Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Gajmulú májánʼ wéñuʼ ganitsu rí naxnúlú Jeobá

Gajmulú májánʼ wéñuʼ ganitsu rí naxnúlú Jeobá

“Ikhúúnʼ, Jeobá, ni̱ndxu̱ʼ Dios ndrígáʼ, bi̱ naʼsngáaʼ xú káʼnii mambáyaʼ ikháánʼ” (ISAÍAS 48:17).

AJMÚÚ 117 GA̱JMA̱A̱ 114

1, 2. a) Xú káʼnii eʼyáá Biblia bi̱ ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ Jeobá rá. b) Xú káʼnii níʼkhóo Biblia nanigua̱ʼ itháan rá.

 BI̱ NI̱NDXU̱LÚ xa̱bi̱i̱ Jeobá nanigulúʼ Biblia. I̱yi̱i̱ʼ rígi̱ naʼni maʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú, naʼni rí muguaʼthi̱i̱n rí májánʼ nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ naxnúlú mbá ikha rí ma̱ndoo mambáyulúʼ (Rom. 15:4). Tséʼkha̱ ku̱ma̱ ndrígu̱ún xa̱bu̱ numbaaʼ. Nindxu̱u̱ ‹Ajngá rawunʼ Dios› (1 Tes. 2:13).

2 Xú káʼnii níʼkhóo Biblia nanigulúʼ itháan rá. Mbáa, xúgiáanʼ kuaʼdáá mbá níʼkhóo rí nanigulúʼ wéñuʼ. Tikhun nanigu̱nʼ libros ndrígóo Mateo, Marcos, Lucas ga̱jma̱a̱ Juan, numuu rí naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Jesús, rígi̱ mambáñun muniʼnuʼ xóo xa̱bu̱ nindxu̱u̱ Jeobá (Juan 14:9). Eʼwíínʼ nanigu̱nʼ libro xóo Revelación, rí naʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu “rí inu marigá” (Rev. 1:1). Mbaʼin naʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ i̱yi̱i̱ʼ ndrígóo Salmos, ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ nanigu̱nʼ xtágabu rí na̱ʼkha̱ náa libro ndrígóo Proverbios. Nakujmaa kaʼwu rí Biblia nindxu̱u̱ mbá libro dí ma̱ndoo muraxnuu xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ.

3, 4. a) Xú káʼnii eʼyáá i̱yi̱i̱ʼ ndrígúlú rá. b) Xú káʼnii i̱yi̱i̱ʼ kuaʼdáá mu mbuyáá xúgínʼ xa̱bu̱ rá.

3 Numuu rí nanigulúʼ Biblia, ma̱ngaa nanigulúʼ xúgíʼ i̱yi̱i̱ʼ rí nundrígulú numuu rí nagájnuu náa Biblia. Libros, folletos, revistas ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ i̱yi̱i̱ʼ nindxu̱u̱ ganitsu rí naxnúlú Jeobá (atayáá kúgumaʼá “Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n”). Nambáyulúʼ mambaxúlúʼ itháan májánʼ gajmiúlú Dios ga̱jma̱a̱ rí muguaʼdáá mbá fe gujkhuʼ (Tito 2:2).

4 Mbaʼa i̱yi̱i̱ʼ ndrígúlú na̱jkha̱ náa inún xúgínʼ bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá. I̱ʼwáʼ na̱jkha̱ inún nguéjmi̱i̱n xa̱bu̱, xóo jiáma, wa̱ʼxa̱ʼ o xa̱bu̱ bi̱ guáʼdiin e̱ji̱n. Ga̱jma̱a̱ mbaʼa artículos ma̱ngaa videos rí na̱ʼkha̱ náa ináa ndrígúlú náa Internet na̱jkha̱ náa inún bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá. Xúgíʼ rúʼko̱ nasngájma rí Jeobá naʼnimbánuu rí nikudaminaʼ rí maxnún ganitsu xúgínʼ xa̱bu̱ (Is. 25:6).

5. Ndiéjunʼ rí nduʼyáá májánʼ rá.

5 Mbaʼánʼ rí ikháanʼ nanigulúʼ muguaʼdáá itháan mbiʼi mu muraxnulú Biblia ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ i̱yi̱i̱ʼ. Mbáa xándoo muʼnigajmaa ikháá mámbá i̱yi̱i̱ʼ rí nundrígulú. Mú nduʼyáá májánʼ rí Jeobá maʼdxuu ga̱jma̱á ni̱ndxu̱lú á mu najmulú májánʼ mbiʼi mu muraxnuu ma̱ngaa muʼnigajmaa Biblia ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ i̱yu̱lúʼ (Efes. 5:15, 16). Maski ajndu xúʼko̱, rígá mbá náa ndayóoʼ muñeumíjna̱lú. Guʼyáá ndiéjunʼ nindxu̱u̱.

6. Ndiéjunʼ gáʼni rí xájmulú májánʼ xúgíʼ ganitsu rí naxnúlú Jeobá rá.

6 Á mu tsiñeumíjna̱lú, ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱lú rí tikhuu níʼkhóo ndrígóo Biblia o tikhuu i̱yi̱i̱ʼ xándoo maʼsngulúʼ mbá rí gíʼdoo numuu. Mbá xkri̱da, ndiéjunʼ gúʼni á mu nduʼyáá rí mbá níʼkhóo ndrígóo Biblia xambáyulú ikháanʼ rá. O ndiéjunʼ gúʼni á mu mbá i̱yi̱i̱ʼ tséʼkha̱ náa inulú rá. Lá muraxnuu wáá kaʼnii ráʼ. O nditháan xúraxnuu dxe̱ʼ. Á mu nu̱ʼni̱ xúʼko̱ muʼnimbáti̱ga̱ mbá ku̱ma̱ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mambáyulúʼ wéñuʼ. Xú káʼnii gándoo guñewumíjna̱ náa tsáʼkhá rígi̱ rá. Garmáʼáan a̱jkiu̱lú dí xúgíʼ rí nundrígulú na̱ʼkha̱ náa Jeobá. Náa Biblia naʼthí: “Ikhúúnʼ, Jeobá, ni̱ndxu̱ʼ Dios ndrígáʼ, bi̱ naʼsngáaʼ xú káʼnii mambáyaʼ ikháánʼ” (Is. 48:17). Náa artículo rígi̱ guʼyáá ajtsú enii rí mambáyulúʼ mu majmulú itháan májánʼ xúgíʼ Biblia. Ma̱ngaa mbuʼyáá xú káʼnii gambáyulú xúgíʼ ganitsu rí naxnúlú Jeobá.

XÚ KÁʼNII GATRAXNUU BIBLIA ITHÁAN MÁJÁNʼ RÁ.

7. Ndíjkha rí ndayóoʼ muʼgíʼ májánʼ edxu̱lúʼ índo̱ nuraxnuu Biblia rá.

7 Guʼgíiʼ májánʼ edxu̱lúʼ índo̱ guraxnuu. Gajkhun má rí tikhuu níʼkhóo Biblia nigumaraʼmáʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa o mbaʼin xa̱bu̱ kiejunʼ. Mú náa 2 Timoteo 3:16 naʼthí kaʼwu rí “xúgíʼ Escritura na̱ʼkha̱ náa Dios ga̱jma̱a̱ nayambáá”. Ikha jngó guʼgíʼ májánʼ edxu̱lúʼ índo̱ guraxnuu Biblia (atayáá kúgumaʼá “Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n”). Mbá xkri̱da, mbáa ndxájulú naʼthí rí nagíminaʼ marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí mbá níʼkhóo Biblia ma̱ndoo maʼsngóo wéñuʼ. Rúʼko̱ nambáyúu maxkamaa ikha dí naʼniu mingíjyúuʼ mbaʼyoo. Ikha jngó nákha xóó tseraxnuu Biblia, gunda̱ʼa̱a̱ Jeobá mu mambáyulúʼ muʼgíʼ májánʼ edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ maxnúlúʼ ku̱ma̱ mu mbuʼyáá ikha rí nandoo maʼsngulúʼ (Esd. 7:10; atraxnuu Santiago 1:5). *

Lá kuwáanʼ ruʼnigajmaa májánʼ wéñuʼ Biblia ráʼ. (Atayáá kutriga̱ 7.)

8, 9. a) Ndiéjunʼ gándoo guraximíjna̱lú índo̱ guraxnuu Biblia rá. b) Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ikha rí ndayóoʼ munimbánii bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ rá.

