Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 30

Xóo gúʼthún xa̱bu̱ bi̱ tségúún nimbá religión

Xóo gúʼthún xa̱bu̱ bi̱ tségúún nimbá religión

“Nini rí mani̱ndxu̱ʼ xóo kaʼniún xúgíinʼ xa̱bu̱, mu xúʼko̱ tikhun makáwíin” (1 COR. 9:22).

AJMÚÚ 82 Guʼni mambiʼi agiulú

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Ndiéjunʼ rí nixtiʼkhuu náa tsiguʼ rí ni̱ʼkha̱ ranújngoo rá.

WAJYÚUʼ, xúgíinʼ xa̱bu̱ nagún náa mbá religión. Mú, náa iwáá tsiguʼ rí ninújngoo nixtiʼkhuu mbá kayuuʼ. Mambá mbiʼi kuwa itháan xa̱bu̱ bi̱ tsegun nimbá religión *. Náa tikhu xuajen mba̱ʼu̱, mbaʼin xa̱bu̱ nuthi rí tsegun nimbá religión * (Mat. 24:12).

2. Xú káʼnii nindxu̱u̱ tikhu numuu, rí kúwá itháan xa̱bu̱ bi̱ nánguá egún náa mbá religión rá.

2 Náá numuu rí kúwá itháan xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá egún náa mbá religión rá. Tikhun i̱ndó nandún mbuyáʼ xóo muni gagimijná o munimbaníí xkujndu ndrígu̱ún (Luc. 8:14). Tikhun niniñaaʼ rakumu̱ún kuyáá Dios, mú tikhun nakumu̱ún kuyáá, mú nundxaʼwamíjná dí religión nánguá má gíʼdoo numuu rí tsémbánii rí naʼthí náa ciencia ga̱jma̱a̱ ku̱ma̱ ndrígu̱ún xa̱bu̱. Mbáa nduyáá náa tele rí xúgíʼ dí rígá nirígá ikháá, nudxawíín rí nuthi rígi̱ maestros ga̱jma̱a̱ bi̱ nambáxu̱u̱ gajmiún. Mú na̱nguá edxawíín mbá rí maʼni mundxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱ún rí Dios gajkhun xtáa. Tikhun nakasnga̱ñúnʼ eni bi̱ nuyegún edxu̱u̱ náa mbá religión numuu rí i̱ndó nanigu̱u̱nʼ mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ nuni ginii eʼwíínʼ. Ga̱jma̱a̱ náa tikhu xuajen, Xa̱bu̱ Ñajunʼ tséniñuuʼ muni xúgíʼ ñajunʼ ndrígóo mbá religión.

3. Ndiéjunʼ gambáyulú artículo rígi̱ rá.

3 Jesús nikuʼmálú rí muʼsngúún “xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa xúgíʼ xuajin” (Mat. 28:19). Xú káʼnii gándoo gumbañúún xa̱bu̱ bi̱ tsegun náa mbá religión mu maʼndún kuyáá Dios ga̱jma̱a̱ mani̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Cristo rá. Gíʼmaa mbuʼyáá májánʼ rí xa̱bu̱ mixtiʼkhu rí nijmañún náa niganii, ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ má mixtiʼkhu xóo guriʼña índo̱ gúʼtaruʼun. Mbá xkri̱da, xa̱bu̱ bi̱ niganii náa Europa xuriʼña ikháá má xóo gúriʼña xa̱bu̱ Asia. Náa Europa, xa̱bu̱ nduyáá rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ nidxawíín rí Dios nindxu̱u̱ bi̱ niʼniwii xúgíʼ dí rígá. Mú, náa Asia, mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ kuwa ikhí tséniʼnuuʼ Biblia ga̱jma̱a̱ tsénimbu̱u̱n rí xtáa mbáa bi̱ niʼniwíi xúgíʼ dí rígá. Artículo rígi̱, niguma mu mambáyulúʼ mu̱ʼgua̱nú asndu náa a̱jkiu̱ún xa̱bu̱ bi̱ nuʼtáruʼun, tséʼniuu náa xuajñún o náa eguwáʼ.

