Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MU’NIGAJMAA 38

Mbá jnduʼ gákuwáánʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú

Mbá jnduʼ gákuwáánʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú

“Maʼgáaʼ náa Anu̱ʼ ga̱jma̱a̱ Ana̱la mangáanʼ” (JUAN 20:17).

AJMÚÚ 3 Ikháánʼ naraxnúʼ tsiakii, jma̱a̱ natani rí xamíñuʼ

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Xú káʼnii gándoo gúyáá Jeobá xa̱bu̱ bi̱ guájun jmbu rá.

JEOBÁ gíʼdiin e̱ji̱i̱n bi̱ nduyamajkuíí, mbáa dí ikhaa nindxu̱u̱ Jesús ‹bi̱ nigumaa ginii náa xúgíʼ dí rígá› ga̱jma̱a̱ ángeles bi̱ mbaʼin wéñuuʼ (Col. 1:15; Sal. 103:20). Índo̱ Jesús nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ nisngájma rí xa̱bu̱ numbaaʼ bi̱ guájun jmbu ma̱ndoo mbuyáá Jeobá xóo Anu̱ún. Mbóoʼ mbiʼi índo̱ ikhaa xtáa raʼtámíjná gajmíi̱n xa̱bi̱i̱, niʼthí dí Jeobá nindxu̱u̱ ‹Anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ Anu̱ún mangiin› (Juan 20:17). Ma̱ngaa índo̱ nuxnaximíjnalú náa Jeobá ga̱jma̱a̱ índo̱ najngúlú iyááʼ na̱jkua̱nú nani̱ndxu̱lú e̱ji̱i̱n bi̱ nduyamajkuíí (Mar. 10:29, 30).

2. Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

2 Mbaʼin xa̱bi̱i̱ Dios naʼniún mingíjyúuʼ mbuyáá dí Jeobá nindxu̱u̱ xóo Anu̱ún bi̱ nandoo kaʼñún. Mbáa tikhuun naʼniún mingíjyúuʼ musngajma rí nandún kuñún a̱ngiu̱ún. Náa artículo rígi̱ muʼnigajmaa xú káʼnii Jesús nambáyulú mbuʼyáá Jeobá xóo Anu̱lú bi̱ nandoo kaʼyulú ga̱jma̱a̱ rí ma̱ndoo mu̱ʼgua̱ kanuu mijngii náa ikhaa. Ma̱ngaa mbuʼyáá xú káʼnii gándoo gúʼyaridáá Jeobá xóo muʼniu̱u̱n a̱ngiu̱lú.

JEOBÁ NANDOO MU̱ʼGUA̱ KANUU NÁA IKHAA

3. Xú káʼnii eyoo Jesús rí mbuʼyáá Jeobá rá.

3 Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Anu̱lú bi̱ nandoo kaʼyulú ma̱ngaa Jesús nandoo rí xúʼko̱ má guʼyáálú mangáánʼ, bi̱ ma̱ndoo muʼthán xúgíʼ mbiʼi. Raʼkháa xóo mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá eyoo kaʼyulú ga̱jma̱a̱ bi̱ i̱ndó naʼtáñajunlú. Jesús nisngájma kaʼwu rígi̱ índo̱ nisngúún xa̱bi̱i̱ xóo gíʼmaa mutajkáan, ikhaa niʼthí: “Anu̱xu” (Mat. 6:9). Jesús ma̱ndoo maʼthí rí Jeobá ma̱ndoo muʼthán xóo “bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii”, “bi̱ Niʼni xúgíʼ” o “Rey bi̱ xtáa kámuu”, rígi̱ nindxu̱u̱ título ndrígóo rí nambánii ga̱jma̱a̱ xóo nindxu̱u̱ ikhaa ma̱ngaa na̱ʼkha̱ náa Biblia (Gén. 49:25; Is. 40:28; 1 Tim. 1:17). Mú, Jesús nijmuu mbá ajngáa rí nagui̱i̱ wéñuuʼ, ikhaa nindxu̱u̱ “Anu̱xu”.

