Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

CAPÍTULO 3

“Nindrigú espíritu santo”

“Nindrigú espíritu santo”

Dí nirígá índo̱ nindrigú espíritu santo náa Pentecostés

Dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Hechos 2:1-47

1. Arathá xú káʼnii nirígá ndxa̱a̱ Pentecostés rá.

 RA̱ʼKHÁ tháán gagi kúwá xa̱bu̱ náa Jerusalén, a náa templo nagájnuu gúniúu tsigijñaʼ dí nakarámáʼ ga̱jma̱a̱ levitas kúwá runi̱ ajmúú dí na̱ʼkha̱ náa Salmo 113 asndu 118 (Salmo ndrígóo Hallel), ginii, mbáa tikhuin nuni̱ ajmúú, nda̱wa̱á nuriʼña eʼwíinʼ. Náa calle kajchún xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ náa i̱ʼwáʼ xuajin xóo náa Elam, Mesopotamia, Capadocia, Ponto, Egipto ga̱jma̱a̱ Roma. b Dí lá rígá rá. Kúwá runiriya̱a̱ʼ ndxa̱a̱ Pentecostés o “ndxo̱o̱ xndú dí najmaa ginii” (Núm. 28:26). Nindxu̱u̱ mbá ndxa̱a̱ gagi dí nuniri̱ya̱a̱ʼ índo̱ naguámbu̱u̱n nurajxi̱i̱ cebada ga̱jma̱a̱ ikhú egi̱ʼdi̱i̱ nurajxi̱i̱ trigo.

2. Dí nirígá náa ndxa̱a̱ Pentecostés tsiguʼ 33 rá.

2 Mbiʼi domingo dí ruʼphu tsiguʼ 33 xóo mbá las 9 dí miʼcha̱ nirígá mbá rí nimbá miʼtsú xámbumún, “nda̱a̱ tsu̱ma̱ niwán mekhuíí xóo índo̱ naxnúu mbá giñán’ gakhi̱i̱” (Hech. 2:2). Ra̱ʼkhá tháán gakhi̱i̱ niwán náa nigimbíin mbá 120 xa̱bi̱i̱ Jesús, ikhú ndiyáá xóo riʼyu̱u̱ aguʼ dí ni̱jkha̱ ratrámáʼ náa edxu̱ún mambíin dí ikhiin. Mbá nacha̱ “nindrigú espíritu santo ga̱jma̱a̱ nigi̱ʼdi̱i̱ nithi mixtiʼkhu ajngáa”. Índo̱ nigájnún náa calle asndu niʼñúún tsiánguá xa̱bu̱ bi̱ naguwaáʼ índo̱ ndiyáá dí “nuthi ajngún” (Hech. 2:1-6).

3. a) Ndíjkha dí Pentecostés tsiguʼ 33 gíʼdoo wéñuuʼ numuu eʼyáá rá. b) Xú káʼnii nijmuu timbá ‹llave ndrígóo Reino› Pedro rá.

3 Gíʼdoo numuu dí na̱ʼkha̱ raʼthí gi̱i̱, numuu dí nimbánuu mbá dí Dios nikudaminaʼ maʼni: Dí magi̱ʼdu̱u̱ marígá Israel nuxi̱ʼ ndrígóo Dios, náa kajchún bi̱ kaxtaʼwíin (Gál. 6:16). Raʼkháa i̱ndó rúʼko̱ nirígá, ma̱ngaa ikha̱á má mbiʼi rúʼko̱ índo̱ Pedro niʼthún xa̱bu̱ nijmuu timbá ‹llave ndrígóo Reino›, mu xúʼko̱ maguma tsajkurámiinʼ xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ náa mixtiʼkhu xuajin (Mat. 16:18, 19). Ikhaa má llave rúʼko̱ gáʼni dí judío ga̱jma̱a̱ bi̱ nirtaximi̱jna̱ judío mundrígú ajngáa rí májánʼ ma̱ngaa dí maxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ espíritu santo. c Xúʼko̱ kaʼnii gáʼni dí ikhiin maguánú makuwá náa Israel nuxi̱ʼ ndrígóo Dios, bi̱ naguájun má xúʼko̱ jmbu ma̱ngaa maguánú mani̱ndxu̱ún ndxajkun ga̱jma̱a̱ mutañajunʼ gajmiún Jesús (Apoc. 5:9, 10). Rígi̱ gaʼni dí samaritano mudrigú ñajunʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á kayuuʼ bi̱ na̱nguá nindxu̱ún judío. Ndiéjunʼ eʼsngúlú ikháánʼ dí nirígá náa Pentecostés rá.

