Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 5

“Cristo kayá edxu̱u̱ náa xa̱biya̱”

“Cristo kayá edxu̱u̱ náa xa̱biya̱”

“Cristo kayá edxu̱u̱ náa xa̱biya̱” (1 COR. 11:3).

AJMÚÚ 12 Jeobá, Dios ndrígúlú bi̱ mba̱a̱

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Náá eyáá tikhun xóo muniu̱u̱n bi̱ kúwá náa guʼwún rá.

NDIÉJUNʼ e̱ʼkha̱ náa edxa̱a̱ʼ ikháán índo̱ natadxawíín ajngáa bi̱ kayá “edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin” rá. Tikhun xa̱bekha nuniu̱u̱n guʼñu̱ún ga̱jma̱a̱ e̱jñún xóo eni̱ xa̱bu̱ náa kúwá ga̱jma̱a̱ xóo nijuiʼsngúún ma̱ngaa xóo ikhiin niganii. Mbáa ndxájulú bi̱ xtaa náa Europa, bi̱ mbiʼyuu Yanita naʼthí: “Náa xtáá ikhúúnʼ xa̱bu̱ nduyáá rí gu̱ʼu̱ na̱nguá guáʼdáá númúún ki xóo xa̱bekha ga̱jma̱a̱ rí gu̱ʼu̱ ma̱ndoo muniu̱u̱n xó má eñún ikhiin”. Imba̱a̱ ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Luke, bi̱ xtáa náa Estados Unidos naʼthí: “Tikhun xabuanii nusngúún e̱jñún rí xúgíʼ dí nuthi gu̱ʼu̱ na̱nguá gíʼdoo numuu, ikha jngóo xa̱bekha xáʼyóoʼ munimbu̱u̱n nimbá rí gúthi gu̱ʼu̱”. Mú, rúʼko̱ tsémbáníi ga̱jma̱a̱ xóo Jeobá nandoo muniu̱u̱n guʼñúnʼ xa̱bekha (atayáá ma̱ngaa rí naʼthí náa Marcos 7:13). Xú káʼnii gándoo gájma̱ñuu mbáa xa̱biya̱ mayéʼga májánʼ edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin rá.

2. Ndiéjunʼ gáʼyóoʼ mbaʼyoo mbáa bi̱ nayéjkha̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin, ga̱jma̱a̱ náá numuu rá.

2 Mbáa bi̱ nayéjkha̱ májánʼ edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin, timbá rí ndayóoʼ mbaʼyoo, gíʼmaa makro̱ʼo̱o̱ rí Jeobá nagi̱ʼthu̱u̱n maʼni. Ga̱jma̱a̱ náá numuu rí Jeobá nigíʼ awan rí mbáa mayéʼga edxu̱u̱ ma̱ngaa xú káʼnii gándoo gáʼyaridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu rí xa̱biya̱ mbaʼyoo xúgíʼ rígi̱ rá. Numuu rí Jeobá nixnúu tikhu ñajunʼ rí mayéʼga edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin ga̱jma̱a̱ gíʼthu̱u̱n rí maʼnimbánuu májánʼ (Luc.12:48b).

XÚ KAʼNII EYEJKHA̱ EDXU̱U̱ JEOBÁ NÁA E̱JI̱I̱N RÁ.

3. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ rí naʼthí náa 1 Corintios 11:3 ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ rí gíʼdoo mbáa rá.

