Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 29

“Índo̱ guabúnʼ, ikhú nagúʼdoo tsiakii”

“Índo̱ guabúnʼ, ikhú nagúʼdoo tsiakii”

“Nadxuʼ rí guabúnʼ, índo̱ nuta wéñuʼ, índo̱ ndayóoʼ, índo̱ naguma gínún ga̱jma̱a̱ náa xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu Cristo” (2 COR. 12:10).

AJMÚÚ 38 Jeobá gáñe̱wa̱nʼ

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Ndiéjunʼ ni̱jkha̱nú ndiʼyoo gajkhun apóstol Pablo rá.

APÓSTOL Pablo nijkanú ndiʼyoo rí nguáná nakumu̱u̱ rí nda̱a̱ dí ejmaa. Niʼthí rí xuyuuʼ “na̱jkha̱ rakáguabaaʼ”, ga̱jma̱a̱ rí naʼni tsiakiminaʼ mu maʼni rí májánʼ ma̱ngaa rí Jeobá na̱nguá eriʼñaa xúgíʼ xóo eyoo ikhaa (2 Cor. 4:16; 12:7-9; Rom. 7:21-23). Ma̱ngaa ni̱jkha̱nú ndiʼyoo rí xa̱bu̱ bi̱ tsíñún gúyáá ndiyáá rí xóo kaʼnii ikhaa nda̱a̱ dí ejmaa. * Mú, na̱nguá niniñuu rí xóo endxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱ún ga̱jma̱a̱ numuu dí raʼkhí maniñuu maku̱mu̱u̱ rí nda̱a̱ dí ejmaa (2 Cor. 10:10-12, 17, 18).

2. Xó má naʼthí náa 2 Corintios 12:9, 10, ndiéjunʼ mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu dí nijmañuu Pablo rá.

2 Pablo nijmañuu mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu: Índo̱ mbáa xa̱bu̱ naku̱mu̱u̱ rí nda̱a̱ dí ejmaa, itháan má najmaa (atraxnuu 2 Corintios 12:9, 10). * Índo̱ Jeobá niʼthúu̱n Pablo “numuu rí tsiakiyuʼ nanindxu̱u̱ itháan májánʼ náa mbáa bi̱ guabaaʼ”, nindoo gáʼthi rí maxnúun tsiakii rí ndiyóoʼ. Ginii mbuʼyáá náá numuu dí ragíʼmaa maxmiéjunlú wéñuʼ índo̱ nutawéñulú xa̱bu̱ sia̱nʼ.

GAʼDXU̱LÚ ÍNDO̱ ‹NUTA WÉÑULÚ›

3. Náá numuu rí ma̱ndoo maʼdxulú índo̱ ‹nutha wéñulú› xá.

3 Nimbáa tsénigu̱u̱ʼ rí mutha wéñiʼ. Mú, á mu naxmiéjunlú wéñuʼ índo̱ xa̱bu̱ sia̱nʼ nuta wéñulú, ma̱ndoo maʼni rí makawabáanʼlu (Prov. 24:10). Mú, xú káʼnii gíʼmaa mbuyáá dí nutha wéñulú xá. Ma̱ndoo muʼni xó má Pablo rí nidxuu índo̱ ‹nitha wéñiʼ› (2 Cor. 12:10). Náá numuu rá. Numuu rí índo̱ nutha wéñulú ga̱jma̱a̱ índo̱ nunigínáanʼlú nasngájma rí gajkhun ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ Cristo (1 Ped. 4:14). Jesús má niʼthí rí xa̱bi̱i̱ maguma gíníi (Juan 15:18-20). Rúʼko̱ dí nirígá nákha siglo timbá. Mbá xkri̱da xa̱bu̱ bi̱ niniñamijna makuwá xóo nikúwiin bi̱ griegos nithi rí bi̱ ni̱ndxu̱ún cristianos na̱nguá ejmañún ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ dí ejmiin. Ma̱ngaa bi̱ ni̱ndxu̱ún judíos nithi rí “na̱nguá guaʼdáá wéñuʼ numún ni má rí tágún náa mbá mitsidanʼ escuela”, xó má nithi numuu apóstol Pedro ga̱jma̱a̱ Juan (Hech. 4:13). Mbaʼin nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí cristianos nda̱a̱ rí ejmiin, numuu dí na̱nguá guaʼdáá ñajunʼ náa política ni má na̱nguá ni̱ndxu̱ún soldado, ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ tsíñún gúñún.

