Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 15

Guʼyaridáá Jesús ga̱jma̱a̱ gakuwáanʼ tsímáá

Guʼyaridáá Jesús ga̱jma̱a̱ gakuwáanʼ tsímáá

“Tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii, mañewu̱u̱n a̱jkia̱la” (FILIP. 4:7).

AJMÚÚ 113 Tsímáá rí narígá náa xuajñu Dios

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1, 2. Náá numuu rí Jesús nixmiéjuunʼ wéñuʼ rá.

IWÁÁ mbiʼi rí nixtáa xóo xa̱bu̱ numbaaʼ, Jesús nixtáa mbiʼi mingíjyúuʼ wéñuʼ. Ikhaa ndiʼyoo rí imbá chíʼgíiʼ tígo̱o̱ rí xa̱bu̱ bi̱ guáʼdaa sia̱nʼ muni gínáa asndu muxiyáa. Mú, nirígá imbo̱ʼ rí niʼni maxmiéjuunʼ itháan. Nindoo maʼni rí nandoo Anu̱u̱ numuu rí nandoo kaʼyoo wéñuʼ. Ma̱ngaa ndiʼyoo, á mu nawi̱ji̱ jmbu náa mbiʼi mingíjyúuʼ rúʼko̱, mayambáá mu maʼni kaʼwi̱i̱ mbiʼyuu Dios. Ma̱ngaa nindoo kaʼñún wéñuʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ nikro̱ʼo̱o̱ rí á mu nawi̱ji̱ jmbu asndu makhañúu rúʼko̱ maʼni rí xa̱bu̱ ma̱ndoo makuwá kámuu mbiʼi.

2 Maski ajndu nigíʼnuu gakhi̱i̱ wéñuʼ, Jesús nixtáa tsímáá. Nguáthá mbiʼi wapháá, niʼthúún apóstoles ndrígóo: “Tsímáá ndrígóʼ naxnala” (Juan 14:27). Nigiʼdoo “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios”, xóo muʼthá, gagi o tsímáá rí na̱ʼkha̱ índo̱ mbáa nambáxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Jeobá. Rígi̱ nindxu̱u̱ rí nigiʼdoo Jesús (Filip. 4:6, 7).

3. Ndiéjunʼ guʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

3 Nimbáa rí ikháanʼ xanújngulúʼ gaʼkhu rí ninújngoo Jesús. Mú, xúgiáanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ ikhaa muraʼníí xkujndu mingíjyúuʼ (Mat. 16:24, 25; Juan 15:20). Xó má nigíʼnuu ikhaa marigá mbiʼi rí mangáanʼ maxmiéjunlú. Xú káʼnii gándoo gúʼni mu gamiéjunʼ xáʼni makuwáanʼ gíná rá. Guʼyáá ajtsú enii rí Jesús niʼni nákha nixtáa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii guyaridáá índo̱ guraʼníí mbá xkujndu mingíjyúuʼ.

JESÚS NIʼTÁJKÁAN MÁ XÚʼKO̱

Rí muʼtájkáan nambáyulúʼ makuwáanʼ tsímáá. (Atayáá kutriga̱ 4 asndu 7).

4. Xó má naʼthí 1 Tesalonicenses 5:17, arathá tikhu xkri̱da náa nasngájma rí Jesús niʼtájkáan mbaʼa nuthu náa iwáá mbiʼi rí nixtáa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ.

4 (Atraxnuu 1 Tesalonicenses 5:17). * Náa iwáá mbiʼi rí nixtáa Jesús, niʼtájkáan má xúʼko̱. Índo̱ niʼsngúún xa̱bi̱i̱ mu muniriya̱a̱ʼ ganitsuwañuu, niʼtájkáan índo̱ niʼni manújngoo pan, xúʼko̱ má niʼni índo̱ ninújngoo vino ma̱ngaa (1 Cor. 11:23-25). Ma̱ngaa niʼtájkáan nákha inu magajnún náa niniriya̱a̱ʼ ndxa̱a̱ Pascua (Juan 17:1-26). Índo̱ niguánu náa kúbá rí mbiʼyuu Olivos, niʼtájkáan mbaʼa nuthu (Mat. 26:36-39, 42, 44). Ga̱jma̱a̱ niʼtákáñuu Anu̱u̱ asndu índo̱ inu makhañúu (Luc. 23:46). Xó má eʼyáá, Jesús niʼtákáñuu má xúʼko̱ Anu̱u̱ náa xúgíʼ rí nigíʼnuu mbiʼi kiejunʼ rúʼko̱.

