Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 43

Jeobá naxná ikha náa xuajñuu

Jeobá naxná ikha náa xuajñuu

“‹Majmuʼ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóʼ, raʼkháa ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígu̱ún xa̱bu̱›. Eʼthí Jeobá bi̱ kaʼyoo maʼtáñajunʼ xúgíʼ” (ZAC. 4:6).

AJMÚÚ 40 Tsáa tayamajkuíí rá.

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Ndiéjunʼ gíʼmaa muni má xúʼko̱ bi̱ nijngún iyááʼ rá.

NIJNGUÁANʼ má iyááʼ ikháán ráʼ. Á mu xúʼko̱ nitasngájma náa inún xúgínʼ dí xtaʼdáá fe náa Jeobá ga̱jma̱a̱ rí nandaaʼ matani ñajuunʼ gajmiáanʼ bi̱ kúwá náa xuajñuu. * Mú fe ndrígáʼ gíʼmaa maʼga̱ ra̱ja̱a̱ má xúʼko̱. Ma̱ngaa gíʼmaa ma̱ta̱ya̱a̱ gajkhun rí Jeobá najmuu xuajñuu mu maxnúlú ikha rí mbiʼi xúgi̱.

2, 3. Ndiéjunʼ dí nagájnuriyoʼ rí xóo nindxu̱u̱ Jeobá náa xuajñuu rá.

2 Rí mbiʼi xúgi̱, xóo Jeobá naxná ikha náa xuajñuu nasngájma xóo nindxu̱u̱, ndiéjunʼ eyoo maʼni ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ endxa̱ʼóo edxu̱u̱. Guʼyáá ajtsú rí nagájnuriyooʼ rí xóo nindxu̱u̱ Jeobá náa xuajñuu.

3 Timbá, “Dios tsiraʼwíin xa̱bu̱” (Hech. 10:34). Rí nandoo kaʼyulú Dios niʼni rí nixnáxi̱i̱ A̱ʼdióo makhañúu ga̱jma̱á numulú “mu maʼtsiwáanʼ xúgiáanʼ” (1 Tim. 2:6; Juan 3:16). Jeobá najmiuu bi̱ kúwá náa xuajñuu mutaraʼa ajngáa rí májánʼ mu xúʼko̱ mangiin ma̱ndoo maguma káwíin. Raga̱jma̱, Jeobá naniguuʼ marigá májánʼ awan ga̱jma̱a̱ marigá dí tsímáá (1 Cor. 14:33, 40). Ikha jngó, xa̱bi̱i̱ nunimijna marigá awan ga̱jma̱a̱ tsímáá náa xuajñuu. Ragajtsú, Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ “Naʼsngáaʼ itháan májánʼ” (Is. 30:20, 21). Xúʼko̱ naʼni rí xuajñuu naʼsngáa Ajngá rawuunʼ, náa nagimbáanʼ ga̱jma̱a̱ náa nuʼtáraʼa. Xú káʼnii nikujmaa ajtsú rí xóo nindxu̱u̱ Jeobá náa xuajñuu nákha siglo timbá rá. Xú káʼnii ekujmaa rí mbiʼi xúgi̱ rá. Ga̱jma̱a̱, xú káʼnii gambáyulú xi̱ʼ kaʼwu muñajunʼ gajmiúlú xuajñuu Jeobá rí mbiʼi xúgi̱ rá.

“DIOS TSIRAʼWÍIN XA̱BU̱”

4. Xó má naʼthí náa Hechos 1:8, ndiéjunʼ niʼtáñajunʼ Jesús rí muni xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ gambáñun xá.

4 Nákha siglo timbá. Ajngáa rí niʼtáráʼa Jesús nindxu̱u̱ rí mambáñún xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ (Luc. 4:43). Niʼtañajúnʼ xa̱bi̱i̱ rí muni má xúʼko̱ “asndu náa wámbari̱go̱o̱ ku̱ba̱ʼ” ñajunʼ rí ikhaa nigíʼdu̱u̱ (atraxnuu Hechos 1:8). * Mú ikhiin xájmiin gúni i̱ndó ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígu̱ún, nda̱ñúunʼ xi̱ʼ kaʼwu ‹mambáñun› xó má Jesús niʼthí maxnún (Juan 14:26; Zac. 4:6).