4. Xú káʼnii ndiyáá cristianos bi̱ nikúwi̱i̱n nákha siglo timbá índo̱ nithi dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún xá.

4 Cristianos bi̱ nikúwi̱i̱n nákha siglo timbá na̱nguá nikáwabíin índo̱ nithi dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún. Mbá xkri̱da, apóstol Pedro ga̱jma̱a̱ Juan ndiyáá rí nindxu̱u̱ mbá gamajkhu rí muni gíníi numuu rí ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Cristo ma̱ngaa rí nusngúún eʼwíinʼ rí ikhaa niʼsngáa (Hech. 4:18-21; 5:27-29, 40-42). Cristianos bi̱ nikúwi̱i̱n nákha ikhú, na̱nguá nitiñu̱u̱n. Itháan má nimbañúún xa̱bu̱ ikhiin, ki xóo xa̱bu̱ sia̱nʼ. Mbá xkri̱da, libro dí Dios niʼni muniraʼmáʼ ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo, káʼníí nambáñun má xúʼko̱ mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ rí mbiʼi xúgi̱. Ajngáa ndrígóo Reino dí ikhiin nitaraʼa nákha ikhú, nindxu̱u̱ gajkhun rí mbiʼi xúgi̱ ga̱jma̱a̱ xájyúuʼ má rí maʼtáñajúúnʼ xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ (Mat. 24:14). Mú, Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ na̱nguá nindúún gúñún nákha ikhú, ikhiin xúgi̱ asndu yujndaʼ ndrígu̱ún nándáa. Mú xa̱bi̱i̱ Jesús bi̱ niguájun jmbu nákha ikhú, rí xúgi̱ ikhiin ni̱ndxu̱ún rey náa mekhuíí. Xa̱bu̱ sia̱nʼ nikháñúún á mu nagabíín, maʼtáñajúúnʼ Reino rí nitaraʼa Cristianos bi̱ taʼndun gúñún (Apoc. 5:10).

5. Xó má naʼthí náa Juan 15:19, náá numuu rí tsíñún gúyulú xa̱bu̱ numbaaʼ rá.

5 Rí mbiʼi xúgi̱ ma̱ngaa xa̱bu̱ tsíñún gúyulú, nutsijmáanʼlu, nuthi rí tsijmañulú ga̱jma̱a̱ rí na̱nguá guaʼdáá numulú. Náá numuu rá. Numuu rí na̱nguá eʼni xó má xa̱bu̱ bi̱ kúwáanʼ gajmiúlú. Náa numbaaʼ nandún kuñún bi̱ nunimbaʼumijna, bi̱ nakiʼníin ga̱jma̱a̱ bi̱ tsénimbu̱ún. Mú ikháanʼ nuʼnimijna manindxu̱lúʼ xa̱bu̱ wabaaʼ, bi̱ tsékiʼnáa ga̱jma̱a̱ bi̱ naʼnimbo̱o̱. Ma̱ngaa tsexuʼdámijná náa política ni má tsexuʼda̱a̱ iyulú mu manindxu̱lúʼ soldado náa i̱ʼwáʼ xuajen. Numuu rí tséʼni xó má numbaaʼ rígi̱, ikha jngó nuthi rí nda̱a̱ numulú (atraxnuu Juan 15:19; * Rom. 12:2).

6. Ndiéjunʼ ñajunʼ mba̱ʼu̱ eʼni ikháanʼ dí Jeobá nambáyulúʼ rá.

6 Maski ajndu xa̱bu̱ tsíñún gúyulú, mú Jeobá naʼni rí ikháanʼ muʼni ñajunʼ mba̱ʼu̱ rí gíʼdoo numuu. Mbá xkri̱da najuiʼtaráʼa itháan ki xóo nákha wájyúuʼ. Xa̱bi̱i̱ nurawíi ga̱jma̱a̱ nutajuíi revista náa mbaʼa ajngáa ga̱jma̱a̱ nuxnaraʼa náa xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ, ma̱ngaa najmulú Biblia mu mumbáñuun xa̱bu̱ makuwíin májánʼ. Nandoo naguma rígi̱ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Jeobá, najmiuu mbá nguáthi̱i̱n xa̱bu̱ bi̱ nakujmaa rí nda̱a̱ rí ejmiinʼ mu muni ñajunʼ mba̱ʼu̱ rígi̱. Mú ikháanʼlu rá. Lá ma̱ndoo mambáyulúʼ Jeobá mu muguaʼdáá tsiakii rá. Á mu rí xúʼko̱, ndiéjunʼ gíʼmaa muʼni ikháanʼ mu mambáyulú xá. Guʼyáá ajtsú enii dí gajmañulú náa xkri̱da ndrígóo apóstol Pablo.