5. Náá numuu rí apóstoles ndiñúunʼ tsiakii rá.

5 Mbá rí nimbáyúu Jesús mu maʼngo̱o̱ náa ga̱ʼkhu̱ rí ninújngoo, ninindxu̱u̱ numuu rí tániñuuʼ raʼtájkháan náa Anu̱u̱ mu maxnúu tsiakii. Mú, apóstoles ndrígóo túni xúʼko̱ kaʼnii, ga̱jma̱a̱ ndiñúunʼ tsiakii índo̱ ni̱ʼkha̱nú tsáʼkhá náa inún (Mat. 26:40, 41, 43, 45, 56). Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ rígi̱ rá. Rí ma̱ndoo maguajún jmbu á mu nuʼtájkáan má xúʼko̱, xó má niʼni Jesús. Mú, índo̱ guʼtájkáan ndiéjunʼ gándoo gúnda̱ʼa̱ rá.

6. Náá numuu rí fe mambáyulúʼ makuwáanʼ tsímáá rá.

6 Ma̱ndoo munda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí maxnúlúʼ itháan fe (Luc. 17:5; Juan 14:1). Mbaʼyulú maguaʼdáá wéñuʼ fe numuu rí Gixa̱a̱ magruiga̱ tsáʼkhá náa inulú ikháanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ Jesús (Luc. 22:31). Fe mambáyulúʼ makuwáanʼ tsímáá maski ajndu nuraʼníí mbaʼa xkujndu o gamiéjunʼ. Ndíjkha rá. Numuu rí índo̱ guʼyáá, rí ni̱ʼni̱ xúgíʼ xó má e̱ʼngu̱lú mu muʼnimbaníí mbá xkujndu, mú nánguá kaʼnii maʼngulú itháan, ikhú muniʼñáʼ náa ñawúunʼ Jeobá. Numuu rí nduʼyáá májánʼ rí ikhaa maʼnimbánuu itháán májánʼ ki xóo ikháanʼ ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ maʼni rí makuwáanʼ tsímáá (1 Ped. 5:6, 7).

7. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ rí naʼthí Robert rá.

7 Rí muʼtájkáan nambáyulúʼ makuwáanʼ tsímáá garigá má dí gárígá. Guʼyáá rí nigíʼnuu Robert, nindxu̱u̱ mbáa bi̱ kayá edxu̱u̱ bi̱ gíʼdoo itháan rí 80 tsiguuʼ. Ikhaa naʼthí xóo gátani mu maraxtaa tsímáá: “Náa xúgíʼ mbiʼi rí nixtáá, xtágabu rí na̱ʼkha̱ náa Filipenses 4:6, 7 nimbáyuʼ mu maʼngo̱ʼ maraʼnuu mbaʼa gamiéjunʼ. Nirígá mbiʼi rí tagúʼdoo mbújkha̱a̱, ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱nú mbiʼi rí niniʼñúunʼ rani̱ndxu̱ʼ bi̱ kayá edxu̱u̱”. Ikhaa naʼthí xóó “natakáñuu Dios índo̱ nagíʼdu̱u̱ naxmiéjunʼ. Índo̱ natajkáan nángi eʼni ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱nʼ naxtáá itháán tsímáá”.

JESÚS NIʼTÁRAʼA GA̱JMA̱A̱ GAGI

Rí muʼtáraʼa nambáyulúʼ makuwáanʼ tsímáá. (Atayáá kutriga̱ 8 asndu 10).