3 Atraxnuu 1 Corintios 11:3. * Náa versículo rígi̱ na̱ʼkha̱ raʼthí xú káʼnii Jeobá nayéjkha̱ edxu̱u̱ náa e̱ji̱i̱n. Bi̱ mayéʼga edxu̱u̱ rígá a̱jma̱ enii rí gíʼdoo numuu mbaʼyoo, timbá: Ñajunʼ rí gíʼdoo. Ragajma: Rí xóo Jeobá naʼni, ikhaa “kayá edxu̱u̱” o bi̱ ñajunʼ itháan mba̱a̱ náa xúgíinʼ e̱ji̱i̱n xó má ángeles ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ numbaaʼ kaʼñún muxnáá gamajkhu ikhaa (Rom. 14:10, Efes. 3:14, 15). Jeobá nixnúu ñajunʼ Jesús mu mayéʼga edxu̱u̱ náa congregación ga̱jma̱a̱ ikhaa kaʼyoo maxnájxi̱i̱ cuenta náa Jeobá xóo rí nañewu̱nlú (1 Cor. 15:27). Jeobá ma̱ngaa nixnúu xa̱biya̱ rí mayéʼga edxu̱u̱ náa a̱ʼgiu̱u̱ gajmíi̱n e̱ji̱i̱n, mú xa̱biya̱ kaʼyoo maxnájxi̱i̱ cuenta náa Jeobá ga̱jma̱a̱ náa Jesús xú káʼnii eñawu̱u̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo (1 Ped. 3:7).

4. Ndiéjunʼ rí ma̱ndoo maʼni Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús numuu ñajunʼ rí guáʼdáá rá.

4 Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ kayá edxu̱u̱ náa e̱ji̱i̱n bi̱ kúwá náa xúgíʼ numbaaʼ, ikhaa ma̱ndoo maʼthí ndiéjunʼ rí ma̱ndoo muni̱ e̱ji̱i̱n ga̱jma̱a̱ rí munimbánii (Is. 33:22). Jesús kayá edxu̱u̱ náa congregación, ikhaa kaʼyoo maʼthí ndiéjunʼ dí maguma ga̱jma̱a̱ maʼni rí mambanúu (Gál. 6:2; Col. 1:18-20).

5. Ndiéjunʼ rí kaʼyoo maʼni mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ rí xándoo maʼni xá.

5 Xó má Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús, bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin, ikhaa kaʼyoo maraʼwíí rí muni̱ bi̱ kúwá náa goʼwóo, mú rígá tikhu rí xándoo maʼni (Rom. 7:2; Efes. 6:4). Mbá xkri̱da, ikhaa mbaʼyóoʼ magrui̱ga̱ rí maguma mú gíʼmaa majmuu ikha ndrígóo Biblia (Prov. 3:5, 6). Bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwá xándoo magrui̱ga̱ ikha rí munimbánii bi̱ na̱nguá kúwá náa goʼwóo (Rom. 14:4). Índo̱ e̱ji̱i̱n nanii nakúwá wájííʼ, ikhiin mbuyamajkuíí mú ikhaa nánguá kaʼyoo maʼtáñajúúnʼ (Mat. 19:5).

NÁÁ NUMUU RÍ JEOBÁ NIGÍʼ AWAN RÍ MBÁA MAYÉʼGA EDXU̱U̱ RÁ.

6. Náá numuu rí Jeobá nigíʼ awan rí mbáa mayéʼga edxu̱u̱ rá.

6 Jeobá nigíʼ awan rí mbáa mayéʼga edxu̱u̱, ga̱jma̱a̱ rígi̱ nindxu̱u̱ rí mbá regalo ndrígóo Jeobá. Rígi̱ naʼni rí ikhiin nandoo nakúwá májánʼ ga̱jma̱a̱ tsímáá (1 Cor. 14:33, 40). Á mu tsékujmaa tsáa eʼtáñajunʼ xárígá rí májánʼ náa e̱ji̱i̱n Jeobá ga̱jma̱a̱ nimbáa xáxtáa tsímáá. Mbá xkri̱da, nimbáa xáʼyóo tsáá phú gáʼthí rí maguma ga̱jma̱a̱ tsáá phú gáyá edxu̱u̱ rí maʼni.