XUNDXA̱ʼWA̱MÍJNA̱ RÍ XÁNDOO

4. Náa numuu rí ndayóoʼ mundxaʼwamíjna̱ má xúʼko̱ rí xa̱bu̱ maʼndún mudxawíín rá.

4 Gundxaʼwamíjna̱ rí ma̱ndoo. Xúgíʼ tsiguʼ rí nanújngoo, mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún náa mbá religión nanindxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá. Mbaʼin nakru̱ʼu̱u̱n má rí naʼthí náa Biblia mu nakiʼníin ga̱jma̱a̱ numuu dí raʼkhí dí narígá náa tikhu religión, ga̱jma̱a̱ tikhun nini xúgíʼ enii rí xkawiʼ. Ma̱ngaa mbaʼin ndiyóoʼ muniñaaʼ dí ra̱májánʼ dí kuwa runi nákha ginii. Ikha jngó ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóo Jeobá maʼngulú muxkamiin xa̱bu̱ bi̱ nandún makuwá kámuu mbiʼi (Hech. 13:48; 1 Tim. 2:3, 4).

Gundxaʼwamíjna̱ xóo muʼtáraʼa índo̱ nutamijná gajmiúlú xa̱bu̱ bi̱ tsénimbu̱ún rí naʼthí náa Biblia. (Atayáá kutriga̱ 5 ga̱jma̱a̱ 6). *

5. Ndiéjunʼ rí nañambáá mu xa̱bu̱ manigu̱u̱nʼ mudxawíín índo̱ nuʼtáraʼa rá.

5 Ganindxu̱lú mbáa xa̱bu̱ guabaaʼ ma̱ngaa guʼthá ga̱jma̱a̱ májánʼ. Mbaʼa nuthu, xa̱bu̱ nanigu̱u̱nʼ mudxawíín índo̱ nuʼtarúʼún raʼkháa ga̱jma̱a̱ numuu rí nuʼthá nindxu̱u̱ rí xóo kaʼnii nuʼthá. Nanigu̱u̱ʼ rí manindxu̱lúʼ májaanʼ xa̱bu̱, muʼthá ga̱jma̱a̱ gamajkhu ga̱jma̱a̱ rí musngajmá rí gajkhun nanigulúʼ muʼtámíjná gajmiúlú ikhiin. Xúʼñu̱u̱ tsiakii mundxawulú á mu tsíñún. Guʼni míjna mbuʼyáá ndiéjunʼ ethi ikhiin ga̱jma̱a̱ numuu religión ga̱jma̱a̱ náá numuu rí xúʼko̱ ekumún. Tikhun tsénigu̱u̱ʼ muthi ga̱jma̱a̱ numuu religión gajmiún mbáa bi̱ tseniʼniiʼ. Ma̱ngaa tikhun nakumu̱ún dí ra̱májánʼ nindxu̱u̱ dí matraxi̱i̱ mbáa ndiéjunʼ endxa̱ʼwáminaʼ ikhaa ga̱jma̱a̱ numuu Dios. Ga̱jma̱a̱ tikhun nati̱ñuuʼ rí mbuñún dí nunigajmaa Biblia, itháan gajmiún mbáa xa̱bi̱i̱ Jeobá. Asndu xú káʼnii má, ikháanʼ nandulú mbuʼyamajkuíí rí ekumún xa̱bu̱ (2 Tim. 2:24, nota).

6. Xú káʼnii nisngájma apóstol Pablo rí nijmañuu maʼtámíjná gajmíi̱n xa̱bu̱, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gándoo muʼni mangáanʼ xóo niʼni ikhaa xá.

