Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

HISTORIA NDRÍGÓO XA̱BU̱

Jeobá niʼdxawun rí nitakáñuu

Jeobá niʼdxawun rí nitakáñuu

MBÓÓ mbruʼun, nákha gúʼdoo gu̱wa̱ʼ tsiguʼ, niguanúʼ ndiñún a̱ʼgua̱a̱n náa mekhu. Nismbáti̱go̱o̱ ga̱jma̱a̱ nitajkháan. Maski má ndiʼkhún nidxuun ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá, ni̱thu̱u̱n xúgíʼ rí naʼni maxmiéjunʼ. Xúʼko̱ nigíʼdu̱u̱ nimbájxuʼ gájmuʼ Jeobá, Dios bi̱ “naʼdxawun índo̱ nugríga̱a̱” (Sal. 65:2). Mbáa natrajximínáʼ náá numuu jngóo nitakáñuu Dios bi̱ ndiʼkhún niniʼníiʼ.

RÍ NIGUWÁÁʼ GÚYUXU NIRIʼKHUU XÓO KUWÁANʼ

Nixtáá 22 ñajunʼ gu̱nʼ diciembre tsiguʼ 1929 náa Noville, mbá xuajin náa rígá mbá mijna gu̱wa̱ʼ granja dí gi̱i̱ mijngii náa xuajin rí mbiʼyuu Bastoña (Bélgica), rí najmaʼnuuʼ xóo Ardenas. Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ xóo nixtáa nákha chíʼgiúnʼ náa granja gajmuʼ anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱. Ikhúún gajmuʼ giʼtioʼ Raymond nuʼdúun yaʼdúu xedi̱ xúgíʼ mbiʼi ga̱jma̱a̱ nuyambáá índo̱ naxtagijxi̱i̱ rí najuiʼdu. Ngíná kri̱ga̱a̱ náa xuajin, ga̱jma̱a̱ nguáná numbayumíjnáxu kaníkáanʼ.

Nañajunʼ gajmii familia ndrígóo náa granja.

Anu̱ʼ Emile ga̱jma̱a̱ ru̱dúʼ Alice ninindxu̱ún católicos ga̱jma̱a̱ nagún misa mámbá domingo. Mú, nákha 1939 nixtiʼkhuu mbá káyuuʼ, índo̱ tikhuun precursores bi̱ naguwáʼ náa Inglaterra niguwáʼ náa xuájñúʼ ga̱jma̱a̱ nixná anu̱ʼ mbá revista rí mbiʼyuu Consolación (rí xúgi̱ najmaʼnuuʼ xóo ¡Awaxunʼ!). Anu̱ʼ ni̱jkha̱nú ndiʼyoo dí nixkamaa rí gajkhun ga̱jma̱a̱ nigíʼdúu niʼniga̱jma̱a̱ Biblia. Nákha wapháá bi̱ kúwá mijngii náa goʼwóʼ májáanʼ a̱jkiu̱ún, mú nda̱wa̱á rí anu̱ʼ niniñuʼ ra̱jkha̱ misa nikiʼníin kuyáá. Nitháán dí xániñuuʼ rí maʼga náa guʼwá dxájkuun, ikha jngóo ra̱ʼkhá tháán nigiʼdu̱u̱n gajmiún.

Ra̱ʼkhá tháán nigawúunʼ índo̱ ndi̱yo̱o̱ rí nutsijmaa anu̱ʼ. Rígi̱ niʼni mathu̱u̱n Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱nʼ rí mambáyuxuʼ, rígi̱ nindxu̱u̱ oración dí nini rí ni̱tha̱ náa nigíʼdúu artículo rígi̱. ¡Niʼni̱i̱ a̱jkiu̱nʼ índo̱ ndi̱yo̱o̱ rí xa̱bu̱ bi̱ kúwá mijngii náa goʼwóʼ nánguá kiʼníin wéñuuʼ! Ni̱jkhánú ndi̱yo̱o̱ gajkhun rí Jeobá nindxu̱u̱ Dios bi̱ naʼdxaun rí nuʼtájkáan.