7. Xó ma naʼthí náa Efesios 5:25, 28, xú káʼnii eʼyoo Jeobá rí mbaʼyamajkuu a̱ʼgiu̱u̱ xa̱biya̱ rá.

7 Á mu rí Dios nigíʼ rí miʼtáñajunʼ májánʼ nindxu̱u̱, náá numuu rí mbaʼin wéñuʼ gu̱ʼu̱ rí mbiʼi xúgi̱, nakumu̱ún rí na̱nguá guáʼdáá númúún ga̱jma̱a̱ rí ndayóoʼ muni̱ xóo nuthún ajmbiu̱ún xá. Numuu rí mbaʼin xa̱bekha nánguá enimbáníí ikha rí Jeobá nigíʼ maguma náa mbá guʼwíin, ga̱jma̱a̱ ikhiin nandún muni̱ xó má eñún o xóo eni̱ xa̱bu̱ bi̱ kúwá náa kúwi̱i̱n. Tikhun nuni̱ gíníi guʼñu̱ún mu muni̱ xó má eñún ikhiin. Mbá xkri̱da, ma̱ndoo maʼni gínáa a̱ʼgiu̱u̱ mbáa xa̱biya̱ mu xúʼko̱ masngájma rí ikhaa gíʼdoo itháan numuu o masngájmúún eʼwíinʼ rí “xa̱biya̱ nindxu̱u̱”. Mbáa ikhaa mandxaʼwáminaʼ rí maski má xándoo matsudaa a̱ʼgiu̱u̱ rí ma̱ndoo kaʼyoo, * mú ma̱ndoo maʼni rí mamiñúu kaʼyoo. Rí narígá xígi̱, naʼni rí gu̱ʼu̱ xákúwá májánʼ ga̱jma̱a̱ xíʼyamajkhún xó má kaʼñún magumiin ma̱ngaa rígi̱ rí Jeobá nditháan tsénigu̱u̱ʼ (atraxnuu Efesios 5:25, * 28). *

XÚ KÁʼNII GÁNDOO MBÁA XA̱BIYA̱ MAJMAÑUU MAYÉʼGA MÁJÁNʼ EDXU̱U̱ NÁA GOʼWÓO RÁ.

8. Xú káʼnii gándoo mbáa xa̱biya̱ majmañuu mayéʼga májánʼ edxu̱u̱ náa goʼwóo rá.

8 Mbáa xa̱biya̱ ma̱ndoo majmañuu mayéʼga májánʼ edxu̱u̱ náa goʼwóo, ma̱ndoo mbaʼyaridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús xóo etañajunʼ ikhiin. Rí xúgi̱ mbuʼyáá a̱jma̱ cualidad rí Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús nusngajma ma̱ngaa mbuʼyáá xú káʼnii gándoo bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwá munimbaníí ga̱jma̱a̱ xóo eniu̱u̱ guʼñu̱ún ma̱ngaa e̱jñún.

9. Xú káʼnii esngájma Jeobá rí nindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ rá.

9 Nindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ. Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ itháán nakro̱ʼo̱o̱ maski má xúʼko̱, ikhaa naʼdxawuun rí nuthi xa̱bi̱i̱ (Gén. 18:23, 24, 32). Asndu naniñúúnʼ rí muthán rí maʼni (1 Rey. 22:19-22). Maski má Jeobá nindxu̱u̱ jmbii ikhaa tségi̱ʼtu̱u̱n rí ikháanʼ manindxu̱lúʼ xúʼko̱, rí naʼni nambáñun xa̱bi̱i̱ maski má ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ aʼkhá mu xúʼko̱ makuwá májánʼ (Sal. 113:6, 7). Náa Biblia naʼthí, rí David niʼthúu̱n Jeobá: “Ikháán nindxa̱a̱ʼ bi̱ nambáyuʼ” (Sal. 27:9; Heb. 13:6). Ikhaa ndiʼyoo dí xúgíʼ rí niʼngo̱o̱ niʼni, núma̱a̱ má Jeobá bi̱ nindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ rí nimbáyúu (2 Sam. 22:36).