6 Ndiéjunʼ gúʼni á mu mbáa tsénigu̱u̱ʼ muʼtháán ga̱jma̱a̱ numuu Biblia, numuu dí rígá, numuu Dios o ga̱jma̱a̱ numuu religión rá. Gu̱ʼni̱ xóo niʼni apóstol Pablo. Índo̱ niʼtáruʼun judíos nijmuu Escrituras mu maʼtámíjná gajmíi̱n ikhiin. Mú, índo̱ niʼtámíjná ga̱jma̱a̱ mbáa filósofos griegos náa Areópago, ikhaa táʼthi mbájmbu rí na̱ʼkha̱ náa Escrituras (Hech. 17:2, 3, 22-31). Xú káʼnii gándoo muʼni xóo niʼni ikhaa xá. Á mu nuʼtámíjná gajmiúlú mbáa bi̱ tséʼnimbo̱o̱ rí naʼthí náa Biblia, mbáa itháan májánʼ gáʼni rí xájmulú Biblia índo̱ guraxnuu mbá texto. Á mu nduʼyáá rí xa̱bu̱ tsénigu̱u̱ʼ mbuyáá rí naguxnuu Biblia ga̱jma̱á ni̱ndxu̱lú, ngu̱ʼwa̱ guraxnuu gajmiúlú, xóo majmulúʼ celular o tableta.

7. Xó má eʼthí náa 1 Corintios 9:20-23, ndiéjunʼ rí ndayóoʼ muʼni mu mbuʼyaridáá Pablo rá.

7 Gakruʼlú ga̱jma̱a̱ gudxawíín. Gíʼmaa rí muʼnimíjna̱ makru̱ʼu̱lú xú káʼnii endxaʼwamíjna̱ xa̱bu̱ (Prov. 20:5). Gúʼyáá mbu̱júu̱ʼ xóo niʼni Pablo. Ikhaa ninindxu̱u̱ judío, ikha jngó ndiyóoʼ mbaʼyoo májánʼ xóo maʼthúún xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos, numuu rí ikhiin tséyáá nditháan kayuuʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ni má Escrituras. Xúʼko̱ má mangáanʼ, mu makru̱ʼu̱lú ga̱jma̱a̱ makumulú xóo nakumu̱ún xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa territorio ndrígúlú, ndaʼyóoʼ mbuʼyáʼ itháan náa i̱yu̱lú xóo gándoo gumbañúún o muʼtháán mbáa ndxájulú bi̱ najmañuu májánʼ mu mambáyulúʼ (atraxnuu 1 Corintios 9:20-23). *

8. Xú káʼnii ma̱ndoo mugíʼdi̱i̱ muʼtháán mbáa ga̱jma̱a̱ Biblia rá.

8 Rí phú nandulú, nindxu̱u̱ rí muxkamiin xa̱bu̱ bi̱ maʼndún mudxawíín ajngáa rí nuʼtáraʼa (Mat. 10:11). Mu ma̱ndoo muxkamiin, ndaʼyóoʼ muʼtámíjná gajmiúlú ga̱jma̱a̱ muʼdxawíín májánʼ rí gúthi. Mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa Inglaterra naraxu̱u̱n xa̱bu̱ ndiéjunʼ rí ndayóoʼ muni mu makuwíin gagi mbá guʼwíin, xóo gunimbánii e̱jñún o ndiéjunʼ gúni índo̱ naguáʼníí mbá dí ra̱májánʼ. Nda̱wa̱á rí xa̱bu̱ nariʼña̱a̱, ikhú ikhaa naʼthí: “Ndiéjunʼ gárata ikháán ga̱jma̱a̱ numuu xtágabu rígi̱ rí nigumaraʼmáʼ itháan maʼni rí a̱jma̱ míí tsiguʼ rá.” Ikhú tséʼthi á mu maguxnuu Biblia, naríyaʼ celular ndrígóo ga̱jma̱a̱ nasngájmuu mbá textos rí nambánii ga̱jma̱a̱ rí xtáa raʼthí.

GÚʼGUA̱NÚ ASNDU NÁA A̱JKIU̱ÚN XA̱BU̱

9. Xú káʼnii ma̱ndoo muʼtháán mbáa xa̱bu̱ bi̱ tsénigu̱u̱ʼ maʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Dios rá.

