Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Gakuwáanʼ xúgiáanʼ mbá kambáxulú xóo xtáa Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús

Gakuwáanʼ xúgiáanʼ mbá kambáxulú xóo xtáa Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús

“Natajkáan [...] mu xúgínʼ ikhiin mani̱ndxu̱ún mbóó, xó má ikháánʼ, Anu̱ʼ, xtaa mbóó ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ” (JUAN 17:20, 21).

AJMÚÚ sjj-S 24, sjj-S 99

1, 2. a) Ndiéjunʼ ninda̱ʼa̱ Jesús índo̱ iwáá niʼtájkáan gajmíi̱n apóstoles ndrígio̱o̱ xá. b) Náa numuu rí Jesús nixmiéjunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí makuwá kambáxu̱u̱n xa̱bi̱i̱ xá.

ÍNDO̱ JESÚS nikuiʼtsu iwáá gajmíi̱n apóstoles, nixmiéjunʼ, nindoo rí ikhiin makuwá mbá kambáxu̱u̱n. Índo̱ niʼtájkáan gajmíi̱n, nindoo rí xúgínʼ xa̱bi̱i̱ mani̱ndxu̱ún mbóó, o makuwa kambáxu̱u̱n, xó má ikhaa ga̱jma̱a̱ Anu̱u̱ kuwa mbóó (atraxnuu Juan 17:20, 21). Rí makuwa mbá kambáxu̱u̱n xa̱bi̱i̱ masngájma májánʼ rí Jeobá nikunguanʼ Jesús náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Á mu nandún kuyamijná rígi̱ gasngajmiin xóo discípulos gajkhun ndrígio̱o̱ Jesús ga̱jma̱a̱ maʼni rí makuwa kambáxu̱u̱n (Juan 13:34, 35).

2 Ikha jngó mbruʼun rúʼko̱ Jesús nisngájma rí gíʼdoo numuu rí makuwa mbá kambáxu̱u̱n, numuu rí ikhaa ndiʼyoo rí apóstoles na̱nguá kuwa kambáxu̱u̱n. Nigiʼdu̱u̱n mu mbuyáá “tsa tsi ikin jaʼni ri ihua maguiʼdo numu”, ga̱jma̱a̱ raʼkháa timbá miʼtsú eni rígi̱ (Luc. 22:24-27; Mar. 9:33, 34). Imbo̱o̱ miʼtsu, Santiago ga̱jma̱a̱ Juan ninda̱ʼa̱a̱ Jesús rí maniñúnʼ mutrigi̱i̱n náa níjniúu, náa rí itháan gíʼdoo numuu náa Reino ndrígóo (Mar. 10:35-40).

3. a) Ndiéjunʼ niʼni rí xa̱bi̱i̱ Cristo xákuwa kambáxu̱u̱n rá. b) Xú káʼnii graxe̱ gáxti̱ʼña̱a̱ náa artículo rígi̱ rá.

3 Mú raʼkháa i̱ndó rúʼko̱ migamíi maʼni rí xákuwa kambáxu̱u̱n xa̱bi̱i̱ Cristo. Xa̱bu̱ bi̱ kuwa mbájndi náa kuwa ikhiin, ikhí na̱nguá kuwa kambáxu̱u̱n numuu rí naguiñunʼ kuyamijná ga̱jma̱a̱ rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Ikha jngó ikhiin ndiyóoʼ muni gámbáa rí nakumu̱ún. Náa artículo rígi̱ muriʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱: Xú káʼnii niʼngo̱o̱ niʼni gaʼduunʼ Jesús índo̱ xa̱bu̱ nindxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numuu xá. Xú káʼnii niʼsngúún xa̱bi̱i̱ rí xúraʼwíin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ rí makuwa mbá kambáxu̱u̱n xá. Ga̱jma̱a̱ xú káʼnii embáyulú ikháanʼ rí niʼsngáa ikhaa mu makuwáanʼ mbá kambáxulú rá.

