Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Ndiéjunʼ gándoo gúxnáá bi̱ gíʼdoo xúgíʼ rá.

Ndiéjunʼ gándoo gúxnáá bi̱ gíʼdoo xúgíʼ rá.

“Oh Dios ndrígúxu̱, nuxna̱ʼxu núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ nuni mba̱a̱ mbiʼyaaʼ rí naʼgui̱i̱” (1 CRÓN. 29:13).

AJMÚÚ 80 GA̱JMA̱A̱ 46

1, 2. Xú káʼnii ejmuu Jeobá rí gíʼdoo xá.

JEOBÁ nindxu̱u̱ mbáa Dios bi̱ naxná rí gíʼdoo. Xúgíʼ rí kuaʼdáá na̱ʼkha̱ náa ikhaa. Ikhaa ndrígóo xúgíʼ oro, plata ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ dí rígá náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, ga̱jma̱a̱ naxná xúgíʼ rí ndayóoʼ mu marigá vida (Sal. 104:13-15; Ageo 2:8). Náa Biblia naʼthí rí Jeobá nijmuu mbaʼa nuthu rígi̱ mu mambáñun xa̱bi̱i̱ bi̱ nda̱ñúnʼ.

2 Mbá xkri̱da, Jeobá nixnúún israelitas maná ga̱jma̱a̱ iyaʼ mbá a̱jma̱ skiñúʼ tsiguʼ rí nikuwa náa ku̱ba̱ʼ mixooʼ (Éx. 16:35). Nduʼyáá rí “nda̱a̱ rí ndiñúnʼ nditháan” (Neh. 9:20, 21). Ga̱jma̱a̱ numuu gaʼyee Eliseo, Jeobá niʼni mbá milagro mu maʼni mba̱ji̱nʼ aceite ndrígóo mbáa a̱ʼgú xuáʼa̱ bi̱ niwi̱ji̱ jmbu. Ikhú a̱ʼgu̱ niʼngo̱o̱ niʼni numa̱a̱ rí gíʼmaa ga̱jma̱a̱ xóó nipíduunʼ mbújkha̱a̱ mu maxtáa gajmíi̱n e̱ji̱i̱n (2 Rey. 4:1-7). Ma̱ngaa Jeobá nixnúu tsiakii Jesús mu maʼni milagro, maxniʼtsun xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ maxnún mbújkha̱a̱ índo̱ gáʼyóóʼ (Mat. 15:35-38; 17:27).

3. Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

3 Jeobá ma̱ndoo majmuu rí ikhaa nandoo mu maxnún rí nda̱ñúnʼ bi̱ niʼnii náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ. Maski ajndu xúʼko̱, naʼthúún xa̱bi̱i̱ majmúún rí guáʼdáá mu muyambáá náa xuajñu (Éx. 36:3-7; atraxnuu Proverbios 3:9). * Náa numuu rí gíʼthu̱u̱n Jeobá rí majmulúʼ rí kuaʼdáá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí ikhaa nixnúlú xá. Xú káʼnii niyambáá ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱ nákha wajyúúʼ náa ñajunʼ ndrígóo Dios rá. Xú káʼnii ejmuu xuajñu Dios mbújkha̱a̱ rí nagruigú xá. Náa artículo rígi̱, gúʼyáá xóo extiʼña̱a̱ graxe̱ rígi̱.

NÁA NUMUU RÍ MBAʼYÓOʼ MUXNÁÁ JEOBÁ RÍ KUAʼDÁÁ RÁ.

4. Ndiéjunʼ esngajmáá Jeobá índo̱ nuyambáá náa ñajunʼ ndrígóo rá.

4 Náa numuu rí nuxnáá Jeobá rí kuaʼdáá rá. Numuu rí nandulúʼ kuʼyáá ga̱jma̱a̱ nuxnáa núma̱aʼ xúgíʼ rí naʼni ga̱jma̱á numulúʼ. Naxkajxi̱i̱ a̱jkiu̱lú índo̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱. Nakumulú xó má rey David índo̱ niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu rí ndayóoʼ maʼni templo. Ikhaa niʼthí rí xúgíʼ dí kuaʼdáá na̱ʼkha̱ náa Jeobá, ikha jngó, xúgíʼ rí nuxnáá na̱ʼkha̱ náa ikháá (atraxnuu 1 Crónicas 29:11-14). *