XÁKUMULÚ KUʼYÁÁ TSIAKII NDRÍGÚLÚ IKHÁANʼ

7. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ timbá rí najmañulúʼ náa xkridoo Pablo rá.

7 Timbá rí najmañulú náa xkridoo Pablo nindxu̱u̱ rí xáʼyóoʼ makumulúʼ kuʼyáá tsiakii ndrígúlú ikháanʼ o dí najmáaʼ nuʼni. Xó má nikujmaa, Pablo kaʼnii má maʼnimbamínaʼ ga̱jma̱a̱ rí maku̱mu̱u̱ kaʼyaminaʼ numuu rí ndija̱a̱ náa Tarso mbá xuajen rí kayá edxu̱u̱ náa Roma náa mbá xuajen dí rígá xúgíʼ, náa rígá mbaʼa wéñuʼ rí majmañaaʼ. Pablo ni̱jkha̱ escuela mitsidanʼ, numuu rí niʼsngóo Gamaliel, mbáa xa̱bu̱ ede̱ judío bi̱ ra̱ʼkhá tháán ndiyamajkuíí nákha ikhú (Hech. 5:34; 22:3). Ma̱ngaa Pablo nijkhanú nijmaʼniiʼ náa xuajen ndrígu̱ún judío. Niʼthí: “Na̱jkha̱ rajmañuʼ itháan náa judaísmo ki xóo eʼwíinʼ bi̱ tsigúnʼ xóo má ikhúúnʼ náa xuajñunʼ” (Gál. 1:13, 14; Hech. 26:4). Mú raʼkháa rúʼko̱ niʼni rí maku̱mu̱u̱ kaʼyaminaʼ.

Pablo ni̱jkha̱nú ndiʼyoo rí itháan gíʼdoo numuu mani̱ndxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Cristo ki xóo xúgíʼ rí májánʼ dí nigiʼdoo náa numbaaʼ rí ndiʼyoo xóo “mbá ru̱tsu̱u̱ náska”. (Atayáá kutriga̱ 8). *

8. a) Xó má naʼthí náa Filipenses 3:8, xú káʼnii ndiʼyoo Pablo xúgíʼ rí niniñuuʼ rá. b) Náá numuu niʼthí Pablo rí nadxuu índo̱ guabaaʼ rá.

8 Pablo niniñuuʼ xúgíʼ rí niʼni makujmaa rí nigiʼdoo numuu náa numbaaʼ rígi̱. Asndu ni̱jkha̱nú niʼthí rí xúgíʼ rúʼko̱ ninindxu̱u̱ xóo “mbá ru̱tsu̱u̱ náska” (atraxnuu Filipenses 3:8). * Mú rígá dí nigíʼnuu ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱, rí xa̱bu̱ xuajñuu taʼndúún gúyáá (Hech. 23:12-14). Bi̱ romanos bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ xuajñuu, nixnáá ga̱jma̱a̱ nixudaaʼ guʼwá e̱jua̱nʼ (Hech. 16:19-24, 37). Mú nigawúunʼ wéñuʼ mbaʼyoo dí rígá náa na̱nguá ejma̱a̱ gaʼni (Rom. 7:21-25). Mú nditháan tániñuuʼ rí bi̱ tsíñún gúyáá o rí tséjmaa gáʼni maniñuuʼ raʼni ñajuunʼ Dios. Rí phú niʼthí “nadxuʼ rí guabúnʼ”. Niʼthí xúʼko̱ numuu rí índo̱ naku̱mu̱u̱ rí guabaaʼ ikhú ndaʼyoo xú káʼnii embáyuuʼ tsiakii ndrígóo Dios (2 Cor. 4:7; 12:10).