10. Xú káʼnii nisngájma Jesús rí ninindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ rá.

10 Guʼyáá xkridoo Jesús, maski má ikhaa nindxu̱u̱. “Bi̱ niʼsngúún xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ ninindxu̱u̱ Tátá” náa ikhiin, ikhaa niʼjñáa rajkhúún. Náá numuu rí Jeobá nindoo rí magumaraʼmáʼ náa Biblia rígi̱ rá. Numuu dí xúʼko̱ maʼsngulúʼ rí xúgiáanʼ gáʼyóoʼ manindxu̱lúʼ xa̱bu̱ guabaaʼ asndu bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwá. Jesús niʼthí: “Numuu rí ikhúúnʼ niʼgíʼ xkri̱da, rí xóo ni̱ni̱ ga̱jma̱á nindxa̱la” (Juan 13:12-17). Maski má Jesús naʼtáñajúúnʼ na̱nguá nigi̱ʼthu̱u̱n rí muni̱ mbáʼwi̱i̱, ikhaa niʼni mbáʼwi̱i̱n eʼwíinʼ (Mat. 20:28).

Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa goʼwóo nasngájma rí nindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ ga̱jma̱a̱ ngajua naʼni ñajunʼ dí rígá náa guʼwáá ma̱ngaa nambáñun bi̱ kúwá náa goʼwóo mu maʼndún kuyáá Dios. (Atayáá kutriga̱ 11 ga̱jma̱a̱ 13).

11. Ndiéjunʼ eʼsngúún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwá, xkri̱da rí nigíʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús rí mani̱ndxu̱ún xa̱bu̱ guabiinʼ rá.

11 Ndiéjunʼ ejmañuluʼ rá. Bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwá ma̱ndoo masngájma mbaʼa enii rí nindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ. Mbá xkri̱da, xági̱ʼtu̱u̱n rí a̱ʼgiu̱u̱ ga̱jma̱a̱ e̱ji̱i̱n mani̱ndxu̱ún xa̱bu̱ jmbiin. Ikhaa maxnátiʼñami̱na̱ʼ maʼdxaun rí ikhiin gúthi maski má nguáná xániguuʼ. Marley, bi̱ xtáa náa Estados Unidos naʼthí: “Nguáná mixtiʼkhu xóo endxa̱ʼwámínáʼ ga̱jmu̱ʼ a̱jmbio̱ʼ, mú naku̱mu̱ʼ rí gúʼdoo numuʼ náa ikhaa numuu rí nando̱ʼo̱ʼ mathu̱u̱n xóo ekumuʼ ikhúúnʼ náa mbá rí maʼni ga̱jma̱a̱ nagi̱ʼi̱ ndaʼyoo á mu májánʼ nindxu̱u̱. Ikhú naríyaʼ awan”. Bi̱ nindxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ naʼni ma̱ngaa ñajunʼ dí rígá náa guʼwáá, maski má náa xuajen rí xtáa xa̱bu̱ nakumu̱ún dí rúʼko̱ kaʼñúún muni̱ gu̱ʼu̱. Mbáa rúʼko̱ mani̱ndxu̱u̱ mingíjyúuʼ náa ikhaa. Náá numuu rá. Mbáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Rachel naʼthí: “Náa na̱ʼkhá ikhúúnʼ á mu rí mbáa xa̱biya̱ nambáyúu a̱ʼgiu̱u̱ maʼjñáa xúbá o maʼni kaʼwi̱i̱ guʼwá, bi̱ kúwi̱i̱n mijngii náa xtáa o bi̱ kaʼñún mbáa maʼni mundxaʼwami̱jna̱ dí ‹raʼkháa xa̱biya̱ nindxu̱u̱›. Makumu̱ún rí tséjmaa gáʼtañájuunʼ a̱ʼgiu̱u̱”. Á mu rí náa xtaa mbaʼin xa̱bu̱ nakumu̱ún xúʼko̱ kaʼnii, garmáʼáan a̱jkia̱a̱nʼ rí Jesús niʼjñáa rajkhúún xa̱bi̱i̱ maski má mbaʼin nikumu̱ún rí ñajunʼ rúʼko̱, kaʼñún muni̱ ñumbáá. Mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwá maxmiéjuunʼ rí makuwá májánʼ bi̱ kúwi̱i̱n náa goʼwóo. Raʼkháa rí i̱ndó mani̱ndxu̱u̱ xa̱bu̱ guabaaʼ. Rí xúgi̱ mbuʼyáá imbo̱o̱ʼ cualidad rí ndayóoʼ masngájma bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwá.

12. Ndiéjunʼ eʼni Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús numuu rí nandún kuyulú rá.

12 Ngajua. Xúgíʼ rí naʼni Jeobá nasngájma rí gíʼdoo ngajua (1 Juan 4:7, 8). Ikhaa naʼsngúlú náa Ajngá rawuunʼ ga̱jma̱a̱ náa xuajñuu rí ndayúlú mu̱ʼni̱. Ikhaa naxmiéjuunʼ kaʼyulú, naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí ikhaa nandoo kaʼyulú wéñuʼ. Ga̱jma̱a̱ numuu rí ndayúlú rá. Jeobá “naxnúlú xúgíʼ rí kuaʼdáá” (1 Tim. 6:17). Índo̱ najngawáanʼ, ikhaa naxprígulú ga̱jma̱a̱ tséniñuuʼ randoo kaʼyulú. Jeobá ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo niʼni káwáanʼlú numuu rí nandúún kuyulú, Jesús nindoo kaʼyulú wéñuʼ rí nixtáa xawii mu maxnáximinaʼ makhañúu ga̱jma̱a̱ numulú (Juan 3:16; 15:13). Nimbáa xáʼngo̱o̱ gárikoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús rí maʼndún kuñúún bi̱ naguájun jmbu (Juan 13:1; Rom. 8:35, 38, 39).

13. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu maʼndoo kaʼñún bi̱ kúwá náa goʼwóo bi̱ kayá edxu̱u̱ rá. (Atayáá náa kúgumaʼá “ Xú káʼnii gándoo gáʼni mbáa xa̱biya̱ bi̱ ndiʼkhú ninigúnʼ mu a̱ʼgiu̱u̱ mbaʼyamajkuu rá”.)

13 Ndiéjunʼ ejmañulú rá. Xúgíʼ rí gáʼni mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin gíʼmaa maʼni ga̱jma̱a̱ ngajua. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu rá. Apóstol Juan naʼthí: “Bi̱ tsíyoo kaʼyoo ndxájuu [o bi̱ kúwá náa goʼwóo] bi̱ xtáa raʼyoo, xándoo kaʼyoo Dios bi̱ tséʼyoo” (1 Juan 4:11, 20). Ikha jngóo mbáa xa̱biya̱ bi̱ nandoo kaʼñún bi̱ kúwá náa goʼwóo ga̱jma̱a̱ nandoo mbaʼyaridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús, maxnúún rí nda̱ñúnʼ rí xóo maʼndún kuyáá Dios, rí xóo nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ rí nda̱ñúnʼ bi̱ kúwá náa goʼwóo (1 Tim. 5:8). Maʼsngúún ga̱jma̱a̱ maxprígúún e̱ji̱i̱n ma̱ngaa majmañuu maraʼwíí ikha rí nanigu̱u̱ʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ rí mambáñún bi̱ kúwá náa goʼwóo. Rí xúgi̱ mbuʼyáá mámbá rígi̱ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin ma̱ndoo mbaʼyaridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús.

RÍ GÍʼMAA MAʼNI MBÁA BI̱ KAYÁ EDXU̱U̱ NÁA MBÁ GUʼWÍIN

14. Xú káʼnii gándoo mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ mambáñun rí maʼndún kuyáá Dios bi̱ kúwá náa goʼwóo rá.

