Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 46

Lá kuaʼdáá májánʼ fe ndrígúlú “rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱” ráʼ.

Lá kuaʼdáá májánʼ fe ndrígúlú “rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱” ráʼ.

“Gíʼmaa maguaʼdáá fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱” (EFES. 6:16).

AJMÚÚ 119 Ndayúlú mbá fe gújkhúʼ

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1, 2. a) Xó má eʼthí náa Efesios 6:16, náá numuu rí ndayúlú “escudo mba̱a̱ rí nindxu̱u̱ fe” rá. b) Xú káʼnii graxe̱ gúʼyáá rá.

LÁ GUAʼDÁÁ mbá “escudo mba̱a̱” ráʼ. (Atraxnuu Efesios 6:16.) * Xúʼko̱ kaʼnii. Xó má mbá escudo mba̱a̱ nambáyúu xa̱bu̱, fe nañewu̱nlú náa dí xkawiʼ dí rígá náa numbaaʼ, xóo náa nubúnʼ xa̱bu̱, bi̱ nuxnún eʼwíínʼ o i̱ʼwáʼ náa rí tsembánii ga̱jma̱a̱ ikha ndrígóo Dios.

2 Kuwáanʼlú náa “iwáá mbiʼi”, ga̱jma̱a̱ fe ndrígúlú maʼga̱ raraʼnuu mbaʼa tsáʼkhá (2 Tim. 3:1). Xú káʼnii gándoo gúʼyáá á mu gújkhúʼ fe ndrígúlú rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo rá. Ga̱jma̱a̱ dí gáʼyóoʼ mu̱ʼni̱ mú murajtuun xáʼ má xúʼko̱ rá. Guʼyáá xóo gáxti̱ʼña̱a̱.

TSÚMÁA GÚʼYÁÁ ESCUDO NDRÍGÚLÚ

Nguéjmi̱i̱n soldado nuni májáanʼ escudo ndrígu̱ún nda̱wa̱á rí nixmijná. (Atayáá kutriga̱ 3).

3. Xú káʼnii niñewa̱a̱n escudo ndrígu̱ún soldado ga̱jma̱a̱ náa numuu rá.

3 Escudo dí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Biblia kaxtambroʼo ga̱jma̱a̱ xtá. Soldados nuxtajma̱a̱ grasa mú mbajyúuʼ mba̱yu̱ʼ xtá mu xúʼko̱ ajua̱nʼ xáʼkha̱ iyooʼ. Á mu mbáa soldado ndaʼyoo rí escudo ndrígóo na̱jkha̱ rachúu, naʼni májáanʼ ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ naxtáa xawii mu maxmínaʼ. Mú xkáʼnii eʼni mbríguii rígi̱ ga̱jma̱a̱ fe ndrígúlú rá.

4. a) Náa numuu rí ndayóoʼ mbuʼyáá má xúʼko̱ escudo ndrígúlú rí nindxu̱u̱ fe rá. b) Xóo gíʼmaa mu̱ʼni̱ rá.