8. Xó má naʼthí náa Juan 8:29, xú káʼnii i̱mba̱ numuu rí niʼni maxtáa tsímáá Jesús rá.

8 (Atraxnuu Juan 8:29). * Jesús nixtáa tsímáá asndu índo̱ nini gínáa. Náá numuu rá. Numuu rí ndiʼyoo rí xtáa raʼni, naʼni maxtáa gagi Anu̱u̱. Niʼnimbo̱o̱ má xúʼko̱ asndu índo̱ nimínuuʼ wéñuʼ. Numuu rí nandoo kaʼyoo Jeobá, ikha jngó náa xúgíʼ mbiʼi rí nixtáa niʼni ñajuunʼ ikhaa. Nákha xóó tséʼkha̱ náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, ninindxu̱u̱ “mbáa bi̱ niñajunʼ májánʼ wéñuʼ” náa Dios (Prov. 8:30). Ga̱jma̱a̱ índo̱ ni̱ʼkha̱, niʼsngáa ga̱jma̱a̱ gagi rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu Anu̱u̱ (Mat. 6:9; Juan 5:17). Ñajunʼ rígi̱ niʼni maxtáa gagi (Juan 4:34-36).

9. Xú káʼnii embáyulú makuwáanʼ tsímáá rí muʼtáraʼa má xúʼko̱ rá.

9 Nduʼyaridáá Jesús índo̱ nuʼnimbulúʼ kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ ‹guguaʼdáá má xúʼko̱ rí muʼni náa ñajunʼ ndrígóo ikhaa› (1 Cor. 15:58). Cristiano bi̱ ‹naʼni má xúʼko̱ ñajunʼ› rí maʼtáraʼa tsixmiéjuunʼ wéñuʼ eʼni xkujndu ndrígóo (Hech. 18:5). Mbá numuu nindxu̱u̱ rí xa̱bu̱ bi̱ nuʼtáruʼún guaʼdáá itháán xkujndu ki xóo ikháanʼ. Mú, índo̱ naguánu nuniʼniiʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ nunimíjna̱ makuwá xó má eʼthí ikhaa, ikhú nakuwa májánʼ ga̱jma̱a̱ nakuwa itháan gagi. Mámbá índo̱ nduʼyáá rígi̱, nakumulú kuyáá itháán Dios rí ikhaa má gañewunlúʼ. Ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ nambáyulúʼ mu makuwáanʼ tsímáá. Xúʼko̱ kayuuʼ rí xtáa ragíʼnuu mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ naku̱mu̱u̱ rí nda̱a̱ dí ejmaa ga̱jma̱a̱ xtáa gíná. Ikhaa naʼthí: “Rí mataraʼa má xúʼko̱ nambáyuʼ mu xándxaʼwamínáʼ xúʼko̱ kaʼnii ga̱jma̱a̱ naʼni maxtáá gagi, numuu rí naʼni maxtáá mijngii náa Jeobá”.

10. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ rí xóo eʼthí Brenda rá.

10 Guʼyáá ma̱ngaa xkri̱da ndrígóo ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Brenda. Ikhaa ga̱jma̱a̱ wáxioo guáʼdáá mbá nandii mbiiʼ rí mbiʼyuu esclerosis múltiple nandii rígi̱ nindxu̱u̱ rí naʼni [gachúu ngáñáʼ, itsu̱ tsu̱da̱a̱ʼ ga̱jma̱a̱ iʼwáʼ]. Brenda najmuu silla de rueda numuu rí nánguá gíʼdoo tsiakii. Índo̱ ikhaa naʼngo̱o̱, naʼtáraʼa mámbá guʼwá, mú rí itháán naʼni nindxu̱u̱ rí naʼnirámáʼ cartas. Naʼthí: “Índo̱ ndi̱yo̱o̱ rí náa numbaaʼ rígi̱ xáʼni̱i̱ a̱jkiu̱nʼ, ikhú niniminaʼ rí xaxmiéjunʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ ga̱jma̱a̱ niʼniminaʼ mataraʼa itháan. Rígi̱ nimbáyuʼ mu mambumuʼ eʼni nandii rí gúʼdoo, ma̱ngaa rí mambáñún itháán xa̱bu̱ náa nataráʼa. Ma̱ngaa naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱nʼ náa rí gúʼthúu̱n nda̱wa̱á”.