9. Maski ajndu na̱nguá guaʼdáá wéñuʼ ni má na̱nguá ejmañulú, ndiéjunʼ rí ma̱ndoo mbuʼyáá rá.

9 Á mu nandulúʼ rí Jeobá maxnúlúʼ tsiakii, ragíʼmaa mundxaʼwáá edxu̱lúʼ rí najmáán nuʼni nindxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígúlú ikháanʼ, numuu rí niʼnigajmaa wéñuʼ, xóo nigajáanʼlu o numuu rí guaʼdáá wéñuʼ. Raʼkháa rúʼko̱ naʼni rí majmáanʼlu náa iduu Jeobá. Náa xuajñuu Jeobá nda̱wi̱i̱n “bi̱ ra̱ʼkhá tháán ejmañún eyáá xa̱bu̱, ni má bi̱ guaʼdáá ñajunʼ mba̱ʼu̱, ni ma e̱jñún bi̱ guaʼdáá wéñuʼ numún”. Mú Jeobá najmiuu “bi̱ tsíjmañún náa numbaaʼ” (1 Cor. 1:26, 27). Ma̱ndoo mbuʼyáá xú káʼnii gambáyulú tsiakii ndrígóo Dios maski ajndu na̱nguá niʼnigajmaa wéñuʼ ni má na̱nguá guaʼdáá wéñuʼ mu muʼni ñajuunʼ. Mbá xkri̱da, á mu mbáa naʼni rí xúʼnimbulú rí najuiʼsngulú ga̱jma̱a̱ namíñúlú, guʼtájkáan mu xamíñúlú muʼthá rí gajkhun (Efes. 6:19, 20). Á mu guaʼdáá mbá nandii gakhii, gunda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí maxnúlúʼ tsiakii muʼni xó má eʼngo̱o̱ ñajuunʼ. Mámbá índo̱ nduʼyáá rí Jeobá nambáyulúʼ, fe ndrígúlú maʼga̱ ragaja̱a̱ ga̱jma̱a̱ maʼni itháan gujkhuʼ.

GAMAÑÚLÚ XKRIDÚN BI̱ NA̱ʼKHA̱ RAʼTHÍ NÁA BIBLIA

10. Náá numuu gíʼmaa muʼnigajmaa xkridún bi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí náa Hebreos 11:32-34 rá.

10 Pablo niguʼuun niʼnigajmaa̱ Escrituras. Ikha jngó nijmañuu wéñuʼ, mú ma̱ngaa nijmañuu náa xkri̱da ndrígu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ niguájun jmbu náa niguxnuu. Náa carta rí nikuʼmá inún cristianos bi̱ hebreos, niʼthún rí mbuyaridáá náa xkri̱da ndrígu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ niguájun jmbu (atraxnuu Hebreos 11:32-34). * Gundxaʼwámijna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa dí ikhaa bi̱ ninindxu̱u̱ rey David. Ikhaa niraʼnuu xkujndu numuu rí taʼndun gúyáá bi̱ sia̱nʼ gajmíi̱n ma̱ngaa bi̱ nimbáxu̱u̱ gajmíi̱n taʼndun gúyáá. Guʼyáá itháan ga̱jma̱a̱ numuu xkri̱da ndrígóo David. Xúʼko̱ ma̱ndoo mbuʼyáá nguáthá mba̱a̱ nimbáyúu Pablo ma̱ngaa mbuʼyáá xú káʼnii gándoo guʼyaridáá.

David nikumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá índo̱ nixmínaʼ ga̱jma̱a̱ Goliat, nikujmaa tsiakii ndrígóo Dios náa nikujmaa rí ikhaa xájmaa (Atayáá kutriga̱ 11).

11. Náá numuu nikujmaa rí David xájmaa rá. (Atayáá xtiʼkhuu rí na̱ʼkha̱ náa timbá ináa.)

11 Índo̱ Goliat bi̱ mixkujiʼ wéñuʼ ndiʼyoo David, ndiʼyoo dí xájmaa mbá kayuuʼ ga̱jma̱a̱ “támajkhu kaʼyoo”. Numuu rí Goliat itháan mba̱a̱, kagu̱ xúgíʼ ajua̱nʼ rí majmuu ga̱jma̱a̱ najmañuu maxmínaʼ. David na̱nguá nixtáa xawii maxmínaʼ mú nikumu̱u̱ kaʼyoo tsiakii ndrígóo Jeobá. Maski ajndu nikujmaa rí xájmaa mú niʼngo̱o̱ nixiyáa Goliat (1 Sam. 17:41-45, 50).   