4 Xó má nini soldado bi̱ nikuwa nákha wajyúúʼ, ndayóoʼ mbuʼyáá má xúʼko̱ escudo ndrígúlú rí nindxu̱u̱ fe ga̱jma̱a̱ muñewa̱a̱nlú. Nimbáa xándoo maʼni ga̱jma̱á numulúʼ. I̱ndó xúʼko̱ ma̱ndoo makawáanʼ xawii náa nuxmíjná, numuu rí bi̱ ni̱ndxu̱lú cristianos ndayóoʼ magi̱ʼdu̱lú gajmiúlú giñánʼ guéenʼ (Efes. 6:10-12). Xú káʼnii eʼyáá rí kuwáanʼlú xawii mu muraʼníílu tsáʼkhá rá. Timbá, gunda̱ʼa̱a̱ Dios rí mambáyulúʼ. Nda̱wa̱á, guraxnuu Ajngá rawunʼ mu mbuʼyamijná xó má ndaʼyulu ikhaa (Heb. 4:12). Náa Biblia naʼthí: “Ga̱ku̱ma̱ʼ xtayáá Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkia̱nʼ, xáku̱ma̱ʼ i̱ndó dí na̱ʼkha̱ náa edxa̱ʼ ikháán” (Prov. 3:5, 6). Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, náa numuu rí tséʼyáá tikhu rí ni̱ʼni̱ xíkhoo rá. Mbá xkri̱da, á mu niguáʼdáá mbá xkujndu ga̱jma̱a̱ numuu mbújkha̱a̱, lá nirmáʼáan a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ numuu rí Jeobá naʼthí náa Hebreos 13:5 ráʼ. Ikhí naʼthí: “Nimbá miʼtsú xániʼñáʼ ga̱jma̱a̱ xániʼñátiga̱a̱n”. Lá rígi̱ niʼni makumulúʼ rí Jeobá má gambáyulú rá. Á mu xúʼko̱, escudo ndrígúlú rí nindxu̱u̱ fe májánʼ má.

5. Ndiéjunʼ gáʼni á mu nduʼyáá xóo nindxu̱u̱ fe ndrígúlú rá.

5 Índo̱ gúʼgua̱nú mbuʼyáá xóo nindxu̱u̱ fe ndrígúlú mbáa maʼniulú tsiánguá. Mbáa ni̱jkua̱núlú ndiʼyáá tikhu rí naʼni makawaba̱a̱nʼ rí na̱nguá nikumulú á mu xúʼko̱ ni̱ndxu̱lú. Mbá xkri̱da, mbáa ni̱jkua̱núlú ndiʼyáá rí maxmiéjunlú wéñuʼ, rí minduwaʼ ga̱jma̱a̱ rí majmúlú niʼni gachúu fe ndrígúlú. Á mu xúʼko̱, dí gáʼyóoʼ mu̱ʼni̱ mu xáʼni gacháanʼ itháan rá.

GUÑEWUMÍJNA̱LÚ NÁA MINDUWAʼ NÁA GA̱JMÁ MA̱NGAA RÍ XAXMIÉJUNLÚ WÉÑUʼ

6. Náá numuu rí májánʼ má nindxu̱u̱ rí maxmiéjunlú ga̱jma̱a̱ numuu tikhu rá.

6 Májánʼ má nindxu̱u̱ rí maxmiéjunlú ga̱jma̱a̱ numuu tikhu, mbá xkri̱da xóo rí mu̱ʼni̱ rí nanigu̱u̱ʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús (1 Cor. 7:32). Á mu nixuʼdámíjná mbá aʼkhá mba̱a̱, naxmiéjunlú wéñuʼ rí mambaxíiʼ gajmiúlú Dios (Sal. 38:18). Ma̱ngaa májánʼ má nindxu̱u̱ rí xa̱bu̱ gajmii nandún muni rí maxtáa gagi bi̱ ndi̱ya̱a̱, ga̱jma̱a̱ xúgiáanʼ naxmiéjunlú rí xóo makuwíin májánʼ bi̱ kuwa náa guʼulúʼ ga̱jma̱a̱ a̱ngiu̱lú (1 Cor. 7:33; 2 Cor. 11:28).

7. a) Xó gáʼni gachúu fe ndrígúlú rí maxmiéjunlú wéñuʼ rá. b) Xó má naʼthí náa Proverbios 29:25, náa numuu dí ragíʼmaa mamiñúlúʼ gúni xa̱bu̱ rá.