“Mbóó kúwíin xúgíinʼ” (Hechos 2:1-4)

4. Náá numuu nuʼthá dí asndu rí mbiʼi xúgi̱ na̱jkha̱ ra̱ja̱a̱ congregación cristiana dí nigi̱ʼdu̱u̱ nákha tsiguʼ 33 rá.

4 Xó má ndi’yáá, índo̱ nigi̱ʼdu̱u̱ nigimbíin cristianos “mbóó kúwíin xúgíinʼ”, mbá 120 xa̱bi̱i̱ Jesús nindrigú espíritu santo (Hech. 2:1). Ikháá má mbiʼi rúʼko̱ nikúwá itháan dí mbá míi xa̱bu̱ bi̱ nijngún iyááʼ. Xúʼko̱ nigi̱ʼdu̱u̱ ndija̱a̱ xuajñuu Dios asndu dí mbiʼi xúgi̱. Congregación cristiana dí mbiʼi xúgi̱, kúwá mbaʼin xa̱bekha ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ bi̱ nuni̱ kájxi̱ ñajuunʼ Dios. Ikhiin nutaraʼa “ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ mu mudxawíín xúgíinʼ xa̱bu̱” nákha xóó tsétumuu mbiʼi (Mat. 24:14).

5. Ndiéjunʼ nikhánún a̱ngiu̱lú bi̱ nikúwá nákha siglo timbá ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ khánulú dí mbiʼi xúgi̱ índo̱ nugimbáa̱n rá.

5 Congregación cristiana ni̱ndxu̱u̱ náa ma̱ndoo makánún tsiakii a̱ngiu̱lú bi̱ kaxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ “eʼwíinʼ mugu̱” (Juan 10:16). Pablo ningajo̱o̱ wéñuuʼ dí nini̱ a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ xóo nimbayúmijná, ikha jngóo niʼnirámáʼ ajngáa rígi̱ náa inún a̱ngiu̱lú bi̱ nikúwá náa Roma: “Nandoʼ mbayala mu maxna̱la tsiakii rí na̱ʼkha̱ náa Dios mu fe ndrígála maʼni gújkhúʼ, mu xúʼko̱ muxnamíjnálu tsiakii ga̱jma̱a̱ numuu fe ndrígóo mámbáa, xó má dí kuaʼdáála ikháanʼ ma̱ngaa dí gúʼdoo ikhúúnʼ” (Rom. 1:11, 12).

6, 7. Xú káʼnii xtáa raʼnimbánuu xuajñuu Jeobá ñajunʼ dí niniñuuʼ Jesús rá.

6 Xúgi̱, ndayóoʼ mu̱ʼni̱ xó má nini̱ a̱ngiu̱lú bi̱ nikúwá nákha siglo timbá, tséʼñuu á mu naʼniulú gakhi̱i̱ mú mitsaan dí muʼnimbaníí ajngáa dí niʼthí Jesús: “Gusngún xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa xúgíʼ xuajin mu mani̱ndxu̱ún xa̱bi̱ʼ. Guxuʼmíinʼ iyááʼ ga̱jma̱a̱ mbiʼyuu Anu̱ʼ, mbiʼyuu Ada̱ ga̱jma̱a̱ espíritu santo. Gusngúnla munimbáníí xúgíʼ rí ikhúúnʼ nitañájuanla” (Mat. 28:19, 20).