JESÚS NINIÑUUʼ RÍ BI̱ NAMBÁXU̱U̱ GAJMÍI̱N MUMBAYÍÍ

Bi̱ nambáxulúʼ májánʼ gajmiúlú numbayúlú mu makuwáanʼ tsímáá. (Atayáá kutriga̱ 11 asndu 15).

11-13. a) Xú káʼnii nisngajma xa̱bi̱i̱ Jesús rí nimbáxu̱u̱n májánʼ gajmiún rá. b) Xú káʼnii nimbáyúu Jesús rí nini xa̱bi̱i̱ rá.

11 Índo̱ Jesús nixtáa raʼtáraʼa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, mbaʼa xkujndu mingíjyúuʼ niraʼnuu. Mú, apóstoles ndrígóo ninindxu̱ún bi̱ nimbáxu̱u̱ májánʼ gajmíi̱n, xóo bi̱ naʼthí náa Proverbios 18:24, náa naʼthí: “Xtáa bi̱ mambáxaʼ ga̱jma̱ʼ itháan mijngii ki xóo ndxájuaʼ”. Ga̱jma̱a̱ Jesús nindoo kaʼñún wéñuʼ. Garmáʼáan a̱jkiu̱lú rí nákha mbiʼi rúʼko̱, nimbáa rí a̱ngui̱i̱n táʼnimbo̱o̱ kaʼyoo (Juan 7:3-5). Ga̱jma̱a̱ bi̱ kuwa náa goʼwóo asndu niguánu nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí nakágu̱u̱nʼ (Mar. 3:21). Mú mixtiʼkuiin kayuuʼ ninindxu̱ún xa̱bi̱i̱. Mbruʼun nákha xóó tsekháñu, Jesús niʼthúún: “Ikháanʼla nikuwáanʼ ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ náa tsáʼkhá rí ninújngoʼ” (Luc. 22:28).

12 Nirígá mbiʼi rí nini magawúunʼ. Mú ikhaa táʼyoo náa rí nikiéʼkúun, ikhaa ndiʼyoo fe rí niguáʼdáá náa ikhaa (Mat. 26:40; Mar. 10:13, 14; Juan 6:66-69). Náa iwáá mbruʼun rí nixtáa gajmíi̱n xa̱bi̱i̱, niʼthúún: “Natala rí ñajuanla bi̱ nambáxu̱ʼ gajmíi̱nʼ, numuu rí xúgíʼ rí nidxawun náa Anu̱ʼ nixnala mbu̱ya̱a̱ mangáanʼ” (Juan 15:15). Phú gajkhun rí bi̱ nimbáxu̱u̱ gajmíi̱n nixnáá wéñuʼ tsiakii. Xúgíʼ rí ikhiin nimbayíí índo̱ nixtáa raʼtáraʼa niʼni maxtáa gagi (Luc. 10:17, 21).

13 Jesús ma̱ngaa nigiʼdiin eʼwíínʼ bi̱ nimbáxu̱u̱ gajmíi̱n bi̱ nimbayíí náa niʼtáraʼa. Tikhun nindriguíi májánʼ náa guʼwún mu makuiʼtsu (Luc. 10:38-42; Juan 12:1, 2). Eʼwíínʼ nigún gajmiún ikhaa, ma̱ngaa nijmún rí guaʼdáá mu muxnáá rí ndiyóoʼ (Luc. 8:3). Náa numuu rí Jesús nigiʼdiin bi̱ nimbáxu̱u̱ májánʼ gajmíi̱n rá. Numuu rí ikhaa ninindxu̱u̱ májaanʼ xa̱bu̱. Niʼni mbaʼa rí májánʼ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin ga̱jma̱a̱ tárumiin. Maski ajndu ikhaa tágiʼdoo aʼkhá, mú ikhiin ninindxu̱ún xa̱bu̱ aʼkhá, nixníin núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí nini ga̱jma̱á nindxu̱u̱. Rúʼko̱ nimbáyúu mu maxtáá tsímáá.