12. Ndiéjunʼ imbo̱o̱ xkujndu niraʼnuu David rá.

12 David niraʼnuu imbo̱o̱ xkujndu náa nikujmaa rí xájmaa. Ikhaa ninindxu̱u̱ mbáa bi̱ nimbáyúu Saúl, rey bi̱ Jeobá nigíiʼ náa Israel. Nákha ginii Saúl ndiʼyamajkuu. Mú nda̱wa̱á numuu rí niʼnimbamínaʼ nixíguuʼ kaʼyoo David. Nigi̱ʼdu̱u̱ niʼniuu dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ asndu nigíiʼ maxiyáaʼ (1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11).

13. Xú káʼnii niʼni David índo̱ rey Saúl niʼniuu dí raʼkhí rá.

13 Maski ajndu Saúl niʼniuu dí raʼkhí, mú, David ndiʼyamajkuu má xúʼko̱, numuu rí ndiʼyoo dí Jeobá nigíiʼ mu mani̱ndxu̱u̱ rey (1 Sam. 24:6). Ma̱ngaa na̱nguá niʼthí dí Dios gíʼdoo aʼkhúun, numuu rí Saúl niʼniuu dí raʼkhí. Rí phú niʼni, nikumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá dí ikhaa má gáxnúu tsiakii mu maʼngo̱o̱ maraʼnuu tsáʼkhá dí gakhii (Sal. 18:1, rí na̱ʼkha̱ náa edxu̱u̱).

14. Xú káʼnii tikhu dí niraʼnuu David niraʼnuu apóstol Pablo rá.

14 Apóstol Pablo niraʼnuu ikháá má xkujndu xóo David numuu rí bi̱ taʼndun gúyáá niguaʼdáá itháán tsiakii ki xóo ikhaa. Nikúwi̱i̱n xa̱bu̱ ede̱ bi̱ nijmaʼniún bi̱ taʼndun gúyáá ga̱jma̱a̱ nitañajunʼ rí muxnáá ga̱jma̱a̱ rí muxuda̱a̱ guʼwá e̱jua̱nʼ. Xó má David, nikúwi̱i̱n bi̱ ma̱ndoo mambaxúu gajmíi̱n, mú taʼndun gúyáá, ga̱jma̱a̱ asndu tikhun bi̱ nikúwá náa congregación (2 Cor. 12:11; Filip. 3:18). Mú, nditháan táʼni guabaminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱. Niʼtáráʼa má xúʼko̱ maski ajndu nini gínáa. Nimbáñun má xúʼko̱ a̱ngui̱i̱n maski ajndu nini̱i̱ dí raʼkhí. Mú dí itháan, niwi̱ji̱ jmbu má xúʼko̱ náa Dios asndu índo̱ nikháñuu (2 Tim. 4:8). Maski ajndu mbaʼa dí niraʼnuu, mú niʼngo̱o̱ numuu rí nikumu̱u̱ kaʼyoo Jeobá, raʼkháa náa tsiakii ndrígóo ikhaa.

Guriʼña̱a̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ gamajkhu índo̱ nuthi dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numuu rí najmañulúʼ. (Atayáá kutriga̱ 15). *

15. Ndiéjunʼ rí phú gíʼmaa muʼni ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gándoo guʼni rá.

15 A̱ngiu̱lú náa nuʼnigajmaa, bi̱ nuñajunʼ gajmiúlú o bi̱ kuʼñúún bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá nuta wéñulú ga̱jma̱a̱ nunigínáanʼlú ráʼ. Lá niʼniulú dí raʼkhí mbáa bi̱ xtáa náa congregación ráʼ. Á mu xúʼko̱, gármáʼáan a̱jkiu̱lú xkridoo David ga̱jma̱a̱ Pablo. Gíʼmaa ‹maʼngulú muʼni ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ índo̱ nuʼni rí májánʼ› (Rom. 12:21). Gajkhun má ikháanʼ xuxnúún ga̱jma̱a̱ itsí náa edxu̱ún xa̱bu̱ xó má niʼni David, rí gíʼmaa muʼni nindxu̱u̱ rí majmulú Ajngá rawunʼ Dios índo̱ nuʼsngáa mu maʼga̱nú asndu náa a̱jkiu̱ún xa̱bu̱ bi̱ nandún mudxawíín. Xóo gándoo guʼni rá. Gajmulú Biblia mu muriʼña̱a̱ graxe̱ ndrígu̱ún xa̱bu̱, guʼniu̱u̱n dí májánʼ ga̱jma̱a̱ guʼyamajkún bi̱ nuniulúʼ dí raʼkhí, guʼniu̱u̱n rí májánʼ xúgínʼ xa̱bu̱, asndu bi̱ tsíñún gúyulú (Mat. 5:44; 1 Ped. 3:15-17).

