Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

APÉNDICE

Mbiʼyuu Dios: Xú káʼnii ejmaa ga̱jma̱a̱ rí eyoo gáʼthi

Mbiʼyuu Dios: Xú káʼnii ejmaa ga̱jma̱a̱ rí eyoo gáʼthi

ATANI mbá rí májánʼ atambáʼtaa Biblia náa Salmo 83:18 (náa i̱ʼwáʼ Biblia na̱ʼkha̱ náa 82:19). Ndiéjunʼ eʼthí náa tsinaʼ chíʼgíʼ rígi̱ rá. Náa Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras naʼthí: “Mu xa̱bu̱ mbuyáá rí ikháánʼ mbiʼyaʼ Jeobá, i̱ndó ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ bi̱ phú Mba̱a̱ náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ”. Náa i̱ʼwáʼ Biblia na̱nguá má xtiʼkhuu wéñuʼ. Mú rígá mbaʼa Biblia rí na̱nguá ejmuu mbiʼyuu Jeobá ga̱jma̱a̱ najmún título xóo “Señor” o “Eterno”. Mú, ndiéjunʼ gíʼmaa maʼthí náa texto rígi̱ rá. Mbá título, o mbiʼyuu Jeobá ráʼ.

Mbiʼyuu Dios rí niguma ga̱jma̱a̱ letra hebreo

Náa texto rígi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí mbiʼyuu Dios. Náa phú ajngáa hebreo rí nigumaraʼmáʼ mbá tapha Biblia na̱ʼkha̱ mbiʼyuu Dios rí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Mbiʼyuu Dios nigumaraʼmáʼ ga̱jma̱a̱ letra hebreo יהוה  (YHWH). Náa ajngá Me̱ʼpha̱a̱ nagumaraʼmáʼ xóo Jeobá. Lá na̱ʼkha̱ mbiʼyuu Dios náa mbóó texto ndrígóo Biblia ráʼ. Na̱nguá, náa ajngáa hebreo rí phú nigumaraʼmáʼ Escrituras na̱ʼkha̱ mbá 7,000 nuthu.

Lá gíʼdoo wéñuʼ numuu mbiʼyuu Dios ráʼ. Gundxaʼwamíjna̱ náa xkri̱da rí niniñuʼ Jesucristo rí xú káʼnii niʼtájkháan. Náa nagi̱ʼdu̱u̱ naʼthí: “Anaʼxoʼ tsan xta mikui, kaʼu gaʼne mbiʼyaʼ” (Mateo 6:9). Nguáthá mbiʼi nda̱wa̱á Jesús niʼtájkháan náa Dios: “Ana, atane mba mbiʼyaʼ”. Ga̱jma̱a̱ Dios niriʼñuu asndu mekhuíí: “Nini mba-maloʼ, manembaloʼ mbuju” (Juan 12:28). Ikha jngó, nakujmaa kaʼwu rí mbiʼyuu Dios gíʼdoo wéñuʼ numuu. Náa numuu rí tikhun xa̱bu̱ bi̱ nurawíi ajngáa na̱nguá eniraʼmáʼ mbiʼyuu Dios náa Biblia ndrígu̱ún ga̱jma̱a̱ ikhí nuniraʼmáʼ xóo título rá.