7 Testigo de Jeobá nindxu̱ún bi̱ nuni̱ ñajunʼ rígi̱ náa mixtiʼkhu ajngáa bi̱ Jeobá najmiuu. Maski ajndu nguáná maʼni gakhi̱i̱, mú nduʼyáá dí naʼngu̱u̱n nuni̱ numuu dí nurawíi i̱yi̱ʼ náa itháán dí míi ajngáa. Á mu ikháán nadxuʼ má xúʼko̱ náa guʼwá nagimbáanʼxu ma̱ngaa naratáraʼa ga̱jma̱a̱ numuu Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndrígóo Dios, araxtaa gagi, numuu dí mangáán xtaa náa majñu̱únʼ xa̱bu̱ bi̱ nutaraʼa ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá.

8. Xú káʼnii embáyáaʼ angiulú rá.

8 Ma̱ngaa Jeobá najmiuu a̱ngiu̱lú mu mumbayulúʼ makuwáánʼ gagi ga̱jma̱a̱ dí xákanajkulú. Rígi̱ nindxu̱u̱ dí Pablo niʼthún a̱ngiu̱lú hebreos: “Gaxmiéjunlú kuʼñúún eʼwíinʼ, mu maxkajxáanʼlu musngajmá ngajua ga̱jma̱a̱ mu̱ʼni̱ rí májánʼ, ma̱ngaa xúʼniñáánʼ ragimbáánʼlú xó má naguʼwún nuni̱ tikhuun. Guxnámíjnálu tsiakii, itháan xúgi̱ rí mbiʼi na̱ʼkha̱ rajngiyuu” (Heb. 10:24, 25). Náa congregación nandoo nuxnámíjnálú tsiakii, ikha jngóo gakuwáánʼ má xúʼko̱ jnduʼ gajmiún a̱ngiu̱lú ma̱ngaa xúniʼñáánʼ rajkualú reunión.

“Mámbáa [...] naʼdxaun ajngóo” (Hechos 2:5-13)

“Xúgiáánʼ ikháanʼlú niʼdxawíín náa ajngúlú mbaʼa rí mitsaanʼ dí niʼni Dios.” (Hechos 2:11)

9, 10. Ndiéjunʼ eni̱ tikhun a̱ngiu̱lú mu mutaraʼa náa i̱ʼwáʼ ajngáa rá.

9 ¡Ra̱ʼkhá tháán gagi nirígá náa ndxa̱a̱ Pentecostés! Mbaʼin judío ga̱jma̱a̱ bi̱ nirtaximi̱jna̱ judío guáʼdáá má mbóó ajngáa dí nuthi, mbáa nindxu̱u̱ hebreo o griego, mú rí xúgi̱ nduyáá dí “xa̱bi̱i̱ Jesús nuthi ajngún” (Hech. 2:6). Ra̱ʼkhá tháán nidxún índo̱ nidxawíín ajngáa rí májánʼ náa ajngún dí phú nuthi. Dí mbiʼi xúgi̱ na̱nguá rígá milagro dí muʼthá mixtiʼkhu ajngáa. Maski ajndu xúʼko̱ mbaʼin nduyáʼ xóo muni̱ mu mutaraʼa ajngáa rígi̱ náa mixtiʼkhu xuajin. Xóo eni̱ xá. Nunigajma̱a̱ i̱ʼwáʼ ajngáa mu muyambáá náa i̱ʼwáʼ congregación o náa i̱ʼwáʼ país dí nuthi mixtiʼkhu ajngáa. Rígi̱ naʼni dí xa̱bu̱ maguánú mudxawíín ajngáa dí májánʼ.