XÓO NIKÚWÁN ÍNDO̱ NIRÍGÁ GUERRA

Alemania nazi nijkha gáxmína̱ʼ gajmíi̱n bi̱ kúwá náa Bélgica nákha 10 ñajunʼ gu̱nʼ mayo tsiguʼ 1940, rúʼko̱ niʼni rí mbaʼin xa̱bu̱ magájnu magún i̱mba̱ níʼkhá. Ikháanʼ ni̱jkuáxu náa sur ndrígóo Francia. Náa kamba̱a̱ ndiʼyáá xóo egi̱ʼdu̱u̱n soldados alemanes gajmiún soldados franceses.

Índo̱ nitangáanʼxu̱ náa granja, ndiya̱xu̱ rí nirawíi xúgíʼ rí kuáʼdáá. I̱ndó niguanúu xu̱wánʼ ndrígúxu̱ bi̱ mbiʼyuu Bobbie bi̱ nigruiguáanʼ. Índo̱ ndi̱yo̱o̱ rí xtáa rarígá, nirajximínáʼ: “Náá numuu dí rígá wéñuuʼ guerra ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ rá.”

Nákha nindxu̱u̱ ndxáma nimbájxuʼ gájmuʼ Jeobá.

Nákha ikhú nimbáyuxuʼ wéñuuʼ rí Emile Schrantz, a nijkha gaʼyuxuʼ, bi̱ nindxu̱u̱ mbáa májáanʼ precursor ga̱jma̱a̱ bi̱ kayá edxu̱u̱. Niʼtúxu̱ ga̱jma̱a̱ Biblia náá numuu dí rígá wéñuuʼ dí ra̱májánʼ ma̱ngaa niriʼña iʼwáʼ grajxe̱ rí gúʼdoo. Rúʼko̱ niʼni rí mambaxúʼ itháán májánʼ gajmuʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ ndi̱yo̱o̱ rí ikhaa nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ nandoo kaʼyulú.

Ma̱ngaa nákha xóó tséguámbáa guerra, nindoo nitamíjnáxu gajmiúxu eʼwíinʼ a̱ngiu̱lú. Nákha agosto tsiguʼ 1943, ndxájulú José-Nicolas Minet ni̱ʼkha̱ náa granja rí kúwáanʼ mu maxná mbá discurso. Índo̱ niguámbóo, nirajxi̱: “Tsáá nandoo majngún i̱ya̱a̱ʼ”. Nikujxi̱i̱ ñawúunʼ anu̱ʼ, a̱muʼ ga̱jma̱a̱ ikhúún. Mbá nájtsáanʼ nijngúxu iyááʼ náa mbá mañu dí rígá náa mijngii granja.

Nákha diciembre tsiguʼ 1944, ejército ndrígóo alemanes nigíʼdúu nixmijná xóó iwáá náa Raga̱jma̱ Guerra náa Xúgíʼ Numbaaʼ náa Europa Occidental, rí najmaʼnuuʼ xóo batalla de las Ardenas. Numuu rí kúwáanʼxu mijngii ikhí, ikha jngóo ndiyóoʼ rí murkaʼwumijná mbá gu̱nʼ náa guʼwá dí rígá náa awúu̱n ku̱ba̱ʼ. Mbóó mbiʼi nigájnuʼ mu maxniʼtsun xujkhúʼ, ga̱jma̱a̱ nijngutígú bomba náa granja ga̱jma̱a̱ niguámbáa tsu̱du̱u̱ guʼwáaʼ. Mijngii ikhí, náa kúwá xujkhú, wíji̱ mbáa soldado ndrígóo Estados Unidos ga̱jma̱a̱ nindxa̱ʼwá: ¡Atabáaʼ mba̱yííʼ! Nigáyúu ni̱jkhá náa níjniúu, nigrígu casco ndrígóo náa edxu̱ʼ mu xágawúunʼ.

XÓO NIGAJU̱U̱N NÁA XUAJÑUU DIOS

Mbiʼi rí nidamíjnáxu.