5, 6. Xú káʼnii nimbáñun xi̱ʼ kaʼwu xa̱bi̱i̱ Jesús rá.

5 Xa̱bi̱i̱ Jesús nindrigú xi̱ʼ kaʼwu nákha niʼni ndxa̱a̱ pentecostés tsiguʼ 33, numuu rí xi̱ʼ rúʼko̱ nimbáñun, nigi̱ʼdi̱i̱ nitaraʼa ga̱jma̱a̱ tájyúuʼ má niʼni rí mbaʼin xa̱bu̱ nindrigú ajngáa rí májánʼ (Hech. 2:41; 4:4). Índo̱ xa̱bu̱ nini gíníi, xa̱bi̱i̱ Jesús túniñanʼ rutaraʼa, ikhiin ninda̱ʼa̱a̱ Dios rí mambáñun, nitháán: “Atani rí xa̱bia̱ʼ xámiñuun mu muthi má xúʼko̱ ajngáaʼ”. Nda̱wa̱á rí nitajkháan, “nánguá nimíñúún mutaraʼa ajngá rawuunʼ Dios” (Hech. 4:18-20, 29, 31).

6 Ma̱ngaa niraʼníí i̱mba̱ xkujndu xa̱bi̱i̱ Jesús. Mbá xkri̱da, na̱nguá nirígá mbaʼa náa kiʼniraʼmáʼ Ajngá rawuunʼ Dios. Nda̱a̱ mbaʼa náa munigajmaa xóo rígá mbiʼi xúgi̱. Ga̱jma̱a̱ xa̱bi̱i̱ Jesús ndiyóoʼ mutaruʼúún xa̱bu̱ bi̱ nuthi mixtiʼkhu ajngáa. Maski ajndu nikujmaa rí mingíjyúuʼ maʼngo̱o̱ munimbánii ñajunʼ rí nikhánún, mú táʼni má mbayuuʼ rí “nidxawíín rí nijuiʼtárúʼún xúgínʼ bi̱ kúwá náa agoo mekhu” ajngáa rí májánʼ (Col. 1:6, 23).

7. Nákha 100 tsiguʼ kidíiʼ, xú káʼnii ndiyáá xa̱bi̱i̱ Jeobá rí nindoo maʼni ga̱jma̱a̱ xóo nini xá.

7 Rí mbiʼi xúgi̱. Jeobá naxná má xúʼko̱ ikha náa xuajñuu ga̱jma̱a̱ naxnún tsiakii muni ñajuunʼ. Gajkhun má rí xúgíʼ ikha na̱ʼkha̱ náa Ajngáa rawuunʼ ikhaa. Ikhí nuxkamaa xóo niʼni Jesús nákha nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ niʼtañajúnʼ xa̱bi̱i̱ muni má xúʼko̱ (Mat. 28:19, 20). Nákha julio tsiguʼ 1881, revista má rígi̱ náa ajngáa inglés niʼthí: “Na̱nguá nindxaʼwulú ni má na̱nguá nixtaʼwáánʼ mundriʼgú gamajkhu ni má mbuʼyáʼ maguaʼdáá itháan mbújkha̱a̱, gíʼmaa majmulú mbújkulú ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígúlú muʼtáraʼa ajngáa rí májánʼ”. Náa mbá folleto rí nigájnuu nákha tsiguʼ 1919 rí mbiʼyuu To Whom the Work Is Entrusted (Ajngáa rí na̱jkha̱ inún bi̱ kaʼñún mutaraʼa), ikhí niʼthí: “Ñajunʼ rígi̱ nakujmaa rí mingíjyúuʼ wéñuʼ, mú nindxu̱u̱ ñajunʼ ndrígóo Tátá, ikha jngó ikhaa má gambáyulú muʼni”. Xó má nini cristianos bi̱ nikúwá nákha siglo timbá, a̱ngiu̱lú buʼko̱ támiñuu mutaraʼa, nikumu̱ún gajkhun rí xi̱ʼ kaʼwu mambáñún mutaruʼúún xúgíʼ enii xa̱bu̱. Ga̱jma̱a̱ rí mbiʼi xúgi̱ nduʼyáá gajkhun rí xi̱ʼ rúʼko̱ mambáyulú má xúʼko̱.