10 Xúʼko̱ nigíʼnuu ndxájulú Christine. Ikhaa niʼnigajmaa̱ ajngáa gujaratí gajmíi̱n mbá juwiin a̱ngiu̱lú. Índo̱ ndiʼyoo ndxáʼgú bi̱ nañejunʼ ga̱jma̱a̱ nirajxi̱i̱ náa ajngóo, ndxáʼgú niguanúu tsiánguá, ikhú nirajxi̱ náá numuu dí ikhaa naʼniga̱jma̱a̱ ajngáa gujaratí. Christine nindoo niʼtároʼoo, ikhú ndxáʼgú niʼthí: “Nda̱a̱ i̱mba̱ religión dí naʼthúún xa̱bu̱ mu munigajma̱a̱ i̱mba̱ ajngáa mingíjyúuʼ xóo rígi̱. Mbáa gíʼdoo numuu ajngáa dí xtaʼdáá marata”.

11. Xú káʼnii gándoo muʼniratamijná mu mutaruʼun xa̱bu̱ bi̱ mixtiʼkhu ajngún rá.

11 Gajkhun má dí raʼkháa xúgiáánʼ gándoo majmañulú i̱ʼwáʼ ajngáa. Mú ma̱ndoo muʼtáruʼun xa̱bu̱ bi̱ nuthi i̱ʼwáʼ ajngáa. Xú káʼnii rá. Mbá dí xóo ma̱ndoo mu̱ʼni̱ nindxu̱u̱ dí majmulú ináa ndrígóo Internet jw.org. Ikhí rígá mbaʼa wéñuuʼ video ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ i̱yi̱ʼ itháan dí míi ajngáa, ma̱ngaa rígá itháan dí 100 ajngáa señas. Guʼyáá xóo niʼni mbáa ndxájulú mu majmuu májánʼ ináa ndrígóo Internet ndrígulú. Mbáa ndxájulú nininiiʼ mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ na̱ʼkha̱ náa Micronesia bi̱ naʼthí ajngáa yapés, ndxájulú nisngájmuu video náa ajngóo dí mbiʼyuu Náa numuu rí gíʼmaa muʼnigajmaa Biblia rá. Ikhú a̱ʼgu̱ niʼthí: “¡Tséʼkha̱ manimbo̱ʼ!, nindxu̱u̱ ajngóʼ, naʼthí xó má etha̱ ikhúún”. Nda̱wa̱á niʼthí dí mato̱ʼo̱o̱ náa jw.org mu maguxnuu i̱yi̱ʼ ga̱jma̱a̱ mbaʼyoo video náa ajngóo.

“Pedro niwi̱ji̱” (Hechos 2:14-37)

12. a) Ndiéjunʼ niʼtáriyaʼ profeta Joel dí marigá náa Pentecostés rá. b) Náá numuu dí xa̱bi̱i̱ Jesús bi̱ nikúwíin nákha siglo timbá niguáʼthi̱i̱n dí mambanúu ajngáa rígi̱ rá.

12 Guʼthá dí nirígá xóó, “Pedro niwi̱ji̱” mu maʼthúún mbá xúgíinʼ xa̱bu̱ (Hech. 2:14). Niʼthún dí Dios niʼni milagro mu ikhiin muthi mixtiʼkhu ajngáa, mu xúʼko̱ mambanúu dí niʼtáriyaʼ profeta Joel: “Maxidirámuuʼ espíritu ndrígóʼ náa xúgíinʼ xa̱bu̱” (Joel 2:28). Niguáʼthi̱i̱n má magíʼnuu rígi̱ nákha timbá siglo, numuu dí Jesús niʼthí nákha xóó tséjkha̱a̱ mekhuíí: “Ikhúúnʼ matakáñuu Anu̱ʼ mu maxniála i̱mba̱a̱ bi̱ mambáyala”, ikhaa nindxu̱u̱ espíritu santo (Juan 14:16, 17).

13, 14. Xú káʼnii ajngáa nijmuu Pedro ga̱jma̱a̱ xóo gándoo gúʼyaridáá rá.