4. Xú káʼnii eʼyáá rí Jeobá nandoo mu̱ʼgua̱ kanuu náa ikhaa rá.

4 Lá naʼñulú mingíjyúuʼ mbuʼyáá Jeobá xóo Anu̱lú bi̱ nandoo kaʼyulú ráʼ. Tikhuáánʼ dí ikháánʼ nakumulú xúʼko̱, mbáa nakumulú rígi̱ ga̱jma̱a̱ numuu xóo niganiáánʼlú, o mingíjyúuʼ xóo ndijáánʼlú. Ra̱ʼkhá tháán nadxulú índo̱ nduʼyáá rí Jeobá nakro̱ʼo̱o̱ xóo nakumulú ga̱jma̱a̱ nandoo maxtáa mijngii náa ikháánʼlú. Ikha jngóo ikhaa naʼthúlú ajngáa rígi̱: “Aʼgua kanuu náa Dios ga̱jma̱a̱ ikhaa ma̱ʼkha̱ kanuu náa ikháanʼla” (Sant. 4:8). Jeobá nandoo kaʼyulú ga̱jma̱a̱ ikhaa nindxu̱u̱ mbáa Anu̱lú bi̱ itháán májáanʼ bi̱ ma̱ndoo maguaʼdaa.

5. Xó má eʼthí náa Lucas 10:22, náá numuu rí Jesús ma̱ndoo mambáyulú mu̱ʼgua̱ kanuu mijngii náa Jeobá rá.

5 Jesús ma̱ndoo mambáyulú mu mu̱ʼgua̱ kanuu mijngii náa Jeobá, numuu rí ikhaa naniniiʼ májánʼ ga̱jma̱a̱ ndiʼyáridoo májánʼ xóo phú nindxu̱u̱. Ikhaa jngóo niʼthí: “Bi̱ ndiʼyoʼ ikhúúnʼ ndiʼyoo má Anu̱ʼ ma̱ngaa” (Juan 14:9). Jesús nindxu̱u̱ xóo mbáa ndxájulú giʼnii. Naʼsngúlú xú káʼnii gíʼmaa mbuʼyamajkuíí Jeobá, muʼnimbulú kuʼyáá, muʼni rí naniguuʼ ga̱jma̱a̱ xóo guʼni mu magruiguáánʼlú. Ikha jngóo índo̱ ikhaa nixtáa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ nisngájma rí Jeobá májánʼ wéñuuʼ a̱jkiu̱u̱n (atraxnuu Lucas 10:22). * Guʼyáá tikhuu xkri̱da.

Numuu rí Jeobá nindxu̱u̱ mbáa Anu̱lú bi̱ nandoo kaʼyulú, ikha jngóo nakungua̱a̱nʼ mbáa ángel mu maxnúu tsiakii Jesús. (Atayáá náa kutriga̱ 6). *

6. Xú káʼnii e’yáá rí Jeobá niʼdxawuun Jesús rá.

6 Jeobá naʼdxawún e̱ji̱i̱n. Guʼyáá xú káʼnii niʼdxawuun A̱ʼdióo bi̱ giʼnii. Mbaʼa nuthu niʼdxawuun Jesús nákha nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Luc. 5:16). Ikhaa niʼdxawuun índo̱ nindo̱ʼo̱o̱ mbá rí gíʼdoo numuu maʼni, xóo índo̱ niraʼwi̱i̱n mbá 12 xa̱bi̱i̱ (Luc. 6:12, 13). Ma̱ngaa Jeobá niʼdxawuun índo̱ niʼtákáñuu náa mbiʼi mingíjyúuʼ. Nákha xóó tsexnájxi̱i̱ Judas niʼtákáñuu Anu̱u̱ rí mambáyúu maʼngo̱o̱ náa tsáʼkhá dí wíji̱ maraʼnuu. Jeobá raʼkháa i̱ndó niʼdxawuun dí niʼthí A̱ʼdióo ma̱ngaa nikunguaanʼ mbáa ángel mu maxnúu tsiakii (Luc. 22:41-44).