Xuajñuu Jeobá najmuu dí itháan májánʼ dí rígá mu miʼtáraʼa ajngáa rí májánʼ. (Atayáá kutriga̱ 8 ga̱jma̱a̱ 9).

8, 9. Ndiéjunʼ nijmuu xuajñuu Jeobá mu maxkajxi̱i̱n xa̱bi̱i̱ mutaraʼa rá.

8 Xuajñuu Jeobá najmuu dí itháan májánʼ dí rígá mu maʼtáraʼa ajngáa rí májánʼ. Ikhaa nindxu̱u̱ xúgíʼ i̱yi̱i̱ʼ ndrígúlú, “Foto-Drama de la Creación”, gramófono (mbá ajua̱nʼ náa nuni mawáán disco mba̱a̱), carro náa nudramaʼ bocina mawáán aʼwá, estación ndrígóo radio, xíkhoo nigíʼdi̱i̱ najmulú Internet. Ma̱ngaa náa xuajñuu Jeobá nuni mbá tsiakii rí mutajuíi mbaʼa ajngáa, náá numuu rá. Numuu rí xúgínʼ xa̱bu̱ ma̱ndoo mudxawíín ajngáa rí májánʼ náa ajngún. Jeobá na̱nguá eraʼwíin xa̱bu̱, ikhaa má niʼtáriyaʼ rí ajngáa rí májánʼ majuiʼtáraʼa “náa xúgíʼ xuajen mba̱ʼu̱, xuajen ma̱jkha̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ ajngáa” (Apoc. 14:6, 7). Ikhaa nandoo rí mudxawíín xúgínʼ xa̱bu̱ ajngáa rí májánʼ numuu Reino.

9 Mú xú káʼnii e̱ʼni̱ mu muʼtáruʼun xa̱bu̱ bi̱ naʼni mingíjyúuʼ mu̱ʼgua̱ náa guʼwún rá. Mu ma̱ndoo muʼthúún xúgínʼ xa̱bu̱ tséʼniuu náa má kúwá, Jeobá nimbáyúu xuajñuu mariyaʼ awan mu miʼtáraʼa náa kúwá mbaʼin xa̱bu̱. Mbá xkri̱da, nákha tsiguʼ 2001, Cuerpo Gobernante niʼthí rí a̱ngiu̱lú bi̱ kúwá náa Francia ma̱ndoo mutaraʼa ga̱jma̱a̱ carrito náa kajti i̱yi̱i̱ʼ ndrígúlú, nda̱wa̱á ma̱ngaa niʼthí rí ma̱ndoo muni xúʼko̱ náa i̱ʼwáʼ xuajen. Ra̱ʼkhá tháán májánʼ nirígá numuu rí nákha tsiguʼ 2011 ndiyáʼ náa jngruigu̱u̱n mbaʼin xa̱bu̱ náa Nueva York (Estados Unidos) mugi̱ʼdi̱i̱ mutaraʼa xúʼko̱. Tsiguʼ rí nigi̱ʼdi̱i̱, nixnaraʼa mbá 102,129 libro ga̱jma̱a̱ 68,911 revista ma̱ngaa mbá 4,701 xa̱bu̱ ninda̱ʼa̱ rí miʼsngúún numuu Biblia. Nikujmaa rí xi̱ʼ kaʼwu niyambáá náa ñajunʼ rúʼko̱. Ikha jngó Cuerpo Gobernante niʼthí rí a̱ngiu̱lú ma̱ndoo majmúún carrito o i̱ʼwáʼ náa ma̱ndoo makujmaa i̱yi̱i̱ʼ ndrígúlú náa xúgíʼ numbaaʼ.

