Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

CAPÍTULO 4

Ndíjkha rí mbuʼyamajkún bi̱ guáʼdáá autoridad rá.

Ndíjkha rí mbuʼyamajkún bi̱ guáʼdáá autoridad rá.

“Guyamajkhún xúgínʼ xa̱bu̱.” (1 PEDRO 2:17.)

1, 2. a) Ndiéjunʼ eʼniulú miʼskhoo muʼni nguáná rá. b) Náa biʼyaa graxe̱ gúriʼña̱a̱ rá.

LÁ NITAYÁÁ xóo eʼni inuu mbáa ada̱ índo̱ tsíyoo gáʼni mbá rí nuxuʼmaa maʼni xáʼ. Xúʼko̱ esngájma dí gíwanʼ náa a̱jkiu̱u̱n. Naʼdxun ajngóo anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ndaʼyoo dí gíʼmaa mbaʼyamajkuu; mú tsíyoo gáʼnimbo̱o̱. Xkri̱da rígi̱ nasngájma dí xúgiáanʼ naguaʼnii rígi̱ nguáná.

2 Nguáná naʼniulú mingíjyúuʼ muʼnimbulúʼ náa mbáa xa̱bu̱ bi̱ naʼtáñajunʼ. Lá nitagíʼnii xúʼko̱ mbá míʼtsú ráʼ. Á mu xúʼko̱, raʼkháa i̱ndó ikháánʼ. Mú, Biblia naʼthúlúʼ dí gíʼmaa muʼnimbulúʼ náa autoridad, maski ajndu mámbá mbiʼi xa̱bu̱ numbaaʼ tsénimbu̱ún (Proverbios 24:21). Á mu nandulúʼ rí Dios ma̱ndoo kaʼyulú má xúʼko̱, ndayóoʼ muʼnimbulúʼ rí naʼthí náa Biblia. Náa numuu rí naʼniulú mingíjyúuʼ rá. Ndíjkha rí Jeobá na̱ndu̱ʼu̱lú muʼni rá. Ndiéjunʼ gambáyulú muʼnimbulúʼ, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gándoo guʼnimbánii rá. Graxe̱ rígi̱ maxtiʼña̱a̱ xúgi̱.

NDÍJKHA DÍ MINGÍJYÚUʼ

3, 4. Xú káʼnii ni̱jkha̱nú nirígá aʼkhá ga̱jma̱a̱ ndíjkha dí rígi̱ tséniñulúʼ mbuʼyamajkún autoridad rá.

3 Náa numuu rí mingíjyúuʼ mbuʼyamajkuíí autoridad rá. Rígá a̱jma̱ numuu: Timbá, numuu rí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, raga̱jma̱, numuu rí xúgínʼ xa̱bekha ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ bi̱ guáʼdáá autoridad mangiin ñajúnʼ xa̱bu̱ aʼkhá. Aʼkhá dí tsíniñulú makuwáanʼ májánʼ rí mbiʼi xúgi̱ nigi̱ʼdu̱u̱ nákha wajyúúʼ náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Edén, índo̱ Adán ga̱jma̱a̱ Eva túnimbu̱u̱n kuyáá Dios. Xó má eʼyáá, aʼkhá ni̱jkha̱nú nirígá numuu rí túnimbu̱u̱n. Asndu mbiʼi xúgi̱ naʼniulú mingíjyúuʼ muʼnimbulúʼ asndu nákha egumáanʼ (Génesis 2:15-17; 3:1-7; Salmo 51:5; Romanos 5:12).