NINDXA̱ʼWA̱MÍJNA̱ DÍ RA̱MÁJÁNʼ GA̱JMA̱A̱ NUMUU JESÚS MANGIIN NÁA XA̱BI̱I̱

4. Arathá tikhuu rí ndiyóoʼ maʼngo̱o̱ Jesús.

4 Mínaʼ Jesús ndiyóoʼ maʼngo̱o̱ índo̱ xa̱bu̱ nindxa̱ʼwa̱míjna̱ dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu. Índo̱ Felipe niʼthúu̱n Natanael rí nixkamaa Mesías, ikhaa niriʼña̱a̱: “¿An mago magajnu tan ri majan naʼ Nazaret-dxeʼ?” (Juan 1:46.) Náa numuu niʼthí rígi̱ Natanael rá. Nakujmaa rí ikhaa nininuʼ májánʼ rí nijuiʼtáriyaʼ náa Miqueas 5:2 ga̱jma̱a̱ ndiʼyoo rí Mesías magumaa náa Belén. Ikha jngó nikumu̱u̱ rí Nazaret na̱nguá gíʼdoo wéñuʼ numuu mu ikhí ma̱ʼkha̱ Mesías. Xúʼko̱ má tikhun xa̱bu̱ bi̱ niguáʼdáá wéñuʼ numún náa Judea na̱nguá nindúún gúyáá Jesús numuu rí na̱ʼkha̱ náa Galilea (Juan 7:52). Mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa Judea nikumu̱ún rí itháan niguáʼdáá numún ki xóo galileos. Eʼwíínʼ nijmún ajngáa samaritano mu mutha wéñiʼ Jesús (Juan 8:48). Samaritanos ga̱jma̱a̱ judíos mixtiʼkhu xuajen kuwa ga̱jma̱a̱ mixtiʼkhu religión guáʼdáá. Náa Judea ga̱jma̱a̱ Galilea, judíos tsíñún gúñún samaritanos ga̱jma̱a̱ tsetimijná gajmiún (Juan 4:9).

5. Ndiéjunʼ ndiyóoʼ muraʼníí xa̱bi̱i̱ Jesús rá.

5 Xa̱bu̱ ede̱ náa mbaʼa guʼwá ndxajkun bi̱ ni̱ndxu̱ún judíos mangiin táʼnduun gúñún xa̱bi̱i̱ Jesús. Fariseos nduñún xóo, bi̱ “nijuiʼthá tsríguíin” (Juan 7:47-49). Xúʼko̱ kaʼnii, nduñún xóo bi̱ nda̱a̱ numún ga̱jma̱a̱ táʼnduun gúñún xúgínʼ bi̱ túnigajmaa náa escuela náa nusngúún rabinos o túni costumbre ndrígu̱ún (Hech. 4:13). Xúgíʼ rí ndiyóoʼ maʼngo̱o̱ Jesús gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ nikumu̱u̱ náa religión, rí xóo kuwa xa̱bu̱, ga̱jma̱a̱ xuajen. Mangiin xa̱bi̱i̱ Jesús nindxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Ikha jngó mu makuwa kambáxu̱u̱n, mbaʼyóoʼ muriʼkhuíí xóo endxaʼwamíjna̱.

6. Arathá tikhuu xkri̱da rí nasngájma rí ma̱ndoo maʼni gawúnlú rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ.

6 Rí mbiʼi xúgi̱, náa xúgíʼ numbaaʼ xa̱bu̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Ikháanʼ ma̱ndoo mumíniiʼ rígi̱ o ikháanʼ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Mbáa precursora bi̱ xtáa náa Australia naʼthí: “Niguiyuʼ ka̱ñu̱u̱n wéñuʼ xa̱bu̱ miʼxíin índo̱ ndi̱yo̱o̱ rí niniu̱u̱n dí ra̱májánʼ xa̱bu̱ gíníi ga̱jma̱a̱ xóó kuwa runiu̱u̱n dí ra̱májánʼ. Ga̱jma̱a̱ rí xóo nijma gínún niʼni rí maguiyuʼ ka̱ñu̱u̱n itháan”. Náa xuajen Canadá, náa nuthi ajngáa francés ga̱jma̱a̱ inglés, mbáa ndxájulú naʼthí rí nákha ginii nindxa̱ʼwáminaʼ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Ikhaa naʼthí: “Nindxa̱ʼwa̱mínáʼ rí xa̱bu̱ bi̱ nuthi ajngáa francés itháan guáʼdáá numún ga̱jma̱a̱ na̱nguá eyoʼ gáñu̱u̱n bi̱ nuthi ajngáa inglés”.