10. Ndiéjunʼ gándoo muʼni mu muʼtáraʼa ga̱jma̱a̱ muʼsngáa itháan májánʼ rá.

10 Rí ma̱ndoo muʼni. Gajmañulú xó má eʼngo̱o̱ rí Jeobá naʼsngáa náa nagimbáanʼlu. Rí magajnulúʼ guʼtáraʼa má xúʼko̱ gajmiúlú a̱ngiu̱lú. Ikhí gándoo majmañulúʼ ma̱ngaa makhánulúʼ tsiakii rí nuxna a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ xkri̱da ndrígu̱ún. Guʼtáraʼa má xúʼko̱ maski ajndu narígá xkujndu. Xó má naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú texto rí kayá edxuu náa artículo rígi̱, nuʼni ñajuunʼ Dios numuu rí xi̱ʼ kaʼwu má gambáyuluʼ raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu tsiakii ndrígúlú ikháanʼ numuu rí kuwáanʼlu ru̱ʼni̱ ñajuunʼ ikhaa (Zac. 4:6).

JEOBÁ NANIGUUʼ MARIGÁ MÁJÁNʼ AWAN GA̱JMA̱A̱ DÍ TSÍMÁÁ

11. Xóo niñajunʼ mbá kambáxu̱u̱n cuerpo gobernante mu marigá májánʼ awan nákha siglo timbá rá

11 Nákha siglo timbá. Cuerpo gobernante bi̱ nikúwá náa Jerusalén niñajunʼ mbá kambáxu̱u̱n mu marigá mbá májánʼ awan ga̱jma̱a̱ tsímáá náa xuajñuu Dios (Hech. 2:42). Mbá xkri̱da, mijngii tsiguʼ 49, mbaʼin cristianos mixtiʼkhu enii xóo nindxawaʼmíjna ga̱jma̱a̱ numuu á mu gíʼmaa muthu xtóo sngún xúgínʼ mu ma̱ndoo muni ñajuunʼ Jeobá. Ikha jngó Cuerpo Gobernante ninda̱ʼa̱ xi̱ʼ kaʼwu mbuyáá ndiéjunʼ gúni. Á mu náa mixtiʼkhu congregación nigiʼdu̱u̱n má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱, mbáa xándoo mutaraʼa xó má kaʼyoo. Maski ajndu xúgínʼ apóstol ga̱jma̱a̱ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ni̱ndxu̱ún judío na̱nguá niniñanʼ marigá xóo naguʼwún nuni ikhiin ni má muni xó má nithi mbaʼin. Ikhiin ndi̱ya̱ʼ náa Ajngá rawuunʼ Dios ga̱jma̱a̱ ninda̱ʼa̱ xi̱ʼ kaʼwu mu maxnún ikha muni xóo kaʼyoo (Hech. 15:1, 2, 5-20, 28). Ndiéjunʼ nirígá nda̱wa̱á rá. Jeobá niʼni tsajkurámuuʼ rí niraʼwíí muni, nikúwá tsímáá má xúʼko̱, nikúwá mbá kambáxu̱u̱n ga̱jma̱a̱ nitaraʼa má xúʼko̱ (Hech. 15:30, 31; 16:4, 5).

12. Ndiéjunʼ esngájma rí náa xuajñuu Jeobá rígá májánʼ awan ga̱jma̱a̱ rígá dí tsímáá rá.

12 Rí mbiʼi xúgi̱. Xuajñuu Jeobá nañajunʼ gakhii mu marigá májánʼ awan ga̱jma̱a̱ marigá dí tsímáá. Náa revista rígi̱ dí nigájnuu náa ajngáa inglés nákha 15 ñajunʼ gu̱nʼ noviembre tsiguʼ 1895 nigiʼdoo mbá artículo náa ndiyá edxu̱u̱ “Xóo kaʼyoo ga̱jma̱a̱ mbá awan májánʼ” dí nigájnuu náa 1 Corintios 14:40. Náa artículo rúʼko̱ niʼthí: “Bi̱ ninindxu̱ún apóstol nixna ikha rí xú káʼnii gíʼmaa marigá mbá májánʼ awan náa nagimbíi̱n bi̱ kaʼwiin [...] xúgíʼ rí nigumaraʼmáʼ nákha wajyúúʼ nigumaraʼmáʼ mu maxnúlúʼ ikha” (Rom. 15:4). Xuajñuu Jeobá rí mbiʼi xúgi̱ nañajunʼ gakhii mu makuwá mbá kambáxu̱u̱n ga̱jma̱a̱ marigá tsímáá xó má nirígá nákha siglo timbá. Muʼthá mbá xkri̱da, á mu nadxuʼ náa i̱mba̱ xuajen náa nunigajmaa Bi̱ Nayejngoo ma̱ta̱ya̱a̱ rí ikháá artículo rí enigajmaa̱. Mbá nacha̱ má gákumaaʼ rí xtaa náa guʼwáaʼ, i̱ndó xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Jeobá ma̱ndoo maʼni rí makuwáanʼ mbá kambáxulú (Sof. 3:9, nota).