5. Xú káʼnii esngájma Biblia rí índo̱ maraxna xáraʼti̱i̱n rí madrígúu rá.

5 Imbo̱o̱ numuu rí muxnáá Jeobá rí kuaʼdáá, nindxu̱u̱ rí mbuʼyamajkuíí. Náa mbá visión, apóstol Juan niʼdxawun mbáa xa̱bi̱i̱ Dios asndu náa mekhu rí niʼthí: “Jeobá, mínaʼ ikháánʼ, kaʼyaʼ rí matrigú gloria, gamajkhu ga̱jma̱a̱ tsiakii, numuu rí ikháánʼ nitani̱ xúgíʼ dí rígá, ga̱jma̱a̱ numaʼ ikháánʼ nindoo niguma xúgíʼ” (Rev. 4:11). Jeobá kaʼyoo magruigú xúgíʼ gloria ga̱jma̱a̱ gamajkhu, ikha jngó gíʼmaa muxnáá rí itháan májánʼ rí kuaʼdáá. Nákha mbiʼi rí nikuwa Israel, Jeobá niʼtáñajúúnʼ xa̱bu̱ bugi̱ ga̱jma̱a̱ numuu Moisés rí muni ajtsú ndxa̱a̱ rí mbá tsiguʼ. Náa Xtángoo niʼthí: “Nimbáa ragíʼmaa maʼga̱ náa inuu Jeobá á mu nda̱a̱ rí kayá” (Deut. 16:16). Xó má eʼyáá, rí muxna rí guáʼdáá israelitas náa ndxa̱a̱ rígi̱ ninindxu̱u̱ xóo mbuyamajkuíí Jeobá. Rí mbiʼi xúgi̱, índo̱ muxná rí kuaʼdáá ga̱jma̱a̱ rí xúguaʼthi̱i̱n mundrígúu nindxu̱u̱ mbá rí gíʼdoo numuu índo̱ nduʼyamajkuíí. Á mu nuʼni nusngájma rí nduʼyamajkuíí ga̱jma̱a̱ nuyambáá ñajunʼ rí naʼni xuajñu Jeobá.

6. Náa numuu nindxu̱u̱ májánʼ rí muxná rí kuaʼdáá rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

6 Májánʼ nindxu̱u̱ rí muxná rí kuaʼdáá raʼkháa i̱ndó rí nundrígú (atraxnuu Proverbios 29:21). * Mbá xkri̱da, gundxa̱ʼwámi̱jna̱ rí mbáa ada̱ naxnúu mbá regalo anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱ ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱ rí ikhiin má nixnáá. Lá ragájkhun rí ikhiin muxna̱a̱ núma̱aʼ xáʼ. O nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa dxámá bi̱ nindxu̱u̱ precursor bi̱ xtáa gajmíi̱n anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ naxnúún mbújkha̱a̱ mu mambáñun ga̱jma̱a̱ rí ndayóoʼ náa guʼwá. Mbáa ikhiin na̱nguá guáʼthi̱i̱n rí maʼni rígi̱, mú mbáa mundrigú numuu rí nduyáá rí xúʼko̱ aʼdiún nasngájma rí naxnáa núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí nuni ga̱jma̱a̱ numuu ikhaa. Xúʼko̱ má kayuʼ, Jeobá ndaʼyoo rí májánʼ nindxu̱u̱ rí muxnáá rí kuaʼdáá.

RÍ NINI XA̱BI̱I̱ DIOS NÁKHA WAJYÚÚʼ

7, 8. a) Xú káʼnii niyambáá xa̱bi̱i̱ Jeobá nákha wajyúúʼ ga̱jma̱a̱ tikhuu ñajunʼ rí maguma rá. b) Xú káʼnii niyambáá xa̱bi̱i̱ Jeobá náa mbuyamajkuíí xá.

7 Náa Biblia nuxkamaa xkri̱da rí nasngájma rí xa̱bi̱i̱ Jeobá nixna rí guáʼdáá. Nguáná, niyambáá mu maguma mbá ñajunʼ. Mbá xkri̱da, Moisés nixnúún tsiakii israelitas mu muxna mbújkha̱a̱ mu maguma tabernáculo, ga̱jma̱a̱ rey David ikhaa má ma̱ngaa niʼni má xúʼko̱ mu maguma templo (Éx. 35:5; 1 Crón. 29:5-9). Nákha nixtáa rey Jehoás, ndxajkun nini̱i̱ goʼwóo Jeobá ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱ rí nixná xa̱bu̱ (2 Rey. 12:4, 5). Nákha siglo timbá, cristianos nidxawíín rí a̱ngiu̱ún ndayóoʼ mixtambáñuun numuu rí nirígá ewiʼ náa Judá. Náa Biblia naʼthí rí mámbáa niyambáá ga̱jma̱a̱ rí gíʼdoo (Hech. 11:27-30).

