Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 32

Guguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ náa bi̱ Niʼniáánʼlú

Guguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ náa bi̱ Niʼniáánʼlú

“Fe nindxu̱u̱ [...] rí gajkhun rígá ma̱ngaa nduʼyáá ndiéjunʼ nindxu̱u̱ maski ajndu tsékujmaa” (HEB. 11:1).

AJMÚÚ 11 Rí niguma naʼni mba̱a̱ Jeobá

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Ndiéjuunʼ tayáá ikháán ga̱jma̱a̱ numuu bi̱ niʼniáánʼlú rá.

LÁ NI̱JKHA̱ rajaan ikháán náa mbá guʼwíin bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá rá. Á mu rí xúʼko̱ mbáa nijmañaaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá asndu nákha chíʼgíínʼ má, ga̱jma̱a̱ nijmañaaʼ rí ikhaa nindxu̱u̱ bi̱ Niʼniáánʼlú, rí ikhaa gíʼdoo mbaʼa cualidad dí mitsaanʼ wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ nandoo rí xúgíinʼ xa̱bu̱ makuwá náa mbá Ku̱ba̱ʼ mitsaanʼ (Gén. 1:1; Hech. 17:24-27).

2. Ndiéjuunʼ ethi xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numún bi̱ guáʼdáá fe náa bi̱ Niʼniáánʼ rá.

2 Rí mbiʼi xúgi̱ mbaʼin xa̱bu̱ nunimbún rí nda̱wa̱a̱ Dios ma̱ngaa dí raʼkháa ikhaa niʼniwíi xúgíʼ dí rígá. Ikhiin nakumu̱ún rí nda̱wa̱a̱ tsáa niʼniáánʼlú ga̱jma̱a̱ rí mañu mañúú ni̱jkha̱ rakúwi̱i̱n bi̱ nduya bi̱ “chíjkiinʼ” asndu bi̱ itháán mbaʼwu̱u̱n. Mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ nakumu̱ún xúgi̱ kaʼnii ni̱ndxu̱ún bi̱ niʼnigajmaa mbá escuela rí mitsídaanʼ. Mbáa asndu ma̱ndoo muthi rí ciencia nasngájma rí Biblia naʼthí rí minduwaʼ ga̱jma̱a̱ rí i̱ndó bi̱ tséyáá ga̱jma̱a̱ bi̱ tséjmañún ma̱ndoo muguaʼdáá fe náa bi̱ Niʼniáánʼlú.

3. Náá numuu rí mámbáa dí ikháánʼlu gíʼmaa magiʼdoo mbá fe gújkhúʼ rá.

3 Ndiéjuunʼ gándoo maʼñulú rí xóo nuthi tikhun xa̱bu̱ bi̱ najmañún rá. Lá ma̱ndoo maʼni a̱jma̱ a̱jkiu̱lú rí Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ Niʼniwáánʼlú ráʼ. Mbáa xúʼko̱ o mbáa na̱nguá. Mu mámbáa dí ikháánʼ nduʼyáá náá numuu rí nuʼnimbulúʼ rúʼko̱. Lá nuʼnimbulúʼ numuu rí rúʼko̱ niʼthúlu xáʼ. O ga̱jma̱a̱ numuu dí ikháánʼ niriyaʼ mbiʼi mu munigajmaa ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ che̱ʼ. (1 Cor. 3:12-15.) Tséʼniuu má nguáthá mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ kuwáánʼ ru̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá, xúgiáanʼ gíʼmaa muʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú. Á mu nu̱ʼni̱ xúʼko̱ xúniʼñámíjná maguma nduwáánʼ ga̱jma̱a̱ “ku̱ma̱ ndrígu̱ún xa̱bu̱ bi̱ minduwiinʼ bi̱ nuthi rí Biblia naʼsngáa rí minduwaʼ” (Col. 2:8; Heb. 11:6). Mu maʼngulú mu̱ʼni̱ rígi̱, náa artículo mbuʼyáá náá numuu rí mbaʼin xa̱bu̱ na̱nguá guáʼdáá fe náa bi̱ Niʼniáánʼlú, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gándoo mu̱ʼni̱ mu maguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ náa Jeobá, ma̱ngaa mbuʼyáá xú káʼnii gándoo mu̱ʼni̱ mu muguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ má xúʼko̱.