8 Guraximíjna̱lú. Índo̱ guraxnuu Biblia, ma̱ndoo muʼni ajtsú graxe̱ rígi̱: “Ndiéjunʼ eʼsngóʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá rá. Xú káʼnii gándoo gájmuʼ rígi̱ náa vida ndrígóʼ rá. Xú káʼnii gándoo gájmuʼ mu mambáñun eʼwíínʼ rá.” Á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ náa graxe̱ rígi̱ muraxnuu Biblia itháan májánʼ. Guʼyáá mbá xkri̱da, náa Biblia naxná mbá lista rí ndayóoʼ munimbánii bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación (atraxnuu 1 Timoteo 3:2-7). Gajkhun má rí mbaʼánʼ na̱nguá ni̱ndxu̱lú bi̱ kuya̱ edxu̱u̱. Ikha jngó mbáa mundxaʼwamíjna̱ rí versículo rígi̱ tsimbáyulú wéñuʼ. Mú majmulúʼ nájtsu graxe̱ ndrígóo kutriga̱ rígi̱ mu mbuʼyáá xú káʼnii níʼkhóo Biblia rúʼko̱ ma̱ndoo mambáyulúʼ xúgiáanʼ.

9 “Ndiéjunʼ eʼsngóʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá rá.” Rí ndayóoʼ muni bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nasngájma rí Jeobá gíʼthu̱u̱n rí munimbánii xúgíʼ ikha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Ndíjkha rá. Numuu rí ikhaa ndaʼyoo rí congregación cristiana gíʼdoo wéñuʼ numuu. Náa Biblia naʼthí rí Jeobá “niʼtsi̱i̱n ga̱jma̱a̱ eʼdiuu A̱ʼdióo” (Hech. 20:28). Ikha jngó Dios gíʼthu̱u̱n rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mani̱ndxu̱ún mbá májánʼ xkri̱da. Ma̱ngaa, manda̱ʼa̱a̱ cuenta rí xú káʼnii guniu̱u̱n bi̱ kuwa náa congregación. Ikhaa nandoo rí makuwáanʼ májánʼ náa majñúnʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ (Is. 32:1, 2). Xó má eʼyáá, rí ikhiin ndayóoʼ munimbánii, rúʼko̱ naʼsngúlúʼ rí Jeobá naxmiéjunʼ kaʼyulú me̱ndaʼkho.

Cristianos bi̱ guanii ragíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ rí tséñunʼ muraxnuu i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ náa inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ

10, 11. a) Xú káʼnii gambáyulú ikha rí nunimbánii bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación rá. b) Xú káʼnii gándoo gájmulúʼ ikha rígi̱ mu mumbáñuun eʼwíínʼ rá.

10 “Xú káʼnii gándoo gájmuʼ rígi̱ náa vida ndrígóʼ rá.” Á mu ni̱ndxu̱lú bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación, ndayóoʼ matangaánʼ mbuʼyáá ikha rí ndayúlú muʼnimbánii ga̱jma̱a̱ muʼgími̱jna̱ mu muʼni itháan májánʼ. Ga̱jma̱a̱ á mu na̱nguá ni̱ndxu̱lú bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ mú nandulúʼ manindxu̱lúʼ, gíʼmaa muʼnimi̱jna̱ muʼnimbánii itháan májánʼ ikha mámbá mbiʼi (1 Tim. 3:1). Mú xúgiáanʼ ma̱ndoo majmañulúʼ ikha rígi̱. Mbá xkri̱da, Jeobá gíʼthu̱u̱n rí mámbáa rí ikháanʼ ‹mandxa̱ʼóo májánʼ edxu̱u̱› (1 Ped. 4:7; Filip. 4:5). Índo̱ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nuxna mbá májánʼ xkri̱da náa congregación, a̱ngiu̱lú ma̱ndoo majmañún náa ikhiin ga̱jma̱a̱ mbuyaridáá fe ndrígu̱ún (Heb. 13:7; 1 Ped. 5:3).

11 “Xú káʼnii gándoo gájmuʼ mu mambáñun eʼwíínʼ rá.” Rí ndayóoʼ munimbaníí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ma̱ndoo mambáyulúʼ mu muʼthúún bi̱ nuʼsngúún ga̱jma̱a̱ numuu Biblia ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ xa̱bu̱ rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ ni̱ndxu̱ún mixtiʼkun ki xóo xa̱bu̱ ede̱ náa guʼwá ndxajkun. Ikha rígi̱ ma̱ngaa naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ nuñajunʼ wéñuʼ. Índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu tsiakii rí nuni, mbuʼyamajkún itháan (1 Tes. 5:12). Ga̱jma̱a̱ índo̱ itháan guʼyamajkún, itháan gáʼdxuun mu muñajunʼ ga̱jma̱a̱ numuu congregación (Heb. 13:17).

12, 13. a) Ndiéjunʼ gándoo guʼnigajmaa itháan náa xúgíʼ rí kuaʼdáá rá. b) Atagíʼ mbá xkri̱da rí nduʼyáá índo̱ nuʼnigajmaa rí naʼthí náa Biblia.

12 Guʼyáaʼ itháan náa ma̱ndoo majmañulúʼ. Índo̱ nuʼnigajmaa Biblia, ma̱ndoo mbuʼyáaʼ xú káʼnii extiʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱:

  •   Tsáa niʼnirámáʼ níʼkhóo Biblia rígi̱ rá.

  •   Náa ga̱jma̱a̱ nguáná nigumaraʼmáʼ rá.

  •   Ndiéjunʼ rí gíʼdoo numuu nirígá índo̱ nigumaraʼmáʼ libro rígi̱ rá.

Rí mbuʼyááʼ rígi̱ mambáyulúʼ muxkamaa ikha rí itháan mingíjyúuʼ mbuʼyáá.

13 Guʼyáá mbá xkri̱da. Náa Ezequiel 14:13, 14, Jeobá niʼthí rí á mu mbá xuajen nakiéʼkúun náa ikhaa, ikhaa maʼni gámbáa ga̱jma̱a̱ maʼni gámbóo xúgíʼ ganitsu mangiin xujkhúʼ. Mú ikhú niʼthí: “Ga̱jma̱a̱ á mu ajtsíin xa̱bekha bugi̱ gakuwa ikhí: Noé, Daniel ga̱jma̱a̱ Job, numuu rí ikhiin nini rí jmbu makáwíin”. Á mu nduʼyáaʼ itháan náa majmañulúʼ, mbuʼyáá rí Ezequiel niʼnirámáʼ versículos rígi̱ nákha 612 tsiguʼ rí xóó tséʼkha̱ Cristo. Maski ajndu Noé ga̱jma̱a̱ Job nikháñun mba̱yu̱ʼ tsiguʼ kidíiʼ, Jeobá xóó narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí ninindxu̱ún jmbii náa ikhaa. Mú Daniel xtáa xóó. Ga̱jma̱a̱ mbáa gíʼdoo 20 tsiguʼ índo̱ Jeobá niʼthúu̱n rí nindxu̱u̱ jmbii xóo Noé ga̱jma̱a̱ Job. Ndiéjunʼ ejmañuluʼ rá. Rí Jeobá ndaʼyoo ga̱jma̱a̱ nangajo̱o̱ kaʼñúún xúgínʼ xa̱bi̱i̱ bi̱ naguáju̱n jmbu, asndu jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ (Sal. 148:12-14).

GAJMULÚ MÁJÁNʼ XÚGÍʼ I̱YU̱LÚʼ

14. a) Xú káʼnii embáñun jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ inún ikhiin xá. b) Xú káʼnii embáñun eʼwíínʼ rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

14 I̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ náa inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ. Ndiʼyáá má rí xúgiáanʼ ma̱ndoo majmañulúʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ Biblia. Xúʼko̱ má, xúgiáanʼ ma̱ndoo majmañulúʼ wéñuʼ náa xúgíʼ i̱yi̱i̱ʼ ndrígúlú. Guʼyáá tikhuu xkri̱da. Náa tsiguʼ rí ninújngoo, Jeobá nixnúlú mbaʼa artículos ga̱jma̱a̱ libros rí na̱jkha̱ inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ [1] (atayáá nota rí na̱ʼkha̱ náa námbá artículo). I̱yi̱i̱ʼ rígi̱ nambáñun muraʼníí xkujndu náa escuela ga̱jma̱a̱ xkujndu rí naguáʼdáá ikhiin. Mú, xú káʼnii gándoo gambáñun eʼwíínʼ artículos ga̱jma̱a̱ libros rígi̱ rá. Á mu nuraxnuu, mbuʼyáá káʼnii xkujndu guáʼdáá jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ ma̱ngaa ma̱ndoo mumbáñuun ga̱jma̱a̱ muxnún tsiakii.

