Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

ARTÍCULO RÍ MUʼNIGAJMAA 44

Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ ngajua ndrígóo Jeobá rí tsétumuu náa ikháanʼ rá.

Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ ngajua ndrígóo Jeobá rí tsétumuu náa ikháanʼ rá.

“Guxna̱a̱ núma̱aʼ Jeobá numuu rí ikhaa nindxu̱u̱ májáanʼ; ngajua ndrígóo tsétumuu” (SAL. 136:1).

AJMÚÚ 108 Ngajua ndrígóo Jeobá nindxu̱u̱ jmbu

RÍ MUʼNIGAJMAA *

1. Ndiéjunʼ exkajxánʼ mu̱ʼni̱ Jeobá rá.

JEOBÁ ra̱ʼkhá tháán nanigu̱u̱ʼ ngajua rí nditháan tsétumuu (Os. 6:6). Ikhaa naxkajxáánʼ dí xúʼko̱ má gúʼni̱ mangáánʼ. Ikhaa nijmiu profeta Miqueas mu maʼthúlú rí gíʼmaa maʼndulú kuʼyáá ngajua rí nditháan tsétumuu (Miq. 6:8, nota). Mu mu̱ʼni̱ rígi̱ ginii ndayóoʼ mbuʼyáá ndiéjunʼ nindxu̱u̱.

2. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ ngajua rí nditháan tsétumuu rá.

2 Ajngáa “ngajua rí tsétumuu” na̱ʼkha̱ mbá 230 aʼphu̱ náa La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo. Mu, ndiéjunʼ nindxu̱u̱ ngajua rí nditháan tsétumuu rá. Náa glosario naʼthúlú ndiéjunʼ nindxu̱u̱, “nandoo gáʼthúu̱n ngajua dí naxkajxaáʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbóoʼ dí nixuʼdamijnálú mu̱ʼni̱, dí maʼni mbóó a̱jkiu̱lú, dí muguajúnlú jmbu ga̱jma̱a̱ dí makuwáanʼlú mijngii náa mbáa. Ngajua rígi̱ nindxu̱u̱ dí nasngájmulú ikháánʼ Jeobá, mú ma̱ngaa nandoo gáʼthúu̱n ngajua dí ikháánʼ nusngámámijnálú”. Jeobá nindxu̱u̱ bi̱ phú nasngájma ngajua rígi̱. Náa artículo rígi̱ muʼtámijná xú káʼnii Jeobá nasngájmulúʼ ngajua rí nditháan tsétumuu. Náa imbo̱o̱ʼ artículo mbuʼyáá xú káʼnii gándoo gúʼyaridáá ikháánʼlú ngajua rúʼko̱ mu xúʼko̱ ma̱ndoo musngájmúún eʼwíinʼ.

JEOBÁ RA̱ʼKHÁ THÁÁN “GÍʼDOO NGAJUA RÍ TSÉTUMUU”

3. Ndiéjunʼ niʼthúu̱n Jeobá Moisés rá.

3 Nda̱wa̱á dí israelitas nigájnún náa Egipto, Jeobá niʼthúu̱n Moisés ndiéjunʼ mbiʼyuu ga̱jma̱a̱ xú káʼnii cualidad ndrígóo, ikhaa niʼthí: “Jeobá, Jeobá, mbáa Dios bi̱ naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n, ga̱jma̱a̱ nagáwiinʼ a̱jkiu̱u̱n, na̱nguá kiʼnáa nacha̱ ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán gíʼdoo ngajua rí nditháan tsétumuu ga̱jma̱a̱ gajkuwiin, bi̱ nasngájma dí ra̱ʼkhá tháán eyoo kaʼñúún mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱, bi̱ naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n índo̱ nakiéʼkúún ga̱jma̱a̱ índo̱ naʼnitígu̱u̱n ma̱ngaa índo̱ nuxuda̱mi̱jna̱ aʼkhá” (Éx. 34:6, 7). Ga̱jma̱a̱ ajngáa rígi̱ dí Jeobá niʼthí, nisngájma xú káʼnii nindxu̱u̱ ngajua rí nditháan tsétumuu dí ikhaa gíʼdoo. Guʼyáá ndiéjunʼ nindxu̱u̱ ngajua rígi̱.