9 Xú káʼnii gándoo muʼguanú náa a̱jkiu̱u̱n mbáa xa̱bu̱ bi̱ tsíyoo gáʼdxuun ga̱jma̱a̱ numuu Dios rá. Ma̱ndoo muʼthúún rí ikhiin nanigu̱u̱nʼ mudxuun. Mbá xkri̱da, mbaʼin nanigu̱u̱nʼ wéñuʼ mbuyáá dí rígá. Ikha jngó ma̱ndoo muʼthúún: “Mbáa ikháán má natayáá rí xúgíʼ dí xa̱bu̱ niniwíi, ndiyaridáá dí rígá má. Mbá xkri̱da, bi̱ nuniwíi micrófonos ikhiin ginii nunigajmaa xú káʼnii nindxu̱u̱ chaʼunlú mu ma̱ndoo murawíi, ga̱jma̱a̱ bi̱ nurawíi ajua̱nʼ rí naguwíi xtiʼkhuu, ikhiin nunigajmaa xú káʼnii nindxu̱u̱ idulú. Mú ndiéjunʼ tatsaʼwáminaʼ ikháán ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ dí rígá rá. Lá marata̱ rí ni̱ʼkha̱ gákumu̱u̱ ikháá o xtáa mbáa bi̱ niʼni dxe̱ʼ”. Ikhú guʼdxawíín májánʼ rí gaʼthí nda̱wa̱á ma̱ndoo muʼtháán xóó: “Índo̱ xa̱bu̱ bugi̱ nunigajmaa ga̱jma̱a̱ numuu rí xóo nuʼdxuun ma̱ngaa rí xóo nuyexilú, mbáa ma̱ndoo muraximíjna̱ tsáá niʼni ginii rígi̱ rá. Naniguʼ wéñuʼ rí asndu graxe̱ rígi̱ niraximínaʼ mbáa poeta bi̱ nixtáa nákha wajyúuʼ, á mu bi̱ niʼniwíi chaʼulú, lá tséʼdxuun ikháá xáʼ. Bi̱ niʼniwíi, lá tsíyexi ikhaa xáʼ. Nda̱wa̱á poeta bugi̱ niʼthí xóó, bi̱ niʼni xúgíʼ rígi̱ ikhaa buʼko̱ nindxu̱u̱ bi̱ naxnúu ku̱ma̱ xa̱bu̱ numbaaʼ. Asndu tikhun científicos nuthi rí gajkhun nindxu̱u̱ rígi̱” (Sal. 94:9, 10). Ikhú ma̱ndoo musngajmáá video rí na̱ʼkha̱ náa jw.org® náa naʼthí “Opiniones sobre el origen de la vida”, náa agoo “Entrevistas y experiencias” (ayuʼ náa PUBLICACIONES > VIDEOS). O ma̱ndoo muxnáá folleto ¿Es la vida obra de un Creador? o folleto El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis.