4 Numuu dí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá ra̱mingíjyúuʼ muʼni mbaʼumi̱jna̱, mú mingíjyúuʼ manindxu̱lúʼ má xúʼko̱ xa̱bu̱ gua̱ba̱a̱ʼ. Maski ajndu mba̱yu̱ʼ má kuwáanʼ ruʼni ñajunʼ Jeobá, ma̱ndoo muʼni mbaʼumi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ xúʼnimbulú dí gúthulú. Rúʼko̱ nigíʼnuu Coré. Xa̱bu̱ israelita bugi̱ niʼngo̱o̱ niraʼnuu mbaʼa xkujndu ga̱jma̱a̱ xuajñu Dios. Mú, nda̱wa̱á nindoo maʼtáñajunʼ ga̱jma̱a̱ niʼni dí mbaʼin xa̱bu̱ xúnimbu̱u̱n náa Moisés, xa̱bu̱ bi̱ ra̱ʼkhá tháán májánʼ a̱jkiu̱u̱n bi̱ nixtáa nákha ikhú (Números 12:3; 16:1-3). Xúʼko̱ má kayuʼ nigíʼnuu rey Uzías, bi̱ niʼnimbamínáʼ, támiñuu mato̱ʼo̱o̱ náa templo ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ maʼni mbóo ñajunʼ dí mitsáʼkháan rí i̱ndó kaʼñún muni ndxajkun (2 Crónicas 26:16-21). Coré ga̱jma̱a̱ Uzías nigíʼniin dí ra̱májánʼ numuu rí túnimbu̱u̱n. Ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí niguaʼnii, naʼsngúlúʼ dí ragíʼmaa muʼni mbaʼumi̱jna̱, numuu rí á mu nuʼni xúʼko̱ maʼniulú mingíjyúuʼ mbuʼyamajkún autoridad.

5. Ndiéjunʼ dí raʼkhí eni xa̱bu̱ asndu má nákha wajyúúʼ rá.

5 Xa̱bu̱ bi̱ nindúún mutañajunʼ nini rí xa̱bu̱ ní xáʼndun mbuyamajkún. Mbaʼin xa̱bu̱ tsígáwíinʼ a̱jkiu̱ún, tseni rí jmbu o nuniu̱u̱n dí raʼkhí eʼwíínʼ. Asndu nákha wajyúúʼ na̱ʼkha̱ rarígá dí bi̱ nutañajunʼ nuni dí raʼkhí (atraxnuu Eclesiastés 8:9). Gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Saúl. Índo̱ Jeobá ndiyáaʼ mu mani̱ndxu̱u̱ rey, ikhaa ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ májáánʼ ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ gua̱ba̱a̱ʼ. Mú nda̱wa̱á niniñuʼ rí tsixígu mato̱ʼo̱o̱ náa ikhaa ga̱jma̱a̱ rí maʼnimbamínaʼ, rígi̱ ni̱jkha̱ kayáa rí maʼndoo maxíyáa David (1 Samuel 9:20, 21; 10:20-22; 18:7-11). Nda̱wa̱á David ninindxu̱u̱ rey. Maski ajndu ninindxu̱u̱ mbáa rey bi̱ itháan májánʼ náa xuajen Israel, ma̱ngaa niʼni xó má eyoo numuu rí ikhaa ninindxu̱u̱ rey rí asndu ndiyáa a̱ʼgiu̱u̱ Urías bi̱ nindxu̱u̱ hitita ga̱jma̱a̱ niʼni rí xa̱bu̱ bi̱ nda̱a̱ aʼkhúun makhañúu índo̱ nitsijii ginii náa inún xa̱bu̱ bi̱ sia̱nʼ (2 Samuel 11:1-17). Xó má eʼyáá, aʼkhá naʼni rí xútañajunʼ májánʼ xa̱bu̱, ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼni itháan gakhii índo̱ na̱nguá eyamajkuíí nditháan Jeobá. Nda̱wa̱á rí papas bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa católico nini marigá mbá xkujndu mba̱a̱, mbáa xa̱bu̱ bi̱ najmaʼniiʼ bi̱ xtáa náa xuajen Inglaterra niʼthí: “Índo̱ mbáa xa̱bu̱ naʼtáñajunʼ xúgíʼ naʼni dí maʼchíi xa̱bu̱ buʼko̱”. Numuu rí nuni wéñuʼ dí raʼkhí, mbáa nuraximíjna̱: “Ndíjkha rí gíʼmaa mbuyamajkún autoridad rá.”