7. Xú káʼnii niʼngo̱o̱ niʼni gaʼduunʼ Jesús rí xandxa̱ʼwáminaʼ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ rá.

7 Rí xa̱bu̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ nindxu̱u̱ gakhi̱i̱ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ gakhi̱i̱ muriʼkhumijná xó má nákha mbiʼi rí nixtáa Jesús. Xú káʼnii niʼngo̱o̱ Jesús niʼni gaʼduunʼ xúgíʼ rúʼko̱ rá. Timbá numuu, Jesús na̱nguá nikumu̱u̱ xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ ikhaa táraʼwíin xa̱bu̱. Niʼtáruʼun xa̱bu̱ bi̱ guáʼdáá numún ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ gíníi, fariseos ga̱jma̱a̱ samaritanos, o xa̱bu̱ bi̱ nuruma mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ aʼkhá. Ga̱jma̱a̱ raga̱jma̱, kiʼsngáa ndrígóo ga̱jma̱a̱ xkri̱da rí niniñuʼ nisngájmun xa̱bi̱i̱ rí gíʼmaa munimbu̱ún kuñún eʼwíínʼ o rí maʼndún kuñún eʼwíínʼ xa̱bu̱.

GUʼNI GAʼDUUNʼ DÍ RAʼKHÍ GA̱JMA̱A̱ NGAJUA MA̱NGAA GUʼNI GUABAMIJNÁ

8. Arathá náa e̱ʼkha̱ ikha rí xóo ma̱ndoo makuwa kambáxu̱u̱n cristianos.

8 Jesús niʼsngáa mbá ikha rí gíʼdoo numuu náa naʼthí rí gíʼmaa makuwa kambáxu̱u̱n cristianos. Niʼthí: “Xúgiáanʼ ikháanʼ nindxa̱la kaníkháanʼ” (atraxnuu Mateo 23:8, 9). Ndiéjunʼ eyoo gáʼthúu̱n rí ni̱ndxu̱lú kaníkháanʼ rá. Mbá nindxu̱u̱ rí xúgiáanʼ naguwaʼ náa Adán (Hech. 17:26). Imbo̱o̱, nindxu̱u̱ xóo rí niʼthí Jesús, xa̱bi̱i̱ ni̱ndxu̱ún kanikhiin numuu rí nduyáá Jeobá xóo Anu̱ún bi̱ xtáa mekhuíí (Mat. 12:50). Ma̱ngaa, niguánu ninindxu̱ún xóo mbá guʼwíin bi̱ nduyááʼ Dios bi̱ kuwa kambáxu̱u̱n ga̱jma̱a̱ numuu ngajua ma̱ngaa guáʼdáá fe. Ikha jngó, náa carta ndrígu̱ún, apóstoles nithúún eʼwíínʼ cristianos rí ni̱ndxu̱ún a̱ngiu̱ún (Rom. 1:13; 1 Ped. 2:17; 1 Juan 3:13).

9, 10. a) Náa numuu dí raguáʼdáá mbá numuu mu judíos munimbamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu raza ndrígu̱ún xá. b) Xú káʼnii niʼsngáa Jesús dí ra̱májánʼ nindxu̱u̱ rí matatsaʼwamínáʼ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numuu raza rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

9 Nda̱wa̱á rí niniñuʼ kaʼwu rí gíʼmáanʼ mbuʼyamijná xóo kaníkháanʼ, Jesús niʼthí rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí manindxu̱lúʼ xa̱bu̱ guabáanʼ (atraxnuu Mateo 23:11, 12). Xó má ndiʼyáá, nguáná apóstoles na̱nguá nikuwa kambáxu̱u̱n numuu rí nini mbaʼumíjna̱. Ma̱ngaa nákha mbiʼi rí nixtáa Jesús xa̱bu̱ nuni mbaʼumíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu raza ndrígu̱ún. Mbaʼin judíos nikumu̱ún rí guáʼdáá numún numuu rí niguwáʼ náa Abrahán. Mú raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ rí ma̱ndoo makumún xúʼko̱, numuu rí Juan bi̱ nakumíínʼ iyááʼ niʼthún: “Natanʼla ri Dios mago maʼne ri itsi rigueʼ manindxun rijiu Abraham” (Luc. 3:8).