4, 5. a) Ndiéjunʼ niʼthí Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu rá. b) Xú káʼnii graxe̱ gúriʼña̱a̱ rá.

4 Jeobá raʼkháa índo̱ niʼthí dí ikhaa gíʼdoo ngajua rí nditháan xámbáa, rí phú niʼthí dí ikhaa ra̱ʼkhá tháán gíʼdoo “ngajua rí nditháan tsétumuu”. Ajngáa rígi̱ na̱ʼkha̱ mbá juwan nuthu itháan náa Biblia (Núm. 14:18; Neh. 9:17; 13:22; Sal. 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jon. 4:2). I̱ndó Jeobá gíʼdoo ngajua rígi̱. Ga̱jma̱a̱ numuu dí mbaʼa aʼphu̱ nigumaraʼmáʼ ajngáa rígi̱, nakujmaa kaʼwu dí cualidad rígi̱ gíʼdoo wéñuuʼ numuu eʼyoo Jeobá. * Ikha jngóo rey David nixkajxi̱i̱ maʼthí: “Oh Jeobá, ngajua ndrígáaʼ rí tsétumuu najkha̱nú asndu náa mekhuíí [...]. Oh Dios, ¡ra̱ʼkhá tháán gíʼdoo numuu ngajua ndrígáaʼ rí tsétumuu! Náa ndájkhoo xpijpiaaʼ numbayumijná ejñuún xa̱bu̱ numbaaʼ” (Sal. 36:5, 7). Ikháanʼlú rá. Lá nduʼyamajkhuíí ngajua rí nditháan tsétumuu dí gíʼdoo Dios xó má David ráʼ.

5 Mu makru̱ʼu̱lú ndiéjunʼ phú eyoo gáʼthúu̱n ngajua rí nditháan tsétumuu, muriʼña̱a̱ a̱jma̱ graxe̱ rígi̱, tsiajúnʼ esngájmúún ngajua rí nditháan tsétumuu Jeobá rá. Xú káʼnii embáyúlú ngajua rí nditháan tsétumuu dí Jeobá nasngájmulú rá.

TSIAJÚNʼ ESNGÁJMÚÚN NGAJUA RÍ NDITHÁAN TSÉTUMUU JEOBÁ RÁ.

6. Tsiajúnʼ esngájmúún ngajua rí nditháan tsétumuu Jeobá rá.

6 Tsiajúnʼ esngájmúún ngajua rí nditháan tsétumuu Jeobá rá. Náa Biblia naʼthí dí ma̱ndoo maʼndúlú kuʼyáá mbaʼa dí rígá. Mbá xkri̱da, xóo ‹dí muxprigulú›, ‹dí makruʼulú›, ‹vino ga̱jma̱a̱ aceite› ma̱ngaa ‹ku̱ma̱› (Prov. 12:1; 21:17; 29:3). Mú ngajua rí nditháan tsétumuu i̱ndó ma̱ndoo musngajmún xa̱bu̱. Lá rúʼko̱ eyoo gáʼthúu̱n dí asndu tsáá esngájmuu ngajua rí nditháan tsétumuu Jeobá ráʼ. Na̱nguá, i̱ndó nasngájmún bi̱ nambájxu̱u̱ májánʼ gajmíi̱n. Dios ndrígúlú nditháan tseniñúnʼ bi̱ nambájxu̱u̱ májánʼ gajmíi̱nʼ ga̱jma̱a̱ ikhaa gíʼdoo mbóoʼ dí mitsaanʼ wéñuuʼ dí maxnún.

