Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

CAPÍTULO 5

Ndiéjunʼ eyoo gáʼthi rí xáni̱ndxa̱ʼ náa numbaaʼ rá.

Ndiéjunʼ eyoo gáʼthi rí xáni̱ndxa̱ʼ náa numbaaʼ rá.

“Rañajuanʼla naʼ numba.” (JUAN 15:19.)

1. Ndiéjunʼ niʼthí Jesús iwáá mbruʼun rí nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ rá.

MBRUʼUN nákha xóó tsikháñuu Jesús nisngájma rí nixmiéjunʼ dí gugíʼnii discípulos ndrígóo nda̱wa̱á. Asndu niʼtákáñuu Anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numún: “Tsitajañaloʼ ri marahuin naʼ numba, indo-ma natajañaʼ ri matiaun naʼ inu ri ramajan. Raʼkin xabi numba ñajunʼ, xoma ri raʼka xabi numba ñajunʼ Ikun” (Juan 17:15, 16). Índo̱ niʼtájkáan, Jesús nisngájma rí nindoo kaʼñúún ga̱jma̱a̱ gíʼdoo wéñuʼ numuu ajngáa rí niʼthún tikhun mbruʼun má rúʼko̱: “Rañajuanʼla naʼ numba” (Juan 15:19). Xó má eʼyáá, ndiʼyoo dí gíʼdoo numuu rí xa̱bi̱i̱ xúndawami̱jna̱ náa numbaaʼ rígi̱.

2. Xkáʼnii “numbaaʼ” rí nindoo gáʼthi Jesús rá.

2 Xkáʼnii “numbaaʼ” rí nindoo gáʼthi Jesús rá. Mbá xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá kuwa mijngii náa Dios, bi̱ nuni rí nandoo Satanás, bi̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ i̱ndó ga̱jma̱a̱ numún ikhiin ma̱ngaa bi̱ nunimba̱mi̱jna̱ (Juan 14:30; Efesios 2:2; 1 Juan 5:19). Ikha jngó náa Biblia naʼthí rí á mu “nambáxalá gajmiála numbaaʼ nindxu̱u̱ dí xambáxalaʼ gajmiála Dios” (Santiago 4:4). Numuu rí xúgiáanʼ nandulúʼ rí Dios ma̱ndoo kaʼyulú, májánʼ gáʼni rí mbuʼyáá xú gándoo gákuwáanʼ náa numbaaʼ rí xúʼni̱ xó má erígá ikhí. Guʼyáá witsu enii rí mambáyulúʼ: Rí maguajún jmbu náa Reino ndrígóo Dios rí kajkuáa ñawúunʼ Cristo ga̱jma̱a̱ rí xúxuʼdámíjná náa política, xúʼni̱ xó má eni xa̱bu̱ bi̱ tsíniʼniiʼ Dios, gaʼni májánʼ xtíñúlú, xáguaʼdáá wéñuʼ, ga̱jma̱a̱ gaguaʼdáá xúgíʼ rí mambáyulúʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios.

GAKUWÁANʼ JMBU NÁA REINO NDRÍGÓO DIOS

3. a) Xú káʼnii ndiʼyoo política Jesús nákha nixtáa rá. b) Náa numuu rí náa Biblia naxná mbiʼñún bi̱ kaxúnguinʼ discípulos ndrígóo Jesús bi̱ kaxtaʼwíin rá. (Atayáá nota.)

3 Jesús takudaminaʼ náa ñajunʼ rí nuni políticos, ikhaa nixnáximinaʼ maʼtáraʼa Reino ndrígóo Dios, Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ maxtáa mekhuíí nda̱wa̱á mu maʼtáñajunʼ xóo Rey (Daniel 7:13, 14; Lucas 4:43; 17:20, 21). Ikha jngó nindoo niʼthí náa inuu Poncio Pilato bi̱ nindxu̱u̱ Xa̱bu̱ Ñajunʼ náa Roma: “Raʼka naʼ numba rigueʼ itañajunloʼ-jun” (Juan 18:36). Ikháanʼ dí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ jmbii ndrígóo nduʼyaridáá má xúʼko̱. Xú káʼnii rá. Índo̱ nuguajún jmbu náa Reino ga̱jma̱a̱ náa Jesucristo bi̱ nindxu̱u̱ rey, ga̱jma̱a̱ nuʼthá numuu Xa̱bu̱ Ñajunʼ bugi̱ náa xúgíʼ numbaaʼ (Mateo 24:14). Apóstol Pablo niʼnirámáʼ: “Ikháanʼ ni̱ndxu̱xu̱ʼ bi̱ kaxúnguinʼ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo [...]. Bi̱ nuriʼkuriyaʼxu Cristo nunda̱ʼa̱: ‹Gatangaánʼ náa Dios›” (2 Corintios 5:20). *