Rígá a̱jma̱ numuu. Timbá, mbaʼin xa̱bu̱ nuthi dí ragíʼmaa majmuluʼ mbiʼyuu Dios, numuu rí tséʼyáá xú káʼnii egixnuu. Náa ajngá hebreo rí nirígá nákha wajyúúʼ na̱nguá nijmún vocales mu muniraʼmáʼ ajngáa, rí mbiʼi xúgi̱ nimbáa xándoo maʼthí ndiéjunʼ phú nijmaa nákha wajyúúʼ mu magixnuu letra YHWH. Lá ikha jngó ragíʼmaa majmuluʼ mbiʼyuu Dios ráʼ. Nákha wajyúúʼ, mbáa mbiʼyuu Jesús niwáán xóo Yeshúa o xóo Yehoshúa; nimbáa xándoo maʼthí xú káʼnii phú nigixnuu. Mú, rí mbiʼi xúgi̱ xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa xúgíʼ numbaaʼ najmuu mixtiʼkhu enii mbiʼyuu Jesús, xó má ethi o eraxnuu náa mámbá ajngáa. Xa̱bu̱ najmún má xúʼko̱ mbiʼyuu Dios maski ajndu tséyáá xú káʼnii phú nigixnuu nákha timbá siglo. Xúʼko̱ má nindxu̱u̱, á mu ikháánʼ na̱dxu̱ʼ náa i̱mba̱ xuajin, ma̱ta̱ya̱a̱ rí mbiʼyaaʼ nawáán mixtiʼkhu náa eʼwáʼ ajngáa. Ikha jngó, gíʼmaa majmuluʼ má xúʼko̱ mbiʼyuu Dios maski ajndu tséʼyáá xú káʼnii phú nigixnuu o nijuiʼthá nákha ginii. Ikha jngó, maski ajndu tséʼyáá xú káʼnii phú nigixnuu o nijuiʼthá mbiʼyuu Dios nákha ginii, gíʼmaa majmuluʼ má xúʼko̱.

Rí maʼni a̱jma̱ numuu rí xa̱bu̱ nunijngudi̱i̱ mbiʼyuu Dios náa Biblia, nindxu̱u̱ rí ninimbu̱ún xa̱bu̱ judíos nákha wajyúúʼ. Mbaʼin dí ikhiin nuthi dí ragíʼmaa miʼtá mbiʼyuu Dios. Rí nunimbu̱ún rígi̱ nasngájmaa dí raʼkhí nindxaʼwamíjna̱ náa naʼthí: “Ragíʼmaa majmaʼ mbiʼyuu Jeobá Dios mu matani dí ra̱májánʼ, numuu rí Jeobá ma̱ʼkha̱ kayóo castigo náa xa̱bu̱ bi̱ najmuu mbiʼyuu mu maʼni dí ra̱májánʼ” (Éxodo 20:7).Texto rígi̱ naʼthí dí ragíʼmaa majmuluʼ mbiʼyuu Dios xó má eyulú ikháánʼ. Mú, lá naʼthí dí ragíʼmaa majmuluʼ ga̱jma̱a̱ gamajkhu ráʼ. Na̱nguá. Xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ niniraʼmáʼ Escrituras hebreas náa Biblia (“Antiguo Testamento”) ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ bi̱ nikuwa jmbu bi̱ ninimbu̱ún xtángoo rí Dios nixnúún xa̱bu̱ israelitas. Ndiéjunʼ nini ga̱jma̱a̱ mbiʼyuu Dios xa̱bu̱ jmbiin bi̱ niniraʼmáʼ Biblia rá. Ikhiin niniraʼmáʼ má xúʼko̱. Mbá xkri̱da, niniraʼmáʼ náa mbaʼa Salmo rí nini ajmúú xa̱bu̱ bi̱ ndiyamajkuíí Dios. Jeobá asndu niʼthún xa̱bi̱i̱ rí mugríga̱a̱ mbiʼyuu, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ nini rí jmbu ninimbu̱u̱n (Joel 2:32; Hechos 2:21). Ikha jngó, ikháanʼ bi̱ ni̱ndxu̱xu̱ʼ cristiano rí mbiʼi xúgi̱ najmuxuʼ ga̱jma̱a̱ gamajkhu mbiʼyuu Dios, xó má niʼni Jesús (Juan 17:26).