NDÍJKHA RÍ GÍʼMAA MBUʼYAMAJKÚN AUTORIDAD

6, 7. a) Arathá ndíjkha rí nduʼyamajkuíí autoridad ndrígóo Jeobá. b) Nguáná gíʼmaa muʼnimbulúʼ rí naʼthí Jeobá, ga̱jma̱a̱ tsáa gíʼmaa mbuʼyaridáá rá.

6 Rígá ajtsú numuu rí gíʼmaa mbuʼyamajkún autoridad: Timbá, nandulúʼ kuʼyáá Jeobá; raga̱jma̱ rí nandulúʼ kuʼñúún xa̱bu̱ numbaaʼ ga̱jma̱a̱ ragajtsú rí nandulúʼ kuʼyamijná. Timbá numuu nindxu̱u̱ rí nandulúʼ kuʼyáá Jeobá ikha jngó nandulúʼ rí maxtáa gagi (atraxnuu Proverbios 27:11; Marcos 12:29, 30). Nduʼyáá rí asndu nákha túnimbu̱u̱n náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Edén nigi̱ʼdu̱u̱ rajuiʼthá dí Jeobá rakáʼyoo maʼtáñajunʼ náa xúgíʼ numbaaʼ. Ma̱ngoo nijmañulúʼ dí mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ nunigaʼduunʼ rí maʼtáñajúúnʼ Dios ga̱jma̱a̱ numbayíí Satanás. Mú ikháanʼ nanigulúʼ rí maʼtáñajunlú Dios. Ikha jngó índo̱ nuraxnuu texto rí naʼni maʼga̱ gamajkhu náa Jeobá, xóo Revelación 4:11, xú káʼnii eku̱mu̱lú rá. Naʼni makuwáanʼ gagi. Ikháanʼ nuʼnimbulúʼ káxi̱ rí Jeobá nindxu̱u̱ Rey bi̱ kaʼyoo maʼtáñajunʼ náa xúgíʼ numbaaʼ, ikha jngó nuʼnimbaníí ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú rí naʼtáñajunlú muʼni tsejtsí mbiʼi.

7 Dí mbuʼyamajkuíí Jeobá nandoo gáʼthúu̱n itháan ki xóo rí muʼnimbulúʼ kuʼyáá. Nuʼni rí na̱ndu̱ʼu̱lú numuu rí nandulúʼ kuʼyáá. Mú mbáa nguáná magíʼnulú xó má egíʼnuu ada̱ bi̱ niʼthá nákha ginii, maʼniuluʼ mingíjyúuʼ muʼnimbulúʼ náa Anu̱lú ga̱jma̱a̱ mbaʼyóoʼ majmañulúʼ muʼni xúgíʼ dí gáʼthulúʼ. Garmáʼáan a̱jkiu̱lú dí Jesús niʼni má xúʼko̱ rí nandoo Anu̱u̱, maski ajndu niraʼnuu xkujndu dí itháan mingíjyúuʼ, niʼthúu̱n: “Maxaʼne xo ri nandoʼ Ikun, indo xo ri nandaʼ Ikan gaʼne” (Lucas 22:42).

8. a) Xú káʼnii eʼnimbulúʼ dí naʼthí Jeobá rí mbiʼi xúgi̱, ga̱jma̱a̱ náa biʼyaa xkri̱da nasngájma xú kaʼnii eku̱mu̱u̱ xá. b) Ndiéjunʼ gambáyulú mundrígú xtágabu ga̱jma̱a̱ índo̱ gúxprigulú xá. (Atayáá náa kúgumaʼá “ Atadxawíín xtágabu ga̱jma̱a̱ atriʼña májánʼ índo̱ nuxpriguáʼ.”)