4. Xú káʼnii esngajma bi̱ gajkhun ni̱ndxu̱ún cristianos rí naguáju̱n jmbu náa Reino ndrígóo Dios rá. (Atayáá rí kúgumaʼá “ Timbíi̱n cristianos niguájun jmbu.”)

4 Xa̱bu̱ bi̱ nagún náa xuajen mba̱ʼo̱ nagún ga̱jma̱a̱ numuu mbáa Xa̱bu̱ Ñajunʼ o ga̱jma̱a̱ numuu mbá estado. Ikha jngó, naguáju̱n jmbu ga̱jma̱a̱ tsíxudami̱jna̱ náa nimbá xkujndu dí narígá náa xuajen náa nagún gúni ñajunʼ ndrígu̱ún. I̱ndó naxmiéjúnʼ munimbu̱ún kuyáá Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ naʼtáñajunʼ náa xuajen rí naguwáʼ. Cristianos bi̱ kaxtaʼwíin, ‹bi̱ xuajñún mekhuíí›, mangiin naguáju̱n jmbu (Filipenses 3:20). Bi̱ kaxúnguinʼ bigi̱ nutaraʼa numuu Reino, rígi̱ naʼni rí matangi̱ín náa Dios mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa ‹eʼwíínʼ mugu̱› ndrígóo Cristo (Juan 10:16; Mateo 25:31-40). A̱ngui̱i̱n Jesús bi̱ kaxtaʼwíin nuxnún ikha cristianos bi̱ ni̱ndxu̱ún iʼwíínʼ mugu̱ bi̱ nuni xóo bi̱ kaxúnguinʼ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo. Nájma̱ grupo rígi̱ nindxu̱u̱ mbóó, bi̱ nuthi ga̱jma̱a̱ numuu Reino ndrígóo Mesías ma̱ngaa tsidxuʼdámi̱jna̱ náa política dí rígá náa numbaaʼ rígi̱ (atraxnuu Isaías 2:2-4).

5. Ndiéjunʼ dí eʼni mixtiʼkhu congregación cristiana ga̱jma̱a̱ náa xuajen Israel dí nirígá wajyúúʼ, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii esngajma cristianos rígi̱ rá.

5 Mú raʼkháa i̱ndó naguáju̱n jmbu náa Cristo, rígá i̱ʼwáʼ numuu rí naguáju̱n jmbu bi̱ gajkhun ni̱ndxu̱ún cristianos. Na̱nguá ni̱ndxu̱lú xóo israelitas bi̱ nikuwa nákha wajyúúʼ, bi̱ náa mbóó xuajen nikuwa, rí nixnúún Dios. Ikháanʼ kambáxulú náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Mateo 28:19; 1 Pedro 2:9). Ikha jngó, ndiéjunʼ gárígá á mu numbayíí mbáa político rá. Maʼni rí ní xambáxulú gajmiúlú a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ asndu ní xágiʼdoo numuu dí muʼtá índo̱ guʼgua̱ kuʼyúlú ajngáa ndrígóo Reino mu mudxawíín xúgínʼ xa̱bu̱ (1 Corintios 1:10). Ma̱ngaa, índo̱ gárígá guerra, muxmíjná gajmiúlú a̱ngiu̱lú bi̱ mbríguu fe ndrígúlú, bi̱ gíʼmaa maʼndulú kuʼñúún (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:10-12). ¡Ikha jngó Jesús niʼthún discípulos ndrígóo dí xájmún ajua̱nʼ, dí gíʼmaa maʼndún kuñún bi̱ sia̱nʼ gajmiún! (Mateo 5:44; 26:52; atayáá náa kúgumaʼá náa naʼthí “ Lá nagújun jmbu ráʼ.”)

