35  Nda̱wa̱á rí nidujmaa náa ixi̱, niri̱ya̱ʼ suerte* mu mbuyáá tsáa gáguanúu ga̱jma̱a̱ xtíñuu. 36  Ga̱jma̱a̱ nitri̱gi̱i̱n ikhí mu muñewa̱a̱n. 37  Ga̱jma̱a̱ náa edxu̱u̱ ixi̱ rí nidujmaa, nidujma náa naʼthí náá numuu nikháñuu: “Bugi̱ nindxu̱u̱ Jesús, rey ndrígu̱ún judíos”. 38  Náa níjniúu nidujmiin a̱jmi̱i̱n kuʼwáʼ. Mbáa náa níjniú mújúunʼ ga̱jma̱a̱ i̱mba̱a̱ náa níjniú xti̱yu̱u̱ʼ. 39  Ga̱jma̱a̱ bi̱ nanújngúún ikhí nutawéñííʼ ga̱jma̱a̱ nubajngaa edxu̱ún 40  ga̱jma̱a̱ nithi: “¡Ikháán bi̱ nirathá rí matani̱ gámbáa guʼwá rí nduyamajkuíí Dios ga̱jma̱a̱ rí káaʼ ajtsú e̱jkha̱ʼ gátani̱i̱, atani̱ kríyaminaʼ! Á mu nindxa̱a̱ʼ A̱ʼdióo Dios, ¡arajta̱a̱ʼ náa ixi̱!”. 41  Xúʼko̱ má nitsijmaa ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ gajmiún bi̱ nusngáa xtángoo, mangiin xabuanii. Nithi: 42  “¡Niʼni káwíin dí eʼwíinʼ, mú tséjmaa gáʼni kríyaminaʼ dí ikhaa! Ikhaa nindxu̱u̱ rey ndrígóo Israel. Agajta̱a̱ náa ixi̱ mu xúʼko̱ muʼnimbulúʼ kuʼyáá. 43  Nikumu̱u̱ kaʼyoo Dios, rí xúgi̱ gaʼni kríyaaʼ Dios á mu nandoo mambáyúu, numuu rí ikhaa niʼthí: ‹Ni̱ndxu̱ʼ A̱ʼdióo Dios›”. 44  Ma̱ngaa asndu kuʼwáʼ bi̱ kiʼdujmiin náa níjniúu nitawéñííʼ. 45  Naʼni mbá las 12 rí wakhaʼ asndu xóo mbá las 3 rí wakíʼ niʼni krína náa xúgíʼ ku̱ba̱ʼ rúʼko̱. 46  Inu mbayáa las 3, Jesús nindxa̱ʼwá gakhi̱i̱: “Éli, Éli, ¿láma sabakhtháni?”, xóo muʼthá, “Dios ndrígóʼ, Dios ndrígóʼ, náá numuu nitatsíñúʼ rá.” 47  Índo̱ tikhuun xa̱bu̱ bi̱ kúwá ikhí nidxawíín rígi̱, ikhú nithi: “Elías endxa̱ʼóo xa̱bu̱ bugi̱”. 48  Ikhú mbáa rí ikhiin nigáyúu ni̱jkha̱ gáyáʼ mugu̱,* nirmajan ga̱jma̱a̱ vino migaʼ, nirígú náa inuu ixi̱ ga̱jma̱a̱ nikuʼdujma náa rawuunʼ mu maga̱a̱n. 49  Mú eʼwíinʼ nitháán: “¡Atatsíñánʼ! Mbuʼyáá á mu na̱ʼkha̱ Elías gáʼni kríyaaʼ”. 50  Jesús nitanga̱a̱ nindxa̱ʼwá gakhi̱i̱, ikhú nigatíya̱a̱ʼ xu̱u̱ʼ.* 51  Cortina rí frájkha náa guʼwá rí nduyamajkuíí Dios nitungaa rijma̱a̱ asndu mbayííʼ, ga̱jma̱a̱ niʼxma ma̱ngaa itsí niwiʼtájngaa. 52  Ma̱ngaa iñá wajinʼ nimbaʼtoo ga̱jma̱a̱ xuñúnʼ wajinʼ bi̱ ninindxu̱ún xa̱bi̱i̱ Dios ningujuíi rexa̱a̱, 53  ikhú mbaʼin xa̱bu̱ ndiñún. (Nda̱wa̱á rí nigabi̱i̱,* tikhuun xa̱bu̱ bi̱ naguwáanʼ náa iñá wajinʼ nitu̱ʼu̱u̱n náa xuajen kaʼwu).