8 Gajkhun má rí Jeobá nánguá eʼtamíjná ga̱jma̱a̱ nimbáa xa̱bi̱i̱. Naʼthúlúʼ náa Biblia rí eyoo maʼni ga̱jma̱a̱ najmiuu xa̱bi̱i̱ bi̱ nagruigi̱i̱n náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Ikha jngó, á mu nandulúʼ muʼni rí naʼthí Jeobá gíʼmaa muʼnimbulúʼ dí gúthi bi̱ nigruigi̱i̱n ikhaa ga̱jma̱a̱ náa bi̱ naguáʼdáá autoridad. Á mu tséʼnimbulúʼ dí nuthi, mbáa nuʼni gaʼduunʼ índo̱ nuxprigulú o nuʼni gaʼduunʼ xtágabu dí na̱ʼkha̱ náa Biblia dí nuxnulu, muʼnigawíínʼ Dios. Rúʼko̱ nini xa̱bu̱ israelitas. Índo̱ nixieʼkhá ga̱jma̱a̱ nixuximi̱jna̱ náa Moisés, Jeobá ndiʼyoo rí xóo ikhaa kuwa runi̱i̱ (Números 14:26, 27).

9. Náa numuu nuʼthá rí á mu nandulúʼ kuʼñúún eʼwíínʼ gíʼmaa mbuʼyamajkuíí autoridad rá. Arathá ga̱jma̱a̱ mbá xkri̱da.

9 Raga̱jma̱ numuu rí muʼnimbulúʼ náa autoridad nindxu̱u̱ rí nandulúʼ kuʼñúún eʼwíínʼ. Mu makru̱ʼu̱lú májánʼ, atatsaʼwáminaʼ rí ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ mbáa soldado. Á mu ikháánʼ gajmiáanʼ a̱ngia̱nʼ nandala munimbánii májánʼ ñajunʼ ndrígála ga̱jma̱a̱ nandala makáwáanʼ, gíʼmaa rí mbuyamajkuíí mbaʼa rí gíʼtañájuanla, mumbáñuun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ muni xó má ethi ikhiin. Á mu xtáa mbáa bi̱ tséʼnimbo̱o̱ maʼni rí xúgínʼ ejército makáguabiinʼ ga̱jma̱a̱ asndu migamíi mugíʼnii dí ra̱májánʼ. Gajkhun má dí ejército bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ numbaaʼ nuni marigá dí ra̱májánʼ wéñuʼ náa numbaaʼ rí mbiʼi xúgi̱. Mú, Jeobá gíʼdiin ejército bi̱ nuni má xúʼko̱ dí májánʼ. Náa Biblia naʼthí mbaʼa nutu rí Dios nindxu̱u̱ “Jeobá ndrígóo ejército” (1 Samuel 1:3). Ikhaa kayá edxu̱u̱ náa mbaʼin wéñuʼ ángeles bi̱ guáʼdáá tsiakii. Ma̱ngaa náa Biblia naʼthí rí cristianos ni̱ndxu̱lú xóo mbá ejército bi̱ nuʼni ñajunʼ Dios (Salmo 68:11; Ezequiel 37:1-10). Jeobá nigruigi̱i̱n tikhun xa̱bekha bi̱ muxna ikha náa congregación. Á mu tséʼnimbulúʼ rí gúthi, migamíi muʼni dí mumíniiʼ a̱ngiu̱lú. Ikha jngó índo̱ mbáa cristiano tséʼnimbo̱o̱ dí nuthi bi̱ nuyegun edxu̱u̱ náa congregación, nuniu̱u̱n dí raʼkhí eʼwíínʼ a̱ngiu̱lú (1 Corintios 12:14, 25, 26). Xúʼko̱ má erígá índo̱ mbáa ada̱ tséʼnimbo̱o̱: Xúgínʼ bi̱ kuwa náa goʼwóo numíniiʼ. Xó má eʼyáá, índo̱ naguaʼdáá gamajkhulúʼ ga̱jma̱a̱ nuʼni xó má ethulú nusngajmá rí nandulúʼ kuʼñúún xa̱bu̱.

10, 11. Arathá ndíjkha rí májánʼ mbuʼyáá náa embáyulú dí muʼnimbulúʼ kuʼñúún autoridad rá.