6. Xú káʼnii gíʼmaa mbuʼyáá César ikháanʼ dí nixnaxímíjná náa Dios rá.

6 Ma̱ngaa bi̱ gajkhun ni̱ndxu̱ún cristianos nixnaximi̱jna̱ náa Dios, raʼkháa náa mbáa xa̱bu̱, ni má náa organización ndrígu̱ún xa̱bu̱ numbaaʼ o xuajen mba̱ʼo̱. Náa 1 Corintios 6:19, 20 naʼthí dí ikhiin ‹nánguá kaʼñúún mutañajunmijná, numuu rí nijuiʼtsi̱i̱n›. Maski ajndu nuxnáá rí kaʼyoo “César” —gamajkhu, impuestos ga̱jma̱a̱ organización ndrígu̱ún xa̱bu̱ numbaaʼ—, mú dí phú kaʼñúún muni nindxu̱u̱ rí muxnáá “Dios ri drigo-ma Dios” (Marcos 12:17; Romanos 13:1-7). Rí “drigo-ma Dios” nandoo gáʼthúu̱n rí mbuʼyamajkuíí, rí maʼndulú kuʼyáá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú, rí muʼnimbulúʼ, rí maguajún jmbu ga̱jma̱a̱ asndu muxnaximíjna̱ makhañúlúʼ á mu ndayóoʼ (Lucas 4:8; 10:27atraxnuu Hechos 5:29; Romanos 14:8).

GUʼNI GAʼDUUNʼ “ESPÍRITU NDRÍGÓO NUMBAAʼ”

7, 8. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ “xi̱ʼ ndrígóo numbaaʼ”, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii eñajunʼ rígi̱ náa xa̱bu̱ rá.

7 Imbo̱o̱ rí ma̱ndoo muʼni mu xúndawamijná náa numbaaʼ nindxu̱u̱ rí muʼni gaʼduunʼ espíritu rí xkawiʼ. Pablo niʼnirámáʼ dí na̱nguá nindrígú “xi̱ʼ ndrígóo numbaaʼ, nindrigú xi̱ʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios” (1 Corintios 2:12). Cristianos bi̱ kuwa náa Éfeso niʼthún rí nákha ginii nijngruigu̱u̱n xó má numbaaʼ, “xóo Gixa̱a̱ bi̱ naʼtáñajunʼ giñánʼ. Ma̱ngaa xóo espíritu dí rígá náa xa̱bu̱ bi̱ tsénimbu̱ún” (Efesios 2:2, 3).

8 Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ xi̱ʼ ndrígóo numbaaʼ rá. Nindxu̱u̱ mbá tsiakii rí tsékujmaa rí naʼni muni dí raʼkhí xa̱bu̱. Xú káʼnii rá. Naʼni rí xúnimbu̱ún kuyáá Dios ga̱jma̱a̱ naʼni muni ‹rí nagua̱ʼa̱ xuñúnʼ, rí nagua̱ʼa̱ idún› (1 Juan 2:16; 1 Timoteo 6:9, 10). Ndíjkha rí gíʼdoo tsiakii xi̱ʼ rígi̱ náa xa̱bu̱ numbaaʼ rá. Numuu rí xa̱bu̱ aʼkhá ni̱ndxu̱ún, na̱nguá kujmaa, naʼni má xúʼko̱ xó má giñánʼ dí rígá asndu náa. Ga̱jma̱a̱ xú káʼnii eñajunʼ rígi̱ náa xa̱bu̱ rá. Naʼni mundxaʼwamíjna̱ i̱ndó ga̱jma̱a̱ numún ikhiin, rí munimbaʼumi̱jna̱, rí maʼndún maguaʼdáá, muni xó má eñún ga̱jma̱a̱ rí xúnimbu̱ún. * Naʼni rí mañúú mbaja̱a̱ náa a̱jkiu̱ún rí xú káʼnii nindxu̱u̱ Gixa̱a̱ (Juan 8:44; Hechos 13:10; 1 Juan 3:8, 10).

9. Xú káʼnii etoʼo̱o̱ espíritu ndrígóo numbaaʼ náa edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ náa a̱jkiu̱lú rá.