13. Xó má naʼthí náa Santiago 3:17, ndiéjunʼ gíʼmaa muraximijna rá.

13 Rí ma̱ndoo muʼni. Jeobá nandoo rí “makuwáanʼ mbá jnduʼ náa espíritu rí naʼni makuwáanʼ tsímáá” (Efes. 4:1-3). Ikha jngó atraximinaʼ: “Na̱ni̱ marigá rí tsímáá ga̱jma̱a̱ makuwá mbá kambáxu̱u̱n náa congregación ráʼ. Nanimboʼ dí nuthi bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ráʼ. Nakumu̱ún kuyoʼ eʼwíinʼ, itháan á mu ni̱ndxu̱ʼ mbáa bi̱ gíʼdoo mbá ñajunʼ náa congregación ráʼ. Na̱jkhánú wapháá náa má ejkhá ráʼ. Nambáñun eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ naniguʼ mañajunʼ ráʼ.” (Atraxnuu Santiago 3:17.) * Á mu nakumaaʼ rí ndayóoʼ matani, atanda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí maxnáʼ xi̱ʼ kaʼwu mu mambáyaʼ. Á mu nataniminaʼ matriʼkui̱i̱ xóo nindxa̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ rí xóo natani, a̱ngiu̱lú itháan gáʼnduun kuyaaʼ.

JEOBÁ NAʼSNGÚLÚ GA̱JMA̱A̱ NAXNULU RÍ NDAYULÚʼ

14. Xó má naʼthí náa Colosenses 1:9, 10, xú káʼnii niʼsngúún Jeobá xa̱bi̱i̱ nákha siglo timbá rá.

14 Nákha siglo timbá. Jeobá ninigu̱u̱ʼ maʼsngúún xa̱bi̱i̱ (Sal. 32:8). Ikhaa nandoo rí muniʼniiʼ, rí maʼndún kuyáá, ga̱jma̱a̱ rí makuwá kámuu mbiʼi xóo e̱ji̱i̱n bi̱ nandoo kaʼñún. Mú nditháan xándoo marigá rúʼko̱ á mu ikhaa na̱nguá eʼsngúlú (atraxnuu Colosenses 1:9, 10). * Nayambáá wéñuʼ xi̱ʼ kaʼwu dí nikudaminaʼ maxná Jesús (Juan 14:16). Ikhaa xi̱ʼ rúʼko̱ nimbáñun xa̱bi̱i̱ makru̱ʼu̱u̱n dí naʼthí náa Ajngá rawuunʼ Dios ga̱jma̱a̱ marmáʼáan a̱jkiu̱ún dí niʼni ga̱jma̱a̱ dí niʼthí ikhaa, xó má nigumaraʼmáʼ nda̱wa̱á náa a̱jkhu̱ libro rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu. Ku̱ma̱ rígi̱ nimbáñun maʼni gujkhuʼ fe ndrígu̱ún cristianos bi̱ nikúwá nákha siglo timbá ma̱ngaa niʼni rí maʼndún kuyáá Dios, maʼndún kuyáá A̱ʼdióo ga̱jma̱a̱ maʼndún kuñún eʼwíinʼ.