Jeobá naxnúún mbaʼa rí májánʼ xúgíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ asndu bi̱ tséyamajkuíí. (Atayáá kutriga̱ 7). *

7. Xú káʼnii nisngájma rí nandoo kaʼñúún xúgíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ Jeobá rá.

7 Jeobá nisngájma dí nandoo kaʼñúún xúgíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ, ikha jngóo Jesús niʼthúu̱n Nicodemo: “Dios ra̱ʼkhá tháán nindoo kaʼñún xa̱bu̱ numbaaʼ, [xóo muʼthá xúgíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ] ikha jngóo nixnájxi̱i̱ A̱ʼdióo bi̱ mbáwíi mu xúʼko̱ bi̱ gágiʼdoo fe náa ikhaa xákháñuu, maxtáa kámuu mbiʼi” (Juan 3:1, 16; Mat. 5:44, 45).

Rey David ga̱jma̱a̱ profeta Daniel niʼthí dí Jeobá nasngájmún ngajua rí nditháan tsétumuu bi̱ nuniʼniiʼ, namiñun kuyáá, nandún kuyáá, ga̱jma̱a̱ nunimbún kiʼtáñajunʼ ndrígóo. (Atayáá kutriga̱ 8 ga̱jma̱a̱ 9).

8, 9. a) Náá numuu rí Dios nasngájmún ngajua rí nditháan tsétumuu xa̱bi̱i̱ rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá xúgi̱ rá.

8 Xó má niʼthá nángi̱i̱, Jeobá i̱ndó nasngájmúún ngajua rí nditháan tsétumuu xa̱bi̱i̱ bi̱ nambájxuu májánʼ gajmíi̱n. Rígi̱ nakujmaa kaʼwu náa dí niʼniramaʼ rey David ga̱jma̱a̱ profeta Daniel. Mbá xkri̱da, David niʼthí: “Atasngájmúún má xúʼko̱ ngajua rí nditháan tsétumuu bi̱ nuninuwíínʼ” ga̱jma̱a̱ rí “ngajua ndrígóo Jeobá rí nditháan tsétumuu marigá asndu kámuu mbiʼi náa xa̱bu̱ bi̱ namiñúún kuyáá”. Profeta Daniel niʼthí: “Oh Jeobá, Dios bi̱ gajkuwin, bi̱ itháán mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ gíʼdoo tsiakii, bi̱ [...] nasngájmún ngajua rí tsétumuu bi̱ nandún kuyáá ga̱jma̱a̱ bi̱ nunimbu̱u̱n dí naʼtáñajunʼ(Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4). Xó má eʼyáá Jeobá nasngájmún ngajua rí nditháan tsétumuu xa̱bi̱i̱ numuu dí nuniʼniiʼ, namiñúún kuyáá ga̱jma̱a̱ nandún kuyáá ma̱ngaa dí nunimbúún dí naʼtáñajúnʼ. Ngajua rígi̱ i̱ndó nasngájmún xa̱bi̱i̱ bi̱ nduyamajkuíí xó má kaʼyoo.

9 Jeobá nisngájma rí nandoo kaʼyulúʼ xó má eʼni gajmíi̱n eʼwíínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ asndu nákha xóó tségiʼdi̱i̱ mu̱ʼni̱ ñajuunʼ (Sal. 104:14). Mú índo̱ nigíʼdi̱i̱ niʼni ñajuunʼ, asndu ikhú nigíʼdu̱u̱ nisngájmulú ngajua rí nditháan tsétumuu. Jeobá naʼtulú ajngáa rígi̱: “Ngajua ndrígóʼ rí nditháan tsétumuu marigá má xúʼko̱ náa ikháán” (Is. 54:10). Minaaʼ David ni̱jkha̱nú ndiʼyoo dí nindxu̱u̱ gajkhun ajngáa rígi̱: “Jeobá maʼñuu dí májánʼ xa̱bu̱ bi̱ nindxu̱u̱ jmbii” náa ikhaa (Sal. 4:3). Mú ndiéjunʼ gíʼmaa mu̱ʼni̱ índo̱ nduʼyáá dí Jeobá nandoo kaʼyulú wéñuuʼ rá. Mbáa bi̱ niʼnirámáʼ Salmo niʼthí: “Xa̱bu̱ bi̱ najmañuu mbaʼyoo dí gajkhun nindxu̱u̱ rígi̱ ga̱jma̱a̱ mbayáʼ mbaʼyoo tsumáá wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ numuu ngajua rí nditháan tsétumuu dí Jeobá nasngájma” (Sal. 107:43). Mu makruʼulú dí naʼthí náa texto rígi̱, rí xúgi̱ mbuʼyáá mbá ajtsú enii xú káʼnii embáyúlú dí Jeobá nasngájmulú ngajua rí nditháan tsétumuu.