7. Xú káʼnii ku̱ma̱a̱ʼ ikháán índo̱ natayáá rí Jeobá naʼdxawuun dí naratájkáan rá.

7 Rí mbiʼi xúgi̱ Jeobá ma̱ngaa naʼdxawunlú índo̱ nuʼtájkáan ga̱jma̱a̱ nariʼña mbiʼi rí kaʼyoo (Sal. 116:1, 2). Mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ xtáa náa India ndiʼyoo rí gajkhun nindxu̱u̱ rígi̱. Ikhaa nixtáa raʼniminaʼ ga̱jma̱a̱ rí naxmiéjuunʼ wéñuuʼ ma̱ngaa niʼtákáñuu Jeobá rí mambáyúu, ikhaa naʼthí: “Programa JW Broadcasting® dí nigájnuu gu̱nʼ mayo tsiguʼ 2019 niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu xú káʼnii guʼni mu xaxmiéjulú wéñuuʼ, ikhaa rúʼko̱ rí phú ndiyóʼ ga̱jma̱a̱ ninindxu̱u̱ mbáa rí nixtiʼña̱a̱ dí nitajkáan”.

8. Xú káʼnii nisngájma Jeobá rí nandoo kaʼyoo Jesús rá.

8 Jeobá nasngájma rí nandoo kaʼyulú mangáánʼ xó má niʼni ga̱jma̱a̱ A̱ʼdióo índo̱ nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ (Juan 5:20). Nimbáyúu Jesús mu magiʼdoo mbá fe gújkhúʼ ga̱jma̱a̱ nixnúu tsiakii índo̱ ikhaa xtáa raxmiéju̱u̱nʼ ma̱ngaa nixnúu xúgíʼ rí ndiyóoʼ mu maxtáa ga̱jma̱a̱ náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ. Jeobá ma̱ngaa niʼthúu̱n A̱ʼdióo rí nandoo kaʼyoo ma̱ngaa rí nadxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ numuu (Mat. 3:16, 17). Jesús nditháan tákumu̱u̱ dí xtáa mbawíí, ndiʼyoo rí Anu̱u̱ bi̱ xtáa mekhuíí bi̱ nandoo kaʼyoo maxtáa má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ nindxu̱u̱ (Juan 8:16).

9. Xú káʼnii esngájma Jeobá dí nandoo kaʼyulú rá.

9 Xó má Jesús mbaʼa nuthu ndiʼyáá rí Jeobá nandoo kaʼyulú. Gundxa̱ʼwámi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, Jeobá naniñulú rí mambajxú gajmiúlú ga̱jma̱a̱ kuaʼdiin mbaʼin wéñuuʼ a̱ngiu̱lú bi̱ nandún kuyulú ga̱jma̱a̱ nuni rí makuwáánʼ gagi ma̱ngaa nuxnulu tsiakii índo̱ kuwáánʼ raxmiéjunlú (Juan 6:44). Naxnulu xúgíʼ rí ndayúlú mu maguaʼdáá mbá fe gújkhúʼ ma̱ngaa nambáyulú mu xúʼko̱ maguaʼdáá rí ndayúlú mambá mbiʼi (Mat. 6:31, 32). Índo̱ nduʼyáá rí Jeobá nandoo kaʼyulú, rúʼko̱ naʼni maʼndulú kuyáá itháán mangáánʼ.

GUʼNIU̱U̱N A̱NGIU̱LÚ XÓ MÁ EʼNIÚN JEOBÁ

10. Xú káʼnii nandoo guʼyaridáá Jeobá rí nandoo kaʼñún a̱ngiu̱lú rá.

10 Jeobá nandoo kaʼñún xúgíinʼ a̱ngiu̱lú. Mbáa nguáná ikháanʼ maʼniulú mingíjyúuʼ musngajmá o muʼthúún rí nandulú kuʼñúún a̱ngiu̱lú. Mbáa ga̱jma̱a̱ numuu xóo kuwáánʼlú o ga̱jma̱a̱ numuu rí ndijáánʼ mixtiʼkhu kayuuʼ. Xúgiáánʼ nakiéʼkulu, ikha jngóo mbáa nguáná muʼni gawún o muʼni rí xákúwá gagi. Maski asndu xúʼko̱ ma̱ndoo muʼni dí marigá tsímáá náa a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ maʼndulú kuʼñúún xó má eʼni Jeobá (Efes. 5:1, 2; 1 Juan 4:19). Guʼyáá ndiéjuunʼ eʼsngúlú xkridoo Jeobá.

11. Xú káʼnii nisngájma Jesús rí ‹nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n› xó má Jeobá rá.

11 Jeobá nasngájma rí ‹nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n› (Luc. 1:78). Xa̱bu̱ bi̱ nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n naxmiéjuunʼ kaʼñún eʼwíinʼ, índo̱ ndaʼyoo rí numíniiʼ ndayáʼ xóo mambáñún ga̱jma̱a̱ maʼni̱i̱ a̱jkiu̱ún. Xóo niʼniún xa̱bu̱ Jesús nisngájma xú káʼni eʼni Jeobá gajmíi̱n xa̱bu̱ (Juan 5:19). Náa Biblia naʼthí: “Índo̱ ndiʼñún mbaʼin xa̱bu̱ nigáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún numuu rí nigawúúnʼ wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ ni̱ndxu̱ún xóo mugu̱ bi̱ nda̱wa̱a̱ báxtú ndrígu̱ún” (Mat. 9:36). Jesús raʼkháa i̱ndó nisngájma rí nindoo kaʼñún ma̱ngaa niʼni rí ma̱ndoo mambáñún, niʼni thanún bi̱ nandoo kañún, nimbañúún bi̱ niñajunʼ gakhii ga̱jma̱a̱ bi̱ numíniiʼ wéñuuʼ (Mat. 11:28-30; 14:14).

Guʼyaridáá xkridoo Jeobá ga̱jma̱a̱ gagáwíinʼ a̱jkiu̱lú ma̱ngaa guxnúún rí kuaʼdáá eʼwíinʼ. (Atayáá náa kutriga̱ 12 asndu 14). *

12. Xú káʼnii gándoo gusngajmá rí nagáwiinʼ a̱jkiu̱lú rá.

12 Á mu nandulú musngajmá rí naxmiéjunlú ga̱jma̱a̱ nagáwíinʼ a̱jkiu̱lú eni̱ a̱ngiu̱lú. Gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ náa gamiéjunʼ rí ikhiin nuraʼníí. Mbá xkri̱da, gundxa̱ʼwa̱míjnalú rí mbáa ndxájulú nandoo káñuu wéñuuʼ mu ikhaa na̱nguá xiéʼkhá ga̱jma̱a̱ numuu nandii rí gíʼdoo. Ra̱ʼkhá tháán gáʼdxuu á mu xtáa mbáa bi̱ nambáyúu. Ma̱ndoo murajximíjnalú rígi̱, lá naʼngo̱o̱ naxnún xúgíʼ rí nda̱ñúunʼ bi̱ kúwíin náa goʼwóo xáʼ. Lá maʼngo̱o̱ mumbáyíí maʼni mújúunʼ ganitsu o muʼni kaʼwii goʼwóo xáʼ. Gundxaʼwamíjna̱ rí mbáa ndxájulú nindátigo̱o̱ ñajunʼ, lá ma̱ndoo muxnáá mbá chíʼgíiʼ mbújkha̱a̱ rí asndu xuʼtháán dí ikháánʼ nuriyáʼlú ga̱jma̱a̱ muʼni má xúʼko̱ asndu índo̱ gaxkamaa ñajunʼ xáʼ.

13, 14. Xú káʼnii gándoo guʼyaridáá Jeobá rí naxná dí gíʼdoo rá.

13 Jeobá naxná rí gíʼdoo (Mat. 5:45). Á mu nandulú manindxu̱lú mbáa bi̱ nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n xáʼyóoʼ muguaʼthi̱i̱n rí ndxájulú maʼthúlú dí ndayóoʼ mumbáyíí. Ma̱ndoo mugíʼdi̱i̱ muʼnilú ikháanʼ xó má eʼni Jeobá. Xúgíʼ mbiʼi naʼni magajnúu a̱jkha̱ʼ rí asndu tséyóoʼ munda̱ʼa̱a̱ rí maʼni, agiuuʼ a̱jkha̱ʼ nambáñún xúgíinʼ xa̱bu̱, raʼkháa i̱ndó xa̱bu̱ bi̱ nuxnáa núma̱aʼ. Ká gajkhun rí Jeobá nasngájma rí nandoo kaʼyulú índo̱ naxnulu xúgíʼ rí ndayúlú xáʼ. Nandulú kuʼyáá Jeobá numuu rí májánʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ naxná rí gíʼdoo.

14 Mbaʼin a̱ngiu̱lú nduyaridáá xkridoo Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí índo̱ nuxnún rí guáʼdáá eʼwíinʼ. Guʼyáá dí nirígá nákha tsiguʼ 2013 índo̱ nixnúu ruʼwa mbiʼ dí mbiʼyuu supertifón Haiyan, niʼni gámbóo mbá taguapha̱ Filipinas. Mbaʼin a̱ngiu̱lú niguámbáa guʼwún ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí guaʼdáá. A̱ngiu̱lú bi̱ kúwíin náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ mbá nacha̱ ndiyáá xóo mumbañún. Asndu táʼni mbá tsiguʼ rí niguma̱a̱ mbá 750 guʼwún a̱ngiu̱lú, núma̱aʼ má ga̱jma̱a̱ numuu mbújkha̱a̱ rí najuixná ga̱jma̱a̱ ñajunʼ rí nini̱ a̱ngiu̱lú. Índo̱ xtáa rarígá nandii rí mbiʼyuu COVID-19, xa̱bi̱i̱ Jeobá nini̱ mbá tsiakii mu mumbañún a̱ngiu̱lú mu xúʼko̱ muxnún rí nda̱ñúunʼ. Índo̱ kuwáanʼlu xawii mumbañún eʼwíinʼ a̱ngiu̱lú nusngajmá rí nandulú kuʼñúún.

15, 16. Xó má eʼthí náa Lucas 6:36, ndiéjunʼ gíʼmaa mu̱ʼni̱ á mu nandulú mbuʼyaridáá Jeobá bi̱ xtáa mekhuíí rá.

15 Xúgíʼ mbiʼi Anu̱lú Jeobá bi̱ xtáa mekhuíí nasngájma rí nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú (atraxnuu Lucas 6:36; * Sal. 103:10-14). Ikháá má kayuuʼ maski asndu xa̱bi̱i̱ Jesús ni̱ndxu̱ún xa̱bu̱ aʼkhá, mú ikhaa nisngájma rí nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ niʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún. Asndu nixnáximinaʼ mu maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n Dios kaʼyoo aʼkhá ndrígúlú (1 Juan 2:1, 2). Rí nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n ga̱jma̱a̱ dí naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n Jeobá ma̱ngaa Jesús rúʼko̱ naʼni muʼgua kanuu itháán mijngii náa ikhiin.

16 Índo̱ nu̱ʼni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún a̱ngiu̱lú, rúʼko̱ nambáyulú maʼndulú kuʼñúún itháan (Efes. 4:32). Gajkhun má nguáná naʼni mingíjyúuʼ rí mu̱ʼni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún, mú ndayóoʼ muʼnilú. Mbáa ndxájulú naʼthí dí ra̱ʼkhá tháán nimbáyúu artículo dí nigájnuu náa i̱yi̱i̱ʼ Bi̱ Nayejngoo rí kayá edxu̱u̱ “Guni mba̱a̱ a̱jkia̱la kuyamíjna̱ má xúʼko̱”. * Ikhaa niʼthí: “Índo̱ ninigajmaa artículo rígi̱, nimbáyuʼ makro̱ʼo̱ʼ dí gíʼmaa ma̱ni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱nʼ káñuu eʼwíinʼ. Dí mu̱ʼni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún eʼwíinʼ na̱nguá eyoo gáʼthúu̱n dí niʼni nindxu̱u̱ májánʼ o dí tségawúnlú ga̱jma̱a̱ numuu rí niʼni. Índo̱ nu̱ʼni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱lú nánguá kiʼnáanʼlú kuʼñúún, ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ naʼni makuwáánʼlu tsímáá. Índo̱ nu̱ʼni̱ mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼñúún a̱ngiu̱lú nusngajmá rí nandulú kuʼñúún ga̱jma̱a̱ nduʼyaridáá xkri̱doo Anu̱lú Jeobá.

GUʼYAMAJKUÍÍ RÍ KUWÁÁNʼ NÁA XUAJÑUU JEOBÁ

Xúgíinʼ a̱ngiu̱lú nusngajmún eʼwíinʼ rí naxmiéjúúnʼ ga̱jma̱a̱ nandún kuñún. (Atayáá náa kutriga̱ 17). *

17. Xó má eʼthí náa Mateo 5:16, xú káʼnii gúʼyamajkuíí Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí rá.

17 Ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí kuaʼdiin a̱ngiu̱lú bi̱ kúwíin náa xúgíʼ numbaaʼ bi̱ nandún kuyamijná. Ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má nandulú rí xúgíinʼ xa̱bu̱ mbuyamajkuíí Jeobá ga̱jma̱á ni̱ndxu̱lú. Ikha jngóo tsíyulú mu̱ʼni̱ nimbá rí maʼni gachúu mbiʼyuu Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí o xuajñuu. Ga̱jma̱a̱ nuʼnimíjna rí mu̱ʼni̱ má xúʼko̱ rí nindxu̱u̱ májánʼ mu xúʼko̱ xúgíinʼ xa̱bu̱ manigu̱u̱nʼ mudxawíín ajngáa rí májánʼ (atraxnuu Mateo 5:16). *

18. Ndiéjunʼ gámbáyulú mu xámiñulu muʼtáraʼa rá.

18 Nguáná tikhuun xúyamajkhulú o munigínánʼlú ga̱jma̱a̱ numuu rí nuʼnimbulú kuʼyáá Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí. Ndiéjunʼ gúʼni̱ á mu namíñulú muʼthúún eʼwíinʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí nuʼnimbulú rá. Garmáʼáan a̱jkiu̱lú rí Jeobá ga̱jma̱a̱ Jesús mambáyulú. Jesús niʼthúún xa̱bi̱i̱ dí xáxmiéjúúnʼ mundxaʼwamíjna̱ ndiéjunʼ rí gúthi. Ikhaa niʼthúún rígi̱: “Índo̱ gáʼga̱nú mbiʼi maguaʼdáá má dí mutha̱. Numuu dí raʼkháa i̱ndó ikháanʼla gútha̱, tsiakii ndrígóo Ana̱la gaʼthí ga̱jma̱a̱ numala” (Mat. 10:19, 20).

19. Xú káʼnii nisngájma rí támiñuu maʼtáraʼa bi̱ ndiʼkhún e̱ʼni̱ ga̱jma̱a̱ Biblia rá.

19 Guʼyáá dí nigíʼnuu mbáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Robert. Índo̱ ikhaa ndiʼkhún xtáa raʼnigajmaa Biblia ga̱jma̱a̱ xóó tsékro̱ʼo̱o̱ májánʼ, ndiyóoʼ rí maʼga náa inún xa̱bu̱ ñajunʼ náa Sudáfrica. Ikhaa na̱nguá nimíñuu, niʼthún xa̱bu̱ ñajunʼ rí ikhaa xánindxu̱u̱ soldado numuu rí nandoo kaʼñún a̱ngui̱i̱n. Ikhaa ndiʼyamajkuu dí nindxu̱u̱ xa̱bi̱i̱ Jeobá. Nda̱a̱ tsu̱ma̱ mbáa juez nirajxu̱u̱ tsíín ni̱ndxu̱ún a̱ngia̱a̱nʼ rá. Robert na̱nguá nigi̱ʼthu̱u̱n rí muni̱ graxe̱ rúʼko̱, mbá nacha̱ nirmáʼáan a̱jkiu̱u̱n rí naʼthí náa Mateo 12:50: “Asndu tsáá bi̱ naʼni ñajuunʼ Anu̱ʼ bi̱ xtáa mekhuíí, ni̱ndxu̱ún a̱ngui̱nʼ ga̱jma̱a̱ ru̱dúʼ”. Maski ajndu Robert na̱nguá má mba̱yu̱u̱ʼ xtáa raʼnigajma̱a̱ Biblia, espíritu ndrígóo Jeobá nimbáyúu mu mariʼña̱a̱ graxe̱ rúʼko̱ ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí tágiʼthu̱u̱n muni̱i̱. ¡Mbáa Jeobá ra̱ʼkhá tháán nidxuu kaʼyoo! Xúʼko̱ má Jeobá maʼdxuu kaʼyulu á mu nakumulú kuʼyáá ga̱jma̱a̱ tsémiñulu muʼtáraʼa náa tsíñún gúdxawíín xa̱bu̱.

20. Ndiéjunʼ rí gíʼmaa mu̱ʼni̱ má xúʼko̱ rá. (Juan 17:11, 15.)

20 Guʼyamajkuíí rí kuwáánʼ náa xuajñuu Jeobá. Ikháánʼlú kuaʼdaa mbáa Anu̱lú bi̱ itháán májáanʼ ga̱jma̱a̱ a̱ngiu̱lú bi̱ nandún kuyulú, guʼyamajkuíí rúʼko̱. Gixa̱a̱ gajmíi̱n bi̱ numbayíí nandún mundxaʼwámíjnalú rí Anu̱lú Jeobá na̱nguá eyoo kaʼyulú ma̱ngaa ikhaa nandoo dí xákuwáánʼlú mbá jnduʼ. Mú Jesús niʼtájkháan ga̱jma̱á numulú ma̱ngaa nindo̱ʼo̱o̱ Jeobá rí mañewu̱nlú, mu xúʼko̱ makuwáánʼlu mbá jnduʼ (atraxnuu Juan 17:11, * 15). * Jeobá xtáa rariʼña̱a̱n dí niʼtájkháan Jesús. Guʼyaridáá xkri̱doo Jesús ga̱jma̱a̱ xúʼni a̱jma̱ a̱jkiu̱lú rí nandoo kaʼyulú Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí ga̱jma̱a̱ rí nandoo mambáyulú. Guʼnimíjna makuwáánʼ má xúʼko̱ mbo̱o̱ jnduʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú.

Ajmúú 99 Mbaʼin a̱ngiu̱lú kúwi̱i̱n jmbu

^ párr. 5 Xúgiáánʼ nanigulú makuwáánʼ gajmiúlú a̱ngiu̱lú bi̱ nandún kuyamijná. Ga̱jma̱a̱ nandulú dí ngajua rúʼko̱ marigá má xúʼko̱ náa ikháanʼlu. Xú káʼnii gándoo mu̱ʼni̱ rá. Dí mbuʼyaridáá Jeobá xú káʼnii gíʼdáanʼ ngajua, xkri̱doo Jesús ga̱jma̱a̱ a̱ngiu̱lú.

^ párr. 5 Lucas 10:22: “Ma̱ngaa niʼthí: “Anu̱ʼ nixnájxu̱ʼ xúgíʼ dí rígá. Nimbáa tséʼninuwiinʼ Ada̱ i̱ndó Anu̱u̱. Xúʼko̱ má Ada̱ i̱ndó ikhaa eʼninuwiinʼ Anu̱u̱, ga̱jma̱a̱ Ada̱ ma̱ndoo maʼsngúún eʼwíinʼ xóo nindxu̱u̱ Anu̱u̱”.

^ párr. 15 Lucas 6:36: “Gagáwiinʼ má xúʼko̱ a̱jkia̱la xó má nagáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n Ana̱la”.

^ párr. 17 Mateo 5:16: “Xúʼko̱ má mangáanʼla, gu̱ni̱ mambiʼi agiala mu mbuyáá xa̱bu̱. Guyáá rí ikháanʼla nu̱ni̱ rí májánʼ, mu xúʼko̱ muni̱ mba̱a̱ Ana̱la bi̱ xtáa mekhuíí”.

^ párr. 20 Juan 17:11: “Ikhúúnʼ nánguá xtáá náa numbaaʼ, mú ikhiin kúwá náa numbaaʼ, ikhúúnʼ na̱jkháaʼ náa ikháán. Anu̱ʼ, ikháán bi̱ kaʼwíín, atiewu̱u̱n ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyaaʼ, rí ikháán niraxnúʼ, mu ikhiin makuwá mbá kambáxu̱u̱n xó má ikháanʼ kuwáánʼ mbá kambáxulú”.

^ párr. 20 Juan 17:15: “Tsénda̱ʼa̱a̱ʼ rí matrawíin náa numbaaʼ, i̱ndó na̱nda̱ʼa̱a̱ʼ rí matie̱wu̱u̱n náa Gixa̱a̱”.

^ párr. 62 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jeobá nikungua̱a̱nʼ mbáa ángel mu maxnúu tsiakii Jesús náa ixi̱ ri̱ʼi̱ Getsemaní.

^ párr. 64 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Índo̱ xtáa rarígá nandii rí mbiʼyuu COVID-19, mbaʼin nini̱ tsiakimijna mu mbuyáʼ ganitsu mu muxnún a̱ngiu̱ún.

^ párr. 66 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Mbáa ndxájulú nambáyúu guáxioo mu maʼnirámáʼ carta dí maxnúu tsiakii ndxájulú bi̱ xtáa náa guʼwá ejua̱a̱nʼ.