14, 15. a) Xú káʼnii gándoo gúxkamiin bi̱ mambáxulúʼ májánʼ gajmiúlú rá. b) Xú káʼnii gándoo gumbayúlú xá.

14 Bi̱ nambáxulúʼ májánʼ gajmiúlú mumbayulúʼ muʼni ñajuunʼ Jeobá. Mu mambaxúlúʼ májánʼ gajmiúlú mbáa, ginii ndayóoʼ rí ikháanʼ manindxu̱lúʼ májaanʼ xa̱bu̱ (Mat. 7:12). Mbá xkri̱da, náa Biblia naʼthúlúʼ rí muʼni gínamijná ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ, itháán náa bi̱ ndañúunʼ (Efes. 4:28). Gundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numún bi̱ ndañúunʼ bi̱ kuwa náa nagimbáanʼ. Xtáa mbáa publicador bi̱ tséʼngo̱o̱ gagájnuu náa goʼwóo ráʼ. Mbáa ma̱ndoo mu̱ʼgua̱ gúʼtsi rí ndayóoʼ o mbáa ma̱ndoo muxnúún ganitsu bi̱ raguáʼdáá mbújkha̱a̱ mu mutsi. Lá najmañulúʼ najmulú ináa jw.org® ga̱jma̱a̱ aplicación JW Library® ráʼ. Á mu xúʼko̱, ma̱ndoo mumbaʼñún a̱ngiu̱lú mu mambáñún dí rígá ikhí. Á mu numbañún eʼwíínʼ, rúʼko̱ gáʼni rí makuwáanʼ tsímáá (Hech. 20:35).

15 Bi̱ nambáxulúʼ gajmiúlú mumbayulúʼ índo̱ guraʼníí xkujndu rí mingíjyúuʼ ga̱jma̱a̱ mumbayulúʼ makuwáanʼ tsímáá. Xó má Elihú niʼdxaun rí niʼthí Job rí xtáa ragíʼnuu, bi̱ nambáxulúʼ gajmiúlú mudxawunlú índo̱ guʼthúún rí naʼni maxmiéjunlú (Job 32:4). Gajkhun má, xáguáʼti̱i̱n rí ikhiin gúraʼwíí rí gúʼni, mú ma̱ndoo mambáyulúʼ xtágabu ndrígóo Biblia rí gúxnulú (Prov. 15:22). Ga̱jma̱a̱, índo̱ gakuwáanʼ náa mbiʼi mingíjyúuʼ, ganindxu̱lú xóo rey David, ikhaa niniñuuʼ rí mumbayíí bi̱ nimbáxu̱u̱ gajmíi̱n (2 Sam. 17:27-29). Rí muguaʼdíin bi̱ mambáxulúʼ májánʼ gajmiúlú, nindxu̱u̱ mbá rí namináʼlú Jeobá (Sant. 1:17).