10 Jesús niʼthí dí ra̱májánʼ nindxu̱u̱ rí muni mbaʼumíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu raza ndrígu̱ún. Niʼthí rígi̱ índo̱ mbáa escriba niraxu̱u̱: “Tsa ñajun tsi xabo numbagajmeʼ-roʼ?”. Jesús niriʼñuu índo̱ niʼthúu̱n xkri̱da ndrígóo mbáa xa̱bu̱ májánʼ bi̱ nindxu̱u̱ samaritano, mbáa xa̱bu̱ bi̱ nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo mbáa xa̱bu̱ judío bi̱ xtáa ra̱jkha̱ kamba̱a̱, bi̱ nirikháá kamba̱a̱ ga̱jma̱a̱ nixnáá xa̱bu̱ kuʼwáʼ. Nákha ginii, mbaʼin judíos ninújngún níjniúu ga̱jma̱a̱ túmbayíí. Mú, samaritano niwi̱ji̱ ga̱jma̱a̱ nimbáyúu. Jesús niguámbóo niʼthúu̱n escriba rí gíʼmaa mani̱ndxu̱u̱ xóo samaritano (Luc. 10:25-37). Xúʼko̱, Jesús nisngájma rí mbáa samaritano ma̱ndoo maʼsngúún judíos rí xóo phú gíʼmaa maʼndún kuñún xa̱bu̱ numbaaʼ gajmiún.

11. a) Náa numuu dí xa̱bi̱i̱ Cristo ragíʼmaa muraʼwi̱i̱n xa̱bu̱ rá. b) Xú káʼnii nimbáñun makru̱ʼu̱u̱n xa̱bi̱i̱ Jesús dí ragíʼmaa muraʼwi̱i̱n xa̱bu̱ rá.

11 Nákha inu matsima̱a̱ Jesús mekhuíí, ikhaa niʼtáñajúúnʼ xa̱bi̱i̱ rí mutaraʼa “mba xugui naʼ mbayu Judea, gajma naʼ Samaria, jame asjndo na’ ndambarigo raun numba” (Hech. 1:8). Mu maʼngu̱u̱n muni rígi̱ ndiyóoʼ muni gaʼduunʼ rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ rí nuni mbaʼumíjna̱. Nákha ginii, Jesús niʼthún rí ni̱ndxu̱ún míjínʼ xa̱bu̱ bi̱ raʼkhíin judíos, xúʼko̱ niʼni ratiin mu mutaraʼa náa xúgíʼ xuajen. Mbá xkri̱da, ndiʼyamajkuu mbáa soldado bi̱ na̱ʼkha̱ i̱mba̱ níʼkhá xuajen ga̱jma̱a̱ numuu fe ndrígóo (Mat. 8:5-10). Ga̱jma̱a̱ náa Nazaret niʼthí rí Jeobá nindoo kaʼñún bi̱ raʼkhíin judíos, xó má a̱ʼgú xuáʼa̱ bi̱ xtáa náa xuajen fenicia ndrígóo Sarepta ga̱jma̱a̱ Naamán bi̱ nindxu̱u̱ sirio, bi̱ gíʼdoo lepra (Luc. 4:25-27). Ma̱ngaa Jesús raʼkháa i̱ndó niʼtároʼoo mbáa samaritana, ma̱ngaa niguanúu a̱jma̱ mbiʼi náa Samaria numuu rí xa̱bu̱ ninigu̱nʼ mudxawíín ajngáa rí gáʼthi (Juan 4:21-24, 40).

TIMBÍI̱N CRISTIANOS NINI GAʼDUUNʼ DÍ RAʼKHÍ

12, 13. a) Xú káʼnii nikumu̱ún apóstoles índo̱ Jesús niʼtároʼoo mbáa samaritana rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.) b) Xú káʼnii eʼyáá rí Santiago ga̱jma̱a̱ Juan tákru̱ʼu̱u̱n xúgíʼ rí Jesús nindoo maʼsngúún xá.