NÁÁ NUMUU RÍ MBAʼIN XA̱BU̱ NA̱NGUÁ GUÁʼDÁÁ FE NÁA BI̱ NIʼNIÁÁNʼ RÁ.

4. Xó má eʼthí náa Hebreos 11:1, náá e̱ʼkha̱ fe rí gajkhun rá.

4 Tikhun xa̱bu̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí fe nandoo gáʼthúu̱n rí matanimbaaʼ náa mbá rí tsétayáá. Mú náa Biblia naʼthí dí rúʼko̱ na̱nguá nindxu̱u̱ fe (atraxnuu Hebreos 11:1). * Ikhí naʼthí rí fe nindxu̱u̱ mbá rí gajkhun rí tsékujmaa, xóo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús ma̱ngaa Xa̱bu̱ ñajunʼ ndrígóo bi̱ xtáa mekhuíí, na̱nguá xóo mbuʼñún mú ndu’yáá gajkhun rí kúwá (Heb. 11:3). Mbáa científico bi̱ nijkhanú ninindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jeobá naʼthí: “Xa̱bi̱i̱ Jeobá guáʼdáá mbá numuu rí ikhiin nunimbu̱ún, ga̱jma̱a̱ tséthá numáá ciencia”.

5. Náá numuu rí mbaʼin xa̱bu̱ tsénimbu̱ún rí Dios niʼniwíin xúgíinʼ bi̱ nduya rá.

5 Á mu rígá dí nasngájma rí xtáa mbáa bi̱ Niʼniwíi, náá numuu rí mbaʼin xa̱bu̱ tsénimbu̱ún rí Dios niʼniwíin xúgíinʼ bi̱ nduya rá. Numuu rí mbaʼin na̱nguá enigajmaa̱ ni má na̱nguá eyáʼ mu mbuyáá rí gajkhun nindxu̱u̱. Robert bi̱ xúgi̱ nindxu̱u̱ ndxájulú naʼthí: “Numuu rí náa escuela nimbá miʼtsú tséti ga̱jma̱a̱ numuu rí nigumawíi, ikha jngóo nindxa̱ʼwa̱mínáʼ dí ragájkhun nindxu̱u̱. Asndu índo̱ nigúʼdoo 22 tsiguʼ nitamíjná gajmíʼ xa̱bi̱i̱ Jeobá, ikhiin nisngájmuʼ ga̱jma̱a̱ Biblia náa naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rí nigumawíi”. * (Atayáá kúgumaʼá “ Mbá ajngáa rí gíʼdoo numuu dí na̱jkha̱ inún xabuanii.”)

6. Náá numuu rí xa̱bu̱ tsénimbu̱ún rí xtáa mbáa bi̱ Niʼniáánʼ rá.

6 Mbaʼin xa̱bu̱ nunigaʼduunʼ rí xtáa mbáa bi̱ Niʼniwíi, nuthi rí i̱ndó munimbu̱ún náa rí nduyáá ga̱jma̱a̱ idún. Mú rí phú gajkhun nindxu̱u̱ dí nunimbu̱ún náa mbá rí tséyáá. Mbá xkri̱da nindxu̱u̱ giñánʼ rí xándoo mbuyáá ga̱jma̱a̱ idún, mú gajkhun rígá. Fe rí naʼthí náa Biblia nasngájma “rí gajkhun rígá maski ajndu tsékujmaa” (Heb. 11:1). Gajkhun má rí ndayóoʼ muriʼyáʼ mbiʼi ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígúlú mu mbuʼyáá májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, mbaʼin xa̱bu̱ na̱nguá eni̱ rígi̱ ikha jngóo nuthi rí Dios na̱nguá xtáa.