10 Ragajtsú numuu dí nduʼyamajkhún autoridad nindxu̱u̱ rí á mu nuʼnimbulúʼ nambáyulúʼ makuwáanʼ itháan májánʼ. Índo̱ Jeobá na̱ndu̱ʼu̱lú dí gíʼmaa muʼnimbulúʼ náa mbáa xa̱bu̱, naʼthúlúʼ xóo gambáyulú á mu nuʼni. Mbá xkri̱da, ndiéjunʼ gakhánulú á mu nduʼyamajkuíí anu̱lú ga̱jma̱a̱ rudúlú rá. Rí makuwáanʼ mba̱yu̱ʼ mbiʼi ga̱jma̱a̱ makuwáanʼ gagi (Deuteronomio 5:16; Efesios 6:2, 3). Á mu nuʼnimbulúʼ xtágabu dí nuxnulu bi̱ nuyegun edxu̱u̱ náa congregación rá. Mambáyulúʼ rí xúniʼñáʼ ruʼni ñajunʼ Dios (Hebreos 13:7, 17). Á mu nuʼnimbulúʼ kuʼñúún Xa̱bu̱ Ñajunʼ rá. Maxtiewunlú (Romanos 13:4).

11 Índo̱ nduʼyáá náa numuu rí Jeobá naʼthí rí gíʼmaa muʼnimbulúʼ tséʼniulú mingíjyúuʼ mbuyamajkún bi̱ guáʼdáá autoridad. Rí xúgi̱ guʼyáá ajtsú enii náa ma̱ndoo musngajmá gamajkhu.

GAMAJKHU NÁA MBÁ GUʼWÁANʼ

12. Xú káʼnii ñajunʼ nikánáá maʼni xa̱bu̱ bi̱ ninigúnʼ, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gíʼmaa maʼnimbánuu xá.

12 Jeobá niʼni rí makuwá mbá guʼwíin xa̱bu̱. Numuu rí Dios nanigu̱u̱ʼ marigá awan, naʼthí kaʼwu xú káʼnii gíʼmaa miʼni mu xárígá xkujndu (1 Corintios 14:33). Niʼni rí xa̱biya̱ mayéʼga edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin. Ma̱ngaa xa̱biya̱ gíʼmaa mbaʼyamajkuu autoridad ndrígóo Jesucristo, bi̱ kayá edxu̱u̱ náa ikhaa. Xú káʼnii eʼni xá. Índo̱ ndaʼyáridoo xóo eyéjkha edxu̱u̱ Jesús náa congregación (Efesios 5:23). Mbáa bi̱ ninigúnʼ tséʼni gaʼduunʼ rí kaʼyoo maʼni, naʼnimbánuu xó má gíʼmaa maʼni mbáa xa̱biya̱. Ikhaa na̱nguá nindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nda̱a̱ gamajkuu, bi̱ nakiʼnáa ga̱jma̱a̱ bi̱ nandxaʼwájmiin bi̱ kuwa náa goʼwóo. Ikhaa nindxu̱u̱ mixtiʼkuii: Nandoo kaʼñúún bi̱ kuwa náa goʼwóo, májánʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ nandxa̱ʼwáminaʼ májánʼ. Mbáa xa̱bu̱ bi̱ ninigúnʼ, gíʼmaa marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n dí Jeobá gíʼdoo itháan autoridad ki xóo ikhaa.

Mbáa cristiano bi̱ gíʼdiin e̱ji̱i̱n ndaʼyáridoo Cristo índo̱ naxnún ikha bi̱ kuwa náa goʼwóo

13. Xú káʼnii gándoo mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ ninújunʼ maʼnimbánuu ñajunʼ xó má enigu̱u̱ʼ Jeobá rá.