10. Xú káʼnii imbo̱ʼ rí ma̱ndoo mugíʼdi̱i̱ muʼtháán mbáa bi̱ tsíyoo gáʼdxuun ga̱jma̱a̱ numuu Dios rá.

10 Mbaʼin xa̱bu̱ nandún rí xóo makuwá nda̱wa̱á mani̱ndxu̱u̱ itháan májánʼ. Mú tikhun namiñun rí mambáa numbaaʼ ga̱jma̱a̱ rí ni xákuwa xa̱bu̱. Mbáa circuito bi̱ xtáa náa Noruega naʼthí, rí xa̱bu̱ tsíñún maratamíjná gajmiáanʼ ga̱jma̱a̱ numuu Dios. Mú itháan nanigu̱u̱ʼ muthi ga̱jma̱a̱ rí xtáa rarígá náa numbaaʼ. Nda̱wa̱á rí naraxi̱i̱ mbáa xa̱bu̱, ikhú naraxu̱u̱: “Lá nakumaaʼ rí maʼga raʼni májaanʼ numbaaʼ nda̱wa̱á ráʼ. Tsáá gáʼngo̱o̱ gáʼni rígi̱ ku̱ma̱a̱ ikháán, políticos, científicos o imba̱a̱ xa̱bu̱ dxe̱ʼ”. Nda̱wa̱á rí naʼdxuun májánʼ xóo eriʼña̱a̱ xa̱bu̱, ikhú naguxnuu mbá textos náa naʼthí rí nda̱wa̱á makuwaanʼ májánʼ wéñuʼ. Tikhun nanigu̱u̱nʼ náa naʼthí rí numbaaʼ xámbáa ga̱jma̱a̱ rí i̱ndó xa̱bu̱ míjiinʼ makuwá kámuu mbiʼi (Sal. 37:29; Ecl. 1:4).

11. a) Náá numuu rí ndayóoʼ majmulúʼ mixtiʼkhu enii xóo mugíʼdi̱i̱ muʼthúún xa̱bu̱ rá. b) Ndiéjunʼ rí gíʼmaa muʼni ga̱jma̱a̱ rí xóo niʼthí Pablo náa Romanos 1:14-16 rá.

11 Májánʼ gáʼni rí majmañulúʼ mbaʼa rí xóo mugíʼdi̱i̱ muʼtháán mbáa xa̱bu̱. Numuu rí mambáa xa̱bu̱ nindxu̱u̱ mixtiʼkuii. Rí manigu̱u̱ʼ maʼdxuu mbáa imba̱a̱ xániguunʼ maʼdxuun. Tikhun nanigu̱u̱nʼ muthi ga̱jma̱a̱ numuu Dios o ga̱jma̱a̱ numuu Biblia, mú tikhun nanigu̱u̱nʼ itháán muthi dí xtáa rarígá. Asndu xú káʼnii má, ikháanʼ gíʼmaa mbuʼyáʼ xóo muʼthúún xúgíinʼ xa̱bu̱ (atraxnuu Romanos 1:14-16). * Ga̱jma̱a̱ gíʼmaa marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ naʼni rí mbaja̱a̱ dí gajkhun náa a̱jkiu̱u̱n mbáa xa̱bu̱ bi̱ nandoo kaʼyoo Dios (1 Cor. 3:6, 7).

XÓO MUʼTÁRUʼUN XA̱BU̱ ASIA

Mbaʼin publicadores numbañún xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá egún náa mbá religión mu muniʼnuuʼ xtágabu rí na̱ʼkha̱ náa Biblia. (Atayáá kutriga̱ 12 ga̱jma̱a̱ 13).

12. Xóo gándoo gúʼtámíjná gajmiúlú xa̱bu̱ Asia bi̱ nakumúún rí nda̱wa̱a̱ mbáa bi̱ Niʼniáanʼ rá.

12 Náa xúgíʼ numbaaʼ, mbaʼin publicadores nuxkamin xa̱bu̱ bi̱ naguwaʼ náa Asia. Xúʼko̱ má kuwa xa̱bu̱ bi̱ naguwaʼ náa xuajen rí Xa̱bu̱ Ñajunʼ tséniñaaʼ maguma rí nandoo maʼni mbá religión. Mbaʼa xuajen ndrígóo Asia, nakumu̱ún rí nda̱wa̱a̱ mbáa bi̱ Niʼniáanʼ. Tikhun, índo̱ nudxawíín timbá aʼphu̱ ga̱jma̱a̱ numuu Dios nanigu̱u̱nʼ ga̱jma̱a̱ nandún rí majuiʼsngúún ga̱jma̱a̱ numuu Biblia. Mú, tikhuun tsíñún. Mú, xú gúʼni mu muʼthúún rí gajkhun xá. Tikhun publicadores nuthi rí xa̱bu̱ itháan nandún mudxuun índo̱ nugíʼdi̱i̱ nuthúún náa nuraʼnumíjná gajmiún, nusngajmá rí naxmiéjúnʼ kuñún, ga̱jma̱a̱ índo̱ nandoo, ikhú nuthúún xú káʼnii nimbáñun ikhiin índo̱ ninimbaníí mbá ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia.

