Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Lá natayáá má ráʼ.

Lá natayáá má ráʼ.

Lá nijmún Xtángoo ndrígóo Moisés xa̱bu̱ Israel bi̱ nikuwa nákha wajyúúʼ mu munimbánii xkujndu rí niguáʼdáá mámbá mbiʼi xáʼ.

XKRI̱DA rí na̱ʼkha̱ gi̱i̱ nasngájma rí nguáná nijmaa. Deuteronomio 24:14, 15 naʼthí: “Ragíʼmaa matríyaʼ kaʼyííʼ mbáa xa̱bu̱ bi̱ nañajun mbáá bi̱ ndayóoʼ ga̱jma̱a̱ migínáa, tséʼniuu á mu nindxu̱u̱ ndxájuaʼ o mbáa xa̱bu̱ na̱ʼkháá bi̱ xtáa náa ku̱ba̱ʼ ndrígáʼ [...]; mu xáʼtakháñuu Jeobá ga̱jma̱a̱ numaʼ, ga̱jma̱a̱ mi̱dxu̱ʼnú maraʼdáá aʼkhánʼ”.

Xíʼtóo cerámica náa naʼthí ga̱jma̱a̱ numuu xa̱bu̱ bi̱ nañajun mbáá bi̱ nikruiga.

Mijngii náa xuajen Asdod, nixka̱ma̱a̱ mbá xíʼtóo daan cerámica rí nirígá nákha siglo juwan tsiguʼ ginii. Gi̱i̱ naʼthí rí mbáa nikruiga ga̱jma̱a̱ mbá rí na̱ʼkha̱ raʼthí náa Deuteronomio 24. Asndu xóo nigumaraʼmáʼ numuu mbáa xa̱bu̱ bi̱ nañajunʼ mbáá bi̱ taxnáxi̱i̱ tsígáʼ rí kaʼyoo maxná. Naʼthí: “Nda̱wa̱á rí xa̱bia̱ʼ [bi̱ nikruiga] niguámbóo niguxi̱i̱ rí niʼdu nákha mbiʼi rí ninújngoo, Hoshayahu a̱ʼdióo Shobay ni̱ʼkha̱ ga̱jma̱a̱ ni̱jkha̱ kayóo xtíñuu xa̱bia̱ʼ. [...] Xúgínʼ bi̱ xtáá rañajunʼ gajmíi̱nʼ nákha naʼni mijkha wéñuʼ ma̱ndoo muthi [...] rí gajkhun nindxu̱u̱ rí nitha. Na̱nguá gúʼdoo nimbá delito. [...] Á mu Xa̱bu̱ Ñajunʼ ndaʼyoo dí rakáʼyoo maʼni rí xa̱bia̱ʼ magiʼdoo mbu̱júu̱ xtíñuu, atani numuu rí nagáwiinʼ a̱jkia̱nʼ. Ragíʼmaa maguanáʼ wíí índo̱ rí xa̱bia̱ʼ nándáa xtíñuu”.

Xa̱bu̱ bi̱ naʼnigajmaa historia bi̱ mbiʼyuu Simon Schama niʼthí xa̱bu̱ bi̱ nikruiga “raʼkháa i̱ndó nixmiéjunʼ mu mbáyáa [xtíñuu] mbu̱júu̱”. Ga̱jma̱a̱ xóó niʼthí: “Ma̱ngaa nakujmaa rí bi̱ nikruiga naninuʼ májánʼ xtángoo rí na̱ʼkha̱ náa Biblia, itháan xtángoo rí na̱ʼkha̱ náa Levítico ga̱jma̱a̱ Deuteronomio náa naʼthí dí ra̱májánʼ rí mbáa xa̱bu̱ gínáa muni̱i̱ dí raʼkhí”.