7. Náá numuu dí raʼkháa xúgíinʼ nunigaʼduunʼ rí muniʼniiʼ Dios maski asndu nigún mitsídánʼ escuela xá.

7 Nda̱wa̱á rí ndiyáʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rígi̱, mbaʼin científicos niguánu ndiyáá gajkhun rí Dios niʼni xúgíʼ numbaaʼ. * Xó má Robert bi̱ niʼthá náa kutriga̱ 5, tikhun na̱nguá enimbu̱ún dí xtáa mbáa bi̱ Niʼniáánʼ numuu rí náa escuela na̱nguá esngúún ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱. Mú mbaʼin científicos naguánu nuniʼniiʼ ga̱jma̱a̱ nandún kuyáá Jeobá. Xó má nini̱ ikhiin mámbáa dí ikháánʼlú gíʼmaa maʼni gújkhúʼ fe ndrígóo náa Dios, tséʼniuu asndu xkáʼnii má escuela ni̱jkua̱lú o xóo nijuiʼsngúlú.

RÍ MA̱NDOO MU̱ʼNI̱ MU MAGUAʼDÁÁ MBÁ FE GÚJKHÚʼ NÁA BI̱ NIʼNIÁÁNʼ

8, 9. a) Ndiéjuunʼ graxe̱ gúriʼña̱a̱ xúgi̱ rá. b) Xú káʼnii gámbáyulú rí muyejxi̱i̱ tsumáá wéñuuʼ rí nigumawíi rá.

8 Xú káʼnii gúʼni gujkhuʼ fe ndrígúlú náa bi̱ niʼniáánʼ rá. Guʼyáá mbá a̱jkhu̱ enii.

9 Guyejxi̱i̱ májánʼ rí nigumawíi. Á mu nuyejxu̱u̱n májánʼ xujkhúʼ, xóo plantas ga̱jma̱a̱ a̱ʼgua̱a̱n rúʼko̱ gáʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú náa bi̱ Niʼniáánʼ (Sal. 19:1; Is. 40:26). Á mu nuyejxi̱i̱ tsumáá wéñuuʼ rígi̱, rúʼko̱ gáʼni rí makuwáánʼ gajkhun rí Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ Niʼniwíi xúgíʼ. Náa i̱yu̱lúʼ mbaʼa nuthu na̱ʼkha̱ raʼthí ga̱jma̱a̱ numuu dí xóo nigumawíi, maski asndu naʼni mingíjyúuʼ makru̱ʼu̱lú mu gúʼni mbá tsiakii mu muraxnuu ga̱jma̱a̱ guʼyáá dí esngúlú, ma̱ngaa ma̱ndoo muxkamaa video rí mitsaanʼ wéñuuʼ rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rí nigumawíi, rí ninújngoo náa asambleas dí ajtsú mbiʼi dí rígá náa sitio ndrígóo Internet jw.org.

10. Atagíʼ mbá xkri̱da náa nasngájma rí xtáa mbá bi̱ Niʼniwíi (Romanos 1:20).

10 Índo̱ gúʼyáá tsumáá wéñuuʼ rí nigumawíi, guʼyáá ndiéjunʼ rí phú eyoo maʼsngulúʼ bi̱ Niʼniáánʼ (atraxnuu Romanos 1:20). * Mbá xkri̱da, a̱jkha̱ʼ naʼni mambiʼi ga̱jma̱a̱ naʼni mijkha mu xúʼko̱ ma̱ndoo marigá vida náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, mú índo̱ agiuuʼ a̱jkha̱ʼ nadaʼ gakhi̱i̱ wéñuuʼ ma̱ndoo maʼni gawúnlú. Ndiéjunʼ eñewu̱nlú náa agiuuʼ a̱jkha̱ʼ rí gakhi̱i̱ wéñuuʼ rúʼko̱ rá. Rígá mbá gas dí nagumbiʼyuu ozono rí narugoo mbá xúgíʼ Ku̱ba̱ʼ mu xúʼko̱ xáʼni gawúnlú agiuuʼ a̱jkha̱ʼ rí gakhi̱i̱ wéñuʼ. Índo̱ agiuuʼ a̱jkha̱ʼ naʼni itháan gakhi̱i̱ ozono naʼni itháán mba̱a̱ mu xúʼko̱ ma̱ndoo mañewulú. Xúgíʼ rígi̱ nasngájma rí xtáa mbáa bi̱ Niʼniwíi bi̱ najmañún wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ májánʼ wéñuuʼ a̱jkiu̱u̱n.