XÚ KÁʼNII EMBÁYÚLÚ NGAJUA DÍ JEOBÁ NASNGÁJMULÚ RÍ NDITHÁAN TSÉTUMUU RÁ.

Jeobá naʼni tsajkurámiinʼ bi̱ nuʼni ñajuunʼ ikhaa. (Atayáá kutriga̱ 10 asndu 16). *

10. Xú káʼnii embáyúlú índo̱ nduʼyáá dí Jeobá nasngájmulú ngajua rí nditháan tsétumuu rá. (Salmo 31:7.)

10 Ngajua ndrígóo Dios nditháan tsétumuu. Náa Salmo 136 naʼthí itháán dí 26 nuthu ngajua rí tsétumuu. Náa timbá versículo naʼthí: “Guxna̱a̱ núma̱aʼ Jeobá numuu rí ikhaa nindxu̱u̱ májáanʼ; ngajua ndrígóo tsétumuu numuu rí nindxu̱u̱ jmbii” (Sal. 136:1). Náa versículo 2 asndu 26 natanga̱a̱ naʼthí ikháá ajngáa rígi̱: “Numuu rí ngajua ndrígóo Dios nditháan tsétumuu”. Índo̱ nuraxnuu Salmo rígi̱ ra̱ʼkhá tháán naʼni maʼdxulú. Nduʼyáá dí Jeobá nasngájma mbaʼa enii ngajua rí nditháan tsétumuu, ga̱jma̱a̱ nángí eʼníí esngájma ngajua rígi̱. Ajngáa “Numuu rí ngajua ndrígóo Dios nditháan tsétumuu” nasngájmulú mbuʼyáá dí gajkhun ma̱ndoo kaʼyulú má xúʼko̱, ¡ra̱ʼkhá tháán naxnúlú tsiakii rí mbuʼyáá dí Jeobá tséniñúnʼ mbá nacha̱ xa̱bi̱i̱! Ikhaa naxtáa gajmíi̱n xa̱bi̱i̱ bi̱ nuni̱ ñajuunʼ itháan índo̱ nanújngún mbiʼi mingíjyúuʼ. Xú káʼnii embáyulú rá. Índo̱ nduʼyáá rí Jeobá xtáa ga̱jma̱á ni̱ndxu̱lú naʼni maʼdxulú ga̱jma̱a̱ naxnúlú tsiakii mu xúʼko̱ maʼngulú muraʼníí gamiéjunʼ ma̱ngaa rí muʼgualú má xúʼko̱ náa kamba̱a̱ rí na̱jkha̱ kaguánʼlú makuwáánʼ kámuu (atraxnuu Salmo 31:7). *

11. Xó má naʼthí náa Salmo 86:5, ndiéjunʼ exkajxi̱i̱ Jeobá mu maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n rá.