9 Lá maʼngo̱o̱ mbaja̱a̱ náa a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ náa edxu̱lúʼ espíritu ndrígóo numbaaʼ ráʼ. Xúʼko̱, á mu tsiñawamíjna̱ (atraxnuu Proverbios 4:23). Índo̱ ndiʼkhún egi̱ʼdu̱u̱, na̱nguá xú ma̱ta̱ya̱a̱. Mbá xkri̱da, espíritu xkawiʼ rúʼko̱ ma̱ndoo muxnulu xa̱bu̱ bi̱ nuniʼnuʼ bi̱ májánʼ a̱jkiu̱ún kujmaa, mú na̱nguá eñún kuyáá Jeobá (Proverbios 13:20; 1 Corintios 15:33). Ma̱ngaa ma̱ndoo ma̱ʼkha̱nú ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ i̱yi̱i̱ʼ dí ra̱májánʼ, ináa ndrígóo Internet náa na̱ʼkha̱ pornografía o apóstatas, dí muʼni gagimijná rí xambáyulú, gitsíin náa nandún maʼngu̱u̱n, asndu tsáa xa̱bíi o i̱ʼwáʼ náa na̱ʼkha̱ rí nandxa̱ʼwáminaʼ Gixa̱a̱ ga̱jma̱a̱ numbaaʼ ndrígóo.

10. Xú káʼnii gándoo gúʼni gaʼduunʼ espíritu ndrígóo numbaaʼ rá.

10 Xú káʼnii guʼni gaʼduunʼ espíritu ndrígóo numbaaʼ mu xáʼni gacháanʼ ga̱jma̱a̱ rí Dios maʼndoo kaʼyulú má xúʼko̱ rá. Dí majmulúʼ májánʼ dí naxnúlú Jeobá mu mambaxúlúʼ gajmiúlú ga̱jma̱a̱ munda̱ʼa̱a̱ má xúʼko̱ rí maxnúlúʼ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo. Maski ajndu Gixa̱a̱ ga̱jma̱a̱ numbaaʼ xkawiʼ ndrígóo guáʼdáá wéñuʼ tsiakii, mu Dios gíʼdoo itháan tsiakii (1 Juan 4:4). Ikha jngó, gíʼdoo wéñuʼ numuu muʼtájkáan mu makuwáanʼ mijngii náa Jeobá.

GAʼNI MÁJÁNʼ XTÍÑULÚ GA̱JMA̱A̱ GAʼNI KAʼWÁANʼ

11. Xú káʼnii eʼni espíritu dí rígá náa numbaaʼ mu mugíʼ xtíñún xa̱bu̱ rá.

11 Rí xóo egíʼ xtíñún ga̱jma̱a̱ rí xóo eni kaʼumijná nakujmaa espíritu dí rígá náa ikhiin. Náa mbaʼa xuajen mba̱ʼo̱ nánguá egíʼ májánʼ xtíñún. Rí asndu mbáa xa̱bu̱ bi̱ nagájnuu náa televisión ni̱jkha̱nú niʼthí rí xó má ejkha̱ rarígá, nda̱wa̱á gu̱ʼu̱ bi̱ nugujuamíjna ní xúyáá xú káʼnii xtíin gúgíʼ mu muniríjinʼ xa̱bu̱. Mbá periódico niʼthí dí rígi̱ nakujmaa asndu náa wa̱ʼxa̱ʼ rí “nándáa majtiiʼ rí xú káʼnii mugíʼ xtíñún”. Ma̱ngaa nánguá ñewa̱a̱n rí xóo egíʼ xtíñún náa nasngájma dí nuni xó má eñún ikhiin ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ naʼni mandáti̱ga̱ gamajkhu náa ikhiin.

12, 13. Xú káʼnii ikha gándoo gájmulúʼ índo̱ gúʼgíʼ xtíñúlú ga̱jma̱a̱ índo̱ gúʼni kaʼumijnáanʼlu rá.