GUNIʼÑÁMI̱JNA̱ RÍ EʼWÍINʼ MUMBAYULÚʼ

16, 17. Ndiéjunʼ rí nditháan tambumu Pablo rá.

16 Apóstol Pablo nákha xóo tsénindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Cristo, nijmaʼniiʼ xóo Saulo, ninindxu̱u̱ mbáa dxámá bi̱ niʼni gíníi xa̱bi̱i̱ Jesús (Hech. 7:58; 1 Tim. 1:13). Mú, minaaʼ má Jesús niʼthúu̱n asndu mekhuíí, ga̱jma̱a̱ niʼni dí xakruigo̱o̱ ma̱ngaa niʼthúu̱n rí xáʼni gíníi bi̱ kúwá náa congregación. Mu mambaʼtaa iduu, Pablo ndiyóoʼ rí mbáa bi̱ táʼndoo gáʼyoo nákha ginii mambáyúu. Ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ niniñaminaʼ dí mambáyúu xa̱bi̱i̱ Jesús bi̱ mbiʼyuu Ananías, mu mambaʼtaa iduu (Hech. 9:3-9, 17, 18).

17 Nda̱wa̱á, Pablo niyéjkha̱ edxu̱u̱ náa congregación cristiana, mú, nditháan tambumu dí Jesús niʼsngóo asndu náa mekhu nákha ni̱jkha̱ náa Damasco. Ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ ma̱ngaa niniñaminaʼ rí mumbayíí a̱ngui̱i̱n. Ni̱jkha̱nú ndiʼyoo dí ikhiin nixnáá tsiakii ga̱jma̱a̱ nimbayíí wéñuʼ (Col. 4:10, 11, nota).

18. Náá numuu rí naʼniulú gakhii rí eʼwíinʼ mumbayulúʼ rá.

18 Ndiéjunʼ eʼsngúlú xkridoo Pablo rá. Índo̱ nigíʼdi̱i̱ niʼnigajmaa̱ Biblia mbáa nindríʼgú ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱lú rí eʼwíinʼ mumbayulúʼ, numuu rí ndiʼyáá rí ni̱ndxu̱lú xóo e̱ji̱n bi̱ ndayóoʼ majmañulúʼ wéñuʼ (1 Cor. 3:1, 2). Mú rí xúgi̱ rá. Á mu mbayuuʼ má tsiguuʼ kuwáanʼ ru̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ najmañulúʼ má wéñuʼ mbáa tsénigulúʼ rí bi̱ nuxi̱i̱ʼ náa rí gajkhun mambáyulú. Mú, mbaʼa nuthu Jeobá najmiuu a̱ngiu̱lú xa̱bekha ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ mu muxnulúʼ tsiakii (Rom. 1:11, 12). Rígi̱ nindxu̱u̱ rí ndayóoʼ makru̱ʼu̱lú á mu nandulúʼ mbuʼyáá xú káʼnii embáyuluʼ Jeobá.

19. Náá numuu rí Pablo niʼngo̱o̱ niʼni tikhu ñajunʼ mba̱ʼu̱ rá.

19 Pablo niʼni tikhu ñajunʼ mba̱ʼu̱ índo̱ ninindxu̱u̱ má cristiano. Náá numuu rá. Numuu rí ni̱jkha̱nú ndiʼyoo rí mu majmaa maʼni mbá ñajunʼ ndiyóoʼ mani̱ndxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ rí maku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá, raʼkháa ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo ikhaa, rí niʼnigajmaa̱ wéñuʼ, rí nigiʼdoo o rí xóo ejmaʼnii. Ikha jngó, gu̱ʼni̱ xó má niʼni Pablo: Gakumulúʼ kuʼyáá Jeobá, gajmañulú ikha rí naʼsngúlúʼ xkridún bi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ guniʼñámi̱jna̱ rí a̱ngiu̱lú mumbayulúʼ. Xúʼko̱ gaʼni rí maski ajndu nakumulú rí nda̱a̱ dí ejmáánʼ, Jeobá gaʼni rí majmáanʼ.

AJMÚÚ 71 ¡Nuñajunʼlú gakhi̱i̱!

^ párr. 5 Náa artículo rígi̱ muʼnigajmaa xkri̱da ndrígóo apóstol Pablo. Mbuʼyáá rí á mu ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ, Jeobá má gáxnulú tsiakii mu maʼngulú índo̱ nutsijmáán ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ dí naʼni makumulúʼ rí tséjmáan.

^ párr. 1 KU̱MA̱ RÍ GÍʼDOO NUMUU: Rígá mbaʼa numuu rí maʼni makumulúʼ rí nda̱a̱ dí ejmáánʼ, xóo dí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, rí mingínáanʼlú, rí guaʼdáá nandii o numuu rí na̱nguá ni̱jkua̱ mitsidanʼ escuela. Ma̱ngaa, índo̱ xa̱bu̱ bi̱ tsíñún gúyulú nuniulú dí makumulúʼ dí nda̱a̱ dí ejmáánʼ xóo índo̱ nuxnulu ga̱jma̱a̱ nutulúʼ ajngáa xkawiʼ.

^ párr. 2 2 Corintios 12:9, 10: “Mú ikhaa niʼthúnʼ: “Rí májánʼ a̱jkiu̱nʼ nindxu̱u̱ má xúgíʼ rí nda̱yáaʼ, numuu rí tsiakiyuʼ nanindxu̱u̱ itháan májánʼ náa mbáa bi̱ guabaaʼ”. Ikha jngó nadxuʼ rí manimbamínaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí guabúnʼ, mu xúʼko̱ marigá tsiakiyuu Cristo náa ikhúúnʼ xóo mbá guʼwá xtíin. Ikha jngó nadxuʼ rí guabúnʼ, índo̱ nuta wéñuʼ, índo̱ ndayóoʼ, índo̱ naguma gínún ga̱jma̱a̱ náa xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu Cristo. Numuu rí índo̱ guabúnʼ, ikhú nagúʼdoo tsiakii.”

^ párr. 5 Juan 15:19: “Á mu ikháanʼ nindxa̱la náa numbaaʼ, numbaaʼ ma̱ndoo kaʼyala numuu rí nandoo kaʼyoo ndrígóo ikhaa. Mú ikháanʼ rañájuala náa numbaaʼ, numuu rí ikhúúnʼ niraʼwáanʼla náa numbaaʼ, ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ numbaaʼ mawiyuʼ kaʼyala.”

^ párr. 8 Filipenses 3:8: “Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, ikhúúnʼ nda̱yo̱o̱ dí ragíʼdoo numuu xúgíʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí niniʼnííʼ Cristo Jesús, Señor ndrígóʼ. Ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa, nindáti̱go̱ʼ xúgíʼ ga̱jma̱a̱ nda̱yo̱o̱ xóo mbá ru̱tsu̱u̱ náska, mu maʼngo̱ʼ madaaʼ Cristo.”

^ párr. 10 Hebreos 11:32-34: “Ndiéjunʼ i̱ʼwáʼ gándoo mata rá. Ndayóoʼ mbiʼi mu matala ga̱jma̱a̱ numuu Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, ga̱jma̱a̱ Samuel ma̱ngaa eʼwíinʼ gaʼyee. Ga̱jma̱a̱ numuu fe rí niguáʼdáá ninimbáti̱ga̱a̱ reino, nini marigá rí jmbu, nindrigú rí nijuiʼthá makánún, niruguáá rawúnʼ león, niʼngu̱u̱n nirikháá tsiakii ndrígóo aguʼ, ninikawimíjná náa espada, ninindxu̱ún gua̱bi̱nʼ ga̱jma̱a̱ ikhú niguáʼdaa tsiakii, támiñuun índo̱ nigún guxmijná, nini rí soldados bi̱ naguwáʼ i̱mba̱ níʼkhá magañún.”

^ párr. 61 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Índo̱ Pablo nigíʼdu̱u̱ niʼtáraʼaʼ numuu Cristo, niniñuuʼ xúgíʼ rí niʼni nákha ninindxu̱u̱ fariseo, mbáa niniñuuʼ rollo rí nijuiʼsngáá ga̱jma̱a̱, ma̱ngaa caja náa kajti rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Escritura.

^ párr. 65 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Náa nañajunʼ mbáa ndxájulú, a̱ngui̱i̱n nutsudaaʼ dí maʼni ndxa̱a̱ náa narámáʼ tsiguuʼ mbáa dí ikhiin.