11. Náá gándoo muxkamaa rí mambáyulú maʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú rá. (Atayáá kúgumaʼá “ Dí mambáyulú maʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú.”)

11 Ikháán ma̱ndoo mataxkamaa rí nigumawíi mu xúʼko̱ maʼni itháán gújkhúʼ fe ndrígáaʼ náa Ikha rí munigajmaa xa̱bi̱i̱ Jeobá ma̱ngaa náa jw.org. Ma̱ndoo muguáʼdi̱i̱ muraxnuu artículo ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá video ma̱jkha̱ʼ rí na̱ʼkha̱ náa sección “Lá xtáa tsáa ni’ni rá’.” Ikhí naʼthí májánʼ xú káʼnii ni̱ndxu̱ún xujkhúʼ ga̱jma̱a̱ plantas ma̱ngaa naʼthí xkridún científicos bi̱ nugíʼ muniwíi xóo kiaxu̱u̱ dí rígá.

12. Ndiéjunʼ gáʼyóoʼ mundxaʼwamíjna̱ índo̱ nuʼnigajmaa Biblia rá.

12 Guʼnigajmaa Biblia. Ndxájulú bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa kutriga̱ 4, nákha ginii ikhaa na̱nguá nigiʼdoo fe náa bi̱ Niʼniwíi, mú nda̱wa̱á niriʼkhu̱u̱ xóo endxa̱ʼwáminaʼ. Ikhaa naʼthí: “Raʼkháa i̱ndó rí manigajmaa ciencia nimbáyuʼ magúʼdoo fe ma̱ngaa rí manigajmaa tsumáá wéñuuʼ Biblia”. Maski asndu gídáʼ májánʼ edxu̱lú dí naʼsngáa náa Biblia mú gíʼmaa munigajmaa má xúʼko̱ mu maʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú náa bi̱ Niʼniáánʼ (Jos. 1:8; Sal. 119:97). Atatsaʼwáminaʼ xúgíʼ dí nijuiʼtáriyaʼ náa Biblia, xú káʼnii nijkhanú nimbánuu, maski asndu mixtiʼkhuin bi̱ niʼnirámáʼ mu mbóó xóo nindxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱ún. Índo̱ nduʼyáá rí bi̱ Niʼniáánʼ najmañuu ga̱jma̱a̱ nindxu̱u̱ májáanʼ a̱jkiu̱u̱n ma̱ngaa rí ikhaa Ajngóo dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia nambáyulú mu maʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú (2 Tim. 3:14; 2 Ped. 1:21). *

13. Arathá mbá xkri̱da náa nasngájma ku̱ma̱ ndrígóo Dios.

13 Índo̱ nuʼnigajmaa Ajngáa rawuunʼ Dios, gundxaʼwamíjna̱ xú káʼnii gámbáyulú consejos rí na̱ʼkha̱ ikhí. Mbá xkri̱da, asndu na̱ʼkhá ginii náa Biblia nijuiʼthá rí maʼndulú kuyáá wéñuuʼ mbújkha̱a̱ “naʼni dí marigá wéñuuʼ xkujndu ga̱jma̱a̱ ga̱ʼkhu̱” (1 Tim. 6:9, 10; Prov. 28:20; Mat. 6:24). Lá ma̱ndoo mambáyulú ikha ndrígóo Biblia dí mbiʼi xúgíʼ ráʼ. Guʼyáá rí naʼthí mbá libro dí mbiʼyuu Xú káʼnii gakúwíin xa̱bu̱ rí mbiʼi xúgíʼ, ikhí naʼthí: “Bi̱ nduyáʼ muguaʼdáá wéñuuʼ na̱nguá kúwá gagi ga̱jma̱a̱ naxmiéjuunʼ wéñuuʼ, xúʼko̱ má xa̱bu̱ bi̱ maski ajndu i̱ndó nandxa̱ʼwáminaʼ rí magiʼdoo mbújkha̱a̱ na̱nguá xtáa májánʼ ga̱jma̱a̱ ikhaa itháán gíʼdoo nandii”. Rígi̱ nasngájma kaʼwu dí Biblia nayambáá. Lá na̱ʼkha̱ náa edxa̱a̱ʼ i̱ʼwáʼ ikha ndrígóo Biblia rí ikháán nimbáyaaʼ ráʼ. Á mu nduʼyamajkuíí consejo ndrígóo Biblia itháán gákumulú kuʼyáá ku̱ma̱ ndrígóo Anu̱lú bi̱ Niʼniáánʼ, rúʼko̱ gáʼni rí makuwáánʼ gagi (Sant. 1:5; Is. 48:17, 18).

