Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Graxe̱ rí nuni bi̱ nuraxnuu

Graxe̱ rí nuni bi̱ nuraxnuu

Náa capítulo 37 ndrígóo Ezequiel na̱ʼkha̱ mbá rí kiʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu a̱jma̱ ixi̱ rí nawa̱a̱ ga̱jma̱a̱ na̱jkha̱nú nanindxu̱u̱ imbóó ixi̱. Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rá.

Ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼtáriyaʼ Ezequiel, Jeobá niʼtáriyaʼ rí xa̱bi̱i̱ matangi̱i̱n náa Ku̱ba̱ʼ rí Niʼthí maxnún ga̱jma̱a̱ mbu̱júu̱ mani̱ndxu̱ún mbóó xuajen. Ma̱ngaa niʼthí rí náa iwáá mbiʼi xa̱bi̱i̱ Dios maʼni̱i̱ imbóó xuajen.

Jeobá niʼthúu̱n gaʼyee Ezequiel rí magujtuun a̱jma̱ ixi̱ ga̱jma̱a̱ maʼnirámáʼ letra ikhí. Náa mbá ixi̱ gíʼmaa maʼnirámáʼ: “Maʼga̱ náa Judá ga̱jma̱a̱ náa e̱ji̱i̱n Israel bi̱ xtáa gajmíi̱n”. Ga̱jma̱a̱ náa i̱mba̱ gíʼmaa maʼnirámáʼ: “Maʼga̱ náa inuu José, ixi̱ ndrígóo Efraín, ga̱jma̱a̱ xúgínʼ bi̱ kuwa náa goʼwóo”. Ga̱jma̱a̱ numuu a̱jma̱ ixi̱ rígi̱, Dios niʼthúu̱n Ezequiel: “Maʼni̱i̱ imbóó ixi̱ náa ñawáanʼ ikháánʼ” (Ezeq. 37:15-17).

Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n mbiʼyuu “Efraín” rá. Xuajen ndrígóo Efraín itháan nigiʼdoo tsiakii náa naʼtáñajunʼ Israel, náa rígá gu̱wa̱ʼ xuajen ndrígóo norte. Timbáa rey bi̱ niʼtáñajunʼ náa reino rúʼko̱ nigumbiʼyuu Jeroboán ga̱jma̱a̱ ninindxu̱u̱ bi̱ nigájnuu náa xuajen ndrígóo Efraín (Deut. 33:13, 17; 1 Rey. 11:26). Xuajen rígi̱ na̱ʼkha̱ náa mbáa a̱ʼdióo José bi̱ nigumbiʼyuu Efraín (Núm. 1:32, 33). Ga̱jma̱a̱ José nigruigú rí májánʼ wéñuʼ náa anu̱u̱, Jacob. Ikha jngó “ixi̱ ndrígóo Efraín” nindoo gáʼthúu̱n gu̱wa̱ʼ xuajen dí rígá náa reino ndrígóo norte. Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ kidíiʼ Ezequiel niʼnirámáʼ rí niʼtáriyaʼ, bi̱ asirios nirajtuun reino ga̱jma̱a̱ nigún kudiin xóo esclavo. Rígi̱ nirígá tsiguʼ 740 tsiguʼ ginii (2 Rey. 17:6). Tsiguʼ nda̱wa̱á, xa̱bu̱ babilonios niʼngu̱u̱n nini gajmiún asirios. Ikha jngó índo̱ Ezequiel niʼnirámáʼ rí niʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu a̱jma̱ ixi̱, mbaʼin israelitas kuwa náa mbá xúgíʼ mbaaʼ náa naʼtáñajunʼ Babilonia.

Nákha tsiguʼ 607 tsiguʼ ginii, xa̱bu̱ Babilonia nirajtuun reino ndrígóo Judá, náa rígá a̱jma̱ xuajen rí kaʼyoo sur. Ma̱ngaa, nigún kudiin xa̱bu̱ náa Babilonia. Mbáa ma̱ngaa nigún kudiin bi̱ niguanún náa reino ndrígóo norte. Reyes bi̱ kuwa náa reino rí kaʼyoo sur niguwaʼ náa xuajen Judá. Ga̱jma̱a̱ ndxajkun nikuwa náa Judá, numuu rí nuyambáá náa templo ndrígóo Jerusalén (2 Cró. 11:13, 14; 34:30). Ikha jngó nambánii rí ixi̱ rí makhána “Judá” nindoo gáʼthúu̱n a̱jma̱ xuajen ndrígóo reino rí kaʼyoo sur.

Nguáná niwa̱a̱ rí a̱jma̱ ixi̱ rá. Nákha tsiguʼ 537 tsiguʼ ginii. Tsiguʼ rúʼko̱, tikhun bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa reino ndrígóo sur ga̱jma̱a̱ rí norte nitangi̱i̱n náa Jerusalén mu muni̱i̱ templo. Asndu nákha ikhú, xuajen Israel nánguá nikuwa wájíʼ. Bi̱ israelitas nitangi̱i̱n ndiyamajkuíí mbá jnduʼ Jeobá (Ezeq. 37:21, 22). Ma̱ngaa Ezequiel, gaʼyee Isaías ga̱jma̱a̱ Jeremías mangiin niniraʼmáʼ rí kiʼtáriyaʼ rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ (Is. 11:12, 13; Jer. 31:1, 6, 31).

Ndiéjunʼ niʼtáriyaʼ Ezequiel ga̱jma̱a̱ numuu religión rí gajkhun rá. Rí Jeobá maʼni rí xúgínʼ xa̱bi̱i̱ maguánu mani̱ndxu̱ún “mbóó” (Ezeq. 37:18, 19). Rí mbiʼi xúgi̱, rúʼko̱ nigíʼdu̱u̱ nimbánuu tsiguʼ 1919. Nákha xóó tséjkha̱nú tsiguʼ rúʼko̱, Satanás nigíiʼ markuájinʼ mbá kayuʼ xa̱bi̱i̱ Dios. Mú nákha tsiguʼ 1919, mañu mañu nitangi̱i̱n nikuwa mbóó jnduʼ.

Nákha mbiʼi rúʼko̱, mbaʼin xa̱bi̱i̱ Dios niguaʼti̱i̱n rí maguanu mani̱ndxu̱ún reyes ga̱jma̱a̱ ndxajkun gajmiún Jesús náa mekhuíí (Rev. 20:6). Ikhiin ninindxu̱ún xóo ixi̱ rí makánaa Judá. Mú mbá nguáthi̱i̱n niguaʼti̱i̱n makuwá kámuu náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Nda̱wa̱á, grupo rígi̱ ni̱jkha̱ rajoo itháan mba̱a̱ (Zac. 8:23). Ikhiin ninindxu̱ún xóo ixi̱ rí makánaa José.

Rí mbiʼi xúgi̱, nájma̱ grupo rúʼko̱ kuwa runi mbó jnduʼ ñajunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ guáʼdaa mbáwíi rey tsí ñajunʼ Jesucristo. Náa rí niʼtáriyaʼ Ezequiel, rey bugi̱ nagumbiʼyuu ‹xa̱bi̱ʼ David› (Ezeq. 37:24, 25). Índo̱ niʼthí ga̱jma̱a̱ numún xa̱bi̱i̱, Jesús nindo̱ʼo̱o̱ Anu̱u̱: “Ikajngo imbo ri ganindxun, janla Ana, xoma ri Ikan xta naʼ Ikun, xuʼkue-ma Ikun xta naʼ Ikan” (Juan 17:20, 21). * Jesús ma̱ngaa niʼtáriyaʼ rí mbá nguéjmi̱i̱n discípulos bi̱ kaxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ bi̱ ‹eʼwíínʼ mugu̱› maguánu mani̱ndxu̱ún ‹imbóó kayuʼ›. Ga̱jma̱a̱ mbá xúgínʼ magún tsu̱du̱u̱ ‹imbáwíí báxtúu› (Juan 10:16). Xóo má niʼtáriyaʼ Jesús, xúgínʼ xa̱bi̱i̱ Dios kuwa mbá jnduʼ rí mbiʼi xúgi̱ maski ajndu guáʼthi̱i̱n makuwá kámuu náa mekhuíí o náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ.

^ Índo̱ Jesús niʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu iwáá mbiʼi, nixnúún mbaʼa xkri̱da xa̱bi̱i̱. Gíʼdoo numuu rí ginii niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbáa “ñumba tsi jmbi, tsi majan indxaʼhuaminaʼ”, xóo muʼthá, ni̱ndxu̱ún mbá nguéjmi̱i̱n bi̱ kaxtaʼwíin bi̱ nuxná ikha náa xuajñu Dios (Mat. 24:45-47). Nda̱wa̱á nixná mbaʼa xkri̱da rí nandoo gáʼthi ga̱jma̱a̱ numún mbá xúgínʼ bi̱ kaxtaʼwíin (Mat. 25:1-30). Ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á kayuʼ niʼthí ga̱jma̱a̱ numún bi̱ mumbañún a̱ngui̱i̱n Cristo ga̱jma̱a̱ makuwá kámuu mbiʼi náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Mat. 25:31-46). Xúʼko̱ má ninindxu̱u̱, índo̱ rí niʼtáriyaʼ Ezequiel nigíʼdu̱u̱ nimbánuu rí mbiʼi xúgi̱, nimbánuu ginii náa bi̱ guáʼthi̱i̱n magúun mekhuíí. Maski ajndu gu̱wa̱ʼ xuajen ndrígóo Israel tsíyoo gáʼthi ga̱jma̱a̱ numún bi̱ makuwá kámuu mbiʼi náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, rí mbríguu eʼtáriyaʼ gaʼyee Ezequiel naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí xú káʼnii mambaxúún bi̱ makuwá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ gajmiún bi̱ kaxtaʼwíin.