13 A̱ʼgu̱ gíʼmaa mambáyúu ajmbio̱o̱. Ikhaa ma̱ngaa nigruigú ñajunʼ rí maʼni náa mbá guʼwá, numuu rí náa Biblia naʼthí “xtángoo ndrígóo ru̱dáʼ” (Proverbios 1:8). Mú cristiana ndaʼyoo dí rakáʼyoo maʼtáñajunʼ xó má ajmbio̱o̱, ikha jngó nambáyúu mu xáʼniuu mingíjyúuʼ mayéʼga edxu̱u̱ náa mbá guʼwá. Nañajunʼ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱, ma̱ngaa tseʼyoo xóo mbá bi̱ nda̱a̱ numuu, asndu tséʼni xó má eyoo ikhaa. Índo̱ tsínigu̱ʼ rí naʼthí ajmbio̱o̱, naʼthúu̱n ga̱jma̱a̱ gamajkhu, nditháan tsékiʼnáa índo̱ ajmbio̱o̱ naraʼwíí rí maʼni. Á mu mixtiʼkhu religión ndrígu̱ún xá. Mbáa magiʼdoo wéñuʼ xkujndu; maski ajndu xúʼko̱ á mu ndaʼyamajkuu rí ajmbio̱o̱ nindxu̱u̱ bi̱ kayá edxu̱u̱, mbáa maʼngo̱o̱ maʼni rí ajmbio̱o̱ makuʼmaminaʼ náa Jeobá nda̱wa̱á (atraxnuu 1 Pedro 3:1).

14. Xú káʼnii gándoo gúni e̱ji̱n dí maxtáa gagi anu̱ún, rudún ga̱jma̱a̱ Jeobá rá.

14 Xú káʼnii eyambáá índo̱ e̱ji̱n nunimbu̱ún rá. Nuxnáá gamajkhu anu̱ún ga̱jma̱a̱ rudún ma̱ngaa nuni dí makuwá gagi (Proverbios 10:1). Mú itháan nuni dí maxtáa gagi Jeobá. E̱ji̱n kaʼñún munimbu̱ún maski ajndu kuwa gajmiún i̱ndó anu̱ún o rudún; ikhú dí phú gíʼdoo numuu muñambáá itháan. Náa mbá guʼwíin nakuwa itháan gagi ga̱jma̱a̱ tsímáá á mu nunimbaníí xó má eʼthí Dios. Ma̱ngaa, nuxnáá gamajkhu Jeobá bi̱ niʼni dí makuwá mbá guʼwíin (Efesios 3:14, 15).

GAMAJKHU NÁA CONGREGACIÓN

15. a) Xú esngajmá náa congregación dí nduʼyamajkuíí autoridad ndrígóo Jeobá rá. b) Xú káʼnii ikha ndrígóo Biblia gámbayulúʼ muʼnimbulúʼ náa bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación rá. (Atayáá náa kúgumaʼá “ Guʼnimbulúʼ kuʼñúún bi̱ nuxna ikha náa congregación.”)

15 Jeobá nigíiʼ A̱ʼdióo mu maʼtáñajunʼ náa congregación cristiana (Colosenses 1:13). Jesús, nigíiʼ “ñumbá tsi jmbi, tsi majan indxaʼhuaminaʼ” mu mumbañún xa̱bi̱i̱ maguanu mijngii náa Dios (Mateo 24:45-47). Xtáa mbáa Cuerpo Gobernante ndrígu̱ún bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá, nañajunʼ xóo “ñumbá tsi jmbi, tsi majan indxaʼhuaminaʼ”. Xó má nákha siglo timbá, Cuerpo Gobernante nuni rí makhánun ikha ga̱jma̱a̱ xtágabu bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación. Naʼthúún mbájmbu o najmiuu xa̱bu̱ bi̱ nagruigi̱i̱n xó má superintendentes viajantes. Ikha jngó á mu nuʼnimbulúʼ dí nuthi bi̱ kuya̱ edxu̱u̱, kuwáanʼ ruʼnimbulú dí naʼthí Jeobá (atraxnuu 1 Tesalonicenses 5:12; Hebreos 13:17).

16. Náa numuu naʼthí Biblia rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ naxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios rá.