Nda̱wa̱á rí nijngoo guerra, nindoo nitamíjnáxu gajmiúxu a̱ngiu̱lú bi̱ kúwá náa congregación dí rígá náa Lieja, xuajin dí rígá mbá 90 kilómetros rí tsínguáʼ, xígií náa norte rí nikúwáanʼxu. Ga̱jma̱a̱ itháán nda̱wa̱á, nigíʼxu mbá grupo bi̱ nuniga̱jma̱a̱ Biblia náa Bastoña. Nigíʼdúu niñajunʼ náa naxtagijxi̱i̱ mbújkha̱a̱, ga̱jma̱a̱ ikhú má ninigajma̱a̱ ga̱jma̱a̱ numuu Derecho. Itháán nda̱wa̱á, niñajunʼ náa oficina ndrígóo xa̱bu̱ ñajunʼ bi̱ xtáa ikhí. Tsiguʼ 1951, niríyáʼxu awan dí marigá mbá asamblea ndrígóo circuito náa Bastoña, náa nikúwá mbá 100 xa̱bu̱. Ga̱jma̱a̱ ikhí ni̱jkha̱ Elly Reuter, mbáa precursora bi̱ naniguuʼ maʼtáraʼa, nijkha mbá 50 kilómetros ga̱jma̱a̱ bicicleta mu maxtáa náa asamblea. Ninduxu̱ʼ kuyamíjna̱ ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á ni̱tha̱ rí mudamíjnáxu. Elly nitháán rí maʼga náa Escuela ndrígóo Galaad náa Estados Unidos. Niʼnirámáʼ asndu náa guʼwá rí phú na̱ʼkha̱ ikha mu maʼthí náá numuu rí xáʼgá. Ndxájulú Knorr, bi̱ nákha ikhú kayá edxu̱u̱ náa ñajunʼ rí nuni̱ testigos de Jeobá, niʼthúu̱n ga̱jma̱a̱ ajngáa wabaaʼ dí mbáa maʼga̱nú mbóó mbiʼi rí maʼga náa Escuela ndrígóo Galaad ga̱jma̱a̱ jmba̱yi̱i̱. Nidamíjnáxu gu̱nʼ febrero tsiguʼ 1953.

Elly ga̱jma̱a̱ a̱ʼdiúxu Serge.

Ikháá má tsiguʼ rúʼko̱ Elly ga̱jma̱a̱ ikhúún ni̱jkuáxu náa Asamblea “Sociedad del Nuevo Mundo” náa Estadio ndrígún Yankees náa Nueva York. Ikhí niniʼniiʼ mbáa ndxájulú bi̱ nixnaro̱ʼo̱ mbá májánʼ ñajunʼ ga̱jma̱a̱ niʼthún maʼgá Estados Unidos. Nitakháñíínʼxu Jeobá ga̱jma̱a̱ niraʼwíi muʼnigaʼduunʼ ñajunʼ. Nitangáanʼxu náa Bélgica mu mumbáñunxu mbá gu̱wi̱i̱nʼ publicadores bi̱ kúwá náa Bastoña. Mbá tsiguʼ nda̱wa̱á, niguáʼdááxu̱ a̱ʼdiúxu, Serge. Mú juwan gu̱nʼ nda̱wa̱á nikháñúu ga̱jma̱a̱ numuu mbá nandii. Índo̱ nutakáñiixu Jeobá nuʼtháán xúgíʼ gaʼkhu rí kuáʼdáá, ga̱jma̱a̱ niʼni̱i̱ a̱jkiu̱nʼxu numuu rí phú gajkhun nindxu̱u̱ rí magabi̱ín bi̱ nikháñún.

NIGÍʼDI̱I̱ NINIXU̱ MBÁ KÁJXI̱ ÑAJUUNʼ JEOBÁ

Nákha octubre tsiguʼ 1961, nixkamaa mbá ñajunʼ náa ma̱ndoo mañajunʼ tikhuu mbiʼi ga̱jma̱a̱ ma̱ndoo mani̱ndxu̱ʼ precursor. Mú, ikháá má mbiʼi rúʼko̱ niʼtároʼoʼ ndxájulú bi̱ nayambáá náa Betel ndrígóo Bélgica. Niʼthúnʼ á mu ma̱ndoo magíʼdu̱u̱ mani̱ndxu̱ʼ xóo siervo ndrígóo circuito (rí xúgi̱ nagúmbiʼñún xóo, superintendente ndrígóo circuito). Ikhúún niriʼñuu: “Ma̱ndoo mani̱ndxu̱xuʼ precursores nákhá xóó tsendrígúxu invitación ráʼ.” Niʼthúnʼ rí ma̱ndoo, ninindxu̱xuʼ precursores ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á rí nijngoo migiñuʼ gu̱nʼ, nákhá septiembre tsiguʼ 1962 ninixuʼ ñajunʼ ndrígóo circuito.