11 Ngajua rí gíʼdoo Dios rí nditháan tsétumuu nakajxi̱i̱ maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n. Índo̱ Jeobá ndaʼyoo mbáa bi̱ gajkhun nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n náa dí nikiéʼkhun ga̱jma̱a̱ naʼni mbá tsiakii dí mariʼkuminaaʼ, ngajua rúʼko̱ naxkajxi̱i̱ rí maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo. Náa mbóoʼ Salmo dí niʼnirámáʼ David niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá: “Tséʼni gínáanʼ ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhá ndrígúluʼ; ga̱jma̱a̱ tséʼkha̱ kayóo dí ra̱májánʼ náa ikháanʼ índo̱ nu̱ʼni̱ dí raʼkhí” (Sal. 103:8-11). David ni̱jkha̱nú nikro̱ʼo̱o̱ xú káʼnii xtáa mbáa xa̱bu̱ índo̱ naʼnigawúunʼ ku̱ma̱ ndrígóo, mú ma̱ngaa ndiʼyoo rí Jeobá “xtáa xawii mu maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n” kaʼyoo. Náa mbá dí niʼtájkháan David, niʼthí ndiéjunʼ rí naxkajxi̱i̱ Jeobá mu maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n (atraxnuu Salmo 86:5). * Jeobá naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún xúgíinʼ bi̱ nunda̱ʼa̱a̱, numuu dí gíʼdoo ngajua rí nditháan tsétumuu.

12, 13. Ndiéjunʼ gámbáyulú á mu naʼnigawúnlú má xúʼko̱ dí raʼkhí ni̱ʼni̱ rá.

12 Májánʼ má nindxu̱u̱ á mu naʼnigawúnlú ga̱jma̱a̱ numuu rí ni̱ʼni̱ mbá dí ra̱májánʼ nákhá ginii, rúʼko̱ gámbáyulú mu mata̱nga̱a̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ mu mu̱ʼni̱ mbá tsiakii mu muriʼkumijnáaʼ. Mú tikhun xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ niʼnigawúúnʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbá dí raʼkhí nini̱ nákhá ginii, maski ajndu nuni̱ mbá tsiakii mba̱a̱ mu muriʼkumijnáá, mú nakumu̱ún rí Jeobá nditháan má xáʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún. Á mu xúʼko̱ kuma̱a̱ʼ, mambáyaaʼ wéñuuʼ rí ma̱ta̱ya̱a̱ dí Jeobá nandoo masngájmaaʼ ngajua rí nditháan tsétumuu.

13 Xú káʼnii embáyulú rá. Maski ajndu nindxu̱lú xa̱bu̱ aʼkhá, ma̱ndoo muʼnilú ñajuunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ gagi ma̱ngaa mbá ku̱ma̱ kaʼwu. Náá numuu rá. Numuu rí “eʼdiuu Jesús bi̱ nindxu̱u̱ A̱ʼdióo naʼni kaʼwi̱i̱ aʼkhúlú” (1 Juan 1:7). Á mu nakáwabánʼlú ga̱jma̱a̱ numuu xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱lú, garmáʼáan a̱jkiu̱lú dí Jeobá nandoo maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼñún bi̱ gajkhun natanga̱a̱ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ numuu aʼkhúún. Guʼyáá xú káʼnii David niʼnimbríguíi ngajua rí nditháan tsétumuu ga̱jma̱a̱ dí naʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú. Ikhaa niʼnirámáʼ: “Xó má mekhu itháan mitsidaanʼ ki xóo ku̱ba̱ʼ, rí májánʼ wéñuʼ a̱jkiu̱u̱n itháan mba̱a̱ náa bi̱ namíñun kuyáá. Xó má mitsínguánʼ egajnuu a̱jkha̱ʼ asndu náa narmáʼáan, xúʼko̱ má mitsínguánʼ eniñuʼ aʼkhá ndrígúlú” (Sal. 103:11, 12). Jeobá gajkhun nandoo maʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú (Is. 55:7).