12 Numuu rí nuʼni ñajunʼ Jeobá, nandulúʼ maguʼunlú májánʼ xtíñúlú, mbáa xtíin rí kaʼwu, rí nakujmaa májánʼ ga̱jma̱a̱ mbá xtíin rí kaʼyoo mataguʼwáanʼ náa má xtaa. Asndu náa má kuwáanʼ gíʼmaa musngajmá rí xú káʼnii xa̱bu̱ ni̱ndxu̱lú xó má ‹kaʼyoo ga̱jma̱a̱ rí makujmaa májánʼ›, ga̱jma̱a̱ índo̱ ‹nuʼni rí májánʼ›, nasngájma rí mixtiʼkuiin gu̱ʼu̱ ga̱jma̱a̱ xa̱bekha “bi̱ nduyamajkuíí Dios”. Tséʼni mu mbuyulúʼ xa̱bu̱, ikháanʼ nuʼni mu Dios maʼndoo kaʼyulúʼ má xúʼko̱ (1 Timoteo 2:9, 10; Judas 21). Dí phú itháan “gíʼdoo numuu náa inuu Dios” nindxu̱u̱ a̱jkiu̱lú (1 Pedro 3:3, 4).

13 Ma̱ngaa gíʼmaa marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí xú káʼnii gúʼgíʼ xtíñúlú ga̱jma̱a̱ rí muʼniratamijná ma̱ndoo mbuyáá eʼwíínʼ xa̱bu̱ rí xú káʼnii nindxu̱u̱ religión dí gajkhun. Ajngáa “rí kaʼyoo” nagájnuu náa ajngáa griego dí nandoo gáʼthúu̱n rí matayamajkuíí xóo ekumún ga̱jma̱a̱ rí xóo ethi eʼwíínʼ. Ikha jngó gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱lu rí xóo gúyulúʼ eʼwíínʼ ki xóo rí mundxaʼwamíjna̱ i̱ndó ga̱jma̱a̱ numulúʼ ikháanʼ. Ikháanʼ nduʼyáá dí itháan gíʼdoo numuu rí mbuʼyamajkuíí Jeobá ga̱jma̱a̱ xuajñu ma̱ngaa rí muxnaximíjná muʼni ñajuunʼ Dios. Nandulúʼ rí xúgíʼ dí gúʼni “maʼga̱ gamajkhu náa Dios” (1 Corintios 4:9; 10:31; 2 Corintios 6:3, 4; 7:1).

Lá naxnúu gamajkhu Jeobá rí xú káʼnii kujmúún ráʼ.

14. Ndiéjunʼ graxe̱ gándoo muʼni rí xú káʼnii kujmáanʼlú o rí nuʼni kaʼumijnáanʼlú rá.

14 Índo̱ na̱jkua̱ gúʼtaraʼa ga̱jma̱a̱ índo̱ na̱jkua̱ reunión, ikhú rí ndayóoʼ itháan mu̱ʼgua̱ kaʼwáanʼ ga̱jma̱a̱ rí makujmaa májánʼ xtíñúlú. Ikha jngó, gíʼmaa muraxi̱mi̱jna̱: “Lá nani rí mbuyoʼ eʼwíínʼ rí xú káʼnii ekujmún o dí tséni kaʼuminaʼ ráʼ. Lá natiñu̱u̱n eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ numuʼ ráʼ. Ndiéjunʼ eni rí magiʼdoo itháan numuu: Lá manirataminaʼ xó má eyoʼ ikhúúnʼ, o maʼgíminaʼ manimbánuu mbá ikha mu magúʼdoo mbá ñajunʼ náa congregación dxe̱ʼ.” (Salmo 68:6; Filipenses 4:5; 1 Pedro 5:6.)

15. Ndíjkha rí Jeobá na̱nguá niniñuʼ náa Biblia mbá lista rí xóo maguʼunlú xtíñúlú ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí maʼni maʼkuáanʼ májánʼ rá.

15 Jeobá tániñuʼ náa Biblia mbá lista rí xóo gándoo maguʼunlú xtíñúlú, rí xú muʼni kaʼumíjnáanʼ ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí maʼni maʼkuáanʼ májánʼ. Náa numuu rá. Numuu rí ikhaa tsírikhoo dí muraʼwíí muʼni ga̱jma̱a̱ naniñuuʼ rí mundxaʼwamíjna̱. Ikhaa nandoo rí manindxu̱lúʼ cristianos bi̱ nugíʼ nuni xó má eʼthí ikha ndrígóo Biblia, cristianos “bi̱ najmañún mundxa̱ʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún mu muraʼwíí rí májánʼ ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ” (Hebreos 5:14). Rí nandulúʼ kuʼyáá Dios ga̱jma̱a̱ rí nandulúʼ kuʼñúún eʼwíínʼ xa̱bu̱ maʼni dí rúʼko̱ maxná ikhulú (atraxnuu Marcos 12:30, 31). Náa mbaʼa ikha rígi̱, rígá xtíin rí mixtiʼkhu ga̱jma̱a̱ mixtiʼkhu rí xóo matanirataminaʼ. Rígi̱ ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ náa asamblea ndrígu̱ún bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá dí narígá náa mixtiʼkhu xuajen mba̱ʼo̱ náa ma̱ta̱ya̱a̱ mixtiʼkhu color ga̱jma̱a̱ kuwa gagi bi̱ nagimbíi̱n.