7 Mú ma̱ngaa rí maxmiéjunlú wéñuʼ ma̱ndoo maʼni gachúu fe ndrígúlú. Mbá rí ikhaa nindxu̱u̱ rí maxmiéjunlú dí maguaʼdáá wéñuʼ xtíin ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá wéñuʼ ganitsu (Mat. 6:31, 32). Rúʼko̱ gáʼni rí mbuʼyáaʼ wéñuʼ rí maguaʼdáá ga̱jma̱a̱ asndu maguánu manigulúʼ wéñuʼ mbújkha̱a̱. Ikhú fe rí kuaʼdáá náa Jeobá makáguabaaʼ ga̱jma̱a̱ asndu gamíi muʼni gachíí mbájkhu rí nambáxulúʼ gajmiúlú Dios (Mar. 4:19; 1 Tim. 6:10). Ma̱ngaa ma̱ndoo maxmiéjunlú wéñuʼ rí eʼwíínʼ maʼndún kuyulúʼ. Rúʼko̱ gáʼni rí mamiñulúʼ rí xa̱bu̱ mutsijmáanʼ ga̱jma̱a̱ rí muxkulú ki xóo mu̱ʼni̱ rí Dios tsénigu̱ʼ. Xóo gumbayúmíjná náa xóo rígi̱ rá. Guʼtákáñii Jeobá rí maxnúlúʼ fe ga̱jma̱a̱ tsiakii rí ndayúlú (atraxnuu Proverbios 29:25; * Luc. 17:5).

(Atayáá kutriga̱ 8). *

8. Dí gáʼyóoʼ mu̱ʼni̱ á mu mbáa naʼthí rí minduwaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa numún a̱ngiu̱lú rá.

8 Satanás, ‹nindxu̱u̱ anún bi̱ nuni nduwaaʼ›, najmiuu xa̱bi̱i̱ mu muthi rí nduwaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa numún a̱ngiu̱lú (Juan 8:44). Mbá xkri̱da, apóstata nuni nduwaʼ ga̱jma̱a̱ nuni jnga̱a̱ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu xuajñuu Jeobá náa Internet, ga̱jma̱a̱ náa tele ma̱ngaa i̱ʼwáʼ rí najmún mu muthi rí narígá. Minduwaʼ rígi̱ nanindxu̱u̱ rí “nakunguanʼ xa̱bu̱ wéñiʼ” (Efes. 6:16). Dí gáʼyóoʼ muʼni á mu mbáa naʼthúlúʼ ga̱jma̱a̱ numuu nduwaʼ rígi̱ rá. Muʼni gaʼduunʼ. Náá numuu rá. Numuu rí kuaʼdáá fe náa Jeobá ga̱jma̱a̱ náa a̱ngiu̱lú. Ikha jngó xuʼtámíjná mbá kayuuʼ gajmiúlú apóstata. Tséniʼñáaʼ rí nimbá ga̱jma̱a̱ nimbáa maʼni rí magi̱ʼdu̱lú gajmiúlú, ga̱jma̱a̱ asndu má tsénigulú.

9. Xú káʼnii gándoo gáʼni gacháanʼlú ga̱jmá rá.

9 Rí majmúlú maʼni rí fe ndrígúlú makáguabaaʼ. Nguáná xkujndu naʼni rí majmúlú. Gajkhun má xándoo maʼni rí xaxmiéjunlú. Mú xúndxaʼwamíjna̱ nángi eʼni ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa, numuu dí rúʼko̱ gamíi maʼni rí mandáti̱gu̱lú xúgíʼ rí mitsaanʼ rí Jeobá naʼthí maxnúlúʼ (Apoc. 21:3, 4). Rí majmúlú maʼni makawabáanʼ rí asndu muniʼñáaʼ ru̱ʼni̱ ñajuunʼ Dios (Prov. 24:10). Mú rúʼko̱ ragíʼmaa magíʼnulú ikháanʼ.