14. Ndiéjuunʼ ejmañulú ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá índo̱ nunigajmaa Biblia rá.

14 Guʼnigajmaa ga̱jma̱a̱ mbá numuu májánʼ: Rí muniʼniiʼ itháán májánʼ Jeobá (Juan 17:3). Índo̱ najkhualú ruʼnigajmaa itháan gúʼyáá cualidad rí gíʼdoo Jeobá, ikha̱á má cualidad rí nakujmaa náa rí niʼniwíi. Índo̱ nuniʼníiʼ májánʼ Jeobá naʼni mbuʼyáá rí gajkhun xtáa (Éx. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9). Ga̱jma̱a̱ índo̱ nuniʼníiʼ itháán, naʼni dí mambáxulu májánʼ gajmiúlú, maguáʼdáá itháán fe náa ikhaa ga̱jma̱a̱ maʼndulú kuʼyáá itháan.

15. Xú káʼnii gámbáyulú rí muʼthúún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu fe rí kuaʼdáá rá.

15 Guʼthúún eʼwíinʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu Dios, rúʼko̱ gáʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú. Ndiéjuunʼ gúʼni á mu mbáa narajxulú ga̱jma̱a̱ numuu Dios náa nutaraʼa mbá rí ikháánʼ tséʼyáálú xóo muriʼña̱a̱ rá. Guʼyáʼ náa i̱yu̱lúʼ náa nariʼña̱a̱ ga̱jma̱a̱ Biblia graxe̱ rúʼko̱, nda̱wa̱á gajmulú mu muʼtáán xa̱bu̱ (1 Ped. 3:15). Ma̱ngaa guʼtháán mbáa ndxájulú bi̱ gíʼdoo experiencia mu mambáyulú. Tséʼniuu á mu xa̱bu̱ naʼnimbo̱o̱ o tséʼnimbo̱o̱ rí naʼthí náa Biblia, mú rí mbuʼyáʼ ga̱jma̱a̱ numuu tema rúʼko̱ mambáyulú má ikháanʼ ga̱jma̱a̱ fe ndrígúlú maʼni itháan gújkhúʼ. Ma̱ngaa rígi̱ mambáyulú mu xáguma nduwáánʼ náa xa̱bu̱ bi̱ nuthi rí nda̱wa̱a̱ tsáa Niʼniáánʼlú.

GUGUAʼDÁÁ MBÁ FE GÚJKHÚʼ MÁ XÚʼKO̱

16. Ndiéjunʼ gúgiʼníí á mu tseñaʼwa̱a̱n o tséʼni mba̱a̱ fe ndrígúlú rá.

16 Tséʼniuu má nguáthá mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ kuwáánʼ ru̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá gíʼmaa muñeʼwa̱a̱n ga̱jma̱a̱ mu̱ʼni̱ itháán gújkhúʼ fe ndrígúlú. Náá numuu rá. Á mu tséʼni, fe ndrígúlú maʼga randáti̱ga̱a̱. Garmáʼáan a̱jkiu̱lú rí niguaʼdáá fe náa mbá dí marigá nda̱wa̱á rí ikháánʼ xándoo mbuʼyáá ga̱jma̱a̱ idulú xúgi̱. Xó má eʼyáá rí mbá dí tséyáá ga̱jma̱a̱ idulú xájyúuʼ má embumulú. Pablo niʼthí rí índo̱ na̱nguá kuaʼdáá fe nindxu̱u̱ “aʼkhá dí ra̱mingíjyúuʼ maʼnijngawáanʼ” (Heb. 12:1). Ndiéjunʼ gándoo mu̱ʼni̱ mu muguaʼdáá má xúʼko̱ fe rá. (2 Tes. 1:3.)