14. Xú káʼnii eñawu̱nlú ngajua dí tsétumuu dí gíʼdoo Dios niʼthí David rá.

14 Ngajua dí gíʼdoo Dios rí nditháan tsétumuu nañewu̱nlú náa dí nambájxu gajmiúlú. Náa mbá dí niʼtájkháan David, ikhaa niʼthúu̱n Jeobá: “Náa ikháán ma̱ndoo mambáyuminaʼ; ga̱jma̱a̱ matie̱wu̱n’ náa gamiéjunʼ, ikha jngóo nadxuʼ rí natani kríñunʼ”. Ga̱jma̱a̱ niʼthí xóó: “Mu bi̱ naku̱mu̱u̱ kaʼyoo Jeobá marigá ma xúʼko̱ ngajua rí nditháan tsétumuu náa ikhaa” (Sal. 32:7, 10). Nákhá wájyúuʼ, xtájtsí rí kúguamúʼuun ga̱jma̱a̱ xuajin nañewu̱u̱n xa̱bu̱ bi̱ kúwíin ikhí, mu xúʼko̱ xátu̱ʼu̱u̱n xa̱bu̱ sia̱nʼ. Ikhaa má kayuuʼ ngajua dí gíʼdoo Jeobá rí nditháan tsétumuu, nindxu̱u̱ xóo mbá xtájtsí dí nañewu̱u̱n dí xóo nambájxu̱lú gajmiúlú Dios. Ma̱ngaa ngajua rúʼko̱, naʼni rí muʼgua kanuu mijngii náa ikhaa (Jer. 31:3).

15. Xú káʼnii mbríguii ngajua rí tsétumuu dí gíʼdoo Jeobá náa numbaʼyúmijná ma̱ngaa náa nakhánáaʼlú tsiakii rá.

15 David nigíʼ imbo̱o̱ʼ xkri̱da mu maʼthí dí Dios nañewu̱u̱n xa̱bi̱i̱. Ikhaa niʼnirámáʼ: “Dios nindxu̱u̱ náa mambáyuminaʼ, bi̱ nasngájmuʼ ngajua rí tsétumuu”. Ma̱ngaa niʼthí: “Ikhaa nindxu̱u̱ ngajua rí tsétumuu ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóʼ, náa mambáyuminaʼ, ga̱jma̱a̱ bi̱ maʼnikríñu̱u̱nʼ, bi̱ nañewu̱nʼ ga̱jma̱a̱ náa bi̱ naxkamaa rí maxtáá májánʼ” (Sal. 59:17; 144:2). Náá numuu rí David niʼnimbríguíi ngajua rí nditháan tsétumuu dí gíʼdoo Jeobá náa dí ma̱ndoo mumbaʼyúmíjná ga̱jma̱a̱ náa nakhánáaʼlú tsiakii rá. Numuu rí tséʼniuu asndu náa minaaʼ má kuwáanʼlú, Jeobá mañewu̱nlú mu xúʼko̱ xúniʼñánʼ rambájxu̱ gajmiúlú. Ikháá má kayuuʼ eʼthúlú bi̱ niʼnirámáʼ Salmo: “Mathu̱u̱n Jeobá: ‹Ikháán nindxa̱a̱ʼ náa mambáyuminaʼ ga̱jma̱a̱ tsiakii ndrígóʼ›” (Sal. 91:1-3, 9, 14). Ikháá má kayuuʼ niʼnimbríguíi ga̱jma̱a̱ Moisés ma̱ngaa (Sal. 90:1, nota). Índo̱ itháán makhañúu, ikhaa niʼthí: ‹Dios nindxu̱u̱ bi̱ nañewulú asndu nákha wajyúuʼ; ñawúunʼ nañewulú asndu kámuu› (Deut. 33:27). Ndiéjunʼ esngúlú ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá ajngáa ‹ñawúunʼ nañewulú asndu kámuu› rá.