8 Nguáná xa̱bi̱i̱ Dios nixna rí guáʼdáá mu mumbañún bi̱ nuxna ikha náa xuajñu Jeobá. Náa Xtángoo ndrígóo Moisés niʼthí rí levitas tsendrigúu herencia xó má endrigúu i̱ʼwáʼ xuajen ma̱jkha̱ʼ. Ikha jngó israelitas ndiyóoʼ muyambáá má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ rí guáʼdáá mu ma̱ndoo levitas muni káxi̱ ñajunʼ náa tabernáculo (Núm. 18:21). Ninújngoo mba̱yu̱ʼ tsiguʼ nda̱wa̱á índo̱ Jesús gajmíi̱n apóstoles nimbáñun rígi̱ numuu rí gu̱ʼu̱ nixna “ri guaʼda” (Luc. 8:1-3).

9. Náa ni̱ʼkha̱ mbújkha̱a̱ rí nixna xa̱bi̱i̱ Dios nákha wajyúúʼ rá.

9 Mbaʼa náa ni̱ʼkha̱ xúgíʼ mbújkha̱a̱ rúʼko̱. Mbá xkri̱da, índo̱ nachu̱u̱n muni tabernáculo náa ku̱ba̱ʼ mixooʼ mbáa israelitas nixna rí niguwáʼ kudúún náa Egipto (Éx. 3:21, 22; 35:22-24). Nákha siglo timbá, tikhun cristianos bi̱ nindoo nigujua̱ rí guáʼdáá, xóo mbaaʼ, guʼwá ga̱jma̱a̱ nigún kuduun mbújkha̱a̱ rígi̱ náa apóstoles. Ga̱jma̱a̱ ikhiin nixnúún bi̱ nda̱ñúnʼ (Hech. 4:34, 35). Eʼwíínʼ nuniñaʼ mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ nuxna má xúʼko̱ mu muyambáá náa mbuyamajkuíí Dios (1 Cor. 16:2). Ikha jngó, asndu bi̱ itháan guáʼdáá ga̱jma̱a̱ bi̱ migíníi, xúgínʼ cristianos niyambáá xó má niʼngo̱o̱ (Luc. 21:1-4).

RÍ IKHÁANʼ MA̱NDOO MUʼNI XÚGI̱

10, 11. a) Xú káʼnii gándoo guʼyaridúún xa̱bi̱i̱ Jeobá bi̱ nixna ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún rá. b) Xú káʼnii ku̱ma̱ʼ ikháánʼ rí nandoo natiambáá náa ñajunʼ ndrígóo Reino rá.

10 Rí mbiʼi xúgi̱, mbáa mbaʼyóoʼ mbújkha̱a̱ mu maguma mbá ñajunʼ kiejunʼ. Mbáa congregación ndrígúlú kuwa ruriyaʼ awan mu muni májáánʼ Guʼwá náa nagimbáanʼ o muni imbo̱o̱ nuxi̱ʼ. O mbáa muthulú rí ndayóoʼ mbújkha̱a̱ mu maguma májáánʼ sucursal, mu marigá mbá asamblea náa nagimbáanʼ o mu mumbáñuun a̱ngiu̱lú náa nirígá mbá gamiéjunʼ. Mbújkha̱a̱ rí nuxná ma̱ngaa nambáñun misioneros, precursores especiales, superintendentes de circuito ga̱jma̱a̱ bi̱ nuñajunʼ náa Guʼwá dí naxná ikha náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ numbaaʼ ga̱jma̱a̱ náa sucursal dí rígá náa xúgíʼ numbaaʼ. Ma̱ngaa, mbáa náa congregación ndrígúlú niriyaʼ awan mu muxuʼma mbújkha̱a̱ xúgíʼ gu̱nʼ mu maguma Guʼwá náa nagimbáanʼ ga̱jma̱a̱ náa narígá Asambleas, rí nambáñun a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa xúgíʼ numbaaʼ.

11 Xúgiáanʼ ma̱ndoo muyambáá náa ñajunʼ rí Jeobá naʼni náa iwáá mbiʼi rígi̱. Bi̱ nuxná na̱nguá ejkha̱ mbiʼyulú ga̱jma̱a̱ nguáthá exná, numuu rí tséʼtáán nimbáa índo̱ nurajkuáa náa caja dí rígá náa Guʼwá nagimbáanʼ o nuxuʼmá náa jw.org. Mbáa makumulúʼ rí mbújkha̱a̱ rí nuxná tsiyambáá wéñuʼ. Mú mbújkha̱a̱ rí nuxná mbiʼi xúgi̱ tséʼkha̱ náa bi̱ nuxna mba̱a̱ mbújkha̱a̱, na̱ʼkha̱ náa bi̱ nuxna chíʼgíʼ. Xúgínʼ a̱ngiu̱lú, asndu bi̱ na̱nguá guáʼdáá wéñuʼ, ni̱ndxu̱ún xóo cristianos bi̱ nikuwa náa Macedonia nákha siglo timbá. A̱ngiu̱lú bugi̱ nitajkháan rí muniñuuʼ muxna rí guáʼdáá, ma̱ngaa nini ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún maski ajndu “nikuwa tsingíná wéñuʼ” (2 Cor. 8:1-4).