12 Mú apóstoles niʼniún mingíjyúuʼ muni gaʼduunʼ rí nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Mbá xkri̱da, niguanún tsiánguá índo̱ ndiyáá rí Jesús niʼtároʼoo mbáa samaritana (Juan 4:9, 27). Xa̱bu̱ ede̱ náa mbaʼa guʼwá ndxajkun bi̱ ni̱ndxu̱ún judíos tsetamijná gajmiún gu̱ʼu̱ náa kuwa mbaʼin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ itháan á mu a̱ʼgú samaritana najmaʼniiʼ xóo mbáa bi̱ naʼni dí ra̱májánʼ. Índo̱ Jesús mba̱yu̱ʼ má xtáa raʼtámíjná ga̱jma̱a̱ a̱ʼgu̱, apóstoles nitháán rí makuiʼtsu. Mú ikhaa i̱ndó nigíʼ edxu̱u̱ rí xtáa raʼthí ga̱jma̱a̱ tséjmúu á mu makuiʼtsu o na̱nguá. Ikhaa ndiʼyoo xóo ganitsu ndrígóo rí maʼni rí nandoo Anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ maʼtáraʼa, rí asndu maʼthúu̱n mbáa samaritana (Juan 4:31-34).

13 Santiago ga̱jma̱a̱ Juan tákru̱ʼu̱u̱n rí Jesús nindoo maʼsngúún. Índo̱ ikhaa xtáa ra̱jkha̱ gajmíi̱n discípulos náa Samaria, ikhí ndiyáaʼ náa maguanún mbruʼun rúʼko̱. Samaritanos táʼnduun gundrigúun, ikha jngó Santiago ga̱jma̱a̱ Juan nindúún rí magajtaa aguʼ mekhuíí ga̱jma̱a̱ rí maguma gámbáa xuajen. Mú Jesús niríñun gakhi̱i̱ (Luc. 9:51-56). Lá xúʼko̱ má gákiʼníin Santiago ga̱jma̱a̱ Juan á mu rígi̱ nirígá náa xuajen Galilea, náa xuajen rí nigumiin xáʼ. Mbáa nikumu̱ún rígi̱ numuu rí nindxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Nda̱wa̱á apóstol Juan ni̱jkha̱ gáʼtaruʼun samaritanos, ga̱jma̱a̱ mbaʼin nidxawíín rí niʼthí. Mbáa nitiyuʼ índo̱ nirmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí niʼni nákha ginii (Hech. 8:14, 25).

14. Xú káʼnii nimbánuu mbá xkujndu rí nirígá ga̱jma̱a̱ numuu bi̱ nuthi i̱mba̱ ajngáa rá.

14 Nguáthá mbiʼi nda̱wa̱á, nákha ndxa̱a̱ Pentecostés tsiguʼ 33, nirígá mbá xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu rí táʼnduun gúñún eʼwíínʼ náa congregación cristiana. Índo̱ kuwa ruruiʼtha̱a̱ ganitsu náa gu̱ʼú xuáʼa̱ bi̱ nda̱ñúnʼ, na̱nguá nixnúún bi̱ nuthi ajngáa griego (Hech. 6:1). Mbáa ga̱jma̱a̱ numuu rí nuthi i̱mba̱ ajngáa. Apóstoles nacha̱ ninimbánii xkujndu asndu nijmiún xa̱bekha bi̱ najmañún mu muruiʼta̱a̱ ganitsu. Xúgínʼ ikhiin niguáʼdáá mbiʼñún griegos, rúʼko̱ niʼni rí gu̱ʼú xuáʼa̱ maʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún.

15. Xú káʼnii ni̱jkha̱ rajmañuu Pedro dí ragíʼmaa maraʼwíin xa̱bu̱ rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

15 Nákha tsiguʼ 36, rí nijuiʼtáraʼa nijmaʼnuʼ itháan náa xúgíʼ numbaaʼ. Apóstol Pedro niguʼwuun mambaxúu i̱ndó gajmíi̱n judíos. Mú índo̱ Dios niniñuʼ kaʼwu rí cristiano ragíʼmaa muraʼwíin xa̱bu̱, Pedro niʼtároʼoo mbáa soldado bi̱ mbiʼyuu Cornelio (atraxnuu Hechos 10:28, 34, 35). Asndu ikhí nigíʼdu̱u̱ nikuiʼtsu ga̱jma̱a̱ nixtáa gajmíi̱n gentiles, bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos. Mú, tsiguʼ nda̱wa̱á, niniñuʼ makuiʼtsu gajmíi̱n tikhun cristiano bi̱ raʼkhíin judíos náa xuajen Antioquía (Gál. 2:11-14). Nákha mbiʼi rúʼko̱, Pablo niríyúu Pedro ga̱jma̱a̱ ikhaa nigruigú xtágabu. Náa numuu eʼyáá rígi̱ rá. Numuu rí índo̱ niʼnirámáʼ timbá carta náa cristianos judíos ga̱jma̱a̱ bi̱ raʼkhíin judíos bi̱ kuwa náa Asia Menor, niʼthí: “Gaʼndala ku̱ñu̱u̱n xúgínʼ a̱ngiu̱lú” (1 Ped. 1:1; 2:17).