13. Ndiéjunʼ gándoo gátani mú xa̱bu̱ maniguunʼ rí naʼthí náa Biblia rá. (Atayáá xtiʼkhuu rí na̱ʼkha̱ náa timbá ináa.)

13 Mbaʼin xa̱bu̱ nanigu̱u̱nʼ itháán xtágabu ndrígóo Biblia (Ecl. 7:12). Náa xuajen Nueva York, mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ na̱jkha̱ raʼñún xa̱bu̱ bi̱ nuthi ajngáa chino mandarín, naʼthí: “Naniminaʼ rí maxmiéjúnʼ ka̱ñu̱u̱n ga̱jma̱a̱ madxawun rí nuthi. Á mu nda̱yo̱o̱ rí ndiʼkhú niguáʼnu náa xuajen, naraxu̱u̱n xú káʼnii kúwá, á mu nikhanun ma ñajunʼ ga̱jma̱a̱ xú káʼnii eniu̱u̱n náa nuñajunʼ”. Rígi̱ naʼni rí xa̱bu̱ maʼndún maratamíjná gajmiáanʼ rí naʼthí náa Biblia. Índo̱ ndxájulú ndaʼyoo rí xa̱bu̱ naniñaminaʼ maʼdxaun, ikhú naʼthúu̱n xóó: “Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ rí mambayúlú xúgiáanʼ mú makuwáanʼ májánʼ rá. Lá ma̱ndoo masngajmáʼ mbá texto ndrígóo Biblia ráʼ. Naʼthí xúgi̱: ‹Índo̱ nagi̱ʼdu̱u̱ xkujndu nindxu̱u̱ xóo índo̱ mbáa naniñuuʼ magadíí iyaʼ; ikha jngó, nákha xóo tségi̱ʼdu̱u̱ xkujndu, ayu̱u̱ʼ›. Lá ma̱ndoo mambayúlú xtágabu rígi̱ mú makuwáanʼ májánʼ gajmiúlú eʼwíínʼ ráʼ.” (Prov. 17:14). Rí muʼni xúʼko̱, ma̱ndoo mambayúlú mbuʼyáá tsíin ni̱ndxu̱ún bi̱ nandún mudxawíín ajngáa rí na̱jkuá kuʼyúlú.

14. Ndiéjunʼ eʼni mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa Asia mu mambáñún xa̱bu̱ bi̱ nuthi rí tsékumu̱ún kuyáá Dios rá.

14 Ndiéjunʼ gándoo muʼthúún bi̱ nuthi rí tsénimbu̱ún kuyáá Dios rá. Mbáa ndxájulú bi̱ xtáa náa Asia mba̱yu̱ʼ má xtáa raʼtáruʼun xa̱bu̱ bi̱ nánguá guaʼdáá mbá religión, ikhaa naʼthí: “Índo̱ xa̱bu̱ nuthi rí tsénimbu̱ún kuyáá Dios, nandún gúthi rí asndu xándú o eʼwíínʼ dioses tséyamajkhún. Ikhúún na̱thu̱u̱n dí raʼkháa xúgínʼ dioses ni̱ndxu̱ún gajkhun, numuu rí xa̱bu̱ numbaaʼ má niniwíin. Ikhú naguxnuu Jeremías 16:20, náa naʼthí: ‹Lá xa̱bu̱ numbaaʼ maʼngu̱u̱n muniwíin dioses maski ajndu ikhiin na̱nguá ni̱ndxu̱ún dioses xáʼ›. Nda̱wa̱á naraxu̱u̱n, xú káʼnii gaʼndoo guʼyáá rí mixtiʼkuii mbá dios gajkuwín náa dioses bi̱ niniwíin xa̱bu̱ numbaaʼ rá. Nadxawun májánʼ rí nuriʼña̱a̱ ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á naguxnuu Isaías 41:23: ‹Gutala rí marigá nda̱wa̱á, mu mbuyaxu̱ rí gajkhun dí ikháanʼla nindxa̱la dioses›. Nda̱wa̱á nasngajmúún mbá rí Jeobá niʼtáriyaʼ marigá nda̱wa̱á”.

15. Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ xkri̱da ndrígóo mbáa ndxájulú bi̱ na̱ʼkha̱ náa Asia rá.

15 Guʼyáá rí eʼni imba̱a̱ ndxájulú bi̱ xtáa náa Asia índo̱ nagutrígáa gáʼñún xa̱bu̱. Ikhaa naʼthí: “Nasngájmún ku̱ma̱ rí na̱ʼkha̱ náa Biblia, kiʼtáriyaʼ rí nimbánuu ga̱jma̱a̱ xú káʼnii nindxu̱u̱ numbaaʼ. Nda̱wa̱á, nambáñun mbuyáá dí rígi̱ nasngájma rí xtáa mbáa bi̱ Niʼniwíi ga̱jma̱a̱ najmañuu wéñuʼ. Índo̱ xa̱bu̱ na̱jkha̱nú ndaʼyoo rí Dios xtáa, ikhú nagíʼdu̱u̱ nasngájmuu rí naʼthí náa Biblia ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá”.

16. Xó má eʼthí Hebreos 11:6, náá numuu rí bi̱ nunigajmaa ndañúunʼ rí maguaʼdáá fe náa Dios ga̱jma̱a̱ náa Biblia, ga̱jma̱a̱ xú káʼnii gándoo gumbañúún mu maguaʼdáá xá.

16 Índo̱ nuʼsngúún xa̱bu̱ bi̱ nánguá kuwa náa mbá religión, gíʼmaa muʼni rí fe ndrígu̱ún maʼni gújkhuʼ mu mbuyáá rí Dios xtáa (atraxnuu Hebreos 11:6). * Ma̱ngaa ndayóoʼ mumbañún makumún kuya̱ rí naʼthí náa Biblia. Mbáa mbaʼyóoʼ muʼtháán má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ numuu tikhu kiʼsngáa. Mambá rí nusngáá, ndayóoʼ musngajmá rí Biblia nindxu̱u̱ Ajngá rawuunʼ Dios. Mbá xkri̱da, ma̱ndoo mbuʼyáá tikhu kiʼtáriyaʼ rí nimbánuu má, rí naʼthí mbájmbu xóo ethi científicos, o xtágabu rí nayambáá wéñuʼ rí na̱ʼkha̱ ikhí.

17. Ndiéjunʼ gándoo gárígá á mu nandulú kuʼñúún xa̱bu̱ rá.

17 Índo̱ nusngajmá rí nandulú kuʼñúún xa̱bu̱, maski má guáʼdáá mbá religión o na̱nguá, numbañún mú magún kidxuuʼ Cristo (1 Cor. 13:1). Rí phú nandulú nindxu̱u̱ rí musngúún dí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu Biblia mu makru̱ʼu̱u̱n rí Dios nandoo kaʼyulú ga̱jma̱a̱ nandoo rí maʼndulú kuʼyáá. Xúgíʼ tsiguʼ, mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ bi̱ nákha ginii tsénigu̱u̱nʼ mbá kayuʼ magún náa mbá religión, mú niguánu nindúún kuyáá Dios. Ikha jngó xúniʼñáʼ rundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱, gusngajmá rí nandulú kuʼñúún xúgíinʼ. Guʼnimíjna makru̱ʼu̱lú rí xóo nakumu̱ún. Gúʼsngúún ga̱jma̱a̱ xkri̱da ndrígúlú mú magún kidxuuʼ Cristo.

AJMÚÚ 76 Arathúnʼ rí naku̱ma̱ʼ

^ párr. 5 Mbiʼi xúgi̱ kúwá itháan xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá guáʼdáá mbá religión ki xóo nákha ginii. Náa artículo rígi̱ majmañulúʼ xú káʼnii gándoo muʼtáruʼun ga̱jma̱a̱ mumbaʼñún munimbu̱u̱n kuyáá Biblia ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá fe náa Jeobá.