TSÉYÓOʼ MAGUAʼDÁÁ WÉÑUʼ

16. Xú káʼnii eʼni mixtiʼkhu espíritu dí rígá náa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ dí niʼsngáa Jesús, ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gíʼmaa muraxi̱mi̱jna̱ rá.

16 Espíritu ndrígóo numbaaʼ naʼni nduwaʼ wéñuʼ. Naxkaxi̱i̱n mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ mu muxkamaa gagi náa mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ rí maguaʼdáá wéñuʼ. Mú, Jesús niʼthí dí “raʼka numu ri guiʼdo-güeño xabo ikajngo guiʼdo ri ndaʼya gajma” (Lucas 12:15). Jesús tánda̱ʼa̱ wéñuʼ asndu má na̱nguá niʼthí rí xándoo maguaʼdáá. Mú niʼsngáa rí i̱ndó muxkamaa rí phú gagi ga̱jma̱a̱ rí makáwíin bi̱ “nduyáá rí ndañúnʼ mbuyáaʼ Dios” ga̱jma̱a̱ xáguaʼdáá wéñuʼ mu makuwá, rí nandoo gáʼthúu̱n rí i̱ndó maxmiéjúnʼ muni ñajunʼ Dios (Mateo 5:3; 6:22, nota) Ikha jngó, guraximíjna̱: “Lá gajkhun nanimbooʼ rí niʼsngáa Jesús, o xtáá rani̱ rí nanigu̱u̱ʼ Gixa̱a̱ dxe̱ʼ.” (Juan 8:44.) “Ndiéjunʼ esngájma rí natha, meta ndrígóʼ, dí nandoʼ mani, ga̱jma̱a̱ xóo xtáá rá.” (Lucas 6:45; 21:34-36; 2 Juan 6.)

17. Arathá xú embáyulú dí xaguaʼdáá wéñuʼ.

17 Jesús niʼthí rí “Dios ndaʼyoo rí á mu nuʼni rí jmbu manindxu̱lúʼ xa̱bu̱ májáánʼ” (Mateo 11:19). Ndiéjunʼ embáñun xa̱bu̱ índo̱ nugimi̱jna̱ rí xáguaʼdáá wéñuʼ rá. Ikhiin nuxkamaa gagi índo̱ nutaraʼa numuu Reino (Mateo 11:29, 30). Ma̱ngaa naʼni rí xaxmiéjúnʼ ga̱jma̱a̱ xaguaʼdáá wéñuʼ gaʼkhu (atraxnuu 1 Timoteo 6:9, 10). Naguáʼdáá itháan mbiʼi mu makuwíin gajmiún bi̱ kuwa náa guʼwún ga̱jma̱a̱ a̱ngiu̱ún bi̱ mbóó fe ndrígu̱ún, numuu rí nakuwa gagi índo̱ nuxna rí ndayóoʼ. Asndu nunuʼ itháan májánʼ (Eclesiastés 5:12). Nakuwa itháan májánʼ, numuu rí nuxnún eʼwíínʼ xa̱bu̱ mbiʼi ndrígu̱ún ga̱jma̱a̱ najmún mbújku̱ún (Hechos 20:35). Mu xúʼko̱, xámbáa rí “guáʼthi̱i̱n” ma̱ngaa kuwa tsímáá ga̱jma̱a̱ gagi (Romanos 15:13; Mateo 6:31, 32). Tsímbánii ga̱jma̱a̱ nimbá rí maguma tsajkurámáánʼ xígi̱ kaʼnii.

GAGUAʼDÁÁ XÚGÍʼ RÍ MAMBÁYULÚʼ DÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA DIOS

18. Ndiéjunʼ eʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ bi̱ sia̱nʼ gajmiúlú, rí xú káʼnii eniulú ga̱jma̱a̱ xú káʼnii egiʼdulú gajmiúlú xá.

18 Á mu nuʼni rí Dios maʼndoo kaʼyulúʼ, ma̱ngaa maxtiewunlu mu muguajún gujkhuʼ mu nda̱a̱ rí gáʼniulú Satanás, bi̱ nandoo rí mandáti̱gu̱lú gagi ga̱jma̱a̱ rí makuwáanʼ kámuu mbiʼi (1 Pedro 5:8). Pablo niʼthí rí “nagiʼdulú”, mú “na̱nguá giʼdulú gajmiúlú mbáa xa̱bu̱ bi̱ nindxu̱u̱ xóo ikháanʼlu, nagiʼdulú gajmiúlú bi̱ nutañajunʼ náa numbaaʼ rí krina, xóo muʼthá, mbaʼin xa̱bu̱ wéñiʼ náa mekhuíí” (Efesios 6:12). Ajngáa griego rí nurawíi ajngáa “nagiʼdulú” nandoo gáʼthúu̱n rí nuxnamíjná mijngii. Niʼthí ga̱jma̱a̱ numún bi̱ tsékujmiin bi̱ guáʼdáá sia̱nʼ náa ikháanʼ índo̱ Pablo niʼthí “bi̱ nutañajunʼ náa numbaaʼ”. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rígi̱ rá. Rí xa̱bu̱ wéñiʼ nuriyaʼ májánʼ awan xóo muni.

19. Arathá xú káʼnii nindxu̱u̱ ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios ndrígóo mbá cristiano.

19 Maski ajndu ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, ma̱ndoo maʼngulú. Xú káʼnii rá. Gaguaʼdáá “mixtiʼkhu enii ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios” (Efesios 6:13). Rígi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí náa Efesios 6:14-18: “Gakuwáanʼ xawii, gaguaʼdáá asndu xó náa smídala dí gajkhun, gaguʼwanla rí jmbu dí nañewu̱u̱n a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ gakuwáanʼ xawii gajngráʼala chádala mu mu̱ʼgua̱ gútaraʼa ajngáa rí májánʼ dí na̱ʼkha̱ kayóo rí tsímáá. Ma̱ngaa, gíʼmaa maguaʼdáá fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱ rí mambáyala muraʼníí xúgíʼ dí ra̱májánʼ rí nakunguanʼ xa̱bu̱ wéñiʼ. Ma̱ngaa gajmala casco rí maʼni káwáanʼ, ga̱jma̱a̱ espada ndrígóo espíritu, rí nandoo gáʼthúu̱n, Ajngá rawunʼ Dios, mbaʼa enii rí xóo gutajkáan, gunda̱ʼa̱ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ espíritu”.

20. Náa dí eʼni maʼni mixtiʼkuáanʼ gajmiúlú soldados bi̱ kuwa náa numbaaʼ rígi̱ rá.

20 Ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios mambáyulúʼ. Mú xúniʼñáanʼ rajmulúʼ. Náa numuu rá. Numuu rí mixtiʼkhu nindxu̱u̱ mbáa soldado, ikhiin nandoo nuda̱a̱ xúúnʼ mba̱yu̱ʼ mbiʼi índo̱ najngoo mámbá guerra, ikháanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú cristianos nugiʼdulú má xúʼko̱ asndu nditháan na̱nguá eʼyáaxulú. Xkujndu rígi̱ mambá índo̱ Dios gáʼni gámbáa numbaaʼ ndrígóo Satanás ga̱jma̱a̱ maguguaraʼiin náa iñá mbiiʼ xúgínʼ espíritu xkawiinʼ (Revelación 12:17; 20:1-3). Ikha jngó á mu xúgi̱ ikháánʼ xtaa ratani̱ tsiakimínáʼ mu xátani mbá dí ra̱májánʼ, xákawabáanʼ. Xúgiáanʼ ndayóoʼ muʼni tsiakimijna mu ma̱ndoo muguajún jmbu náa Jeobá (1 Corintios 9:27). Ra̱májánʼ gánindxu̱u̱ á mu rí tséʼni tsiakimijna.

21. Xú káʼnii gúʼni mu maʼngulú náa guerra rí kuaʼdáá gajmiúlú xa̱bu̱ wéñiʼ rá.

21 Xáʼngo̱o̱ muʼni i̱ndó ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígúlú. Ikha jngó Pablo niʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí ndayóoʼ muʼtákáñii tsejtsí mbiʼi Jeobá “ga̱jma̱a̱ espíritu”. Ma̱ngaa gíʼmaa muʼdxawíín rí naʼthúlúʼ Dios. Xú káʼnii rá. Índo̱ nuraxnuu Ajngá rawunʼ ga̱jma̱a̱ índo̱ na̱jkua̱ náa nagimbáanʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú. Xó má eʼyáá, na̱nguá kuwáanʼ ndajkuáanʼ (Filemón 2; Hebreos 10:24, 25). Á mu nakuwáanʼ jmbu, raʼkháa i̱ndó maʼngulú, ma̱ngaa asndu majmañulúʼ muʼthá numuu creencia ndrígúlú índo̱ gúthi dí raʼkhí.

GAKUWÁANʼ XAWII MU MUʼTHÁ NUMUU FE NDRÍGULÚ

22, 23. a) Ndíjkha rí gíʼmaa makuwáanʼ má xúʼko̱ xawii mu muʼthá ga̱jma̱a̱ numuu fe ndrígúlú, ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gíʼmaa muraximíjna̱ rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá náa imbo̱o̱ capítulo rá.

22 Jesús niʼthí: “Numu ri rañajuanʼla naʼ numba, [...] ikajngo tsiyo numba gaʼyaʼla” (Juan 15:19). Ikha jngó, bi̱ ni̱ndxu̱lú cristianos gíʼmaa makuwáanʼ má xúʼko̱ xawii mu muʼthá ga̱jma̱a̱ numuu fe ndrígúlú (atraxnuu 1 Pedro 3:15). Ikha jngó, guraximíjna̱: “Lá nakroʼoʼ náa numuu rí nguáná bi̱ nindxuxu xa̱bi̱i̱ Jeobá tsénixu xó má eʼni numbaaʼ rígi̱ ráʼ.” “Mámbá índo̱ tsenixu xó má eʼni numbaaʼ, lá nanimboʼ rí Biblia ga̱jma̱a̱ ñumbáá tsí jmbi nuthi dí gajkhun ráʼ.” (Mateo 24:45; Juan 17:17.) “Índo̱ natha rí ni̱ndxu̱ʼ xa̱bi̱i̱ Jeobá, lá nasngajmá dí raʼkháa i̱ndó xtáá xawii mu mani̱ndxu̱ʼ mixtiʼkhún dí asndu ma̱ngaa naxtáá gagi numuu dí ni̱ndxu̱ʼ xa̱bi̱i̱ xáʼ.” (Salmos 34:2; Mateo 10:32, 33.)

23 Mú nguáná Gixa̱a̱ najmuu tsáʼkhá rí xáta̱ya̱a̱ mu maʼniaʼ matani xó má eni xa̱bu̱ náa numbaaʼ rígi̱. Mbá xkri̱da, xó má niʼthá, ikhaa najmuu dí ra̱májánʼ xó dí nduʼyáá, dí nuʼni ga̱jma̱a̱ dí nuʼdxawíín. Ndiéjunʼ gambáyulú muraʼwíí dí májánʼ mu muʼni gagimijná, dí maʼni makuwáanʼ tsímáá ga̱jma̱a̱ conciencia ndrígúlú maxtáa májánʼ rá. Rígi̱ gúʼyáá náa imbo̱o̱ capítulo.

^ párr. 3 Nákha Pentecostés tsiguʼ 33 tsiguʼ dí nirígá ginii, Cristo xtáa má raʼtáñajunʼ congregación náa kuwa cristianos bi̱ kaxtaʼwíin dí rígá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Colosenses 1:13). Nákha tsiguʼ 1914 nikháná maʼtáñajunʼ xóo rey náa “Reino ndrígóo numbaaʼ”. Ikha jngó, dí xúgi̱ bi̱ kaxtaʼwíin kuwa ruñambáá xóo bi̱ kaxúnguinʼ eʼni Reino ndrígóo Mesías (Revelación 11:15).

^ párr. 8 Atayáá Razonamiento a partir de las Escrituras náa ináa 140-144, dí nini bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá.