Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 3

Ndiéjunʼ eʼsngúlú rí nimbiyaʼ Jesús rá.

Ndiéjunʼ eʼsngúlú rí nimbiyaʼ Jesús rá.

“Jesús nimbiyaʼ” (JUAN 11:35).

AJMÚÚ 17 “Nandoʼ”

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1-3. Ndiéjunʼ eʼni dí nguáná mumbiyaʼlú rá.

 NGUÁNÁ xóó nitambi̱ya̱ʼ ikháán rá. Nguáná numbiyaʼlú numuu rí nadxulú wéñuʼ; mú itháan má numbiyaʼlú numuu rí kuwáánʼ ngíná. Mbá xkri̱da, mbáa nimbiyaʼlú numuu rí nikháñuu mbáa bi̱ kuʼyáá. Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ xtáa náa Estados Unidos bi̱ mbiʼyuu Lorilei * niʼthí: “Numuu dí nikháñuu a̱ʼdióʼ, nguáná naku̱mu̱ʼ dí nagawúnʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rí asndu nimbá tséʼni maʼni̱i̱ a̱jkiu̱nʼ. Ni má nánguá eyo̱o̱ á mu nañajunʼ xóó a̱jkiu̱nʼ”.

2 Ma̱ngaa rígá i̱ʼwáʼ dí naʼni mumbiyaʼlú. Mbáa precursora bi̱ xtáa náa Japón bi̱ mbiʼyuu Hiromi niʼthí: “Nguáná naʼni maxtáá ngíná numuu rí xa̱bu̱ na̱nguá eñún gúdxawíín náa nataráʼa, asndu nambiyaʼ mu ma̱ndo̱ʼo̱o̱ Jeobá rí mambáyúʼ maxkamaa mbáa bi̱ nandoo majmañuu dí gajkhun”.

3 Lá ragájkhun dí nguáná mangáánʼ nakumulú xóo a̱jmi̱i̱n a̱ngiu̱lú bugi̱ ráʼ. (1 Ped. 5:9.) Nandulú mu̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ gagi, mú mbáa nguáná nagawúnlú wéñuʼ numuu rí nikháñuu mbáa bi̱ kuʼyáá, rí kuwáánʼ ngíná wéñuʼ o i̱mba̱ dí naʼniulú mingíjyúuʼ makuwáánʼ jmbu náa Dios (Sal. 6:6; 100:2). Ndiéjunʼ gándoo mu̱ʼni̱ índo̱ kuwáánʼ xúʼko̱ rá.

4. Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

4 Xkri̱da ndrígóo Jesús ma̱ndoo mambáyulúʼ. Nguáná nigáwi̱i̱nʼ wéñuʼ a̱jkiu̱u̱n rí asndu “nimbi̱ya̱ʼ” (Juan 11:35; Luc. 19:41; 22:44; Heb. 5:7). Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá nguáná nimbiyaʼ Jesús. Mbuʼyáá ma̱ngaa ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá, ma̱ngaa mbuʼyáá ndiéjunʼ gándoo mu̱ʼni̱ índo̱ nuraʼníí mbá xkujndu rí naʼni mumbiyaʼ.

NIMBIYAʼ GA̱JMA̱A̱ NUMÚN BI̱ NIMBÁJXU̱U̱ GAJMÍI̱N

Gumbáñún bi̱ kúwá ngíná xó má niʼni Jesús. (Atayáá kutriga̱ 5 asndu 9). *

5. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jesús dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Juan 11:32-36 rá.

5 Índo̱ na̱jkha̱ rámbáa tsiguʼ 32, mbáa bi̱ nimbájxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Jesús bi̱ mbiʼyuu Lázaro nindoo kháñuu ga̱jma̱a̱ nikháñuu (Juan 11:3, 14). Jesús nindoo kaʼyoo wéñuʼ ikhaa ga̱jma̱a̱ a̱ngui̱i̱n bi̱ mbiʼyuu María ga̱jma̱a̱ Marta. Ikhiin ra̱ʼkhá tháán nikúwá ngíná numuu rí nikháñuu ndxájun. Nda̱wa̱á dí nikháñuu Lázaro, Jesús ni̱jkha̱ náa Betania náa xuajen rí nixtáa María ga̱jma̱a̱ Marta. Índo̱ nitháán Marta dí na̱ʼkha̱ náa kamba̱a̱ Jesús ikhú nigájnuu ragáyúu gátsijnuu. Gundxaʼwámíjná xú káʼnii niʼthí ga̱jma̱a̱ ajngáa ngíná rígi̱: “Tátá, á mu niraxtaa gi̱i̱, tákháñuu giʼtio̱ʼ” (Juan 11:21). Nda̱wa̱á índo̱ Jesús ndiʼyoo María ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ xa̱bu̱ dí kúwá rumbiyaʼ ikhú ma̱ngaa “nimbi̱ya̱ʼ” (atraxnuu Juan 11:32-36). *

6. Ndíjkha nimbiyaʼ Jesús rá.

6 Náá numuu rí nimbiyaʼ Jesús mbiʼi rúʼko̱ rá. Náa libro Perspicacia para comprender las Escrituras naʼthí: “Numuu rí nikháñuu Lázaro mbáa bi̱ nimbájxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ ma̱ngaa índo̱ ndiʼyoo xú káʼnii egáwi̱i̱nʼ wéñuʼ a̱jkiu̱u̱n Marta ga̱jma̱a̱ María, niʼni ‹rí magáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ mambiyaʼ›”. * Mbáa Jesús nindxa̱ʼwáminaʼ xú káʼnii nimínuuʼ Lázaro ga̱jma̱a̱ numuu nandii ma̱ngaa xóo nikumu̱u̱ índo̱ ndiʼyoo dí inu makhañúu. Ma̱ngaa nimbiyaʼ índo̱ ndiʼyoo dí María ga̱jma̱a̱ Marta kúwá ngíná wéñuʼ numuu rí nikháñuu ndxájun. Á mu nikháñuu mbáa bi̱ nimbájxa̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ʼ o mbáa bi̱ xtayáá, mbáa niku̱ma̱a̱ʼ xó má ikhaa. Rí xóo nirígá ikhú, guʼyáá ajtsú rí naʼsngúlúʼ.

7. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá rí nimbiyaʼ Jesús ga̱jma̱a̱ numún bi̱ nimbájxu̱u̱ gajmíi̱n rá.

7 Jeobá nakro̱ʼo̱o̱ xóo ekuma̱a̱ʼ. Jesús “nasngájma xóo phú nindxu̱u̱ Dios” (Heb. 1:3). Índo̱ ikhaa nimbiyaʼ nisngájma xóo eku̱mu̱u̱ Anu̱u̱ (Juan 14:9). Á mu ikháán xtaa ratamíniiʼ ga̱jma̱a̱ numuu dí nikháñuu mbáa bi̱ nandaaʼ xtayáá, ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ gajkhun dí Jeobá raʼkháa i̱ndó ndaʼyoo dí xtaa ngíná, ikhaa ma̱ngaa nagawúunʼ wéñuʼ. Ikhaa nandoo maʼni̱i̱ a̱jkia̱a̱nʼ (Sal. 34:18; 147:3).

8. Ndíjkha nandoo nduʼyáá gajkhun dí Jesús maʼni matujxi̱ín bi̱ nikháñún rá.

8 Jesús nandoo maʼni rí matujxi̱ín bi̱ nandaaʼ xtañún. Nákha xóó tsémbiyaʼ Jesús niʼthúu̱n Marta: “Giʼtia̱a̱ʼ magabi̱i̱ʼ”. Marta ndiʼyoo dí gajkhun maʼni xúʼko̱ (Juan 11:23-27). Numuu rí ikhaa ma̱ngaa ndiʼyamajkuu Jeobá, nijmañuu má rí gaʼyee Elías ga̱jma̱a̱ Eliseo nini̱ rí matujxi̱ín xa̱bu̱ nákhá wájyúuʼ (1 Rey. 17:17-24; 2 Rey. 4:32-37). Ga̱jma̱a̱ mbáa niʼdxaun nithi ga̱jma̱a̱ numuu Jesús dí nikujxi̱ín má tikhun xa̱bu̱ (Luc. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56). Xúʼko̱ má kayuuʼ ma̱ndoo ma̱ta̱ya̱a̱ gajkhun mangáán dí gajkhun matujxi̱ín, matañun mbu̱júu̱ bi̱ nandaaʼ xtañún. Rí nigajtaa iyooʼ iduu Jesús índo̱ nimbiyaʼ mu maʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún bi̱ nimbájxu̱u̱ gajmíi̱n naʼsngúlú dí ikhaa nandoo ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n dí maʼni matujxi̱ín bi̱ nikháñún.

9. Xó má niʼni Jesús, xú káʼnii gándoo mumbaʼñún bi̱ kúwá ngíná rá. Arathá mbá xkri̱da.

9 Ikháán ma̱ndoo matambáñun bi̱ kúwá ngíná. Jesús raʼkháa i̱ndó nimbiyaʼ ga̱jma̱a̱ Marta ma̱ngaa María, ikhaa niʼdxaun dí nithi ga̱jma̱a̱ niʼthún ajngáa rí maʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún. Ikháánʼ ma̱ngaa ma̱ndoo mu̱ʼni̱ xúʼko̱ gajmiúlú bi̱ nikháñuu mbáa bi̱ kuyáá. Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ bi̱ xtáa náa Australia mbiʼyuu Dan, naʼthí: “Índo̱ nikháñuu a̱ʼgiu̱ʼ, ndiyóoʼ rí mixtambáyuʼ wéñuʼ. Mbaʼin a̱ngiu̱lú gajmii nithu̱nʼ rí ma̱ndoo mathu̱u̱n asndu náá má hora rí gáʼndoʼ. Nuniñuʼ mata̱ xúgíʼ dí nandoʼ ga̱jma̱a̱ na̱nguá má eʼniún tsiánguá índo̱ nambiyaʼ. Ma̱ngaa índo̱ naku̱mu̱ʼ dí néʼngo̱ʼ wéñuʼ, nithu̱nʼ rí mumbayúʼ mani̱ tikhu ñajunʼ, xóo mujñáa kárriuʼ, xóo magún gútsi dí ndayóoʼ ga̱jma̱a̱ rí muni̱ májáánʼ ganitsu. Ma̱ngaa mbaʼa nuthu nutajkháan ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ. Nisngajmá rí ni̱ndxu̱ún a̱ngui̱nʼ bi̱ nimbájxuʼ gajmíʼ ‹mbiʼi rí nirígá gamiéjunʼ›” (Prov. 17:17).

NIMBIYAʼ GA̱JMA̱A̱ NUMÚN XA̱BU̱

10. Ndiéjunʼ nirígá dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Lucas 19:36-40 rá.

10 Nákha 9 ñajunʼ gu̱nʼ nisán tsiguʼ 33, Jesús ni̱jkha̱ náa Jerusalén. Índo̱ na̱jkha̱ kanuu náa xuajen, mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ nigimbíin ga̱jma̱a̱ nustiga xtíñún náa na̱jkha̱ mu musngajmá rí nudriguíi xóo Rey ndrígu̱ún. Ninindxu̱u̱ mbá mbiʼi gagi (atraxnuu Lucas 19:36-40). * Ikha jngóo niʼniún tsiánguá xa̱bi̱i̱ índo̱ dí Jesús “ni̱jkha̱nú náa mijngii xuajen, ikhú nimbiyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu”. Nimbiyaʼ Jesús índo̱ niʼtáriyaʼ ndiéjunʼ gáguáʼníí xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa Jerusalén (Luc. 19:41-44).

11. Náá numuu rí nimbiyaʼ Jesús ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ bi̱ nikúwá náa Jerusalén rá.

11 Jesús nixtáa ngíná wéñuʼ numuu rí ndiʼyoo rí maski ajndu xa̱bu̱ nidriguíi májánʼ wéñuʼ mbiʼi rúʼko̱, mbaʼin judío xúnimbu̱ún ajngáa ga̱jma̱a̱ numuu Reino. Ikha jngóo Jerusalén maguma gámbáa ga̱jma̱a̱ judío bi̱ gákáwi̱i̱n magún kudiin guʼwá e̱jua̱nʼ (Luc. 21:20-24). Phú migíná rí gajkhun má xúʼko̱ nirígá, xó má niʼtáriyaʼ Jesús, xa̱bu̱ na̱nguá nindúún kuyáá. Xú káʼnii eni̱ xa̱bu̱ náa xtaa ikháán índo̱ naratáraʼa ga̱jma̱a̱ numuu Reino rá. Á mu maski ajndu natani mbá tsiakii marasngúún xa̱bu̱ dí gajkhun, mú ikhiin na̱nguá eñún gúdxawíín, ndiéjunʼ gándoo gájmañaaʼ ikháán rí nimbiyaʼ Jesús rá. Guʼyáá ajtsú dí najmañulúʼ.

12. Ndiéjunʼ eʼsngúlú ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá rí Jesús nimbiyaʼ ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ rá.

12 Jeobá nandoo kaʼñún xa̱bu̱. Índo̱ nimbiyaʼ Jesús naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú dí Jeobá naxmiéjuunʼ kaʼñún xa̱bu̱. “Tsíyóo rí nimbáa maguma gámbáa, ikhaa nandoo rí xúgíinʼ maguánú matanga̱a̱ a̱jkiu̱ún” (2 Ped. 3:9). Ikháánʼ nusngajmá dí nandulú kuʼñúún xa̱bu̱ numbaaʼ gajmiúlú índo̱ nu̱ʼni̱ mbá tsiakii mu̱ʼni̱ rí maʼga̱nú náa a̱jkiu̱ún ajngáa rí májánʼ (Mat. 22:39). *

Guʼyáá xóo muʼtáraʼa májánʼ xó má niʼni Jesús. (Atayáá kutriga̱ 13 ga̱jma̱a̱ 14). *

13, 14. a) Xú káʼnii nisngájma Jesús dí nigáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún xa̱bu̱ rá. b) Xú káʼnii gándoo musngajmá ikháanʼlu cualidad rúʼko̱ rá.

13 Jesús niʼni xó má eʼngo̱o̱ náa niʼtáráʼa. Numuu rí nindoo kaʼñúún xa̱bu̱, xúgíʼ mbiʼi ndiyáʼ xóo maʼsngúún (Luc. 19:47, 48). Niʼni xúʼko̱ numuu rí nigáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún. Nguáná nikúwá wéñuʼ xa̱bu̱ bi̱ nindúún mudxawíín rí niʼsngáa ikhaa gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ rí “asndu tándoo muphiʼtsu” (Mar. 3:20). Ma̱ngaa índo̱ mbáa xa̱bu̱ ni̱jkha̱ mbruʼun gáʼyoo, Jesús nindoo má maʼtámíjná ga̱jma̱a̱ (Juan 3:1, 2). Gajkhun má rí mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ nidxawíín dí niʼsngáa Jesús na̱nguá niguánu ninindxu̱ún xa̱bi̱i̱, mú xúgíinʼ ikhiin nindrigú kájxi̱ ajngáa. Rí mbiʼi xúgi̱ nandulú rí xúgíinʼ xa̱bu̱ mudxawíín ajngáa rí májánʼ (Hech. 10:42). Mu maʼni xúʼko̱ mbáa ndayóoʼ muriʼkhu̱u̱ xóo nuʼtáraʼa.

14 Araxtaa xawii matriʼkhu̱u̱ náa ndayóoʼ. Á mu nuʼtáraʼa ikháá hora, mbáa xúxkamiin xa̱bu̱ bi̱ nanigu̱u̱nʼ mudxawíín ajngáa rí májánʼ. Mbáa precursora bi̱ mbiʼyuu Matilda naʼthí: “Ajmbioʼ ga̱jma̱a̱ ikhúún nunimijnaxu mutaráʼaxu mixtiʼkhu hora. Rí miʼcha̱ nutaráʼaxu náa naxtagujua. Rí wakhaʼ índo̱ kúwá mbaʼin xa̱bu̱ náa kamba̱a̱, nutaráʼaxu ga̱jma̱a̱ carrito. Rí itháan wakíʼ, nuxkamiin itháan mbaʼin xa̱bu̱ náa guʼwún”. Xúraʼwíí hora dí ikháanʼlu naguapháán, guʼtáraʼa hora dí kaʼnii muxkamiin mbaʼin xa̱bu̱. Á mu nu̱ʼni̱ xúʼko̱, ma̱ndoo mbuʼyáá gajkhun dí Jeobá maʼdxuu wéñuʼ a̱jkiu̱u̱n.