16. Ndiéjunʼ a̱jma̱ rí gíʼdoo wéñuuʼ numuu rí kuaʼdáálú rá. (Salmo 136:23.)

16 Índo̱ numbaʼyúmijná náa Jeobá naʼni dí xámiñulú. Mbáa nguáná naʼni rí makuwáanʼlú ngíná wéñuʼ ga̱jma̱a̱ nakáwabáánʼlú, mú ndiéjunʼ gáʼni ga̱jma̱á ni̱ndxu̱lú mbiʼi rúʼko̱ Jeobá rá. (Atraxnuu Salmo 136:23). * Ikhaa magruaʼánʼlú, ga̱jma̱a̱ asndu tsu̱ma̱á gákujxáanʼlú mu muguajúun (Sal. 28:9; 94:18). Xú káʼnii embáyúlú rá. Rí mbuʼyáá dí Jeobá nambáyúlú má xúʼko̱ naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú a̱jma̱ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu. Timbá, dí tséʼniuu asndu náá minaaʼ má kuwáánʼlú, rígá náa dí ma̱ndoo mumbaʼyúmijnalú. Raga̱jma̱, guáʼdaalú Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí bi̱ nandoo kaʼyulú wéñuuʼ.

NDÍJKHA RÍ NAʼNI DÍ XÁMIÑÚLÚ NGAJUA NDRÍGÓO DIOS RÁ.

17. Ndiéjunʼ gándoo guʼyáá gajkhun rá. (Salmo 33:18-22.)

17 Xó má ndiʼyáálú, índo̱ nuraʼníílú tsáʼkhá ma̱ndoo mbuʼyáálú gajkhun dí Jeobá má gámbáyúlú mu xúʼko̱ muguajún jmbu náa ikhaa (2 Cor. 4:7-9). Profeta Jeremías niʼthí: “Núma̱a̱ má ngajua ndrígóo Jeobá rí nditháan tsétumuu dí kuwáanlú xóó, numuu rí nagáwíinʼ a̱jkiu̱u̱n nditháan xámbáa” (Lam. 3:22). Ma̱ndoo mbuʼyáá gajkhun dí Jeobá masngájmulú má xúʼko̱ ngajua rí nditháan tsétumuu, numuu rí mbáa bi̱ niʼnirámáʼ Salmo niʼthí: “Iduu Jeobá nayejxi̱ má xúʼko̱ náa bi̱ namíñúún kuyáá, náa bi̱ guáʼthi̱i̱n ngajua ndrígóo dí tsétumuu” (atraxnuu Salmo 33:18-22). *

18, 19. a) Ndiéjunʼ nandulú marmáʼáan a̱jkiu̱lú rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá náa imbo̱o̱ʼ artículo rá.

18 Dí nijmañulú, nandulú marmáʼáan a̱jkiu̱lú rí asndu nákhá xóó tségiʼdi̱i̱ muʼnilú ñajuunʼ Jeobá ikhaa nindoo kaʼyulú xó má eʼni gajmíin eʼwíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ. Nda̱wa̱á dí nigíʼdi̱i̱ ni̱ʼni̱ ñajuunʼ, ikhaa nisngájmulú ngajua rí nditháan tsétumuu. Ngajua rúʼko̱ naxkajxi̱i̱ magruaʼáánʼlú ga̱jma̱a̱ mañewu̱nlú. Ma̱ngaa dí muʼgua̱ kanuu mijngii náa ikhaa ga̱jma̱a̱ dí maʼnimbánúu rí gíʼdoo maʼni ga̱jma̱á numulu, ikhaa nandoo dí makuwáánʼlu májánʼ (Sal. 46:1, 2, 7). Tséʼniuu asndu xkáʼníí má gamiéjunʼ rí kuwáanʼlu ruraʼníí, Jeobá maxnúlú tsiakii rí gáʼyulú mu xúʼko̱ muguajúnlú jmbu náa ikhaa.

19 Ndiʼyáálú xkáʼnii esngájmulú Jeobá ngajua rí nditháan tsétumuu. Mú ikhaa ma̱ngaa gíʼthúu̱n rí mangáanʼlú musngajmá ngajua rígi̱ náa eʼwíinʼ. Náa imbo̱o̱ʼ artículo mbuʼyáá xú káʼnii gúʼni̱.