A̱jma̱ tsiguʼ nda̱wa̱á nituxu̱ʼ mayambáá náa Betel ndrígóo Bruselas, niguáʼdi̱i̱ octubre tsiguʼ 1964. Mbaʼa xóo niguma tsakurámáanʼxu̱. Ndxájulú Knorr ni̱ʼkha̱ náa Betel ndrígóo Bélgica nákhá 1965 ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nigiúúnʼ xóo bi̱ kayá edxu̱u̱ náa Betel. Itháán nda̱wa̱á Elly ga̱jma̱a̱ ikhúún nituxu̱ʼ rí muʼguáxu̱ náa Escuela ndrígóo Galaad clase 41. Ajngáa rí niʼthí ndxájulú Knorr 13 tsiguʼ wapháá nimbánuu rí xúgi̱. Nda̱wa̱á rí nirámuxu, nitangaánʼ náa Betel ndrígóo Bélgica.

NIMBÁYIXU XUAJÑUU JEOBÁ

Mbáyuuʼ má tsiguʼ, nindoo nijmuu rí najmañuʼ ga̱jma̱a̱ numuu xtángoo mu matambáyúu xuajñuu Jeobá mu muniñuxuʼ mbuʼyamajkuíí xó má kaʼyoo náa Europa ga̱jma̱a̱ náa i̱ʼwáʼ xuajin (Filip. 1:7). Ñajunʼ rígi̱ niʼni rí ma̱ndoo matamíjná gajmii mbá 55 xuajin mba̱ʼu̱ náa tséniñulú muʼtáraʼa. Índo̱ natamíjná gajmíʼ xa̱bu̱ ñajunʼ, tsétha ga̱jma̱a̱ numuu rí ikhúún najmañuʼ, i̱ndó natha rí nindxu̱ʼ “xa̱bi̱i̱ Dios”. Nditháan tániʼñu̱u̱ʼ rando̱ʼo̱o̱ Jeobá rí mambáyuʼ, numuu rí nda̱yo̱o̱ dí “a̱jkiu̱u̱n mbáa rey (o bi̱ naʼnimbánuu xtángoo) nindxu̱u̱ xóo iyaʼ rí na̱jkha̱ náa ñawun Jeobá.” Ga̱jma̱a̱ “ikhaa naxnúu ikha asndu náa má eyoo” (Prov. 21:1).

Narmáʼáan a̱jkiu̱nʼ rí nithamijnáʼ ga̱jmu̱ʼ mbáa xa̱bu̱ ñajunʼ bi̱ xtáa náa Parlamento Europeo. Mu ma̱ndoo matamíjná ga̱jmu̱ʼ ndiyóoʼ mathu̱u̱n mbaʼa nuthu rí ma̱ʼkha̱. Ga̱jma̱a̱ índo̱ nigooʼ ma̱ʼkha̱, niʼthúnʼ: “Xtaʼdáá káaʼ witsu minuto mu marathu̱nʼ”. Nikruígú edxu̱ʼ mu matajkháan. Xa̱bu̱ ñajunʼ nirajxu̱ʼ, ndiéjunʼ enii. Nikujxi̱í edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ni̱thu̱n: “Xtáá raxna̱a̱ʼ núma̱aʼ Dios numuu rí ikháán nindxa̱a̱ʼ bi̱ nambáyúu”. Ikhaa nirajxu̱ʼ: “Xú káʼnii rathálo”. Nisngajmúu rí naʼthí Romanos 13:4 numuu rí ikhaa ndaʼyamajkuu Biblia. Ikha jngóo niniguuʼ rí naʼthí náa texto. Rúʼko̱ niʼni rí maxnúʼ mbá media hora mu matamíjná ga̱jmu̱ʼ. Ga̱jma̱a̱ niʼthí rí ndaʼyamajkuu ñajunʼ rí nuʼni.

Mbáyuuʼ má tsiguʼ, xuajñuu Jeobá niʼngo̱o̱ mbaʼa nuthu náa inún xa̱bu̱ ñajunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí tsexudamíjná náa política, ga̱jma̱a̱ numún e̱jñu̱ún ma̱ngaa náa nuñajunʼ. Ikhúún mbaʼa nuthu nindoo niyambáá náa ikhí ga̱jma̱a̱ ndi̱yo̱o̱ xú káʼnii Jeobá nimbáyuxuʼ. Asndu xúgi̱, testigos de Jeobá, niʼngu̱u̱n itháán rí 140 nuthu náa inún xa̱bu̱ ñajunʼ náa Tribunal Europeo de Derechos Humanos.