15. Xú káʼnii tayáá ikháán dí Jeobá naʼnimbánuu rí nikudaminaʼ náa Isaías 2:2, 3 rá.

15 Rí mbiʼi xúgi̱. Jeobá niʼtáriyaʼ rí “índo̱ gaʼni iwáá mbiʼi”, xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ náa mixtiʼkhu xuajen matsimún náa kúbá ndrígóo Jeobá mu majuiʼsgúún kambo̱o̱ ikhaa (atraxnuu Isaías 2:2, 3). * Nduʼyáá dí xtáa rambánuu kiʼtáriyaʼ rígi̱. Rí xóo nduʼyamajkuíí Dios tsembríguíi ga̱jma̱a̱ nimbá dí rígá náa numbaaʼ. Jeobá naxnúu xuajñuu mbaʼa wéñuʼ i̱yi̱i̱ʼ rí nambáyulúʼ makru̱ʼu̱lú Biblia (Is. 25:6). Ma̱ngaa najmiuu “yumbáá bi̱ jmbii ga̱jma̱a̱ nandxa̱ʼwáminaʼ májánʼ” mu maxnúlú mixtiʼkhu enii rí mambáyulúʼ (Mat. 24:45). Nakumulú xóo niʼthí Elihú mbáa bi̱ nimbáxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ Job índo̱ niʼthí “tsáa lá imba̱a̱ ma̱ndoo maʼsngáa itháan májánʼ xóo ikhaa xá.” (Job 36:22.)

Gugiʼwánʼ náa a̱jkiu̱lú rí gajkhun ga̱jma̱a̱ guʼgíʼ muʼnimbánii rí najmañulúʼ. (Atayáá kutriga̱ 16). *

16. Ndiéjunʼ gándoo gámbáyaʼ mu ma̱ta̱ya̱a̱ xóo eʼyoo Jeobá rá.

16 Rí ma̱ndoo muʼni. Xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios mambáyulú muʼnimbánii rí nuraxnulú ga̱jma̱a̱ rí najmañulúʼ náa Ajngá rawuunʼ Dios. Gutajkáan xó má niʼni mbáa bi̱ niʼnirámáʼ Salmo, ikhaa niʼthí: “Oh Jeobá, atasngájmuʼ kamba̱a̱ʼ. Ikhúúnʼ majngruigoʼ náa rí gajkhun. Atani rí maʼni mbóó a̱jkiu̱nʼ mu mamiñúʼ ka̱yo̱o̱ mbiʼyaaʼ” (Sal. 86:11). Ikha jngó guraxnuu ma̱ngaa guʼnigajmaa má xúʼko̱ Biblia ga̱jma̱a̱ xúgíʼ i̱yi̱i̱ʼ dí nagájnuu náa xuajñuu Jeobá. Mú raʼkháa i̱ndó nandoo rí muguaʼdáá ku̱ma̱. Nandoo mugiʼwánʼ náa a̱jkiu̱lú rí gajkhun ga̱jma̱a̱ muʼgíʼ muʼnimbánii rí najmañulúʼ. Xi̱ʼ ndrígóo Jeobá ma̱ndoo mambáyulúʼ muʼni rúʼko̱. Ma̱ngaa ma̱ndoo muxnún tsiakii xúgínʼ a̱ngiu̱lú (Heb. 10:24, 25). Gunda̱ʼa̱ xi̱ʼ kaʼwu mambáyulúʼ muxná májánʼ comentario náa reunión ga̱jma̱a̱ rí magajnúu xúgíʼ májánʼ índo̱ nanújngulú náa nagimbáánʼ. Á mu nuʼni xúgíʼ rígi̱ nusngajmáá Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús rí nandulúʼ kuʼñúún mugiu̱u̱ (Juan 21:15-17).

17. Xú káʼni gándoo gusngajmá rí nuyambáá náa xuajñuu Jeobá rá.

17 Xájyúuʼ má rí náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ maguanúu i̱ndó xuajen náa Dios naxná ikha. Ikha jngó guʼni xó má eʼngo̱o̱ náa xuajñuu Jeobá. Á mu nuʼtáruʼun xúgínʼ xa̱bu̱ bi̱ nuniʼniúún nusngajmá rí nandulúʼ kuʼñúún xó má nandoo kaʼñúún Dios. Nduʼyaridáá rí ikhaa naniguuʼ marigá rí tsímáá ga̱jma̱a̱ májánʼ awan índo̱ nakuwáanʼ mbá kambáxulú náa nagimbáanʼ. Nuʼdxawíín dí naʼsngúlúʼ Jeobá índo̱ nuʼnigajmaa xúgíʼ i̱yi̱i̱ʼ dí naxnúlú. Á mu nuʼni xúʼko̱, xámiñulu índo̱ gáʼga̱nú mbiʼi rí mambáa dí raʼkhí náa numbaaʼ ndrígóo Gixa̱a̱. Numuu rí makuwáanʼ mbóó gajmiúlú bi̱ guájun jmbu runi ñajunʼ náa xuajñuu Jeobá.