^ párr. 1 KU̱MA̱ RÍ GÍʼDOO NUMUU: Náa artículo rígi̱, índo̱ guʼtá ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ bi̱ tsegun nimbá religión o nuthi rí na̱nguá kaʼñún nimbá religión, muʼthá ga̱jma̱a̱ numún xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá eku̱mu̱ún kuyáá Dios.

^ párr. 1 Náa mbá encuestas dí nirígá, xa̱bu̱ bi̱ nuthi rígi̱ ni̱ndxu̱ún bi̱ kúwá náa Albania, Alemania, Australia, Austria, Azerbaiyán, Canadá, China, Corea del Sur, Dinamarca, España, Francia, Hong Kong, Irlanda, Israel, Japón, Noruega, Países Bajos, Reino Unido, República Checa, Suecia, Suiza ga̱jma̱a̱ Vietnam.

^ párr. 7 1 Corintios 9:20-23: “Ga̱jma̱a̱ náa judíos ninindxu̱ʼ xóo judío, mú xúʼko̱ ma̱ndoo mambáñún judíos; náa bi̱ nunimbu̱u̱n xtángoo ni̱ni̱ xóo rí nanimbánuu xtángoo maski ajndu ikhúún tsénimbánuu xtángoo, mu mambáñún bi̱ ninimbu̱u̱n xtángoo. Náa bi̱ tsénimbu̱ún xtángoo nini xóo mangúún tsénimbo̱ʼ, mú náa inuu Dios nanimboʼ xtángoo, numuu rí nanimbánuu xtángoo ndrígóo Cristo, mu xúʼko̱ mambáñún bi̱ tsénimbu̱ún xtángoo. Náa bi̱ guabiinʼ nini rí mangúún ni̱ndxu̱ʼ xúʼko̱ káʼnii, mú xúʼko̱ ma̱ndoo mambáñún bi̱ guabiinʼ. Nini rí mani̱ndxu̱ʼ xóo kaʼniún xúgíinʼ xa̱bu̱, mu xúʼko̱ tikhun ma̱ndoo makáwíin. Mú nani xúgíʼ ga̱jma̱a̱ numuu ajngáa rí májánʼ, mu mathu̱u̱n eʼwíínʼ.”

^ párr. 11 Romanos 1:14-16: “Xó má griegos ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ, xó má xa̱bu̱ bi̱ nduyáá ga̱jma̱a̱ bi̱ skágunʼ, ikhúúnʼ gíʼmuu: Ikha jngó ra̱ʼkhá tháán eyoʼ mataráʼala ajngáa rí májánʼ mangáanʼ, náa Roma. Numuu rí ikhúúnʼ tsíti̱yu̱ʼ ga̱jma̱a̱ numuu ajngáa rí májánʼ; ikhaa nindxu̱u̱ tsiakii ndrígóo Dios mu maʼni káwíin xúgínʼ bi̱ guáʼdáá fe, ginii judío ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á griego.”

^ párr. 16 Hebreos 11:6: “Ma̱ngaa, á mu nda̱a̱ fe xándoo muʼni rí naniguʼ Dios, numuu rí bi̱ nakuʼmaminaʼ náa Dios, gíʼmaa maʼnimbo̱o̱ rí ikhaa xtáa ga̱jma̱a̱ rí ikhaa naʼni tsajkurámiinʼ bi̱ nduyáaʼ má xúʼko̱.”

^ párr. 57 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Mbáa ndxájulú bi̱ nañajunʼ náa mbá hospital naʼthúu̱n ga̱jma̱a̱ numuu Biblia mbáa bi̱ nañajunʼ ga̱jma̱a̱, nda̱wa̱á xa̱bu̱ bugi̱ nato̱ʼo̱o̱ náa ináa ndrígóo Internet, jw.org.