NIMBIYAʼ NUMUU RÍ NINDOO MAGUMA KA̱ʼWI̱I̱ MBIʼYUU

Gunda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí mambáyulú índo̱ naxmiéjunlú wéñuʼ xó má niʼni Jesús. (Atayáá kutriga̱ 15 asndu 17). *

15. Xó má naʼthí Lucas 22:39-44, ndiéjunʼ niʼni Jesús índo̱ inuu makhañúu rá.

15 Mbruʼun 14 ñajunʼ gu̱nʼ nisán tsiguʼ 33, Jesús ni̱jkha̱ náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Getsemaní ikhí niʼthúu̱n Jeobá xúgíʼ dí gíwánʼ náa a̱jkiu̱u̱n (atraxnuu Lucas 22:39-44). * Mbiʼi rí mingíjyúuʼ wéñuʼ, “ninda̱ʼa̱ ga̱jma̱a̱ aʼwá gakhi̱i̱, niʼtájkháan ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ xtambiyaʼ” (Heb. 5:7). Ndiéjunʼ ninda̱ʼa̱ Jesús mbruʼun dí inuu makhañúu rá. Nindo̱ʼo̱o̱ Jeobá dí maxnúu tsiakii mawi̱ji̱ jmbu ga̱jma̱a̱ maʼni xó má nandoo ikhaa. Jeobá niriʼña̱a̱ rí niʼtájkháan ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n A̱ʼdióo, ikha jngóo nikungua̱a̱nʼ mbáa ángel maxnúu tsiakii.

16. Ndíjkha rí nixmiéjuunʼ wéñuʼ Jesús náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Getsemaní rá.

16 Jesús nimbiyaʼ índo̱ niʼtájkháan náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Getsemaní numuu rí nixmiéjunʼ wéñuʼ rí xa̱bu̱ mundxaʼwamíjna̱ rí ikhaa niʼthá wéñuʼ Dios. Ma̱ngaa ni̱jkha̱nú má ndiʼyoo dí náa ñawúunʼ ikhaa kajkuáa mbá ñajunʼ mba̱a̱ wéñuʼ rí maʼni kaʼwi̱i̱ mbiʼyuu Anu̱u̱. Á mu ikháán xtaa gakhii wéñuʼ rí asndu gamíi maʼni rí xáriejún jmbu náa Jeobá, ndiéjunʼ gándoo gájmañaaʼ rí nimbiyaʼ Jesús rá. Guʼyáá ajtsú ikha dí najmañulúʼ.

17. Ndiéjunʼ eʼsngúlú ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá dí niriʼña̱a̱ índo̱ niʼtájkáan Jesús ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n rá.

17 Jeobá naʼdxaun rí natanda̱ʼa̱. Jeobá ni’dxawun dí niʼtájkháan ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n A̱ʼdióo, numuu rí Jesús ndiʼyoo dí itháan gíʼdoo numuu rí mawiji̱ jmbu náa Anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ rí maʼni kaʼwi̱i̱ mbiʼyuu. Á mu ikháánʼ nduʼyáá dí itháan gíʼdoo numuu muguajún jmbu náa Jeobá ga̱jma̱a̱ rí muʼni kaʼwi̱i̱ mbiʼyuu, ikhaa mariʼñulú índo̱ gúnda̱ʼa̱a̱ rí mambáyulú (Sal. 145:18, 19).

18. Ndíjkha nuʼthá dí Jesús nindxu̱u̱ bi̱ nambájxulú gajmiúlú bi̱ nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú rá.

18 Jesús nakro̱ʼo̱o̱ xóo ekuma̱a̱ʼ. Índo̱ kuwáánʼ ngíná, naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú muʼtámíjná gajmiúlú mbáa bi̱ nambájxulú gajmiúlú bi̱ nakro̱ʼo̱o̱ kaʼyulú, itháan má á mu nixtáa xó má ikháánʼ. Ikhaa nindxu̱u̱ Jesús. Ndaʼyoo xóo nindxu̱u̱ dí makuma̱a̱ʼ dí nánguá xtaʼdáá tsiakii ga̱jma̱a̱ rí ndayóoʼ mixtambáyáaʼ. Ma̱ngaa ndaʼyoo ndiéjunʼ nigumááʼ ga̱jma̱a̱, ikha jngóo ikhaa má gáʼyoo xóo gáʼni mu mixtambáyulúʼ “índo̱ phú ndayóoʼ” (Heb. 4:15, 16). Xó má niniñaminaʼ rí mbáa ángel mambáyúu Jesús náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Getsemaní, ikháanʼlu ma̱ngaa ndayóoʼ muniʼñámíjná dí Jeobá mambáyulú, tséʼniuu á mu nambáyulúʼ ga̱jma̱a̱ i̱yi̱i̱ʼ dí nagájnuu, mbá video, mbá discurso o índo̱ mbáa ndxájulú bi̱ kayá edxu̱u̱ na̱jkha̱ gáʼyulúʼ maxnúlú tsiakii o mbáa bi̱ nambájxulú gajmiúlú bi̱ nakro̱ʼo̱o̱.