NINDOO NINIÑUXUʼ MUNI̱ ÑAJUUNʼ JEOBÁ NÁA CUBA

Nda̱wa̱á niñajunʼ ga̱jmu̱ʼ Philip Brumley, bi̱ xtáa náa guʼwá rí phú na̱ʼkha̱ ikha ga̱jma̱a̱ Valter Farneti bi̱ xtáa náa Italia, mu muniña̱a̱ʼ muʼni ñajuunʼ Jeobá náa Cuba numuu rí ikhí tséniña̱a̱ʼ muʼtáraʼa. Niniraʼmáʼ mbá carta dí maʼga náa guʼwá ñajunʼ ndrígóo Bélgica náa nundriguíin xa̱bu̱ ndrígóo Cuba, ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nindoo nitamijná ga̱jmu̱ʼ xa̱bu̱ bi̱ maʼnimbánuu ga̱jma̱a̱ numuxu. Ninduxu̱ʼ munimbáníí dí raʼkhí rí nithi ga̱jma̱a̱ numuxuʼ rí niʼni dí xúniñaaʼ majuiʼtáraʼa, mú náa timbá aʼphu̱ táʼnguxu gúʼnimbáníí.

Gajmuʼ Philip Brumley ga̱jma̱a̱ Valter Farneti, mbá miʼtsu rí ni̱jkuáxu náa Cuba.

Náa xúgíʼ rígi̱ nitakáñíínʼxu Jeobá ga̱jma̱a̱ niniñuxu muxuʼmá mbá 5,000 Biblia náa Cuba. Biblia ni̱jkha̱nú májánʼ ga̱jma̱a̱ a̱ngiu̱lú niruiʼtami̱jna̱, ndi̱ya̱xu̱ rí Jeobá xtáa raʼni tsajkurámuuʼ tsiaki̱i̱ rí nu̱nixu. Ikha jngóo ninda̱ʼa̱ permiso mu muxuʼmáxu i̱mbá 27,500 Biblia, ga̱jma̱a̱ niniñuxu. ¡Ra̱ʼkhá tháán gagi niʼni maxtáa rí mayambáá mu a̱ngiu̱lú náa Cuba ma̱ndoo maguaʼdáá Biblia ndrígún!

Mbaʼa nuthu ni̱jkhá náa Cuba mu mayambáá náa muniñuuʼ a̱ngiu̱lú mu̱ni̱ ñajuunʼ Jeobá. Rúʼko̱ niʼni rí mambaxúʼ májánʼ gajmíʼ xa̱bu̱ ñajunʼ.

NUMBÁÑÚN A̱NGIU̱LÚ BI̱ KÚWÁ NÁA RUANDA

Nákha 1994, nirígá mbá dí ra̱ʼkhá tháán xkawiʼ kayuuʼ náa Ruanda, niradíin itháán rí mbá millón xa̱bu̱ tutsis. Phú ngíná nirígá, ma̱ngaa nikháñún tikhuun a̱ngiu̱lú. Mbá nacha̱ testigos de Jeobá niríyaaʼ awan mu mumbañún bi̱ kúwá náa xuajin rúʼko̱.

Índo̱ a̱ngiu̱lú niguánú náa capital, Kigali, ndi̱ya̱xu̱ rí Oficina ndrígóo Traducción ga̱jma̱a̱ náa naxtagijxi̱i̱ i̱yi̱i̱ʼ nigu xndúu ajua̱nʼ. Nithu̱xu mbaʼa enii dí ra̱májánʼ rí nirígá, dí a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱ niradíin ga̱jma̱a̱ chídí. Mú ma̱ngaa nithu̱xu ga̱jma̱a̱ xú káʼnii a̱ngiu̱lú nisngajmá ngajua. Mbá xkri̱da, niniʼníiʼ mbáa ndxájulú tutsi, ikhaa nirkaʼwuminaʼ náa iñáʼ mbá 28 mbiʼi gajmíi̱n tikhuun a̱ngiu̱lú hutus. Náa Kigali nini̱xu mbá reunión mu muʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún itháán rí 900 a̱ngiu̱lú xa̱bekha ga̱jma̱a̱ gu̱ʼu̱.

