Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

APÉNDICE

Lá gíʼmaa muʼniriyaʼ ndxa̱a̱ ráʼ.

Lá gíʼmaa muʼniriyaʼ ndxa̱a̱ ráʼ.

NÁA Biblia tséʼthi maguma ndxa̱a̱ rí nuni religión dí ragájkhun o i̱ʼwáʼ ndxa̱a̱ dí rígá mbiʼi xúgi̱ náa mbaʼa xuajen. Mú, náa ni̱ʼkha̱ rá. Á mu nandoo mi̱dxu̱ʼ náa mbá biblioteca, ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ libro rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu ndxa̱a̱ rí najmaʼnuʼ wéñuʼ náa xtaa. Guʼyáá tikhuu xkri̱da.

Pascua. The Encyclopedia Britannica naʼthí: “Náa Nuevo testamento tséʼthi rí gíʼmaa muniriyaaʼ ndxa̱a̱ pascua”. Náa lá nikumu̱u̱ rá. Nikumu̱u̱ náa xa̱bu̱ bi̱ tséni rí nandoo Dios. Mú ikhiin nuthi rí nuniriyaʼ numuu rí nituxi̱i̱ Jesús, xúgíʼ costumbre rí nuni ga̱jma̱a̱ numuu pascua na̱nguá nindxu̱u̱ cristiana.

Tsiguʼ Nuxi̱ʼ. Mixtiʼkhu xú káʼnii eʼniriyaʼ Tsiguʼ Nuxi̱ʼ náa mámbá xuajen mba̱ʼu̱. Guʼyáá náa ni̱ʼkha̱: “Xa̱bu̱ ñajunʼ Julio César bi̱ nixtáa náa Roma niʼgíiʼ timbá mbiʼi ñajunʼ gu̱nʼ enero rí magumariyaʼ Tsiguʼ Nuxi̱ʼ, nákha tsiguʼ 46 rí xóó tséʼkha̱ Cristo. Xa̱bu̱ romanos niniriyaʼ mbiʼi rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu dios Jano, dios ndrígóo xkrugua ga̱jma̱a̱ dios bi̱ nagíʼdu̱u̱ nuxi̱ʼ tsiguʼ. Gu̱nʼ enero [náa latín nagumbiʼyuu Januarius] ni̱ʼkha̱ náa dios Jano, bi̱ nigiʼdoo a̱jma̱ inuu: Mbáa nayexi inuu ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ nayexi náa tsu̱du̱u̱” (The World Book Encyclopedia). Ikha jngó, rí nagumariyaʼ Tsiguʼ Nuxi̱ʼ na̱ʼkha̱ náa xa̱bu̱ bi̱ tséni rí nandoo Dios.

Ndxu̱ún wa̱jinʼ. The Encyclopedia Britannica rí niguma tsiguʼ 1910 naʼthí: “Mbiʼi ndrígu̱ún Wa̱jinʼ [...] mbiʼi rígi̱ nigíiʼ religión Católica Romana mu muniriyaaʼ ndxu̱ún wa̱jinʼ. [...] Tikhun xa̱bu̱ nunimbu̱ún náa ndxa̱a̱ rí najmaʼnuʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numún Wa̱jinʼ, rígi̱ na̱ʼkha̱ náa xa̱bu̱ bi̱ tséni rí nandoo Dios asndu nákha wajyúúʼ. Xa̱bu̱ bi̱ nuñajunʼ xaná, bi̱ kuwa náa mbaʼa xuajen, bi̱ ni̱ndxu̱ún católico, nakumu̱ún rí mbruʼun rí naʼni ndxu̱ún naguwáanʼ náa guʼwún xa̱bu̱ bi̱ nikháñun náa nikuwa nákha ginii ga̱jma̱a̱ naʼphu̱ ganitsu ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ nduya”.

I̱ʼwáʼ ndxa̱a̱. Xáʼngo̱o̱ gúʼthá ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ ndxa̱a̱ rí nagumariyaʼ náa xúgíʼ numbaaʼ. Mú, Jeobá tsíyoo gáʼyoo nimbá ndxa̱a̱ náa nduyamajkhún xa̱bu̱ o náa mbá organización ndrígu̱ún xa̱bu̱ (Jeremías 17:5-7; Hechos 10:25, 26). Ma̱ngaa, imbo̱o̱ rí mambáyaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ á mu Dios nanigu̱ʼ mbá ndxa̱a̱ o na̱nguá, nindxu̱u̱ rí ma̱ta̱ya̱a̱ náa phú nikumu̱u̱ (Isaías 52:11; Revelación [Apocalipsis] 18:4). Consejo ndrígóo Biblia rí na̱ʼkha̱ náa capítulo 16 ndrígóo libro rígi̱ mambáyaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ xóo eʼyoo Dios rí muʼniriyaʼ i̱ʼwáʼ ndxa̱a̱ rí tséʼkha̱ náa religión dí ragájkhun.