16 Bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ siervos ministeriales mangiin má nakiéʼkhun. Bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ni̱ndxu̱ún xóo regalos numuu rí numbayíí congregación mambaxúún itháan májánʼ gajmiún Jeobá (Efesios 4:8). Náa Biblia naʼthí rí nixtaʼwíin ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios (Hechos 20:28). Ndíjkha eʼthí xúʼko̱ rá. Timbá, nákha xó tsekánáá nombramiento ndxájulú, bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nduyáá májánʼ á mu naʼnimbánuu dí naʼthí náa Ajngá rawunʼ Dios, dí niguma ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu (1 Timoteo 3:1-7, 12; Tito 1:5-9). Dí raga̱jma̱, índo̱ ikhiin nduyáá rúʼko̱, nunda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí maxnún ikha.

17. Náa numuu dí nuruguá edxu̱ún a̱ngiu̱lú gu̱ʼu̱ índo̱ nuni tikhuu ñajunʼ dí narígá náa congregación rá.

17 Náa congregación rígá mbaʼa ñajunʼ dí kaʼñún muni i̱ndó bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ siervos ministeriales, xó má muyégun edxu̱u̱ náa reunión dí narígá mu magajnúlu gúʼtaraʼa. Ndiéjunʼ erígá índo̱ nda̱wa̱a̱ nimbáa maʼni ñajunʼ rígi̱ rá. Ikhú najmaa imba̱a̱ ndxájulú xa̱biya̱ bi̱ nijngúun má iyááʼ. Á mu nda̱wa̱a̱ nimbáa dí ikhiin xá. Ikhú majmaa mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ najmañuu májánʼ. Índo̱ mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ naʼni mbá dí kaʼyoo maʼni mbáa ndxájulú xa̱biya̱ bi̱ nijngúun má iyááʼ, gíʼmaa marugoo edxu̱u̱ (1 Corintios 11:3-10). * Rígi̱ tsíyoo gáʼthi dí a̱ʼgu̱ nda̱a̱ numuu. Nambáyúu mu masngájma dí ndayamajkhuu awan dí niríyaʼ Jeobá náa mbá guʼwíin ga̱jma̱a̱ náa congregación.

GAMAJKHU NÁA XA̱BU̱ ÑAJUNʼ

18, 19. a) Xú káʼnii gándoo gárata ikha dí na̱ʼkha̱ náa Romanos 13:1-7 rá. b) Xú káʼnii esngajmá gamajkhu náa Xa̱bu̱ Ñajunʼ rá.

18 Bi̱ ni̱ndxu̱lú cristianos nuʼni mbá tsiakii muʼnimbaníí ikha dí na̱ʼkha̱ náa Romanos 13:1-7. (Atraxnuu.) Á mu nuraxnuu texto rígi̱ mbuʼyáá dí na̱ʼkha̱ raʼthí ga̱jma̱a̱ numún Xa̱bu̱ Ñajunʼ. Jeobá naniñúnʼ makuwá mu muni tikhuu ñajunʼ dí gíʼdoo numuu, xóo marigá májánʼ awan ga̱jma̱a̱ mbaʼa eni ñajunʼ dí ndayóoʼ. Xú káʼnii eʼyamajkhún Xa̱bu̱ Ñajunʼ bugi̱ rá. Índo̱ nuʼnimbulúʼ dí nuthi. Tséniʼñáaʼ ruʼni numáá impuestos, nuʼni majtíí formularios xó má gíʼmaa o i̱yi̱i̱ʼ dí naxtandu̱ʼu̱lú munimbaníí xtángoo, tséʼniuu á mu ga̱jma̱a̱ numulúʼ ikháanʼ, bi̱ kuwa náa guʼwúlú, negocio o mbaaʼ ndrígúlú. Mú, á mu nutulúʼ dí xúʼni̱mbu̱lúʼ kuʼyáá Dios, nuʼni gaʼduunʼ. Nuriʼña xó má apóstoles bi̱ nithi: “Pu-ndaʼyo ri manimbaʼxoʼ-juyaxoʼ ri naʼtan Dios guini, xo ri nutan xabo” (Hechos 5:28, 29; atayáá rí kúgumaʼá náa naʼthí “ Náa autoridad gíʼmaa manimbo̱ʼ rá.”).