Raʼkhí nindxu̱u̱ rí eni xa̱bu̱ bi̱ nurawíi ajngáa índo̱ nuriʼkuriyaʼ mbiʼyuu Dios mu ikhí gúniraʼmáʼ título. Nuni makujmaa rí Dios xtáa mitsínguánʼ wéñuʼ rí ikhaa nda̱wa̱a̱. Mú náa Biblia naʼthúún xúgínʼ xa̱bu̱ rí mugíiʼ “mambaxúún májánʼ wéñuʼ gajmiún Jeobá” (Salmo 25:14). Atatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa bi̱ phú nambáxa̱ʼ ga̱jma̱ʼ. Á mu rí ikháánʼ tsítayáá xú káʼnii mbiʼyuu, lá mambaxáʼ májánʼ wéñuʼ ga̱jma̱ʼ xáʼ. Xúʼko̱ má kaʼnii rígá ga̱jma̱a̱ numuu Dios ma̱ngaa. Xú káʼnii gándoo mambaxúlúʼ májánʼ wéñuʼ gajmiúlú Jeobá á mu tséʼyáá xú káʼnii mbiʼyuu ikhaa xá. Xa̱bu̱ bi̱ tséjmuu mbiʼyuu Dios tséjkha̱nú maninuʼ ndiéjunʼ rí eyoo gáʼthi mbiʼyuu. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthi mbiʼyuu Dios rá.

Dios niʼthúu̱n Moisés ndiéjunʼ eyoo gáʼthi mbiʼyuu. Índo̱ Moisés niraxi xú káʼnii mbiʼyuu, Jeobá niʼthúu̱n: “Ikhúúnʼ maʼga̱nú mani̱ndxu̱ʼ xó má eyoo ikhúúnʼ” (Éxodo 3:14). Ikha jngó, Jeobá maʼga̱nú mani̱ndxu̱u̱ xúgíʼ rí gáʼyoo mu manimbánuu rí eyoo maʼni. Ma̱ngaa Dios ma̱ndoo maʼni xó má eyoo ikhaa ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí niʼni mu maʼni dí ikhaa nandoo.

Atatsaʼwáminaʼ rí ikháánʼ ma̱ndoo manindxa̱ʼ asndu tsáa má eyaʼ. Xú káʼnii gándoo gátambáñun bi̱ nambáxa̱ʼ májánʼ gajmiáanʼ rá. Á mu mbáa naʼniu wéñuʼ nandii, mbáa ikháánʼ ma̱ndoo manindxa̱ʼ mbáa médico bi̱ najmañuu wéñuʼ maʼni thanuu. Á mu mbáa nandáti̱go̱o̱ mba̱a̱ wéñuʼ mbújkha̱a̱, ikháánʼ ma̱ndoo mi̱dxu̱ʼnú manindxa̱ʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ magiʼdoo wéñuʼ ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ ma̱ndoo matambáyii. Xó má ikháanʼlu, xándoo muʼni xúgíʼ rí eyulú. Mú índo̱ gídxúʼ ratanigajmaa Biblia, ikháánʼ mi̱dxu̱ʼnú ma̱ta̱ya̱a̱ rí Jeobá nandoo naʼni mbá xúgíʼ rí ndayóoʼ mu maʼnimbánuu rí eyoo. Ga̱jma̱a̱ naniguʼ majmuu tsiakii ndrígóo náa xa̱bu̱ bi̱ nandún kuyáá (2 Crónicas 16:9). Bi̱ tséyáá xú káʼnii mbiʼyuu Dios tseguanu muniʼnuʼ xú káʼnii phú xa̱bu̱ nindxu̱u̱ Jeobá.

Nakujmaa kaʼwu rí mbiʼyuu Dios gíʼmaa ma̱ʼkha̱ náa Biblia. Índo̱ nduʼyáá rí eyoo gáʼthi mbiʼyuu Jeobá ga̱jma̱a̱ á mu najmulú mbiʼyuu mu mbuʼyamajkuíí Anu̱lú bi̱ xtáa Mekhuíí, rígi̱ maʼni rí xáʼniulu mingíjyúuʼ mu̱ʼgua̱ kanuu náa ikhaa. *

^ párr. 3 Á mu nandaʼ ma̱ta̱ya̱a̱ itháan ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu Dios, rí eyoo gáʼthi ga̱jma̱a̱ ndíjkha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu majmuluʼ índo̱ guʼyamajkuíí, ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ náa folleto El nombre divino que durará para siempre. Ma̱ngaa, atayáá náa ináa 1 asndu 5 ndrígóo folleto Mambáyulúʼ muʼnigajmaa Ajngá rawunʼ Dios. Nájma̱ folleto rígi̱ nini bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá.