Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 36

¡Rí ma̱ʼkha̱ Armagedón! Nindxu̱u̱ mbá ajngáa májánʼ

¡Rí ma̱ʼkha̱ Armagedón! Nindxu̱u̱ mbá ajngáa májánʼ

“Nigimbúu̱n náa [...] Armagedón” (REV. 16:16).

AJMÚÚ 150 ¡Jeobá má gaʼni kríñanʼ!

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1, 2. a) Ndíjkha rí nindxu̱u̱ mbá ajngáa májánʼ Armagedón náa xa̱bu̱ numbaaʼ rá. b) Xú káʼnii graxe̱ gáxti̱ʼña̱a̱ náa artículo rígi̱ rá.

MBAʼIN xa̱bu̱ índo̱ nudxawíín ajngáa Armagedón nundxa̱ʼwa̱míjna̱ rí mambáa numbaaʼ o rí numbaaʼ mikhariga̱a̱. Mú náa Biblia naʼthí rí Armagedón nindxu̱u̱ mbá ajngáa rí májánʼ rí naʼni makuwáanʼ gagi (Rev. 1:3). Guerra rí nagumbiʼyuu Armagedón xáʼni gámbíin xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ, maʼnikáwíin nguáthi̱i̱n. Xú káʼnii rá.

2 Náa Biblia naʼthí dí guerra dí nagumbiʼyuu Armagedón maʼni gámbíin xúgínʼ Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ kúwá náa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ maʼni gámbíin xa̱bu̱ bi̱ nuni dí ra̱májánʼ, mú maʼnikáwíin bi̱ nuni rí jmbu, ma̱ngaa ni xániñuuʼ rí makuwá bi̱ nuni gachíí numbaaʼ (Rev. 11:18). Mu makru̱ʼu̱lú májánʼ xóo gárígá, guʼyáá xóo gáxti̱ʼña̱a̱ a̱jkhu̱ graxe̱ rígi̱: Dí nindxu̱u̱ Armagedón rá. Dí gárígá índo̱ inuu ma̱ʼkha̱nú Armagedón rá. Dí gáʼyóoʼ mu̱ʼni̱ mu makáwáanʼ rá. Ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gúʼni mu muguajún jmbu má xúʼko̱ nákha xóó tséʼkha̱nú rá.

DÍ NINDXU̱U̱ ARMAGEDÓN RÁ.

3. a) Dí eyoo gáʼthúu̱n ajngáa Armagedón rá. b) Xó má eʼthí náa Revelación 16:14, 16, ndíjkha rí nduʼyáá rí Armagedón na̱nguá nindxu̱u̱ mbá mbaaʼ gajkhun rá.

3 (Atraxnuu Revelación 16:14, 16). * Ajngáa Armagedón káaʼ mbóó miʼtsú e̱ʼkha̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ na̱ʼkha̱ náa ajngáa hebreo rí nandoo gáʼthúu̱n: “Kúbá ndrígóo Meguidó” (Rev. 16:16, nota). Meguidó ninindxu̱u̱ mbá xuajen dí nirígá náa xuajen Israel (Jos. 17:11). Mú, Armagedón na̱nguá nindxu̱u̱ mbá mbaaʼ gajkhun. Nandoo gáʼthúu̱n índo̱ dí “reyes bi̱ kuwa náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ” nagimbíin mu muxmíjná gajmiún Jeobá (Rev. 16:14). Ma̱ngaa náa artículo rígi̱ majmulú ajngáa Armagedón mu muʼthá dí gárígá índo̱ gúgimbumíjná reyes bi̱ kúwi̱i̱n náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Ndíjkha rí nduʼyáá rí nindxu̱u̱ mbá rí nandoo gáʼthúu̱n rá. Timbá, numuu rí nda̱a̱ kúbá ndrígóo Meguidó. Raga̱jma̱, numuu rí mbaaʼ dí rígá mbájndi xuajen Meguidó na̱nguá mba̱a̱. Ikha jngó, ikhí xáʼngo̱o̱ majtíínʼ “reyes bi̱ kuwa náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ”, soldados ndrígu̱ún ni má xúgíʼ enii ajua̱nʼ rí najmún. Rí maʼni ajtsú, numuu rí xó má gúʼyáá náa artículo rígi̱, guerra dí mbiʼyuu Armagedón magi̱ʼdu̱u̱ índo̱ “reyes” bi̱ kuwa náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, muni gíníi xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ kúwá náa mbájndi numbaaʼ.

4. Ndíjkha rí Jeobá naʼni mbríguii guerra ndrígóo rí iwáá kayuuʼ ga̱jma̱a̱ Meguidó rá.

4 Ndíjkha rí Jeobá naʼni mbríguii guerra ndrígóo rí iwáá kayuuʼ ga̱jma̱a̱ Meguidó rá. Numuu rí náa Meguidó ga̱jma̱a̱ náa mijngii xkua̱ ndrígóo Jezreel mbaʼa nuthu nixmijná. Nguáná, Jeobá mbaʼa nuthu nimbáñun mbájmbu xa̱bi̱i̱. Mbá miʼtsú, “mijngii náa mañuu Meguidó”, nimbáyúu mbáa juez israelita bi̱ nigumbiʼyuu Barac mu magudíin soldados cananeo ndrígóo Sísara. Barac ga̱jma̱a̱ gaʼyee Débora ni̱xna̱a̱ wéñuʼ núma̱a̱ Jeobá numuu rí niʼni rí maʼngu̱u̱n. Náa mbá ajmúú nithi: “Asndu mekhuíí nixmijná a̱ʼgua̱a̱n [...] nixmijná gajmiún Sísara. Iyaʼ mañu Cisón niʼni gámbíin xa̱bu̱” (Juec. 5:19-21).

5. Xú káʼnii mixtiʼkhu nindxu̱u̱ Armagedón ga̱jma̱a̱ guerra náa nixmínaʼ Barac rá.

5 Náa na̱jkha̱ rámbá ajmúú rí niʼni Barac ga̱jma̱a̱ Débora, naʼthí: “Xúʼko̱ gakhañun xúgínʼ bi̱ tsíñún kuyaaʼ, oh Jeobá, ga̱jma̱a̱ gánindxu̱ún bi̱ nandún kuyaaʼ xó má a̱jkha̱ʼ índo̱ naʼni mijkha wéñuʼ” (Juec. 5:31). Náa Armagedón, maguma gámbíin bi̱ sia̱nʼ gajmíi̱n Jeobá, mú bi̱ nandún kuyáá makáwíin. Mú mixtiʼkhu nindxu̱u̱ Armagedón ga̱jma̱a̱ guerra náa nixmínaʼ Barac. Índo̱ gárígá Armagedón, xa̱bi̱i̱ Dios xuxmijná. Asndu má xúda ajua̱nʼ. Rí makumu̱ún kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ náa soldados bi̱ gíʼdiin, mambáñún wéñuʼ mu xaxmiéjúúnʼ (Is. 30:15; Rev. 19:11-15).

6. Dí ma̱ndoo majmuu Jeobá mu maʼni gámbíin xa̱bu̱ sia̱nʼ gajmii náa Armagedón rá.

6 Xú káʼnii gáʼnii gámbíin Jeobá bi̱ sia̱nʼ gajmíi̱n náa Armagedón rá. Mbaʼa xóo ma̱ndoo maʼni. Mbá xkri̱da, mbáa maʼni rí maʼxma, maxnúu eʼtsí ga̱jma̱a̱ mbáa majmiuu a̱jkhu̱u̱n (Job 38:22, 23; Ezeq. 38:19-22). Ma̱ngaa ma̱ndoo maʼni rí xa̱bu̱ sia̱nʼ muxmijná kanikhiin (2 Crón. 20:17, 22, 23). Ga̱jma̱a̱ mbáa majmiuu ángeles ndrígóo mu magudíin xa̱bu̱ ra̱míjínʼ (Is. 37:36). Tséʼniuu asndu xkáʼníí má rí gájmuu, jku gíʼ má rí maʼngo̱o̱. Xúgínʼ xa̱bu̱ sia̱nʼ maguma gámbíin, mú bi̱ míjínʼ makáwíin (Prov. 3:25, 26).

DÍ GÁRÍGÁ ÍNDO̱ INUU MA̱ʼKHA̱NÚ ARMAGEDÓN RÁ.

7, 8. a) Xó má naʼthí náa 1 Tesalonicenses 5:1-6, dí gúthi Xa̱bu̱ Ñajunʼ mbaʼwi̱i̱n bi̱ kúwá náa mbájndi numbaaʼ rá. b) Náá numuu rí mani̱ndxu̱u̱ mbá minduwaʼ rí mbiiʼ wéñuʼ rá.

7 Xa̱bu̱ muthi: “¡Gakuwaanʼ tsímáá ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ rí gugíʼníín!” Nákha xóó tséʼkha̱ “mbiʼi ndrígóo Jeobá” (atraxnuu 1 Tesalonicenses 5:1-6). * Náa 1 Tesalonicenses 5:2, índo̱ naʼthí “mbiʼi ndrígóo Jeobá” nandoo gáʼthúu̱n índo̱ marigá “majphú mba̱a̱ ga̱ʼkhu̱” (Rev. 7:14). Xú káʼnii gúʼyáá índo̱ inuu marigá majphú mba̱a̱ ga̱ʼkhu̱ rá. Náa Biblia naʼthí rí índo̱ xa̱bu̱ guthi: ¡Gakuwaanʼ tsímáá ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ rí gugíʼníín! Ikhú gagíʼdu̱u̱.

8 Xa̱bu̱ Ñajunʼ mbaʼwi̱i̱n bi̱ kúwá náa mbájndi numbaaʼ muthi: “¡Gakuwaanʼ tsímáá ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ rí gugíʼníín!”. Ndíjkha rí xúʼko̱ gúthi xá. Lá muthi bi̱ kuya̱ edxu̱u̱ náa religión rí minduwaʼ ma̱ngaa ráʼ. Mbáa xúʼko̱. Mú ajngáa rígi̱ mani̱ndxu̱u̱ minduwaʼ ndrígu̱ún xa̱bu̱ wéñiʼ. Mani̱ndxu̱u̱ mbá minduwaʼ rí mbiiʼ wéñuʼ, numuu rí káaʼ maguma nduwiinʼ xa̱bu̱ rí nándáa rí gugíʼníín ga̱jma̱a̱ núkhu má ikhú gagíʼdu̱u̱ marigá majphú mba̱a̱ ga̱ʼkhu̱ rí asndu nimbá miʼtsú tárígá náa numbaaʼ. Xúʼko̱, “ikhú nda̱a̱ tsu̱ma̱ gaguma gámbíin”, xó má gaʼkhu rí naxnúu a̱ʼgu̱ bi̱ inuu magiʼdaa a̱ʼdióo. Mú, dí gaguáʼniín xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ gúguajún jmbu rá. Numuu rí tséyáá náá phú mbi̱ʼi̱i̱ gárígá majphú mba̱a̱ ga̱ʼkhu̱, ikha jngó maʼniún tsiánguá, mú makuwá xawii.

9. Xú káʼnii gáʼni gámbóo Jeobá numbaaʼ ndrígóo Gixa̱a̱ rá.

9 Jeobá xáʼni gámbóo mbájkhu̱ú numbaaʼ ndrígóo Gixa̱a̱, xóo niʼni nákha mbiʼi rí nixtáa Noé. Rí xúgi̱ maʼni a̱jma̱ nuthu. Ginii, maʼni gámbáa Babilonia xuajin Mba̱a̱, ikhaa nindxu̱u̱ xúgíʼ religión rí minduwaʼ dí rígá náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ numbaaʼ. Nda̱wa̱á, ikhú ma̱ʼkha̱ Armagedón rí maʼni gámbóo xúgíʼ rí xóó naguanúu náa numbaaʼ ndrígóo Gixa̱a̱, xúgínʼ políticos, xúgínʼ bi̱ nurajtuun ajua̱nʼ ga̱jma̱a̱ xúgínʼ bi̱ nugujua̱. Guʼyáá itháan ga̱jma̱a̱ numuu a̱jma̱ rí wíji̱ marigá.

10. Xó má naʼthí náa Revelación 17:1, 6 ga̱jma̱a̱ 18:24, ndíjkha rí Jeobá maʼni gámbáa Babilonia xuajin Mba̱a̱ rá.

10 “Rí magíʼnuu a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ” (atraxnuu Revelación 17:1, 6; * 18:24). * Babilonia xuajin Mba̱a̱ niʼni gachúu wéñuʼ mbiʼyuu Dios. Ikha jngó náa iduu Dios nindxu̱u̱ xóo mbáa a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ numuu rí mbá dí eʼsngáa ga̱jma̱a̱ i̱mba̱ rí eʼni ga̱jma̱a̱ rí nindawaminaʼ gajmii Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ kúwá náa numbaaʼ. Ma̱ngaa rí nixídíí mbajínʼ wéñuʼ eʼdiún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ eʼdiún tikhun xa̱bi̱i̱ Dios (Rev. 19:2). Xú káʼnii Jeobá gáʼni gámbáa Babilonia xuajin Mba̱a̱ rá.

11. Tsáá nindxu̱u̱ “xujkhú xáná maña̱ʼ”, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gájmiuu Dios mu maʼni gámbáa Babilonia xuajin Mba̱a̱ rá.

11 Jeobá majmuu “gu̱wa̱ʼ chi̱jyu̱ʼ” “xujkhú xáná maña̱ʼ” mu maʼni gámbáa mbájkhu a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ. Xujkhú xáná bugi̱ nandoo gáʼthúu̱n Organización de las Naciones Unidas, ga̱jma̱a̱ chi̱ji̱ʼ rí gu̱wa̱ʼ ni̱ndxu̱ún Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ numbayíí rí mbiʼi xúgi̱. Dios maʼni rí Xa̱bu̱ Ñajunʼ bugi̱ muni gámbáa bi̱ nandoo gáʼthúu̱n Babilonia. “Muni gámbáa ma̱ngaa muniñaʼ xtá raʼtsaaʼ” ga̱jma̱a̱ murawí káyííʼ xúgíʼ rí gíʼdoo ga̱jma̱a̱ muni makujmaa xúgíʼ dí ra̱májánʼ rí niʼni (Rev. 17:3, 16). Rí maguma gámbáa mani̱ndxu̱u̱ xóo káaʼ “mbóó mbiʼi”, mbá nacha̱ gáʼni. Asndu tsiánguá gaguanún bi̱ numbayíí, numuu rí ikhaa ra̱ʼkhá tháán niʼnimbamínáʼ índo̱ niʼthí: ‹Gúnʼ xóo reina, ga̱jma̱a̱ raʼkháa a̱ʼgú xuáʼa̱ ni̱ndxu̱ʼ, xáyóo nditháan rí ngíná› (Rev. 18:7, 8).

12. Dí ñajuunʼ rí xániñuuʼ Jeobá muni Xa̱bu̱ Ñajunʼ ga̱jma̱a̱ náá numuu rá.

12 Dios xániñuuʼ rí Xa̱bu̱ Ñajunʼ muni gámbíin xa̱bi̱i̱, numuu rí ikhiin nagún ku̱ñu̱u̱n mbiʼyuu ga̱jma̱a̱ gagi ga̱jma̱a̱ ninimbu̱u̱n rí magajnáan náa Babilonia xuajin Mba̱a̱ (Hech. 15:16, 17; Rev. 18:4). Ma̱ngaa numbañún eʼwíínʼ mu magajnáan ikhí. Ikha jngó, ikhiin nditháan xúndrigú “gamiéjunʼ”. Mú, maski má xúʼko̱, marigá náa mbaʼyóoʼ musngajma á mu gújkhuʼ fe ndrígu̱ún.

Tséʼniuu asndu náá má kúwá xa̱bi̱i̱ Jeobá, makumu̱ún má xúʼko̱ kuyáá ikhaa, índo̱ Gog gáʼni xkujndu. (Atayáá kutriga̱ 13). *

13. a) Tsáá nindxu̱u̱ Gog rá. b) Xó má naʼthí náa Ezequiel 38:2, 8, 9, dí gáʼga kayáa Gog náa mbaaʼ rí nandoo gáʼthúu̱n Armagedón rá.

13 Xkujndu rí maʼni Gog (atraxnuu Ezequiel 38:2, * 8, 9). * Índo̱ xúgíʼ religión rí minduwaʼ gáguma gámbáa, xuajñuu Jeobá maʼga̱nú mani̱ndxu̱u̱ xóo imbóó ixi̱ rí nakríyaaʼ náa nanújngoo iya mbo̱o̱ índo̱ naxnúu ruʼwa mbiʼ. Ikhú Gixa̱a̱ makásngañuuʼ. Ikha jngó majmiuu xa̱bu̱ wéñiʼ mu muxkajxi̱i̱n xa̱bu̱ muthi —“ajngáa rí phú mitsaga”— ga̱jma̱a̱ numún xa̱bi̱i̱ Dios— mu maʼni rí mugimbumíjná xúgíʼ xuajin mba̱ʼu̱ mu muni gíníi xa̱bi̱i̱ Jeobá (Rev. 16:13, 14). Bugi̱ najmaʼnuuʼ xóo “Gog náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Magog”. Índo̱ gúni gínáa xuajñuu Dios, ikhú gáguánu náa mbaaʼ rí nandoo gáʼthúu̱n Armagedón (Rev. 16:16).

14. Dí gáʼga̱nú mbaʼyoo Gog rá.

14 Gog majmuu “ñawúunʼ xuwiʼ”, xóo muʼthá, soldados ndrígóo (2 Crón. 32:8). Mú ikháanʼlu makumulú kuʼyáá Jeobá. Ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ maʼni rí xa̱bu̱ makumu̱ún rí skágunʼ ni̱ndxu̱lú. Numuu rí Babilonia xuajin Mba̱a̱ gíʼdoo tsiakii, mú dioses bi̱ gíʼdiin xúni̱ kríyaaʼ náa “xujkhú xáná” ga̱jma̱a̱ bi̱ mbá “gu̱wa̱ʼ chi̱ji̱ʼ” (Rev. 17:16). Ikha jngó Gog maku̱mu̱u̱ rí maʼngo̱o̱. Xóo du̱u̱n dí narugoo xuajin, maʼni gínáa xuajñuu Jeobá (Ezeq. 38:16). Mú ikhú mbaʼyoo rí nijpatríguíi náa tsáʼkhá. Xó má nigíʼnuu faraón náa lamáa Maña̱ʼ, ikhú mbaʼyoo rí Jeobá xtáa raxmínaʼ ga̱jma̱a̱ (Éx. 14:1-4; Ezeq. 38:3, 4, 18, 21-23).

15. Dí gáʼni Jesús náa guerra rí mbiʼyuu Armagedón rá.

15 Cristo gajmíi̱n soldados bi̱ kúwá mekhuíí muni káwíin xa̱bi̱i̱ Dios ga̱jma̱a̱ muni gámbíin xa̱bi̱i̱ Gog (Rev. 19:11, 14, 15). Mú ndiéjunʼ gágíʼnuu Gixa̱a̱ bi̱ phú sia̱nʼ ga̱jma̱a̱ Jeobá, bi̱ ga̱jma̱a̱ nduwaʼ ni̱jkha̱ kagui̱i̱n xa̱bu̱ náa Armagedón rá. Jesús marajkuáa Gixa̱a̱ gajmíi̱n xa̱bu̱ wéñiʼ ndrígóo náa iñá mbiʼ, ikhí majchúún mbá míí tsiguʼ (Rev. 20:1-3).

DÍ GÁʼYÓOʼ MUʼNI MU MAKÁWÁANʼ RÁ.

16. a) Dí eyóoʼ muʼni mu musngajmá rí nuniʼniiʼ Dios rá. b) Dí guguaʼnii bi̱ nuniʼniiʼ Jeobá náa Armagedón rá.

16 Tséʼniuu má asndu nguáthá mba̱yu̱u̱ʼ kuwáanʼ náa xuajñuu Jeobá, mu makáwáanʼ náa Armagedón ndayóoʼ musngajmá rí nuniʼniiʼ Dios ga̱jma̱a̱ rí nuʼnimbulúʼ “ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Señor Jesús” (2 Tes. 1:7-9). Nuniʼnííʼ Dios índo̱ nduʼyáá rí naniguʼ ga̱jma̱a̱ rí tsénigu̱ʼ ga̱jma̱a̱ xóo nindxu̱u̱ ikha ndrígóo. Ga̱jma̱a̱ nusngajmá rí nuniʼniiʼ índo̱ nandulú kuʼyáá, nuʼnimbulúʼ ga̱jma̱a̱ índo̱ mbáwíi eʼyamajkuíí (1 Juan 2:3-5; 5:3). Índo̱ mbáa nasngájma rí naniniiʼ Dios, “bugi̱ na̱jkha̱nú najmaʼniiʼ náa inuu ikhaa”, ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ gáʼnikríyaaʼ náa Armagedón (1 Cor. 8:3). Náá numuu rá. Numuu rí ‹bi̱ najmaʼniiʼ náa inuu ikhaa›, nandoo gáʼthúu̱n rí nindxu̱u̱ májáanʼ xa̱bu̱ eʼyoo Dios.

17. Dí eyoo gáʼthúu̱n rí muʼnimbulúʼ “ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Señor Jesús” rá.

17 “Ajngáa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numuu Señor Jesús”, náa na̱ʼkha̱ raʼthí xúgíʼ rí gajkhun rí niʼsngáa Jesús rí nuxkamaa náa Biblia. Nuʼnimbulúʼ índo̱ nuʼgími̱jna̱ nuʼnimbánii náa xúgíʼ mbiʼi rí kuwáanʼ. Rúʼko̱ eyoo gáʼthúu̱n rí nuʼgíʼ ginii ñajuunʼ Jeobá, nduʼyamajkuíí xtángoo ndrígóo ga̱jma̱a̱ nuʼtáriyaʼ Reino ndrígóo (Mat. 6:33; 24:14). Ma̱ngaa índo̱ numbáñún a̱ngui̱i̱n Cristo bi̱ kaxtaʼwíin índo̱ kúwá runimbaníí ñajunʼ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí kajkuáa ñawúúnʼ (Mat. 25:31-40).

18. Xú káʼnii gúni numíin bi̱ “eʼwíínʼ mugu̱” a̱ngui̱i̱n Cristo bi̱ kaxtaʼwíin rí nimbañúún xá.

18 Inuu má rí xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ kaxtaʼwíin muni numíin bi̱ “eʼwíínʼ mugu̱” numuu rí nimbañúún (Juan 10:16). Xú káʼnii gúni xá. Nákha xóó tségi̱ʼdu̱u̱ guerra dí mbiʼyuu Armagedón, xúgínʼ bi̱ 144,000 mundrígúu rí makuwá mekhuíí náa ni xákhañun ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱ún espiritu. Mani̱ndxu̱ún soldados náa mekhuíí bi̱ muni gámbáa Gog ga̱jma̱a̱ muñewu̱u̱n bi̱ “ra̱ʼkhá tháán mbaʼin xa̱bu̱”, bi̱ ni̱ndxu̱ún xóo mugu̱ bi̱ guabiinʼ (Rev. 2:26, 27; 7:9, 10). Ra̱ʼkhá tháán mitsaanʼ nindxu̱u̱ náa bi̱ ra̱ʼkhá tháán mbaʼin xa̱bu̱ rí mumbañún xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ kaxtaʼwíin nákha xóó kúwá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ.

XÚ KÁʼNII GÚʼNI MU MUGUAJÚN JMBU NÁKHA XÓÓ TSÉʼKHA̱ ARMAGEDÓN RÁ.

19, 20. Maski ajndu marigá xkujndu, dí gambáyulú mu muguajún jmbu nákha xóó tséʼkha̱nú Armagedón rá.

19 Náa iwáá mbiʼi mingíjyúuʼ rí kúwáanʼ, mbaʼánʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ Jeobá nuraʼníí mbaʼa xkujndu. Mú naʼngulú ga̱jma̱a̱ nakuwáanʼ gagi (Sant. 1:2-4). Mbá rí mambáyulúʼ nindxu̱u̱ rí xúniʼñáʼ ruʼtájkáan (Luc. 21:36). Ma̱ngaa, gíʼmáánʼ muʼnigajmaa tsejtsi mbiʼi Biblia ga̱jma̱a̱ mundxaʼwamíjna̱ rí nuraxnuu, xóo rí kiʼtáriyaʼ rí wíji̱ mambanúu mbiʼi rí kuwáanʼlu xúgi̱ (Sal. 77:12). Á mu nuʼni xúgíʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ nuʼtáraʼa xó má eʼngo̱o̱, fe ndrígúlú maʼni itháan gújkhuʼ ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá rí kuáʼti̱i̱n nindxu̱u̱ gajkhun.

20 Gundxaʼwamíjna̱ xú káʼnii gagi gakuwáanʼlú índo̱ gándatíga̱a̱ mbá kayuuʼ Babilonia xuajin Mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ índo̱ gájngoo Armagedón. Mú itháan májánʼ rí mundxaʼwamíjna̱ xú káʼnii gagi gakuwáanʼ índo̱ gaguma kaʼwii mbá kayuuʼ mbiʼyuu Dios ga̱jma̱a̱ rí naʼtáñajuunʼ (Ezeq. 38:23). Ikha jngó, rí ma̱ʼkha̱ Armagedón nindxu̱u̱ mbá ajngáa rí májánʼ náa xúgínʼ bi̱ nuniʼniiʼ Dios, nunimbu̱u̱n kuyáá A̱ʼdióo ga̱jma̱a̱ naʼngu̱u̱n asndu gáʼkha̱ fin (Mat. 24:13).

AJMÚÚ 143 ¡Gakuwáanʼlú xawii!

^ párr. 5 Bi̱ nindxulú xa̱bi̱i̱ Jeobá mba̱yu̱u̱ʼ tsiguʼ kúwáanʼ raguáʼthi̱i̱n rí ma̱ʼkha̱ Armagedón. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá dí nindxu̱u̱ Armagedón, dí gárígá índo̱ inuu ma̱ʼkha̱ ga̱jma̱a̱ dí gándoo mu̱ʼni̱ mu muguajún jmbu nákha xóó tséʼkha̱.

^ párr. 3 Revelación 16:14, 16: Nindxu̱u̱ ajngáa rí nuthi xa̱bu̱ wéñiʼ ga̱jma̱a̱ nuni milagro rígi̱ ma̱ngaa nagájnún magún náa xúgínʼ reyes bi̱ kuwa náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, mu magimbíin náa Guerra rí nigíʼ Dios bi̱ gíʼdoo Xúgíʼ tsiakii. Ga̱jma̱a̱ nigimbúu̱n náa mbaaʼ rí náa ajngáa hebreo mbiʼyuu Armagedón.

^ párr. 7 1 Tesalonicenses 5:1-6: Rí xúgi̱, ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼi ma̱ngaa gu̱nʼ, a̱ngui̱nʼ, nda̱a̱ rí eyóoʼ magumaraʼmáʼ náa inala. Numuu rí ikháanʼ ndu̱ya̱a̱ májánʼ wéñuʼ rí mbiʼi ndrígóo Jeobá na̱ʼkha̱ xóo mbáa kuʼwáʼ índo̱ mbruʼun. Índo̱ xa̱bu̱ guthi: “¡Gakuwaanʼ tsímáá ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ rí gugíʼníín!”, ikhú nda̱a̱ tsu̱ma̱ gaguma gámbíin, xó má gaʼkhu rí naxnúu a̱ʼgu̱ bi̱ kaguewáan mbáa ada̱; ga̱jma̱a̱ nimbáa xakríyaaʼ. Mú ikháanʼ a̱ngui̱nʼ, na̱nguá kuwáanʼ náa kríná, mu mbiʼi rúʼko̱ xaxkamáanʼ xóo exkamiin kuʼwáʼ, numuu rí xúgiáanʼ ikháanʼ nindxala e̱ji̱i̱n aguʼ ga̱jma̱a̱ e̱ji̱i̱n mbiʼi. Ikháanʼ na̱nguá kaʼyulú ni má mbruʼun ni má índo̱ mikríná. Ikha jngó xúʼnuʼ xóo eni eʼwíínʼ, gakuwaanʼ xawii ga̱jma̱a̱ mbiʼyulú.

^ párr. 10 Revelación 17:1, 6: Ga̱jma̱a̱ mbáa bi̱ juwiin ángeles bi̱ kuya̱ juwan tazón ni̱ʼkha̱ ga̱jma̱a̱ niʼthímijna ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ, ma̱ngaa niʼthí: “Ayi̱, masngajmáʼ rí magíʼnuu a̱ʼgu̱ bi̱ nagujuamínaʼ bi̱ nagi̱ʼi̱ náa rígá mba̱a̱ iyaʼ, ga̱jma̱a̱ ndi̱yo̱o̱ a̱ʼgu̱ bi̱ najnga̱a̱ eʼni eʼdiún bi̱ kaʼwiin ga̱jma̱a̱ eʼdiún xa̱bi̱i̱ Jesús. Asndu tsiánguá niʼniuʼ índo̱ ndi̱yo̱o̱.

^ párr. 10 Revelación 18:24: Xúʼko̱, ikhí nigadíí eʼdi ndrígu̱ún gaʼyee ga̱jma̱a̱ ndrígu̱ún santos ga̱jma̱a̱ xúgínʼ bi̱ nikháñun náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ.

^ párr. 13 Ezequiel 38:2: A̱ʼdióo xa̱biya̱, ayuuʼ gáta̱ya̱a̱ Gog náa ku̱ba̱ʼ ndrígóo Magog, bi̱ kayá edxu̱u̱ náa Mesec ga̱jma̱a̱ Tubal, ga̱jma̱a̱ aratháán dí magíʼnuu.

^ párr. 13 Ezequiel 38:8, 9: ”’”Índo̱ gánujngoo mba̱yu̱u̱ʼ mbiʼi makhanáaʼ awan. Índo̱ gáʼni iwáá tsiguʼ midxaʼnú náa ku̱bu̱únʼ xa̱bu̱ bi̱ nikháwiin náa chídí, bi nindxu̱ún náa mixtiʼkhu xuajin, náa kúbá ndrígóo Israel, bi kúwá náa ku̱ba̱ʼ rí niguanáa; xa̱bu̱ xuajin bi̱ nitangiín náa mbaʼa xuajin, náa xúgínʼ ikhiin nda̱a̱ gamii kúwá. Ga̱jma̱a̱ ikháán mataʼtsimaaʼ. Xóo giñán mbiʼ gátaʼaaʼ. Xóo du̱u̱n ganindxa̱a̱ʼ náa kubu̱únʼ, ikháán gajmiánʼ xa̱biaʼ ga̱jma̱a̱ mbaʼa xuajin gágún ga̱jma̱á nindxa̱a̱ʼ.”’

^ párr. 77 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Índo̱ náa kúwáanʼ tsiánguá dí xtáa rarígá ga̱jma̱a̱ mbá na̱cháá, 1) muʼtáraʼa má xúʼko̱ índo̱ nandoo, 2) muriʼyaʼ awan mu muʼnigajmaa Biblia, ga̱jma̱a̱ 3) makumulú má xúʼko̱ rí Jeobá mañewunlúʼ.

^ párr. 91 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Nguéjmi̱i̱n policías nagún matu̱ʼu̱u̱n náa guʼwún a̱ngiu̱lú, mú ikhiin nduyáá rí Jesús gajmíi̱n ángeles kúwi̱i̱n ruyáá dí xtáa rarígá.