XÓO GÚʼNI MU MARIGÁ RÍ TSÍMÁÁ

16. Xó má eʼthí náa Filipenses 4:6, 7, xú káʼnii gándoo gákuwáanʼ tsímáá rá. Arathá.

16 (Atraxnuu Filipenses 4:6, 7). * Náá numuu rí Jeobá naʼthúlúʼ, rí i̱ndó ma̱ndoo muguaʼdáá tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa ikhaa “ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús” rá. Mu ma̱ndoo makuwáanʼ tsímáá gíʼmaa mbuʼyáá xú káʼnii ñajunʼ gíʼdoo Jesús mekhuíí ga̱jma̱a̱ gíʼmaa muguaʼdáá fe náa ikhaa. Mbá xkri̱da, rí mbuʼyáá xú kaʼnii eguma jngúdi̱i̱ aʼkhúlúʼ ga̱jma̱a̱ numuu tsigijñaʼ rí ikhaa nixnaxi̱ naʼni̱i̱ a̱jkiu̱lúʼ (1 Juan 2:12). I̱mba̱ nindxu̱u̱, dí mbuʼyáá rí Jesús nindxu̱u̱ rey náa Reino ndrígóo Dios ga̱jma̱a̱ rí maʼni májaanʼ xúgíʼ rí Gixa̱a̱ ga̱jma̱a̱ numbaaʼ ndrígóo nini gachíí (Is. 65:17; 1 Juan 3:8; Rev. 21:3, 4). Ma̱ngaa, rí mbuʼyáá rí Jesús xtáa rambáyúlú náa ñajunʼ gakhi̱i̱ rí nikhánulú muʼni náa iwáá mbiʼi rí kuwáanʼlu naxnúlú wéñuʼ tsiakii (Mat. 28:19, 20). Rí maʼni̱i̱ a̱jkiu̱lú, rí muguaʼthi̱i̱n rí májánʼ nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ rí muguaʼdáá tsiakii nambáyulúʼ makuwáanʼ tsímáá.

17. a) Xú káʼnii gándoo gaxtáa tsímáá mbáa cristiano rá. b) Xó má eʼthí náa Juan 16:33, ndiéjunʼ gaʼngulú gúʼni rá.

17 Ikha jngó, xú káʼnii gándoo gákuwáanʼ tsímáá maski ajndu nuraʼníí xkujndu mingíjyúuʼ rá. Guʼyaridáá Jesús. Timbá, xúniʼñáʼ rutájkáan. Rí maʼni a̱jma̱, guʼnimbulúʼ kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ guʼtáraʼa maski ajndu nuraʼníí xkujndu rí mingíjyúuʼ. Ga̱jma̱a̱ rí maʼni ajtsú, guniʼñáanʼ rí bi̱ nambáxulúʼ gajmiúlú mumbayulúʼ. Ikhú, tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios mañewu̱u̱n a̱jkiu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ edxu̱lúʼ. Ma̱ngaa, xó má Jesús, maʼngulú muraʼníí asndu xú káʼnii má tsáʼkhá (atraxnuu Juan 16:33). *

AJMÚÚ 41 Anu̱ʼ, atadxun rí natajkáan

^ párr. 5 Xúgiáanʼ guáʼdáá xkujndu rí naʼni xákuwáanʼ tsímáá. Náa artículo rígi̱, mbuʼyáá ajtsú enii rí niʼni Jesús mu maxtáa tsímáá ga̱jma̱a̱ mbuʼyáá xú káʼnii gándoo gúʼni mangáanʼ maski ajndu nuraʼníí xkujndu.

^ párr. 4 1 Tesalonicenses 5:17: “Gutajkháan má xúʼko̱.”

^ párr. 8 Juan 8:29: “Ga̱jma̱a̱ bi̱ nikuʼmún xtaa ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ; tániñuʼ mbáwun, numuu rí ikhúún nani má xúʼko̱ rí naniguuʼ›.”

^ párr. 16 Filipenses 4:6, 7: “Xaxmiéjuanʼla ga̱jma̱a̱ numuu nimbá, gutajkháan ga̱jma̱a̱ gutakáñii Dios ma̱ngaa guxna̱a̱ núma̱aʼ, gunda̱ʼa̱a̱ xúgíʼ rí eyála; ikhú tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii, mañewu̱u̱n a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ rí nundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús.”

^ párr. 17 Juan 16:33: “Nitala rígi̱ mu ga̱jma̱a̱ numuʼ ikhúún makuwáanʼ tsímáá. Náa numbaaʼ kuwáanʼ rumíniʼ, mú ¡guyala tsiakii!, ikhúún niʼngoʼ náa numbaaʼ›.”