16. Xú káʼnii nijmaʼnunʼ timbíi̱n cristianos rá.

16 Nakujmaa kaʼwu rí ga̱jma̱a̱ numuu xkri̱da ndrígóo Jesús, apóstoles nijmañún maʼndún kuñún “mba xuguinʼ xabo” (Juan 12:32; 1 Tim. 4:10). Maski ajndu ndijñúnʼ, niriʼkhui̱i̱ xóo nindxa̱ʼwa̱míjna̱. Asndu timbíi̱n cristiano nijmaʼnuʼ xóo xa̱bu̱ bi̱ nindúún kuyamíjna̱. Xóo niʼthí Tertuliano bi̱ niʼnirámáʼ nákha siglo a̱jma̱, bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún cristiano nithi: “Atayáá xú káʼnii eñún kuyamijná ga̱jma̱a̱ kuwa xawii mu makhañún ga̱jma̱a̱ numuu imba̱a̱”. Índo̱ ‹nuriʼkhumijná rí xú káʼnii xa̱bu̱ ni̱ndxu̱ún›, timbíi̱n cristiano niguánu ndiñún xa̱bu̱ xó má eʼñún Dios: Mbrígu̱ún (Col. 3:10, 11).

17. Arathá ga̱jma̱a̱ xkri̱da xú káʼnii gándoo gúʼni gaʼduunʼ rí xundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ.

17 Rí mbiʼi xúgi̱, mbáa mangáanʼ ndayóoʼ muriʼkhui̱i̱ xóo endxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ. Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ xtáa náa Francia naʼthí xú káʼnii eʼni ga̱jma̱a̱ numuu rí naku̱mu̱u̱: “Jeobá niʼsngóʼ xú káʼnii phú nindxu̱u̱ rí maʼndo̱ʼ ka̱ñu̱u̱n eʼwíínʼ, rí maxnu̱u̱n eʼwíínʼ rí gúʼdoo, rí nandoo gáʼthúu̱n rí maʼndo̱ʼ ka̱ñu̱u̱n xúgínʼ enii xa̱bu̱. Mú xóó xtáá rajmañuʼ rí ní xandxa̱ʼwa̱mínáʼ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ mingíjyúuʼ nindxu̱u̱. Ikha jngó tséniʼñúʼ ratajkáan ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱”. Mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa España, ikhaa kayúʼ xtáa raraʼnuu ma̱ngaa. Ikhaa naʼthí: “Naniminaʼ rí xaguiyuʼ ka̱yo̱o̱ imbo̱o̱ xuajen. Nguáná naʼngoʼ nani ga̱jmu̱ʼ, mu ndayóoʼ maniminaʼ má xúʼko̱. Xtáá gagi numuu rí xtáá náa mbá familia bi̱ kuwa kambáxu̱u̱n, núma̱aʼ má ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá”. Mámbáa rí ikháanʼ gíʼmaa mbuʼyáá náa rí xóó ndayóoʼ muʼnimbánii. Lá xóó ndayúlú muʼni gaʼduunʼ rí xóo nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ, ikhaa kayúʼ xóo nini a̱ngiu̱lú bugi̱ ráʼ.

ÍNDO̱ NGAJUA NDAJA, RÍ NUNDXA̱ʼWA̱MÍJNA̱ DÍ RAʼKHÍ GA̱JMA̱A̱ NUMÚN EʼWÍÍNʼ NAGAJTA̱A̱

18, 19. a) Lá rígá mbá numuu mu mundrígu̱ún ga̱jma̱a̱ májánʼ xúgínʼ enii xa̱bu̱ ráʼ. b) Xú káʼnii gándoo gúʼgíʼ muʼni rígi̱ rá.