CANCIÓN 136 Jeobá maʼni tsajkurámáánʼ

^ párr. 5 Náa artículo rígi̱ ga̱jma̱a̱ dí ma̱ʼkha̱ muʼtámíjná ga̱jma̱a̱ numuu mbóoʼ cualidad dí gíʼdoo wéñu̱uʼ numuu, ikhaa nindxu̱u̱ ngajua rí nditháan tsétumuu. Náa timbá muriʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱, ndiéjunʼ nindxu̱u̱ ngajua rí nditháan tsétumuu rá. Tsiájún’ esngájmún ngajua rígi̱ Jeobá rá. Xú káʼnii embáñún ngajua rígi̱ bi̱ nundrígú rá.

^ párr. 4 Ajngáa dí Dios ra̱ʼkhá tháán gíʼdoo ngajua rí nditháan tsétumuu ma̱ngaa na̱ʼkha̱ raʼthí náa i̱ʼwáʼ texto (atayáá Salmo 69:13; 106:7, ga̱jma̱a̱ Lamentaciones 3:32).

^ párr. 10 Salmo 31:7: “Maxtáá gagi wéñuuʼ ga̱jma̱a̱ numuu ngajua ndrígáaʼ rí tsétumuu, numuu rí ikháán natayáá dí namínuuʼ ga̱jma̱a̱ xtaa xawii matambáyuʼ índo̱ xtáá ngíná”.

^ párr. 11 Salmo 86:5: “Numuu rí ikháánʼ Jeobá, májánʼ a̱jkia̱a̱nʼ ga̱jma̱a̱ xtaa xawii mu matani mba̱a̱ a̱jkia̱a̱nʼ; ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán eyaaʼ xtañún xúgínʼ bi̱ nduyamajkuaʼ”.

^ párr. 16 Salmo 136:23: “Ikhaa nirmáʼáan a̱jkiu̱u̱n kaʼyulú índo̱ nikuwáanʼ gíná, numuu rí ngajua dí gíʼdoo nditháan tsétumuu”.

^ párr. 17 Salmo 33:18-22: “¡Gu̱ya̱a̱! Iduu Jeobá nayejxi̱ má xúʼko̱ náa bi̱ namíñúún kuyáá, náa bi̱ guáʼthi̱i̱n ngajua ndrígóo dí tsétumuu, mu mani káwáanʼ náa dí nakháñala ga̱jma̱a̱ mani rí mbuya náa mbiʼi dí narígá ewiʼ. Ikháanʼxu kua̱ʼthi̱i̱n Jeobá. Ikhaa bi̱ mambáyulú ga̱jma̱a̱ mañewu̱nlú. Ikhaa nindxu̱u̱ bi̱ naʼni rí maʼdxuu a̱jkiu̱lú, numuu rí nakumulú kuʼyáá mbiʼyuu rí nindxu̱u̱ kaʼwu. Oh Jeobá, garigá ma xúʼko̱ ngajua ndrígá rí tsétumuu náa ikháanʼxu nákha xóo kuwáanʼ ruguáʼthi̱i̱n”.

^ párr. 58 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Jeobá nandoo kaʼñún xúgíinʼ xa̱bu̱ numbaaʼ. Dí kúgumáʼán rí tima tsu̱du̱u̱ náa ngújmiin xa̱bu̱, nakujmaa tikhu xóo esngájma ngajua ndrígóo Dios. Dí itháan gíʼdoo numuu, ikhaa dí ma̱ndoo mambáyúlú rí nijuiʼtsiwáánʼlú.

^ párr. 66 NAʼTHÍ NUMUU XTIʼKHU: Bi̱ nanindxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ naguáʼdáá fe náa rí nijuiʼtsiwáánʼlú mba̱a̱ dí naguma tsajkurámiinʼ. Jeobá raʼkháa i̱ndó nasngájmún ngajua ndrígóo náa xúgíinʼ xa̱bu̱, ikhaa mbaʼa enii xóo nasngájma ngajua ndrígóo rí tsétumuu. Tikhu dí ikhaa nakujmaa náa dibujo dí kugumáʼán.