13 Pedro niguámbóo niʼthún ga̱jma̱a̱ ajngáa rígi̱: “Xúgiáanʼ ikháanʼ bi̱ kuwáanʼ náa Israel mbu̱ya̱a̱ kaʼwu rí Dios nigíiʼ Jesús xóo Tátá ma̱ngaa Cristo bi̱ ikháanʼ nidujmaa náa ixi̱” (Hech. 2:36). Gajkhun má dí mbaʼin bi̱ kúwá rudxawíín na̱nguá nikúwá ikhú. Mú ga̱jma̱a̱ numuu dí ikhí xuajñún, ikha jngóo mangiin guáʼdáá aʼkhúún. Pedro niʼthún judíos ga̱jma̱a̱ gamajkhu ma̱ngaa dí maʼga̱nú asndu náa a̱jkiu̱ún. Lá nigawúúnʼ dí niʼthún xáʼ. Na̱nguá, ikhaa nindoo dí mata̱nga̱a̱ a̱jkiu̱ún raʼkháa dí mumíníiʼ. Índo̱ nidxawíín ajngáa rígi̱ “ni̱ʼkhu̱ a̱jkiu̱ún”, ikha jngóo nirajxi̱: “Ndiéjunʼ gíʼmaa munixu rá.” Dí Pedro niʼthúún ga̱jma̱a̱ gamajkhu, rúʼko̱ niʼni dí mbaʼin mata̱nga̱a̱ a̱jkiu̱ún (Hech. 2:37).

14 Gu̱ʼni̱ xó má niʼni Pedro, guʼthúún ajngáa dí maʼga̱nú asndu náa a̱jkiu̱ún xa̱bu̱. Índo̱ gúʼtaraʼa xáʼyóoʼ magi̱ʼdu̱lú gajmiún á mu ikhiin nuthi dí tséʼkha̱ náa Biblia. Lá rígá mbá dí mbríguu má nakru̱ʼu̱lú rá. Guʼtamíjnalú ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱, á mu nuniñami̱jna̱, gusngajmáá dí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ gamajkhu. Dí mu̱ʼni̱ xígi̱ kaʼnii maʼni dí mbaʼin xa̱bu̱ maʼndún mudxawíín ajngáa dí na̱jkua̱ kuʼyúlú.

“Mámbáa dí ikháanʼ gíʼmaa dí majngúun iyááʼ” (Hechos 2:38-47)

15. a) Ndiéjunʼ niʼthún judío ga̱jma̱a̱ bi̱ nirtaximi̱jna̱ judío Pedro rá. b) Ga̱jma̱a̱ xú káʼnii niriʼña ikhiin xá. c) Náá numuu dí ikhiin nijngún iyááʼ ikha̱á má mbiʼi dí nidxawíín xá.

15 Mbiʼi dí ndxa̱a̱ Pentecostés Pedro niʼthún judío ga̱jma̱a̱ bi̱ nirtaximi̱jna̱ judío: “Gatanga̱a̱ a̱jkia̱la, ga̱jma̱a̱ mámbáa dí ikháanʼ gíʼmaa dí majngúun iyááʼ” (Hech. 2:38). Rígi̱ niʼni dí mbá 3,000 xa̱bu̱ nijngún iyááʼ náa tanque dí rígá náa Jerusalén. d Lá nitsudiin majngún iyááʼ xáʼ. Lá rígi̱ nandoo gaʼthí dí bi̱ nunigajma̱a̱ Biblia ga̱jma̱a̱ e̱jñún a̱ngiu̱lú gíʼmaa majngún iyááʼ maski ajndu xóó na̱nguá kúwá xawii ráʼ. Na̱nguá, garmáʼáan a̱jkiu̱lú dí bi̱ judío ga̱jma̱a̱ bi̱ nirtaximi̱jna̱ judío, bi̱ nijngún iyááʼ náa Pentecostés, kúwá má náa xuajñuu Jeobá ga̱jma̱a̱ nakru̱ʼu̱u̱n májánʼ dí naʼthí náa Escrituras. Ma̱ngaa nuni̱ má dí nandoo Dios, mbaʼa nuthu ndiyóoʼ magún mitsínguánʼ náa nagumariya̱a̱ʼ ndxa̱a̱ mu mbiʼyamajkuíí Jeobá. I̱ndó ndiyóoʼ makru̱ʼu̱u̱n ndiéjunʼ ñajunʼ dí niʼni Jesús ga̱jma̱a̱ dí nandoo Dios marigá. Índo̱ niguánú nikru̱ʼu̱u̱n rígi̱, nijngún iyááʼ, ikhú nigíʼdi̱i̱ ninindxu̱ún xa̱bi̱i̱ Cristo ga̱jma̱a̱ nini̱ má xúʼko̱ ñajuunʼ Dios.