18 Májánʼ mundxaʼwamíjna̱ rí nákha ginii kuwáanʼ mirajñunʼ náa Dios (Efes. 2:12). Mú Jeobá ni̱ʼkha̱ kaguáanʼ ‹ga̱jma̱a̱ ñuu ndrígóo ngajua› (Os. 11:4; Juan 6:44). Ga̱jma̱a̱ Cristo nigruiguáanʼ ga̱jma̱a̱ gagi. Nimbáʼtoo xkrugua mu ma̱ndoo manindxu̱lúʼ familia ndrígóo Dios (atraxnuu Romanos 15:7). * Á mu Jesús nigruiguáanʼ xúʼko̱ kaʼnii maski ajndu ni̱ndxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, náa numuu rí ikháanʼ xúndriguíi májánʼ mbáa rá.

Numuu rí nduʼyáaʼ “ku̱ma̱ rí na̱ʼkha̱ rijma̱a̱”, cristianos nandulúʼ kuʼyamijná ga̱jma̱a̱ nakuwáanʼ mbá kambáxulú. (Atayáá kutriga̱ 19).

19 Xó má ejkha̱ ratumuu mbiʼyuu numbaaʼ xkawiiʼ rígi̱, maʼga̱ rarkuajimíjná itháan xa̱bu̱, mundxaʼwamíjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ maguiñunʼ kuyamijná (Gál. 5:19-21; 2 Tim. 3:13). Mú xa̱bi̱i̱ Jeobá nduʼyáaʼ “ku̱ma̱ rí na̱ʼkha̱ rijma̱a̱”, rí tsiraʼwíin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ naʼni marigá rí tsímáá (Sant. 3:17, 18). Nadxulú wéñuʼ rí mambaxúlúʼ gajmiúlú eʼwíínʼ xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ i̱mba̱ níʼkhá, majmañulúʼ xóo kuwa ikhiin o mbáa majmañulúʼ ajngáa ndrígu̱ún. Á mu nuʼni makuwáanʼ tsímáá “xóo mbá mañu” ga̱jma̱a̱ rí jmbu “xóo olas ndrígóo lamáa” (Is. 48:17, 18).

20. Ndiéjunʼ erígá índo̱ ngajua naʼni májáánʼ ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ a̱jkiu̱lú rá.

20 Ndxájulú bi̱ na̱ʼkha̱ náa Australia bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa kutriga̱ 6 naʼthí xú káʼnii nimbáyúu rí niʼnigajmaa náa Biblia. Ikhaa naʼthí: “Nimbaʼtoo xkrugua ndrígóo ku̱ma̱ rí gajkhun. Nigúʼdoo i̱mba̱ nuxi̱ʼ a̱jkiu̱nʼ ga̱jma̱a̱ mbá ku̱ma̱ nuxi̱ʼ. Mañúú ni̱jkhá ra̱yo̱o̱ xú káʼnii ni̱jkha̱ raguámbáa rí naguiyuʼ ka̱ñu̱u̱n eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ rí xóo nindxa̱ʼwa̱mínáʼ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ”. Ga̱jma̱a̱ ndxájulú bi̱ na̱ʼkha̱ náa Canadá naʼthí rí xúgi̱ ndaʼyoo rí “xáta̱ya̱a̱ o xajmañaʼ, ikhí e̱ʼkha̱ rí maguiyaʼ xtañún i̱mba̱ raza” ga̱jma̱a̱ rí xóo “májánʼ xa̱bu̱ ni̱ndxu̱ún tséʼkha̱ náa xuajen rí nigumiin”. Asndu ndiyáa mbáa ndxájulú bi̱ naʼthí ajngáa inglés. Xúgíʼ rígi̱ nasngájma rí ngajua rí guáʼdáá cristianos nindxu̱u̱ mbá rí maʼni makuwa kambáxu̱u̱n rí maʼni muʼni gaʼduunʼ asndu xú káʼnii rí naʼni mundxaʼwamíjna̱ dí raʼkhí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ.

^ párr. 18 Romanos 15:7: “Ikha jngó, gundrígumíjná májánʼ, xó má Cristo ma̱ngaa nigruiguáanʼ májánʼ, mu muxna̱a̱ gloria Dios”.