14 Mambáñún bi̱ kúwá náa goʼwóo rí maʼndún kuyáá Dios. Ikháá kayuuʼ xóo Anu̱u̱, Jesús nixmiéjunʼ rí xa̱bi̱i̱ maguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ (Mat. 5:3, 6; Mar. 6:34). Xúʼko̱ má kayuuʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwá, gíʼmaa rí maxmiéjúúnʼ kuñún bi̱ kúwá náa guʼwún mu xúʼko̱ mambajxúun itháan gajmiún Jeobá (Deut. 6:6, 9). Mu ma̱ndoo marigá rígi̱, ndayóoʼ rí ikhaa gajmíi̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo munigajmaa Biblia ga̱jma̱a̱ magún reunión, mutaraʼa ga̱jma̱a̱ munimíjna̱ rí mambajxúun májánʼ gajmiún Jeobá.

15. Xú káʼnii gándoo mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ maxmiéjuunʼ xóo ku̱mu̱ún bi̱ kúwá náa goʼwóo rá.

15 Naxmiéjuunʼ xóo ku̱mu̱ún bi̱ kúwá náa goʼwóo. Jeobá niʼthúu̱n Jesús rí nandoo kaʼyoo náa inún eʼwíinʼ (Mat. 3:17). Jesús nisngájma rí nandoo kaʼñún xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ rí niʼni ma̱ngaa rí niʼthí. Ga̱jma̱a̱ ikhiin nitháán rí nandún kuyáá (Juan 15:9, 12, 13; 21:16). Bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwá ma̱ndoo masngájmuu a̱ʼgiu̱u̱ ga̱jma̱a̱ e̱ji̱i̱n rí nandoo kaʼñún ga̱jma̱a̱ rí naʼni, mbá xkri̱da, maʼnigajmaa Biblia gajmíi̱n. Ma̱ndoo maʼthúún e̱ji̱i̱n rí nangajo̱o̱ kaʼñún ga̱jma̱a̱ rí guáʼdáá numún, ma̱ngaa masngájma náa inún eʼwíinʼ (Prov. 31:28, 29).

Á mu mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa goʼwóo nandoo mbaʼyamajkuu Jeobá, gíʼmaa mambáñún bi̱ xtáa gajmíi̱n. (Atayáá kutriga̱ 16).

16. a) Ndiéjunʼ imbo̱o̱ʼ gáʼyóoʼ maʼni bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwíin rá. b) Xú káʼnii gándoo bi̱ kayá edxu̱u̱ rí awáán gáʼyoo xúgíʼ rá.

16 Maxnúún rí nda̱ñúnʼ bi̱ kúwá náa goʼwóo. Jeobá nixnúún rí ndiñúunʼ israelitas asndu índo̱ ikhaa nixnúún castigo numuu rí na̱nguá ninimbu̱ún (Deut. 2:7; 29:5). Rí mbiʼi xúgi̱ Jeobá naxnúlú xúgíʼ rí ndayúlú (Mat. 6:31, 33; 7:11). Ma̱ngaa rí Jesús nixmiéjuunʼ maxniʼtsúún xa̱bi̱i̱ ga̱jma̱a̱ rí xáʼniun nandii (Mat. 4:24; 14:17, 20). Mu mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ maʼni rí Jeobá naniguuʼ, ndayóoʼ rí maxnúún rí nda̱ñúnʼ bi̱ kúwá náa goʼwóo. Mú awáán gáʼni xúgíʼ, xáʼyóoʼ mañajunʼ xúgíʼ mbiʼi rí asndu xáñewu̱u̱n bi̱ kúwá náa goʼwóo.

17. Xú káʼnii eʼsngúlú ga̱jma̱a̱ naxprígulú Jeobá ma̱ngaa Jesús rá.

17 Naʼsngúlú ga̱jma̱a̱ naxprígulú. Jeobá naʼsngúlú ga̱jma̱a̱ naxprígulú numuu rí nandoo makuwáanʼ májánʼ (Heb. 12:7-9). Xó ma niʼni Anu̱u̱, Jesús niʼsngúún ga̱jma̱a̱ nixprígún ga̱jma̱a̱ ngajua bi̱ ikhaa niʼtáñajúúnʼ (Juan 15:14, 15). Niʼthí xú káʼnii maguma mú niʼni ga̱jma̱a̱ ngajua (Mat. 20:24-28). Ndaʼyoo rí ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá ga̱jma̱a̱ rí najngawáanʼ (Mat. 26:41).

18. Ndiéjunʼ rí gíwánʼ má xúʼko̱ náa a̱jkiu̱u̱n bi̱ kayá edxu̱u̱ rá.

18 Bi̱ kayá edxu̱u̱ náa mbá guʼwá bi̱ ndaʼyaridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús, ndaʼyoo rí a̱ʼgiu̱u̱ ga̱jma̱a̱ e̱ji̱i̱n na̱nguá ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ jmbiin ga̱jma̱a̱ tsékiʼnaa kaʼñún (Col. 3:19). Rí phú naʼni, naʼnimbánuu rí naʼthí náa Gálatas 6:1 “Ma̱ngaa naxprígun ga̱jma̱a̱ ajngáa májánʼ”, ma̱ngaa tségumuu rí ikhaa nindxu̱u̱ xa̱bu̱ aʼkhá, xó má Jesús ndaʼyoo dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ maʼsngáa ga̱jma̱a̱ xkri̱da (1 Ped. 2:21).

19, 20. Xú káʼnii gándoo gáʼyaridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ náa guʼwá índo̱ naríyaʼ mbá awan rá.

19 Atríyaʼ awan mu mambáñún bi̱ kúwá náa guʼwáaʼ. Jeobá nandxa̱ʼwáminaʼ índo̱ naríyaʼ awan rí ma̱ndoo mambáñún eʼwíinʼ. Mbá xkri̱da, ikhaa niʼni rí makuwáanʼ, mú raʼkháa i̱ndó rí mambáyúu xóo maxtáa ikhaa, niʼni rí makuwáánʼ gagi mangáanʼ. Nimbáa táʼthúu̱n rí makuʼmaa A̱ʼdióo mu makhañúu ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ndrígúlú. Ikhaa niʼni tsigijñaʼ rígi̱ mu ma̱ndoo mambáyulú. Jesús ma̱ngaa niríyaʼ awan mu mambáñún eʼwíinʼ (Rom. 15:3). Mbá xkri̱da, índo̱ nikumu̱u̱ rí nagaaʼ wéñuʼ, niraʼwíí rí maʼsngúún mbiʼin wéñuʼ xa̱bu̱ ki xóo rí mbayáa xu̱u̱ʼ (Mar. 6:31, 34).

20 Mbáa bi̱ nayéjkha̱ májánʼ edxu̱u̱ náa goʼwóo ndaʼyoo rí itháan mingíjyúuʼ maʼni dí maríyaʼ mbá awan májánʼ mu mambáñún bi̱ kúwá náa goʼwóo, ga̱jma̱a̱ ikhaa ndaʼyoo rí gíʼdoo wéñuʼ numuu maʼni. Ga̱jma̱a̱ naʼni tsiakimínaʼ dí xáríyaʼ mbá nacha̱á mbá awan rí asndu xándxaʼwóo edxu̱u̱ rí maʼni. Ikhaa naniñuuʼ rí Jeobá maʼsngóo xóo gíʼmaa maríyaʼ awan ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ nandxa̱ʼwáminaʼ rí ma̱ndoo mambáñún eʼwíinʼ raʼkháa rí eyoo ikhaa maʼni (Prov. 2:6, 7; Filip. 2:4). *