Cristianos bi̱ guanii ragíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ rí tséñunʼ muraxnuu i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ náa inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ

15. Náa numuu rí cristianos bi̱ guanii gíʼmaa muraxnuu i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ rá.

15 Cristianos bi̱ guanii ragíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ rí tséñunʼ muraxnuu i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ náa inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ. Á mu nuni xúʼko̱ kaʼnii tsénindxu̱ún xa̱bu̱ gua̱bi̱nʼ. Xa̱bu̱ guanii mangiin nuraʼníí mbaʼa xkujndu rí na̱ʼkha̱ náa artículos rúʼko̱. Mbá xkri̱da, xúgiáanʼ ndayóoʼ muʼthá rí nuʼnimbulúʼ, muxpríguii rí nakumulú, muʼni gaʼduunʼ rí nandún muʼnilú eʼwíínʼ, ga̱jma̱a̱ xambáxulú gajmiúlú bi̱ nuni dí ra̱májánʼ ma̱ngaa rí xúʼni̱ gagimijná ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ. I̱yi̱i̱ʼ rí nagájnuu mbuyáá jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ ma̱ngaa nagájnuu náa Biblia. Ikha jngó xúgiáanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú cristianos ma̱ndoo mambáyulúʼ.

16. Xú káʼnii ma̱ngaa embáñun i̱yi̱i̱ʼ jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ rá.

16 I̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ ma̱ngaa nambáñun mu mambaxúún itháan májánʼ gajmiún Jeobá (atraxnuu Eclesiastés 12:1, 13). * Mú ma̱ngaa xa̱bu̱ guanii ma̱ndoo muraxnuu. Mbá xkri̱da, náa ¡Despertad! gu̱nʼ abril tsiguʼ 2009 na̱ʼkha̱ mbá artículo rí na̱jkha̱ inún jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ “Xú káʼnii guraxnuu itháan májánʼ Biblia rá.” Artículo rígi̱ kagu mbaʼa ikha ga̱jma̱a̱ kúgumaʼá rí ma̱ndoo muturiyaʼ ga̱jma̱a̱ magixi̱i̱ mu miʼnigajmaa. Lá nimbáñun artículo rígi̱ xa̱bu̱ guanii ma̱ngaa ráʼ. ¡Xúʼko̱ kaʼnii! Mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ gíʼdiin e̱ji̱n niʼthí rí niʼniuu mingíjyúuʼ maguxnuu Biblia, ikha jngó niʼnimbánuu ikha rígi̱. Rí xúgi̱ nanigu̱ʼ wéñuʼ maguxnuu ga̱jma̱a̱ ndaʼyoo xú káʼnii libros ndrígóo Biblia nambánii. Rígi̱ nambáyúu mbaʼyoo xú káʼnii eʼthí náa xúgíʼ Biblia. Ikhaa naʼthí: “Nimbá miʼtsú tániguʼ magúxnuu wéñuʼ Biblia xóo xúgi̱”.

17, 18. Xú káʼnii embáyulú i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ inún xúgínʼ xa̱bu̱ rá. Atagíʼ mbá xkri̱da.

17 I̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ inún xúgínʼ xa̱bu̱. Tsiguʼ 2008 nigíʼdi̱i̱lú niráwíi i̱yi̱i̱ʼ rí muʼnigajmaa náa i̱yi̱i̱ʼ Bi̱ Nayejngoo, rí na̱jkha̱ inún bi̱ nutaraʼa numuu Jeobá. Mú ma̱ngaa niraʼwíi i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ inún bi̱ na̱nguá etaraʼa numuu Jeobá. Xú káʼnii gándoo gambáyulú májánʼ rígi̱ rá. Guʼgíʼ mbá xkri̱da. Gundxa̱ʼwámi̱jna̱ rí niʼtháán mbáa xa̱bu̱ rí ma̱ʼkha̱ náa Guʼwá nagimbáanʼ ga̱jma̱a̱ ikhaa nariʼña ma̱ʼkha̱. Ikháanʼ maʼdxulú wéñuʼ. Ga̱jma̱a̱ índo̱ xtáa ranújngoo discurso ikháanʼ mundxaʼwamíjna̱lú xú káʼnii ku̱mu̱u̱ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii rí najuiʼthá ikhí ma̱ndoo mariʼkhuu vida ndrígóo. Xúgíʼ rígi̱ maʼni rí maʼdxulú itháan ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí najuiʼthá náa discurso.