Náa ñawún xti̱ʼ: Mbá libro dí rígá náa Oficina ndrígóo Traducción niguámbáa ga̱jma̱a̱ xndúu ajua̱nʼ.

Náa ñawún májáánʼ: Nayambáá náa numbañún a̱ngiu̱lú.

Nda̱wa̱á ni̱jkuáxu náa Zaire (rí xúgi̱ mbiʼyuu República Democrática del Congo) mu mbuʼñíinʼ a̱ngiu̱lú Testigos bi̱ naguwáʼ náa Ruanda bi̱ nigún náa nagún xa̱bu̱ bi̱ nuni̱ kawumíjná dí rígá náa mijngii xuajin Goma. Numuu rí na̱nguá nixkami̱i̱n, ikha jngóo nitakháñii Jeobá mu dí maxnúxu ikha. Nda̱wa̱á ni̱ʼkha̱ mbáa náa ikháanʼ ga̱jma̱a̱ nirajxi̱i̱ á mu naniniiʼ mbáa bi̱ nindxu̱u̱ testigo de Jeobá. Ikhaa niʼthí: “Xúʼko̱, ikhúún nindxu̱u̱ Testigo. Maʼgá kaguáanʼ náa comité bi̱ nambáñun a̱ngiu̱lú”. Niguáʼdááxu̱ mbá nagui̱i̱ reunión gajmiúxu a̱ngiu̱lú comité, nda̱wa̱á nigimbáanʼxu gajmiúxu mbá 1,600 a̱ngiu̱lú bi̱ nijuixkúún bi̱ kúwá ikhí mu muxnún tsiaki̱i̱ ga̱jma̱a̱ muʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ Biblia. Ma̱ngaa niraxnuu carta rí nakuʼmaa Cuerpo Gobernante. A̱ngiu̱lú nidxúún índo̱ nidxawíín rí nithúún: “Nutajkháan ga̱jma̱a̱ numala. Ndu̱ya̱a̱xu rí Jeobá nditháan xániñala”. ¡Gajkhun ninindxu̱u̱ ajngáa rígi̱ dí niʼthí Cuerpo Gobernante! Rí xúgi̱ náa Ruanda kúwá itháán rí 30 mil Testigos bi̱ nu̱ni̱ ñajuunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ gagi.

MAGÚJUN MÁ XÚʼKO̱ JMBU

Tsiguʼ 2011, nda̱wa̱á rí niʼni má mbá 58 tsiguʼ rí nidamíjnáxu nikháñún a̱ʼgiu̱ʼ Elly. Índo̱ natakáñuu Jeobá na̱thu̱u̱n xóo ku̱mu̱ʼ, ga̱jma̱a̱ ikhaa naʼni̱i̱ a̱jkiu̱nʼ, ma̱ngaa nambáyúʼ rí mutaruʼun ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Reino bi̱ kúwá mijngii náa goʼwóo.

Maski asndu gúʼdoo má itháán rí 90 tsiguʼ, nataráʼa má xúʼko̱ mámbáa xmáná. Ma̱ngaa nayambáá náa Departamento rí nunimbáníí xkujndu gi̱i̱ náa Betel ndrígóo Bélgica, na̱thu̱u̱n experiencia ndrígoʼ eʼwíinʼ a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ naxnún tsiaki̱i̱ a̱ngiu̱lú betelitas bi̱ itháán jiámáá.

Ninújngoo má 84 tsiguʼ rí nitakáñuu timbá aʼphu̱ Jeobá. Nindxu̱u̱ índo̱ nigíʼdu̱u̱ nimbájxuʼ gájmuʼ ga̱jma̱a̱ índo̱ nigíʼdúu nixtáa itháán mijngii náa ikhaa. ¡Ra̱ʼkhá tháán exná númaaʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu rí naʼdxaun má xúʼko̱ rí natakáñuu! (Sal. 66:19). b

a Historia ndrígóo ndxájulú Schrantz ni̱ʼkha̱ náa La Atalaya rí nigájnuu 1 ñajunʼ gu̱nʼ febrero tsiguʼ 1974, ináa 90 asndu 94.

b Ndxájulú Marcel Gillet nikháñuu nákha 4 ñajunʼ gu̱nʼ febrero tsiguʼ 2023, nákha xóó xtáa raguma ratháá artículo rígi̱.