AJMÚÚ 3 Ikháánʼ naraxnúʼ tsiakii, jma̱a̱ natani rí xamíñuʼ

^ párr. 5 Lá natayáá gajkhun rí Jeobá naxná ikha náa xuajñuu rí mbiʼi xúgi̱ rá. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá xú káʼnii nixná ikha náa congregación dí nirígá nákha siglo timbá ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá xú káʼnii exná ikha rí mbiʼi xúgi̱.

^ párr. 1 KU̱MA̱ RÍ GÍʼDOO NUMUU: Xuajñuu Jeobá rígá a̱jma̱ enii, mbá dí rígá mekhuíí i̱mba̱ dí rígá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Náa artículo rígi̱, ajngáa “xuajñuu” muʼthá ga̱jma̱a̱ dí rígá náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ.

^ párr. 4 Hechos 1:8: “Mundrigula tsiakii índo̱ gakhanalá xi̱ʼ kaʼwu, ikhú manindxa̱lá xa̱bi̱i̱ʼ náa Jerusalén xúʼko̱ má náa xúgíʼ Judea, ma̱ngaa náa Samaria asndu náa wámbari̱go̱o̱ ku̱ba̱ʼ.”

^ párr. 13 Santiago 3:17: “Mú ku̱ma̱ rí na̱ʼkha rijma̱a̱ nindxu̱u̱ mikaʼwu, tséyáʼ xkujndu, nakro̱ʼo̱o̱, xtáa xawii mu maʼnimbo̱o̱, nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ naʼni rí májánʼ, tsiraʼwíin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ na̱nguá a̱jma̱ inuu.”

^ párr. 14 Colosenses 1:9, 10: “Ikha jngó mangáanʼxu asndu mbiʼi rí nidxáwiin, tséniʼñáaʼ rutájkáan ga̱jma̱a̱ numala ga̱jma̱a̱ munda̱ʼa̱xu rí maguaʼdáá mbá ku̱ma̱ jmbu rí nandoo ikhaa ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí najmañuu ga̱jma̱a̱ makrua̱ʼa̱lá rí nandoo Dios, mu majngruigala xó má eyoo Jeobá mu muni káxi̱ rí naniguʼ ikhaa índo̱ nuni xúgíʼ ñajunʼ rí nindxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ rí majmañala itháan ga̱jma̱a̱ numuu Dios.”

^ párr. 15 Isaías 2:2, 3: “Índo̱ gáʼni iwáá mbiʼi, kúbá náa rígá goʼwóo Jeobá mawiji̱ gujkhuʼ ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱u̱ rí itháan mitsidanʼ dí rígá náa inuu xúgíʼ kúbá. Ikhí gágún xúgínʼ xa̱bu̱. Mbaʼa xuajen magún ga̱jma̱a̱ muthi: “Guʼgua̱, ga̱jma̱a̱ gutsimulú náa kúbá ndrígóo Jeobá, náa goʼwóo Dios ndrígóo Jacob. Ikhaa maʼsngulúʼ xú káʼnii nindxu̱u̱ kambo̱o̱, ga̱jma̱a̱ ikháanʼlu majngruiguluʼ náa kamba̱a̱ ndrígóo”. Numuu rí náa Sión magajnúu xtángoo, ga̱jma̱a̱ náa Jerusalén magajnúu ajngáa ndrígóo Jeobá.”

^ párr. 56 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Nda̱wa̱á rí ndiʼyoo tikhu video náa nagájnún a̱ngiu̱lú bi̱ nutaráʼa i̱ʼwáʼ xuajen náa ndayóo miʼtáraʼa itháan, mbáa precursora naxkaxi̱i̱ mbaʼyaridúún. Nda̱wa̱á ikhaa ma̱ngaa na̱jkha̱ i̱mba̱ xuajen gayambáá.