17. Ndiéjunʼ mambáyulú mu muguaʼdáá má xúʼko̱ fe rá.

17 Timbá, gunda̱ʼa̱a̱ tsetsíí mbiʼi Jeobá rí maxnúlú espíritu santo ndrígóo. Náá numuu rá. Numuu rí espíritu santo nambáyulú muguaʼdáá fe (Gál. 5:22, 23). Á mu na̱nguá embáyulú espíritu santo xándoo muñeʼwa̱a̱n ni má xándoo mu̱ʼni̱ itháan mba̱a̱ fe ndrígúlú náa bi̱ Niʼniáánʼ. Gunda̱ʼa̱a̱ má xúʼko̱ espíritu santo ndrígóo Jeobá ga̱jma̱a̱ ikhaa maxnúlú (Luc. 11:13). Ma̱ndoo muʼthán: “Araxnúʼ itháan fe” (Luc. 17:5).

18. Xó má eʼthí náa Salmo 1:2, 3 ndiéjunʼ rí gíʼdoo numuu kuaʼdáálu rá.

18 Ma̱ngaa guʼnigajmaa xúgíʼ mbiʼi Ajngá rawunʼ Dios (atraxnuu Salmo 1:2, 3). * Nákha nigumaraʼmáʼ Salmo nguéjmi̱i̱n israelitas niguáʼdáá Xtángoo ndrígóo Dios, mú reyes ga̱jma̱a̱ ndxajkuun ma̱ndoo muguaʼdáá má xúʼko̱ Xtángoo ndrígóo Dios. Mámbá índo̱ naʼni juwan tsiguʼ “xúgíinʼ xa̱bekha, gu̱ʼu̱, e̱ji̱n ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ naguwaáʼ” bi̱ kúwá náa Israel ndaʼyóoʼ rí magimbíin mu mudxawíín Xtángoo ndrígóo Dios (Deut. 31:10-12). Ga̱jma̱a̱ mbiʼi rí nixtáa Jesús káaʼ nguáthi̱i̱n xa̱bu̱ ma̱ndoo maguáʼdáá rollo ndrígóo Escrituras, ikhiin ni̱ndxu̱ún bi̱ kúwá náa sinagogas. Mú rí mbiʼi xúgi̱ xúgiáánʼ kuaʼdáálu Biblia rí kañiʼ o rí ta̱pha̱. Xú káʼnii gándoo gusngajmá rí nangajulú rí kuaʼdáá Biblia rá.

19. Ndiéjuunʼ gáʼyóoʼ mu̱ʼni̱ mu muguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ má xúʼko̱ rá.

19 Ma̱ndoo musngajma rí nduʼyamajkuíí Biblia índo̱ nuraxnuu tsétsí mbiʼi. Gíʼmaa muríyaʼ mbiʼi mu muraxnuu Biblia ga̱jma̱a̱ muʼnigajmaa, raʼkháa dí i̱ndó munigajmaa índo̱ naguapháánʼ. Á mu kuaʼdáá mbá awan rí xóo muʼnigajmaa rúʼko̱ gámbáyulú muguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ má xúʼko̱.

20. Ndiéjunʼ rí gíʼmaa mu̱ʼni̱ rá.

20 Mixtiʼkuáánʼ ni̱ndxu̱lú ikháánʼ ki xóo xa̱bu̱ “bi̱ nduyáá ga̱jma̱a̱ bi̱ nakru̱ʼu̱u̱n” bi̱ kúwá náa numbaaʼ rígi̱, ikháánʼ guaʼdáá mbá fe gújkhúʼ ga̱jma̱a̱ numuu Ajngá rawunʼ Dios (Mat. 11:25, 26). Rí nunigajmaa Biblia nambáyulú mu mbuʼyáá náá numuu rí náa numbaaʼ na̱jkha̱ raʼni itháan xkawiʼ ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gaʼni Jeobá mu maʼni májáanʼ xúgíʼ rígi̱. Gu̱ʼni̱ asndu xó má eʼngo̱o̱ mu maʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú ga̱jma̱a̱ gumbaʼñúún xa̱bu̱ mu muguaʼdáá fe náa bi̱ Niʼniáanʼ (1 Tim. 2:3, 4). Guguaʼthi̱i̱n má xúʼko̱ rí maʼga̱nú mbiʼi rí xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ mbuyamajkuíí Jeobá ga̱jma̱a̱ muthi ajngáa rí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Apocalipsis 4:11: “Jeobá, Dios ndrígúxu̱, mínaʼ ikháán kaʼyaaʼ rí matrigú gloria, [...] numuu rí ikháán nitani̱ xúgíʼ dí rígá”.

AJMÚÚ 2 Ikháán mbiʼyaaʼ Jeobá

^ párr. 5 Náa Biblia nasngájma kaʼwu rí Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ niʼni xúgíʼ dí rígá. Mú mbaʼin xa̱bu̱ na̱nguá enimbu̱ún, ikhiin nuthi rí nda̱wa̱a̱ tsáa niʼniáanʼlú. Mu rúʼko̱ xáʼni a̱jma̱ a̱jkiu̱lú, gíʼmaa mu̱ʼni̱ asndu xkáʼníí má mu maʼni gújkhúʼ fe ndrígúlú náa Dios ga̱jma̱a̱ náa Biblia. Artículo rígi̱ mambáyulú mbuʼyáá xú káʼnii gándoo mu̱ʼni̱.

^ párr. 4 Hebreos 11:1: “Fe nindxu̱u̱ rí xátani a̱jma̱ a̱jkia̱a̱nʼ rí gajkhun mambanúu rí xtaʼti̱i̱n, rí ma̱ta̱ya̱a̱ gajkhun dí rígá rí tsékujmaa.”

^ párr. 5 Náa mbaʼa escuelas, maestros na̱nguá ethúún e̱ji̱n ga̱jma̱a̱ numuu Dios dí ikhaa niʼniwíi xúgíʼ dí rígá. Nakumu̱ún rí á mu nuni̱ rígi̱, mani̱ndxu̱u̱ xóo mutsudi̱i̱n e̱ji̱n munimbu̱ún kuyáá Dios.

^ párr. 7 Náa jw.org ma̱ndoo mataxkamaa rí nuthi tikhuun bi̱ najmañún bi̱ guáʼdáá fe náa rí nigumawíi. (Náa jw.org, ayuʼ náa BIBLIOTECA>MBAʼA VIDEO>ENTREVISTAS GA̱JMA̱A̱ EXPERIENCIAS>RI NUTHI XÓO NIKUMU̱U̱ VIDA.)

^ párr. 10 Romanos 1:20: “Maski má ikháánʼ nda̱a̱ xóo mbuʼyáá xóo nindxu̱u̱ Dios, mú nakujmaa kaʼwu xóo nindxu̱u̱ ikhaa asndu nákha niguma numbaaʼ, ma̱ndoo mbuʼyáá xóo nindxu̱u̱ ikhaa á mu nduʼyáá májánʼ xúgíʼ rí niʼni, xúgíʼ rígi̱ nasngájma rí ikhaa gíʼdoo tsiakii rí tsétumuu ga̱jma̱a̱ rí ikhaa nindxu̱u̱ Dios. Nimbáa xándoo maʼthí: Tséyóo.”

^ párr. 12 Atayáá artículo “Lá nambánii Biblia ga̱jma̱a̱ ciencia ráʼ.¡Awaxunʼ! Febrero tsiguʼ 2011 ma̱ngaa artículo “Rí Jeobá naʼthí tsiakii nambánuu”, Bi̱ Nayejngoo 1 ñajunʼ gu̱nʼ enero tsiguʼ 2008.

^ párr. 18 Salmo 1: 2, 3: “Ikhaa nanigu̱u̱ʼ maʼni xó má eʼthí náa xtángoo ndrígóo Jeobá, ga̱jma̱a̱ mbiʼí mbruʼun nandxaʼwáminaʼ rí niguxnuu. Ga̱jma̱a̱ maʼga̱nú mani̱ndxu̱u̱ xóo mbóo ixi̱ rí wíji̱ náa rawunʼ iyaʼ, naxná xndúu índo̱ na̱jkha̱nú mbiʼi rí maxná ga̱jma̱a̱ inúu tsejndoʼ, ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí gáʼni magajnúu májánʼ.”