Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

KÍXNUU 03

Lá ma̱ndoo matatsimbaaʼ rí naʼthí náa Biblia ráʼ.

Lá ma̱ndoo matatsimbaaʼ rí naʼthí náa Biblia ráʼ.

Náa Biblia naʼthí mbaʼa dí marigá nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ mbaʼa consejo. Mbáa ikháán nandaaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ ndiéjunʼ eʼsngáa, mú mbáa natani̱ a̱jma̱ a̱jkia̱a̱nʼ. Lá ma̱ndoo matanimbaaʼ rí naʼthí marigá nda̱wa̱á ma̱ngaa consejo rí na̱ʼkha̱ náa mbá libro wayuu ráʼ. Lá ma̱ndoo matanimbaaʼ rí naʼthí náa Biblia rí ma̱ndoo makuwáánʼ tsímáá xúgi̱ ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á ráʼ. Mbaʼáanʼ nduya̱a̱xu dí xúʼko̱. Ikha jngóo nutha̱a̱nʼxu rí mínaaʼ gátaya̱a̱ náá numuu dí nundxaʼwa̱míjna̱ xúʼko̱ kaʼnii. Atayáá á mu gajkhun nindxu̱u̱.

1. Lá gajkhun nirígá xó má e̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia ráʼ.

Náa Biblia naʼthí rí na̱ʼkha̱ “ajngáa rí gajkhun” ga̱jma̱a̱ rí mbájmbu nigumaraʼmáʼ (Eclesiastés 12:​10). Naʼthí dí gajkhun nirígá ga̱jma̱a̱ naʼthí ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ bi̱ gajkhun nikúwi̱i̱n (atraxnuu Lucas 1:3; 3:​1, 2). Mbaʼin bi̱ nuthi dí nirígá ma̱ngaa bi̱ nunigajma̱a̱ numuu rígi̱, nuthi rí ikhí nirígá, mbiʼi rúʼko̱ nirígá, dí xa̱bu̱ buʼko̱ nikúwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ dí gajkhun nirígá xó má e̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia.

2. Lá ma̱ndoo muʼnimbulu dí naʼthí náa Biblia maski ajndu nindxu̱u̱ libro wayuu ráʼ.

Mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ Biblia ninindxu̱u̱ mbá libro dí na̱ʼkha̱ raʼthí dí xóó tsérígá índo̱ nigumaraʼmáʼ. Mbá xkri̱da, na̱ʼkha̱ raʼthí tikhu rí nambríguíi ga̱jma̱a̱ ciencia. Ga̱jma̱a̱ nákha nigumaraʼmáʼ mbaʼin xa̱bu̱ na̱nguá enimbu̱ún rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱. Mú rí mbiʼi xúgi̱ ciencia naʼthí rí gajkhun nindxu̱u̱ dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia. Ajngáa rí naʼthí ikhí “nindxu̱u̱ gajkhun xúgi̱ ga̱jma̱a̱ asndu kámuu” (Salmo 111:8).

3. Ndíjkha rí nuʼnimbulú dí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu dí marigá nda̱wa̱á rá.

Náa Biblia na̱ʼkha̱ kiʼtáriyaʼ a náa naʼthí “rí xóó tséjkha̱nú marigá” (Isaías 46:​10). Niʼtáriyaʼ wapháá mbaʼa dí wíji̱ marigá. Ma̱ngaa niʼtáriyaʼ xóo makuwáánʼ dí mbiʼi xúgi̱. Náa kíxnuu rígi̱ mbuʼyáá tikhu kiʼtáriyaʼ rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá dí na̱ʼkha̱ raʼthí nindxu̱u̱ mbájmbu.

GAJMAÑAAʼ ITHÁAN

Guʼyáá dí naʼthí náa Biblia nambánii ga̱jma̱a̱ rí ni̱jkha̱nú ndiʼyoo ciencia. Ma̱ngaa mbuʼyáá tikhu rí niʼtáriyaʼ náa Biblia rí nagui̱i̱ wéñuuʼ.

4. Ciencia nambánii ga̱jma̱a̱ rí naʼthí náa Biblia

Nákha wajyúuʼ xa̱bu̱ nakumu̱ún dí rígá rí kayóo numbaaʼ. Gu̱ya̱a̱ VIDEO.

Atayáá rí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Libro ndrígóo Job rí nigumarámáʼ dí naʼni mbá 3,500 tsiguʼ. Guraxnuu Job 26:7 ga̱jma̱a̱ gutamíjnála rígi̱:

  • Náá numuu rí naʼniulú tsiánguá rí náa Biblia naʼthí rí ku̱ba̱ʼ nda̱a̱ rí kayóo rá.

Naʼni má 200 tsiguʼ rí xa̱bu̱ niguánú nikru̱ʼu̱u̱n májánʼ xóo kaʼnii eñajunʼ iyaʼ. Mú atayáá dí náa Biblia nigumarámáʼ asndu nákha wájyúuʼ. Guraxnuu Job 36:​27, 28 ga̱jma̱a̱ gutamíjnála rígi̱:

  • Ndiéjunʼ rathá ikháán ga̱jma̱a̱ numuu dí xóo kaʼnii eñajunʼ iyaʼ rá.

  • Lá nambáyaaʼ textos rí nitraxnuu nángi̱i̱ mu matanimbaaʼ xtayáá Biblia ráʼ.

5. Biblia niʼtáriyaʼ dí gíʼdoo wéñuuʼ numuu

Guraxnuu Isaías 44:27-​45:2 ga̱jma̱a̱ gutamíjnála rígi̱:

  • Ndiéjunʼ ni’táriya’ Biblia rí magíʼnuu Babilonia nákha 200 tsiguʼ wapháá rá.

Rí nirígá nákha wajyúuʼ nisngájma dí tsiguʼ 539, tsiguʼ ginii, mbáa rey persia bi̱ mbiʼyuu Ciro gajmíi̱n soldado ndrígo̱o̱ nituʼu̱u̱n nini gámbáa Babilonia, ginii nirikháá iyaʼ rí nañewu̱u̱n xuajin. Ga̱jma̱a̱ numuu rí xkrugoo Babilonia niguanúu kambaʼta ikha jngóo niʼngo̱o̱ nitu̱ʼu̱u̱n nini gámbáa ga̱jma̱a̱ táʼyooʼ má muxmijná. Naʼni má 2,500 tsiguʼ dí nirígá rígi̱ ga̱jma̱a̱ náa Babilonia ndáwa̱a̱ tsáa xtáa asndu mbiʼi xúgi̱. Mú dí xúgi̱ atayáá dí niʼtáriyaʼ Biblia.

Guraxnuu Isaías 13:​19, 20 ga̱jma̱a̱ gutamíjnála rígi̱:

  • Xú káʼnii nimbánuu kiʼtáriyaʼ rígi̱ rá.

Rí niguanáa náa Babilonia, náa Irak

6. Biblia niʼtáriyaʼ ndiéjunʼ gárígá mbiʼi xúgi̱

Náa Biblia naxná mbiʼyuu mbiʼi dí kuwáanʼ xúgi̱ “iwáá mbiʼi” (2 Timoteo 3:1). Atayáá ndiéjunʼ niʼtáriyaʼ dí marigá rí mbiʼi rígi̱:

Guraxnuu Mateo 24:​6, 7 ga̱jma̱a̱ gutamíjnála rígi̱:

  • Ndiéjunʼ dí gíʼdoo numuu niʼtáriyaʼ Biblia ga̱jma̱a̱ numuu iwáá mbiʼi rá.

Guraxnuu 2 Timoteo 3:​1-5 ga̱jma̱a̱ gutamíjnála rígi̱:

  • Xó má niʼtáriyaʼ náa Biblia, xú káʼnii gánindxu̱ún xa̱bu̱ náa iwáá mbiʼi rígi̱ rá.

  • Xó má eʼthí náa texto, ndiéjunʼ rí natayáá nuni̱ xa̱bu̱ ikháán rá.

RÍ NUTHI TIKHUN: “Náa Biblia naʼthí i̱ndó cuento”.

  • Xó má ndiʼyáá nángi̱i̱, ndiéjunʼ dí itháan nambáyaaʼ mu matatsimbaaʼ rí naʼthí náa Biblia rá.

RÍ NAGÁJNURIYO̱O̱ʼ

Ciencia, náa naʼthí dí nirígá ga̱jma̱a̱ rí kiʼtáriyaʼ nasngájma rí ma̱ndoo muʼnimbulú rí naʼthí náa Biblia.

Rí nijmañaaʼ

  • Náa Biblia naʼthí gajkhun xóo nirígá o i̱ndó cuento e̱ʼkha̱ dxe̱ʼ.

  • Xú káʼnii nambánii dí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ ciencia rá.

  • Lá nakuma̱a̱ʼ rí Biblia naʼtáriyaʼ dí marigá nda̱wa̱á ráʼ. Náá numuu dí xúʼko̱ kuma̱a̱ʼ rá.

Rí ma̱ndoo matani

ATAYÁÁ ITHÁAN

Ndiéjunʼ esngájma rí kuwáánʼlu náa “iwáá mbiʼi” rá.

“Mbá majun kiʼtáriyaʼ rí xtáa rambánuu” (Bi̱ Nayejngoo, 1 ñajunʼ gu̱nʼ mayo tsiguʼ 2011)

Atayáá xú káʼnii nimbánuu rí kiʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Imperio griego.

“Rí nitariyaʼ profetas naxnúlú tsiakii” 5:​22

Atayáá xú káʼnii rí kiʼtáriyaʼ nimbáyúu mbáa xa̱bu̱ mu mariʼkhu̱u̱ xóo endxa̱ʼóo edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia.

“Nikumu̱u̱ rí nda̱wa̱a̱ Dios” (Bi̱ Nayejngoo, núm. 5 tsiguʼ 2017)

a Rí kiʼtáriyaʼ nindxu̱u̱ ajngóo Dios náa naʼthí rí wíji̱ marigá nda̱wa̱á.