18 Mbáa xúʼko̱ má gáʼniulú índo̱ guraxnuu i̱yi̱i̱ʼ rí na̱jkha̱ náa inún xúgínʼ xa̱bu̱. Mbá xkri̱da, gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu i̱yi̱i̱ʼ Bi̱ Nayejngoo rí na̱jkha̱ náa inún xúgínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ artículos ndrígóo jw.org. I̱yi̱i̱ʼ rígi̱ naʼthí ra̱mingíjyúuʼ ga̱jma̱a̱ numuu Biblia mu makru̱ʼu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá. Índo̱ nuraxnuu i̱yi̱i̱ʼ rígi̱, nakru̱ʼu̱lú itháan májánʼ kiʼsngáa ndrígóo Biblia rí nuniʼnuʼ má. Ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼni rí manigulúʼ itháan. I̱yi̱i̱ʼ rígi̱ ma̱ngaa naʼsngúlúʼ nuxi̱ʼ ikha rí xú káʼnii muʼtáraʼa. Ikháá má kayuʼ embáyulú revista ¡Despertad! Mbá xkri̱da, naʼni rí muʼnimbulúʼ itháan náa Dios ga̱jma̱a̱ náa xúgíʼ rí niʼni, ma̱ngaa nambáyulúʼ muʼthá rí nuʼnimbulúʼ (atraxnuu 1 Pedro 3:15). *

19. Xú káʼnii gándoo gusngajmáá Jeobá rí nuxnáa núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu ganitsu rí naxnúlú ikhaa xá.

19 Nakujmaa kaʼwu rí Jeobá naxnúlú mbaʼa ganitsu mu mambáyulúʼ (Mat. 5:3). Ikha jngó, guraxnuu má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ guʼnimbánii xúgíʼ xtágabu ga̱jma̱a̱ kiʼsngáa. Á mu nuʼnimbánii makuwáanʼ májánʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ musngajmáá Jeobá rí nuxnáa núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ ganitsu rí naxnúlú (Is. 48:17).

^ [1] (kutriga̱ 14): Mbá xkri̱da, atayáá volúmen 1 ga̱jma̱a̱ 2 náa libro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas ga̱jma̱a̱ náa naʼthí “Los jóvenes preguntan”, rí xúgi̱ nakujmaa i̱ndó náa jw.org.

^ kutriga̱ 7 Santiago 1:5: “Ikha jngó, á mu rí mbáa dí ikháanʼla ndayóoʼ majmañuu xóó itháan, gando̱ʼo̱o̱ má xúʼko̱ Dios, numuu rí ikhaa naxnún xúgínʼ rí ndayóoʼ ga̱jma̱a̱ xáʼthí kikháá rí nixnáʼ”.

^ kutriga̱ 16 Eclesiastés 12:1, 13: “Rí mbiʼi xúgi̱ garmáʼáan a̱jkia̱nʼ xtayáá Dios bi̱ Niʼnín nákha xóó nindxa̱ʼ dxámá o dxáʼgú, nákha xóó tséʼkha̱nú mbiʼi gakhii, o maʼga̱nú tsiguʼ dí marata: “Nándáa rí eniguʼ mani”. Rí guámbulúʼ niʼdxawíín xúgíʼ, nindxu̱u̱: Gamiñáʼ xtayáá Dios bi̱ gajkhun ga̱jma̱a̱ atatsimbaaʼ rí naʼtáñajunʼ. Numuu dí rígi̱ kaʼyoo maʼni xa̱biya̱”.

^ kutriga̱ 18 1 Pedro 3:15: “Rí gíʼmaa muni, guyamajkuíí Cristo xóo Señor náa awúu̱n a̱jkia̱la, xawii má xúʼko̱ gakuwaanʼ mu mutala náa inún xúgínʼ bi̱ nandún mbuyáá rí kuaʼti̱i̱n ikháanʼ, mú guriʼña̱a̱ ga̱jma̱a̱ ajngáa gua̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ wéñuʼ gamajkhu”.