19. Ndiéjunʼ gámbáyaaʼ á mu xtaa ratraʼníí mbá xkujndu gakhi̱i̱ rá. Arathá mbá xkri̱da.

19 Jeobá maʼni rí maraxtaa tsímáá. Xú káʼnii exnulúʼ tsiakii Jeobá rá. Índo̱ nuʼtájkáan, nudrígulú “tsímáá ndrígóo Dios dí rígá itháan ñuʼún rí nimbáa xa̱bu̱ numbaaʼ tséʼngo̱o̱ gíkro̱ʼo̱o̱” (Filip. 4:6, 7). Tsímáá rí naxná Jeobá naʼni maʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ nambáyulúʼ mundxaʼwamíjná májánʼ. Xúʼko̱ ni̱jkha̱nú nikumu̱u̱ mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ mbiʼyuu Luz. Ikhaa naʼthí: “Nguáná naku̱mu̱ʼ rí xtáá mbáwun, índo̱ nandxa̱ʼwáminaʼ xúʼko̱ naku̱mu̱ʼ dí Jeobá na̱nguá eyoo kaʼyoʼ. Mú ikhú mbá nacha̱ na̱thu̱u̱n Jeobá xóó eku̱mu̱ʼ. Rí natajkáan nambáyuʼ mañewu̱u̱n xóo nandxa̱ʼwáminaʼ”. Xó má naʼthí ndxájulú bugi̱, rí nuʼtájkáan nambáyulúʼ makuwáánʼ tsímáá.

20. Ndiéjunʼ ikha nijmañulúʼ ga̱jma̱a̱ numuu dí Jesús nimbiyaʼ rá.

20 Ikha rí nijmañulúʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nimbiyaʼ Jesús, naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ nambáyulúʼ wéñuʼ. Rí nimbiyaʼ naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú dí gíʼmaa mumbáñún bi̱ nambájxu̱ gajmiúlú bi̱ kúwá rumbiyaʼ ga̱jma̱a̱ rí makumulúʼ kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús dí mumbayulúʼ índo̱ nakháñuu mbáa bi̱ nandulú kuʼyáá. Ma̱ngaa naxkajxáánʼ rí muʼtáraʼa ga̱jma̱a̱ muʼsngáa numuu rí nagáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱lú numuu rí Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús ni̱ndxu̱ún bi̱ nagáwi̱i̱nʼ a̱jkiu̱ún. Ga̱jma̱a̱ rí nimbiyaʼ naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú numuu rí xúʼko̱ nikujmaa dí Jeobá ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo nakru̱ʼu̱u̱n xóo ekumulúʼ, náa na̱nguá ejmáánʼ gúʼni̱ ikhiin nandún mumbayulúʼ maʼngulú. Guʼnimbánii má xúʼko̱ xúgíʼ dí nijmañulúʼ asndu mbiʼi dí Jeobá gáʼnimbánuu dí niʼthí: “Makúdi̱i̱ xúgíʼ iyaʼ idún” (Apoc. 21:4).

AJMÚÚ 120 Ganindxu̱lú xa̱bu̱ guabaaʼ xóo Cristo

^ Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá ajtsú nuthu dí nimbiyaʼ Jesús ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá ndiéjunʼ ejmañuluʼ.

^ Nixtiʼkhuu mbiʼñún tikhun

^ Juan 11:32-36: “Índo̱ María ni̱jkha̱nú náa xtáa Jesús, ga̱jma̱a̱ índo̱ ndiʼyoo ikhú nismbáti̱go̱o̱ ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Tátá, á mu niraxtaa gi̱i̱ giʼtioʼ tákháñuu”. Índo̱ Jesús ndiʼyoo rí ikhaa nambi̱ya̱ʼ gajmíi̱n judíos bi̱ na̱ʼkha̱ gajmíi̱n, ikhú ikhaa nigáwiinʼ wéñuuʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ nixtáa gíná. Ikhú nirajxu̱u̱n: “Náá nidi̱i̱la xá.” Ikhiin niriʼñáán: “Ayi̱ mu ma̱ta̱ya̱a̱ Tátá”. Ikhú Jesús nimbi̱ya̱ʼ ma̱ngaa. Índo̱ Judíos ndiyáá rígi̱, ikhú nithi̱: “¡Ra̱ʼkhá tháán nindoo kaʼyoo!”.

^ Lucas 19:36-40: “Xóo ejkha̱ xúʼko̱ egún ruxtri̱ga̱ xtíñún náa kamba̱a̱. Índo̱ inu maʼga̱nú náa kamba̱a̱ rí nagajtaa náa kúbá rí mbiʼyuu Olivos, mbá xúgíinʼ xa̱bi̱i̱ ra̱ʼkhá tháán nidxúún, ga̱jma̱a̱ nigíʼdi̱i̱ nini̱ mba̱a̱ Dios ga̱jma̱a̱ aʼwá gakhi̱i̱ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ milagro rí ndiyáá niʼni. Nithi̱: “¡Gaguma tsajkurámaaʼ bi̱ na̱ʼkha̱ xóo Rey ga̱jma̱a̱ mbiʼyuu Jeobá! ¡Garigá rí tsímáá mekhuíí ga̱jma̱a̱ gaguma mba̱a̱ Dios!”. Mú tikhuun fariseos bi̱ kúwá náa majñúnʼ xa̱bu̱ nitháán: “Maestro, ataxprígún xa̱bia̱a̱ʼ”. Ikhú ikhaa niriʼñúún: “Nata̱la rí á mu ikhiin naguanún wíí, ikhú itsí mundxa̱ʼwa̱”.

^ Náa ajngáa griego rí najuiʼtájuíi náa Mateo 22:39 ajngáa “xa̱bu̱ numba ga̱jma̱a̱ʼ” (rí phú nandoo gáʼthí ‹bi̱ xtáa mijngii›) raʼkháa i̱ndó nandoo gáʼthúu̱n xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa mijngii kuwáánʼ. Ma̱ngaa nandoo gáʼthúu̱n xúgíinʼ xa̱bu̱ bi̱ nuʼtámíjná gajmiúlú.

^ Lucas 22:39-44: “Índo̱ nigájnuu, ikhú ni̱jkha̱ gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ náa kúbá rí mbiʼyuu Olivos, xó má eguʼwuun naʼni. Índo̱ niguáʼnu ikhí, niʼthún: “Gaguanála gi̱i̱ mutajkáan mu xájngutíguáanʼla náa tsáʼkhá”. Ga̱jma̱a̱ ikhaa nitsínguminaʼ náa ikhiin xóo tsínguánʼ rí matada̱ʼ mbá itsí, ikhú nismbáti̱go̱o̱ ga̱jma̱a̱ niʼtájkáan, niʼthí: “Anu̱ʼ, á mu nandaaʼ atiéxingaa copa rígi̱. Mú xáguma rí nandoʼ ikhúúnʼ, gaguma xó má eyaaʼ ikháán”. Ikhú nigajtaa mbáa ángel mekhuíí ga̱jma̱a̱ nixnúu tsiakii. Mú, numuu dí ra̱ʼkhá tháán ejmúu, ikha jngóo itháan gakhi̱i̱ niʼtájkáan ga̱jma̱a̱ iya gigoo niʼni̱i̱ xóo eʼdi rí najngutígú mbayííʼ”.

^ NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jesús niʼni maʼni̱i̱ a̱jkiu̱u̱n María ga̱jma̱a̱ Marta. Ikháánʼlú ma̱ngaa ma̱ndoo muʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún bi̱ nikháñuu mbáa bi̱ nandún kuyáá.

^ NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jesús nixtáa xawii maʼsngóo Nicodemo dí mbruʼun. Ikháanʼlu ma̱ngaa ma̱ndoo muʼsngáá ga̱jma̱a̱ numuu Biblia mbáa xa̱bu̱ hora dí ikhaa nawaphaa.

^ NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jesús nindo̱ʼo̱o̱ Jeobá rí maxnúu tsiakii maʼngo̱o̱ mawi̱ji̱ jmbu. Ikháanʼlú ma̱ngaa gíʼmaa mu̱ʼni̱ xúʼko̱ índo̱ kuwáánʼ náa mbá gamiéjunʼ o xkujndu.