16. Xú káʼnii ninindxu̱ún a̱ngiu̱lú bi̱ nikúwá nákha siglo timbá rá.

16 Nikujmaa dí Jeobá niʼni tsajkurámíinʼ a̱ngiu̱lú buʼko̱, numuu dí náa texto naʼthí: ‹Xúgíinʼ bi̱ ninimbu̱ún nikúwá mbá kambáxuun, ga̱jma̱a̱ nixnamijná xúgíʼ rí guáʼdáá, nigujua̱a̱ dí guáʼdáá ga̱jma̱a̱ mbañúúnʼ ma̱ngaa niruiʼta̱a̱ dí nigimbóo xóo rí ndayóoʼ mámbáa› (Hech. 2:44, 45). e Májánʼ gáʼni dí mangáánʼ musngajmá ngajua xó má nini̱ ikhiin ga̱jma̱a̱ muxná dí kuaʼdáá.

17. Ndiéjunʼ gáʼyóoʼ muni̱ bi̱ nandún majngún iyááʼ rá.

17 Dí mbiʼi xúgi̱, bi̱ nandún muxnaximi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ majngún iyááʼ ndayóoʼ munimbaníí dí naʼthí náa Ajngá rawuunʼ Dios. Timbá dí ndayóoʼ muni̱ nindxu̱u̱ dí muninuwiinʼ Dios (Juan 17:3). Nda̱wa̱á ndayóoʼ maguáʼdáá fe ga̱jma̱a̱ musngajmá dí gajkhun natanga̱a̱ a̱jkiu̱ún náa dí raʼkhí nini̱ nákha ginii (Hech. 3:19). Ma̱ngaa ndayóoʼ muriʼkhu̱u̱ dí nuni̱ ga̱jma̱a̱ xóo kúwá, mu xúʼko̱ muni̱ dí nanigu̱u̱ʼ Jeobá (Rom. 12:2; Efes. 4:23, 24). Dí iwáá kayuuʼ ndayóoʼ mutajkáan mu muxnaximi̱jna̱ náa Dios ikhú majngún iyááʼ (Mat. 16:24; 1 Ped. 3:21).

18. Ndiéjunʼ lá mitsaan khánáá mbáa bi̱ nijngúun má iyááʼ rá.

18 Ikháán rá. Lá niraxnájximi̱na̱ʼ náa Jeobá ga̱jma̱a̱ nijnguáan má iyááʼ ráʼ. Á mu dí xúʼko̱, Jeobá maxnáaʼ espíritu santo ndrígóo xó má niʼni gajmíi̱n a̱ngiu̱lú bi̱ nikúwá nákha siglo timbá, mu marataráʼa kájxi̱ ajngáa dí májánʼ ga̱jma̱a̱ matani̱ dí nanigu̱u̱ʼ Dios. ¡Ra̱ʼkhá tháán mitsaan dí nakhánulú mu’ni!

d Xígi̱ má nirígá nákha 7 ñajunʼ gu̱nʼ agosto tsiguʼ 1993 náa asamblea internacional ndrígu̱ún Testigos de Jeobá náa Kiev (Ucrania). Mbá 7,402 xa̱bu̱ nijngún iyááʼ, náa mbá majun tanque, ndijyúuʼ mbá 2 hora jma̱a̱ mbá 15 minuto.

e Awan rígi̱ nimbáñún bi̱ niguanún náa Jerusalén mu xúʼko̱ ma̱ndoo majmañún itháán ga̱jma̱a̱ numuu fe ndrígún. A̱ngiu̱lú nixná ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún dí guáʼdáá, raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu política (Hech. 5:1-4).