21. Ndiéjunʼ gúʼyáá náa imbo̱o̱ʼ artículo rá.

21 Jeobá nixnúún mbá ñajunʼ rí mingíjyúuʼ bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwá ga̱jma̱a̱ manda̱ʼa̱a̱ cuenta náa ikhiin. Mú, á mu mbáa xa̱biya̱ nagíminaʼ maʼni xóo eʼni Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús mani̱ndxu̱u̱ mbáa bi̱ mayéʼga májánʼ edxu̱u̱ náa goʼwóo. Ga̱jma̱a̱ á mu a̱ʼgiu̱u̱ naʼnimbánuu ñajunʼ rí kaʼyoo maʼni, makuwá gagi mbá nájmiin. Xú káʼnii gíʼmaa mbaʼyoo a̱ʼgu̱ rí ajmbio̱o̱ kayá edxu̱u̱ náa ikhaa ga̱jma̱a̱ ndiéjunʼ rí maʼniuu mingíjyúuʼ xá. Muriʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱ náa imbo̱o̱ʼ artículo.

AJMÚÚ 16 Guʼni mba̱a̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu A̱ʼdióo

^ párr. 5 Índo̱ mbáa xa̱biya̱ nanigúnʼ, ikhú nagíʼdu̱u̱ nayéjkha̱ edxu̱u̱ náa mbá guʼwá. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá ndiéjunʼ nindxu̱u̱ rí nuyégun edxu̱u̱ náa mbá guʼwá ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá náá numuu rí Jeobá nigíʼ awan rígi̱ ma̱ngaa ndiéjunʼ gándoo gájmañún xa̱bekha náa xkridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús. Náa ragajma artículo ndrígóo serie rígi̱, mbuʼyáá ndiéjunʼ gándoo gájmañún xa̱bekha ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ bi̱ gajmii náa xkri̱da ndrígóo Jesús ga̱jma̱a̱ eʼwíinʼ xa̱bu̱ bi̱ nikúwá nákha wájyúuʼ. Náa artículo rí iwáá kayuuʼ mbuʼyáá ga̱jma̱a̱ númúún bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa congregación.

^ párr. 3 1 Corintios 11:3: “Mú nandoʼ mbu̱ya̱a̱la rí Cristo kayá edxu̱u̱ náa xa̱biya̱; xa̱biya̱ kayá edxu̱u̱ náa a̱ʼgu̱; xó má Dios kayá edxu̱u̱ náa Cristo.”

^ párr. 7 Rígá película rí nagájnuu náa tele. Ga̱jma̱a̱ libro náa nakujmaa rí májánʼ má nindxu̱u̱ rí mbáa xa̱biya̱ maʼni gínáa a̱ʼgiu̱u̱ rí asndu maxnuu, rígi̱ naʼni rí mbaʼin makumún dí májánʼ má nindxu̱u̱ dí mbáa xa̱biya̱ maʼni gínáa a̱ʼgiu̱u̱.

^ párr. 7 Efesios 5:25: “Xa̱bekha bi̱ ninigu̱nʼ, gaʼndala ku̱ñu̱u̱n má xúʼko̱ guʼyala, xó má Cristo nindoo kaʼyoo congregación rí asndu nixnáximinaʼ ga̱jma̱a̱ numuu.”

^ párr. 7 Efesios 5:28: “Xa̱bekha bi̱ ninigu̱nʼ gíʼmaa rí maʼndún kuñún guʼñu̱ún xó má eñún kuyamijná ikhiin. Bi̱ nandoo kaʼyoo a̱ʼgiu̱u̱ xúʼko̱ má eyoo kaʼyaminaʼ ikhaa.”

^ párr. 20 Mataxkamaa itháán rí naʼthí xú káʼnii matríyaʼ mbá májánʼ awan dí naʼthí náa La Atalaya 15 ñajunʼ gu̱nʼ abril tsiguʼ 2011, ináa 13 asndu 17 dí kayá edxu̱u̱: “Tomemos decisiones que honren a Dios”.