10. Ndiéjunʼ ejmañuluʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼnirámáʼ mbáa ndxájulú rá.

10 Guʼyáálú rí naʼni mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa Estados Unidos mu magiʼdoo má xúʼko̱ májánʼ fe ndrígóo, índo̱ xtáa rañe̱wu̱u̱n ajmbio̱o̱ bi̱ nandoo kháñuu wéñuʼ. Niʼnirámáʼ mbá carta náa Guʼwá dí nuxna ikha xúgíʼ numbaaʼ ikhí naʼthí: “Xóo kúwáanʼxu nguáná naʼni majmúxu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ nakáguabáanʼxu, mu rí kuaʼti̱i̱nxu nindxu̱u̱ gújkhúʼ. Naniguʼ wéñuʼ rí nagájnuu náa mambáyúu mu maʼni gujkhuʼ fe ndrígúxu̱ ga̱jma̱a̱ mu xajmúxuʼ wéñuʼ. Gajkhun rí ndayúxu xtágabu rígi̱. Nambáyuxu mu munimíjna̱xu ga̱jma̱a̱ mu maʼnguxu tsáʼkhá rí nagrui̱ga̱ Gixa̱a̱”. Ajngáa rí niʼthí ndxájulú naʼsngúlúʼ rí maʼngulú muʼni gajmiúlú ga̱jmá. Xú káʼnii rá. Índo̱ rí naguáʼnilú mbuʼyáá dí nindxu̱u̱ mbá tsáʼkhá dí nagrui̱ga̱ Gixa̱a̱, guʼyáálú dí Jeobá má maxnúlúʼ tsiakii ga̱jma̱a̱ guʼyamajkuíí ganitsu rí naxnúlú Dios.

Lá nuñewa̱a̱n májánʼ “fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱” rá. (Atayáá kutriga̱ 11). *

11. Xú káʼnii graxe̱ gáʼyóoʼ muʼnimíjna̱ mu mbuʼyáá á mu fe ndrígúlú májánʼ rá.

11 Lá rígá náa ndayóoʼ muʼni̱i̱ májáanʼ escudo ndrígúlú rí nindxu̱u̱ fe rá. Gundxaʼwamíjna̱ dí niʼni náa gu̱nʼ rí nijngoo: “Lá niniʼñúʼ raxmiéjunʼ wéñuʼ rá. Lá ninigaʼduunʼ madxuun minduwaʼ rí nuthi apóstata ga̱jma̱a̱ rí magi̱ʼdu̱ʼ gajmíi̱nʼ xáʼ. Ga̱jma̱a̱ lá niʼngo̱ʼ nini ga̱jmu̱ʼ rí naxmiéjunʼ rá.” Á mu xúʼko̱ nindxu̱u̱ fe ndrígúlú, májánʼ má. Mú ndayóoʼ muñeumíjna̱, numuu rí Satanás gíʼdoo i̱ʼwáʼ tsáʼkhá rí najmuu náa ikháanʼlu. Guʼyáá tikhu.

GUÑEUMÍJNA̱ MU XAGUAʼDÁÁ WÉÑUʼ

12. Ndiéjunʼ gárígá a mu naguáʼdáá wéñuʼ rá.

12 Rí maguaʼdáá wéñuʼ ma̱ndoo maʼni rí muʼni ngamíjna̱ ga̱jma̱a̱ rí xúñewa̱a̱n escudo rí nindxu̱u̱ fe. Apóstol Pablo niʼthí: “Nimbáa xa̱bu̱ bi̱ nañajunʼ xóo soldado tséndawaminaʼ náa negocio dí rígá náa numbaaʼ rígi̱, mu maʼni rí nandoo bi̱ nigíiʼ xóo soldado” (2 Tim. 2:4). Soldados bi̱ kúwá náa roma tséniñuuʼ maguaʼdáá rí mugujua. Dí gárígá á mu mbáa soldado tséʼnimbánuu ikha rúʼko̱ rá.

13. Náa numuu rí na̱nguá gujua soldado rá.

13 Gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱. Mbá miʼcha̱ xúgíinʼ soldado kúwá runiratamíjná xóo majmúún espada, mú mbáa rí ikhiin na̱nguá, numuu rí xtáa rambáʼtoo náa magu̱jua̱ ganitsu. Wakhííʼ má rúʼko̱ soldado kúwá ruyejxi̱i̱ aju̱ún ga̱jma̱a̱ nunu̱u̱ espada ndrígu̱ún. Mú bi̱ nagu̱jua̱ ganitsu naʼni mújúunʼ rí magu̱jua̱ imbo̱ʼ mbiʼi. I̱mba̱ mbiʼi xa̱bu̱ sia̱nʼ nda̱a̱ tsu̱ma̱ tu̱ʼu̱u̱n mu muxmijná gajmiún. Tsáa soldado maʼni xó má gíʼmaa ga̱jma̱a̱ maʼndoo kaʼyoo bi̱ naʼtáñajunʼ xá. Ga̱jma̱a̱ tsáa gániguluʼ rí mawiji̱ níjniúlú rá. Bi̱ niʼnirataminaʼ mu maxmínaʼ o bi̱ niʼningarigaminaʼ mu magu̱jua̱ dxe̱ʼ.

14. Ndiéjunʼ nduʼyáá rí gíʼdoo numuu bi̱ ni̱ndxu̱lú soldado ndrígóo Cristo rá

14 Xó má mbáa soldado bi̱ xtáa xawii, xúʼko̱ má mangáanʼ ragíʼmaa muʼni ngarígamijná ga̱jma̱a̱ numuu rí itháan gíʼdoo numuu: Rí maʼndún kuyulúʼ bi̱ nutañajunlú, Jeobá ga̱jma̱a̱ Cristo. Nduʼyáá dí rúʼko̱ gíʼdoo itháan numuu ki xóo rí naxnáraʼa numbaaʼ ndrígóo Gixa̱a̱. Nuríyaʼ mbiʼi ga̱jma̱a̱ tsiakii rí ndayúlú mu mu̱ʼni̱ ñajuunʼ Jeobá mu xúʼko̱ maguaʼdáá májánʼ escudo ndrígúlú rí nindxu̱u̱ fe ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ ajua̱nʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios.

15. Ndiéjunʼ rí niʼthúluʼ Pablo ga̱jma̱a̱ náa numuu rá.

15 Xúniʼñánʼ ruñawumíjná. Náa numuu rá. Apostol Pablo niʼthí “bi̱ nandún maguaʼdáá wéñuʼ” ‹mandáti̱gu̱u̱n fe› (1 Tim. 6:9, 10). Ajngáa “mandáti̱gu̱u̱n” nandoo gáʼthúu̱n rí ma̱ndoo maʼnijngáanʼ á mu nuʼnimíjna̱ nduʼyáaʼ rí tséyulú má wéñuʼ. A̱jkiu̱lú ma̱ndoo maʼni ‹mbaʼa rí tséjmaa rí nagua̱ʼa̱ mu̱ʼni̱ ma̱ngaa rí maʼni gawúnlú›. Ikha jngó xúniʼñáanʼ dí rúʼko̱ mato̱ʼo̱o̱ náa a̱jkiu̱lú. Gíʼmaa mbuʼyáá dí rúʼko̱ nindxu̱u̱: Ajua̱nʼ dí maʼni gachúu fe ndrígúlú.

16. Índo̱ nuraxnuu dí naʼthí náa Marcos 10:17-22, xú káʼnii graxe̱ gáʼyóoʼ mundxaʼwamíjna̱lu rá.

16 Á mu kuaʼdáá mbújkha̱a̱ mu mu̱ʼtsi̱. Lá nindxu̱u̱ raʼkhí á mu naguáʼdáá rí nandulú mú rí phú gajkhun rí tséyulú má ráʼ. Na̱nguá má. Mú gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu graxe̱ rígi̱: Á mu naʼngo̱o̱ nuʼtsi, lá muguaʼdáá mbiʼi ga̱jma̱a̱ tsiakii mu majmulú ga̱jma̱a̱ muñewa̱a̱nlú ráʼ. Ma̱ngaa, lá maguanu manigulúʼ wéñuʼ rí kuaʼdáá rá. Lá ma̱ndoo maʼni rúʼko̱ rí maʼgá kaguáanʼ muʼni xó má niʼni dxámá bi̱ tágruigú rí Jesús niʼthúu̱n rí maʼni itháan ñajuunʼ Dios ráʼ. (Atraxnuu Marcos 10:17-22.) * Itháan májánʼ rí xaguaʼdáá wéñuʼ ga̱jma̱a̱ majmulú mbiʼi ndrígúlú ga̱jma̱a̱ tsiakii mu muʼni ñajuunʼ Jeobá.

GURAJTUUN XA̱ʼ ESCUDO RÍ NINDXU̱U̱ FE

17. Ndiéjunʼ dí ragíʼmaa mambumulú rá.

17 Nditháan xámbumulú rí kuwáanʼ náa nuxmijná ga̱jma̱a̱ rí ndayóoʼ makuwáanʼlu xawii mámbá mbiʼi mu muxmijná (Apoc. 12:17). A̱ngiu̱lú xándoo mbu̱ya̱a̱ escudo ndrígúlú rí nindxu̱u̱ fe. Ikháanʼlu gíʼmaa mbuʼya ga̱jma̱a̱ murajtuunlú xa̱ʼ.

18. Náá numuu dí nurajtuun xa̱ʼ escudo ndrígu̱ún soldado bi̱ nikuwa nákha wajyúúʼ rá.

18 Nákha wajyúúʼ, nduyamajkuíí mbáa soldado bi̱ tsémiñuu náa naxmínaʼ. Mú ma̱jti̱ʼ wéñuʼ nindxu̱u̱ á mu natanga̱a̱ ga̱jma̱a̱ na̱nguá kayá escudo ndrígóo. Mbáa xa̱bu̱ romano bi̱ naʼnigajmaa̱ ga̱jma̱a̱ numuu dí narígá bi̱ mbiʼyuu Tácito niʼnirámáʼ: “Rí maniñuʼ escudo ndrígóo nindxu̱u̱ ma̱jti̱ʼ wéñuʼ”. Ikhaa rúʼko̱ numuu rí soldado nurajtuun xa̱ʼ escudo ndrígu̱ún.

Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ nagujtuun xa̱ʼ escudo ndrígóo rí nindxu̱u̱ fe, naguxnuu Biblia, na̱jkha̱ tsejtsí reunión ga̱jma̱a̱ nagájnuu gáʼtaraʼa xó má eʼngo̱o̱. (Atayáá kutriga̱ 19).

19. Dí gáʼyóoʼ muʼni mu murajtuun xa̱ʼ escudo rí nindxu̱u̱ fe rá.

19 Mu murajtuun xa̱ʼ escudo rí nindxu̱u̱ fe, gíʼmaa mu̱ʼgua̱ má xúʼko̱ reunión ga̱jma̱a̱ muʼthúún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ numuu Reino ndrígóo (Heb. 10:23-25). Ma̱ngaa gíʼmaa muraxnulú tsejtsí mbiʼi Biblia ga̱jma̱a̱ munda̱ʼa̱a̱lú Jeobá índo̱ nuʼtákáñii rí mambáyulúʼ mu muʼgíiʼ muʼnimbánii ikha ga̱jma̱a̱ xtágabu ndrígóo náa xúgíʼ rí nuʼni (2 Tim. 3:16, 17). Mu xúʼko̱ nimbá tsáʼkhá rí najmuu Gixa̱a̱ xáʼni gacháanʼlú mbájkhu (Is. 54:17). “Fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱” gambáyulú. Muguajún jmbu mu muʼni ñajuunʼ Jeobá mbá kambáxulú gajmiúlú a̱ngiu̱lú. Raʼkháa i̱ndó maʼngulú mu muxmíjná mámbá mbiʼi, rí phú mitsaanʼ gánindxu̱u̱ rí muguajúnlú níjniúu Jesús índo̱ gáʼni gámbáa rí naʼtáñajunʼ Satanás gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ (Apoc. 17:14; 20:10).

