Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Dí kiʼniraʼmáʼ náa itsí: “Gajuiʼtátsriguii Hagaf a̱ʼdióo Hagav ga̱jma̱a̱ numuu Yahweh Sabaot”.

Lá natayáá má ráʼ.

Lá natayáá má ráʼ.

Mbá itsí dí nigumaraʼmáʼ nákha wájyúuʼ naʼthí dí na̱ʼkha̱ náa Biblia

NÁA Jerusalén rígá mbá museo dí mbiʼyuu “Tierras de la Biblia”, ikhí rígá mbá itsí dí nigumaraʼmáʼ nákha tsiguʼ 700 ga̱jma̱a̱ 600 nákha xóo tséʼkha̱ Cristo. Itsí rígi̱ nikujmaa náa tsíñún náa najnguán xa̱bu̱ bi̱ nikháñúún dí gíʼ mijngii náa Hebrón (Israel). Náa itsí naʼthí: “Gajuiʼtátsriguii Hagaf a̱ʼdióo Hagav ga̱jma̱a̱ numuu Yahweh Sabaot”. Xú káʼnii embánii dí naʼthí náa itsí rúʼko̱ ga̱jma̱a̱ dí naʼthí náa Biblia rá. Nasngájma dí mbiʼyuu Dios Jeobá, dí nigumaraʼmáʼ náa hebreo nákha wájyúuʼ náa letra YHWH, nijmanuuʼ wéñuʼ nákha wájyúuʼ ga̱jma̱a̱ rí xa̱bu̱ najmún tsejtsí mbiʼi. Ma̱ngaa nixkamaa i̱ʼwáʼ itsí náa tsíñu má rúʼko̱, náa nasngájma dí tikhun nijmún tsíñu rúʼko̱ mu muwi̱i̱n ga̱jma̱a̱ mu magún gurkaʼumijná nangiʼ eʼni, ikhí nuniraʼmáʼ mbiʼyuu Dios ma̱ngaa mbiʼñún mangiin ga̱jma̱a̱ letra xóo má kiʼniraʼmáʼ mbiʼyuu Dios.

Mbáa bi̱ niʼnigajmaa náa Univerisdad dí rígá náa Georgia, xóo maguraʼmá ajngáa hebreo bi̱ mbiʼyuu Rachel Nabulsi, niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱: “Dí magumaraʼmáʼ nángi eʼni mbiʼyuu YHWH gíʼdoo wéñuʼ numuu [...]. Náa texto ga̱jma̱a̱ náa itsí dí nigumaraʼmáʼ nasngájma dí nákha wájyúuʼ rí xa̱bu̱ bi̱ nikúwá náa Israel ga̱jma̱a̱ náa Judá nigiʼdoo wéñuʼ numuu ndiyáá mbiʼyuu YHWH”. Rígi̱ dí naʼthí náa Biblia dí mbiʼyuu Dios nigumaraʼmáʼ ga̱jma̱a̱ letra hebreo YHWH, dí nakujmaa mbaʼa nuthu náa Biblia. Ga̱jma̱a̱ rí xa̱bu̱ niniraʼmáʼ ga̱jma̱a̱ mbiʼñún letra xóo má kiʼniraʼmáʼ mbiʼyuu Dios.

Náa ajngáa Yahweh Sabaot, dí nigumaraʼmáʼ náa itsí dí niʼthá náa timbá kutriga̱ nandoo gaʼthúun “Jeobá bi̱ gíʼdiin mbaʼin ejército”. Rígi̱ nasngájma kaʼwu rí mbiʼyuu Dios o xóo ajngáa “Jeobá bi̱ gíʼdiin mbaʼin ejército” nijmaʼnuu wéñuʼ nákha wájyúuʼ. Ma̱ngaa na̱ʼkha̱ náa Biblia ajngáa “Jeobá bi̱ gíʼdiin mbaʼin ejército”, nakujmaa mbá 283 nuthu náa Escritura Hebrea, mú itháán náa libro ndrígóo Isaías, Jeremías ga̱jma̱a̱ Zacarías.