* 54  Índo̱ bi̱ naʼtáñajúúnʼ soldado gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ bi̱ wájun ruñewa̱a̱n Jesús ndiyáá rí niʼxma ga̱jma̱a̱ dí nirígá, nimíñúún wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ nithi: “Gajkhun rí nindxu̱u̱ A̱ʼdióo Dios”. 55  Mbaʼin gu̱ʼu̱ wájun ruyáá tsínguánʼ, gu̱ʼu̱ bugi̱ nigún kidxuuʼ Jesús mu muni̱ mbáʼwi̱i̱ asndu nákha nigájnun náa Galilea. 56  Náa majñúnʼ ikhiin wíji̱ María Magdalena, María ru̱dúu̱ Santiago ga̱jma̱a̱ Josés, ga̱jma̱a̱ a̱ʼgiu̱u̱ Zebedeo. 57  Índo̱ na̱jkha̱ rakhíʼ, ni̱ʼkha̱nú mbáa xa̱bu̱ bi̱ gíʼdoo wéñuuʼ bi̱ na̱ʼkha̱ náa Arimatea bi̱ mbiʼyuu José, bi̱ ma̱ngaa ninindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jesús. 58  Xa̱bu̱ bugi̱ ni̱jkha̱ náa Pilato mu manda̱ʼa̱a̱ xuyuuʼ Jesús. Ikhú Pilato nikuʼma rí muxnajxi̱i̱. 59  Ikhú José nirígúu xuyuuʼ Jesús ga̱jma̱a̱ nimbráʼaa mbá xtíin rí kaʼwu rí niguma ga̱jma̱a̱ lino rí májánʼ. 60  Ikhú niʼdi̱i̱ náa iñúunʼ itsí rí ikhaa má niʼni dí rígá náa mbayuuʼ. Ikhú nirmbíjxi mbá itsí paska mu marúguáa ga̱jma̱a̱ iñá wajinʼ ga̱jma̱a̱ ikhú ni̱jkha̱a̱. 61  Mú María Magdalena ga̱jma̱a̱ i̱mba̱a̱ María nitrigi̱i̱n ikhí, náa inuu iñá wajinʼ. 62  I̱mba̱ néjtsuu, rí mbiʼi sábado,* ndxajkun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ gajmiún fariseos nigún náa Pilato. 63  Ikhú nitháán: “Tátá, narmáʼáan a̱jkiu̱xu rí nákha xóó xtáa xa̱bu̱ nduwaaʼ buʼko̱, niʼthí: ‹Índo̱ gáʼni ajtsú mbiʼi magabi̱i̱ʼ›.* 64  Ikha jngóo aratáñajunʼ rí muñewa̱a̱n iñá wajinʼ, raʼkháa maguwá xa̱bi̱i̱ gúni kuʼwáʼ xuyuuʼ ga̱jma̱a̱ muthún xa̱bu̱: ‹¡Nigabi̱i̱* náa majñúnʼ wajinʼ!›. Ga̱jma̱a̱ nduwaʼ rígi̱ mani̱ndxu̱u̱ itháan mba̱a̱ ki xóo rí timbá”. 65  Pilato niʼthún: “Ma̱ndoo maʼgua gajmiála soldados, guñewa̱a̱n májánʼ iñá wajinʼ”. 66  Ikha jngóo nigún, nirugua̱a̱ xa̱ʼ iñá wajinʼ ga̱jma̱a̱ niniñu̱u̱nʼ soldados ikhí muñewa̱a̱n.

Mbaʼa nota

O “gobernador”.
O “gáxngawumínaʼ”.
Náa ajngáa griego naʼthí, “rí nindxu̱u̱ mbá mbaaʼ náa rígá ku̱ba̱ʼ rí naguma ga̱jma̱a̱ daan”.
O “gaʼyee”, “bi̱ naʼthí dí marigá”.
Atayáá glosario.
Atayáá glosario, ixi̱ náa makhañúu.
Atayáá glosario, nuri̱ya̱ʼ suerte.
O “esponja”.
Atayáá glosario, xi̱ʼ.
O “nitujxi̱i̱”, “ndiʼya̱a̱”.
Xóo muʼthá, xuajen Jerusalén.
Náa ajngáa griego naʼthí, “i̱mba̱ néjtsuu mbiʼi rí nigumaratáá”.
O “matujxi̱i̱”, “mbaʼya̱a̱”.
O “nitujxi̱i̱”, “ndiʼya̱a̱”.