AJMÚÚ 118 “Araxnúxu itháán fe”

^ párr. 5 Escudo nañewu̱u̱n soldado náa nuxmijná ikha jngó nuñewa̱a̱n wéñuʼ. Mú náa ikháanʼlu fe nindxu̱u̱ mbá escudo. Ikha jngó ndayóoʼ muñewa̱a̱n. Náa artículo rígi̱, mbuʼyáá dí gáʼyóoʼ mu̱ʼni̱ mu “fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱” nda̱a̱ rí gáʼniuu.

^ párr. 1 Efesios 6:16: Ma̱ngaa, gíʼmaa maguaʼdáá fe rí nindxu̱u̱ xóo mbá escudo mba̱a̱ rí mambáyala muraʼníí xúgíʼ dí ra̱májánʼ rí nakunguanʼ Gixa̱a̱.

^ párr. 7 Proverbios 29:25: Rí mamiñúlú gúni xa̱bu̱ nindxu̱u̱ mbá tsáʼkhá, mú Jeobá mañawu̱u̱n bi̱ naku̱mu̱u̱ kaʼyoo má xúʼko̱.

^ párr. 16 Marcos 10:17-22: Índo̱ ikhaa nigájnáa mu maʼga̱, mbáa xa̱bu̱ ni̱ʼkha̱ ragáyúu ga̱jma̱a̱ nismbátigo̱o̱ náa inuu ga̱jma̱a̱ nirajxu̱u̱: Májáanʼ Maestro, dí gáʼyóoʼ mani mu maxtáá kámuu mbiʼi rá. Jesús niʼthúu̱n: “Náá numuu rathúnʼ rí mújúnʼ rá. Ndawaa nimbáa bi̱ májáanʼ, i̱ndó Dios. Natatsinúʼ xtángoo: Xataxíyaa xa̱bu̱, xataxuʼdaminaʼ aʼkhá ga̱jma̱a̱ʼ mbáa bi̱ xóó tséyaa, xátani kuʼwáʼ, xárata dí minduwaʼ, xátani dí raʼkhí, atayamajkuíí ana̱ʼ ga̱jma̱a̱ rudaaʼ”. Ikhú xa̱bu̱ niʼthí: “Maestro, xúgíʼ rígi̱ nani asndu nákha chíʼgiúnʼ”. Jesús ndiʼyoo ga̱jma̱a̱ nigáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Rígá mbá rí ndayóoʼ matani: Ayuuʼ, atagu̱jua̱a̱ rí xtaʼdáá, ga̱jma̱a̱ araxnún xa̱bu̱ gíníi, ga̱jma̱a̱ maraʼdáá rí gíʼdoo numuu mekhuíí, ga̱jma̱a̱ ayi̱ tsu̱du̱ʼ”. Mú ikhaa nixtáa gíná ga̱jma̱a̱ numuu rí nijuiʼtháán, nijmúu nijkha, numuu rí gíʼdoo wéñuʼ.

^ párr. 61 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Náa mbá guʼwíin nundijuíʼ mbá nacha̱ tele índo̱ nagi̱ʼdu̱u̱ programa náa nagájnún apóstata bi̱ nuthi rí nduwaaʼ ga̱jma̱a̱ numún xa̱bi̱i̱ Jeobá.

^ párr. 63 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Mú itháán wakhííʼ, índo̱ nunigajmaa mbá guʼwíin, anún e̱ji̱n nasngájmún mbá rí naʼthí náa Biblia mu maʼni itháan gújkhúʼ fe ndrígu̱ún bi̱ kúwá náa goʼwóo.