19 Imbo̱o̱ xóo mbuʼyamajkún Xa̱bu̱ Ñajunʼ nindxu̱u̱ dí muʼni xó má gíʼmaa náa xa̱bu̱ bi̱ nundrigi̱i̱n, itháan índo̱ nuʼtámíjná gajmiúlú. Mbá míʼtsú apóstol Pablo ni̱jkha̱ náa inuu rey Herodes Agripa ga̱jma̱a̱ náa inuu Xa̱bu̱ Ñajunʼ Festo. Maski ajndu ndiʼyoo májánʼ dí nájmi̱i̱n raʼkhí eni, ikhaa niʼthúún ga̱jma̱a̱ gamajkhu (Hechos 26:2, 25). Ikháanʼ gíʼmaa mbuʼyaridáá Pablo, tséʼniuu á mu kuwáanʼ náa mbáa xa̱bu̱ bi̱ gíʼdoo mbá ñajunʼ dí gíʼdoo numuu o náa mbáa policía. Xúʼko̱ gíʼmaa muni náa inún maestro ndrígu̱ún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ ñajúnʼ cristianos o imba̱a̱ bi̱ gíʼdoo mbá ñajunʼ náa escuela. Raʼkháa i̱ndó nduʼñún májánʼ bi̱ nduyamajkuíí creencia ndrígúlú, ma̱ngaa nduʼyamajkhún bi̱ tsíñún gúñún bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá. Xúgínʼ xa̱bu̱ gíʼmaa mbuyáá dí kuaʼdáá gamajkhulúʼ maski ajndu na̱nguá mbríguu fe gajmiúlú (atraxnuu Romanos 12:17, 18; 1 Pedro 3:15).

20, 21. Ndiéjunʼ dí májánʼ gúndrígú á mu nduʼyamajkhún Xa̱bu̱ Ñajunʼ rá.

20 Gíʼmaa mbuʼyamajkún xúgínʼ, raʼkháa i̱ndó nguáthi̱i̱n xa̱bu̱. Itháan májánʼ muʼni xtágabu rígi̱: “Guyamajkhún xúgínʼ xa̱bu̱” (1 Pedro 2:17). Mbaʼin xa̱bu̱ maguanún tsiánguá índo̱ gúyáá dí nduʼyamajkhún, numuu rí nándáa gamajkhu rí mbiʼi xúgi̱. Índo̱ nuʼni xúʼko̱, nuʼnimbaníí xtángoo ndrígóo Jesús: “Xkuaʼni gambiʼi aguaʼla naʼ inu xabo, numu ri mbuya ri majan inila, ikajngo muni mba Tatiaʼla tsi xta mikui” (Mateo 5:16).

21 Numuu rí xa̱bu̱ numbaaʼ kuwa náa mikrina, ikha jngó xa̱bu̱ bi̱ májánʼ a̱jkiu̱ún nuxuʼmamijná náa aguʼ ndrígóo Dios. Á mu nduʼyamajkhún bi̱ kuwa náa guʼwúlú, náa a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa congregación ga̱jma̱a̱ náa Xa̱bu̱ Ñajunʼ, mbáa asndu tikhun bi̱ nduyulú maʼndún muxuʼmamijná náa aguʼ ndrígóo Dios. Lá ragájkhun dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ ráʼ. Mú, maski ajndu na̱nguá rígá xúʼko̱, rígá mbá dí maguaʼdáá má xúʼko̱: Dí muʼni maxtáa gagi Jeobá ga̱jma̱a̱ rí ma̱ndoo kaʼyulú má xúʼko̱.

^ párr. 17 Atayáá náa apéndice “Nguáná gíʼmaa matruguáá edxa̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa numuu rá.” Naʼthí mbaʼa xú káʼnii gándoo muʼgíʼ muʼni ikha rígi̱.