12. Ndiéjunʼ eʼni organización ndrígúlú mu majmaa májánʼ mbújkha̱a̱ rí najuixnáá rá.

12 Cuerpo Gobernante nuni tsiakimi̱jna̱ mu majmúún kie̱wa̱n mbújkha̱a̱ (Mat. 24:45). A̱ngiu̱lú bugi̱ nutajkháan ga̱jma̱a̱ nuriyaʼ májánʼ awan rí xú káʼnii gájmuun (Luc. 14:28). Nákha wajyúúʼ, xa̱bu̱ bi̱ nuni rí jmbu ñajuixnún ñajunʼ mu mbuyáá xú káʼnii gájmaa mbújkha̱a̱ rí najuixná. Bugi̱ nduyáá rí mbújkha̱a̱ rígi̱ i̱ndó majmúún náa mbuyamajkuíí Jeobá. Mbá xkri̱da, mbá miʼtsú índo̱ Esdras nitanga̱a̱ náa Jerusalén ga̱jma̱a̱ mbá tesoro rí nixná rey persa, náa na̱ʼkha̱ oro, plata ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ rí xúgi̱ naʼni itháan rí 1,700 millones mbújkha̱a̱ dí rígá xuajen Mixíí (100 millones mbújkha̱a̱ dólar). Esdras ndiʼyoo rí mbújkha̱a̱ rígi̱ nijuixná mu majmaa náa ñajunʼ ndrígóo Jeobá, ikha jngó nixná májánʼ ikha mu muñewa̱a̱n índo̱ gagajnún magún náa kamba̱a̱ rí migamíi (Esd. 8:24-34). Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ nda̱wa̱á, apóstol Pablo niguxi̱i̱ mbújkha̱a̱ mu mambáñun a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa Judea ga̱jma̱a̱ ndiʼyoo rí bi̱ guruiʼta̱a̱ xúni̱ kuʼwáʼ “raʼkháa i̱ndó náa inuu Jeobá, ma̱ngaa náa inún xa̱bu̱” (atraxnuu 2 Corintios 8:18-21). * Rí mbiʼi xúgi̱ organización ndrígúlú ndaʼyaridoo Esdras ga̱jma̱a̱ Pablo. Ikha jngó naxná májánʼ ikha rí xú káʼnii mixtiewa̱a̱n mbújkha̱a̱ rí najuixná.

13. Náa numuu rí nirígá rí nixtiʼkhuu náa xuajñu Jeobá rá.

13 Nguáná, tikhun bi̱ kuwa náa mbá guʼwíin mbaʼa rí eyóoʼ muriʼkhu̱u̱ mu xakiéʼkhún wéñuʼ mbújkha̱a̱ rí nudaaʼ. O mbáa mbuyáaʼ xú káʼnii gúní mu xáguaʼdáá wéñuʼ mu ma̱ndoo muni itháan ñajunʼ Jeobá. Náa xuajñu Jeobá narígá xúʼko̱ kayuʼ. Náa iwáá tsiguʼ, nirígá dí ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí nindúún muni. Rígi̱ niʼni rí nguáná majmaa itháan mbújkha̱a̱ ki xóo rí najuixná. Mú xuajñu Jeobá nda̱yáaʼ xú káʼnii rí xóo xájmaa wéñuʼ mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ ñajunʼ rí maguma. Ikha jngó, mbújkha̱a̱ rí nuxná ma̱ndoo majmaa májánʼ.

XÚ KÁʼNII EMBÁYULÚ MBÚJKHA̱A̱ RÍ NUXNÁ RÁ.

Ma̱ndoo muyambáá ñajunʼ rí naguma náa xúgíʼ numbaaʼ ga̱jma̱a̱ mbújkha̱a̱ rí nuxná. (Atayáá kutriga̱ 14 asndu 16).

14-16. a) Náa ejmaa mbújkha̱a̱ rí nuxná rá. b) Xú káʼnii embáyaʼ ikháánʼ regalo rí naxná xuajñu Jeobá rá.

14 Mbaʼin a̱ngiu̱lú bi̱ mba̱yu̱ʼ tsiguʼ má eni ñajunʼ Jeobá nuthi rí nimbá miʼtsú na̱nguá endrigú mbaʼa regalo náa organización xóo xúgi̱. Gajkhun nindxu̱u̱ rí nuthi. Mbá xkri̱da, náa iwáá tsiguʼ nirígá ináa jw.org canal JW Broadcasting. Ma̱ngaa, Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras rígá náa mbaʼa ajngáa ki xóo nákha ginii. Ma̱ngaa nákha tsiguʼ 2014 ga̱jma̱a̱ 2015 nirígá asambleas internacionales “Guʼyáaʼ má xúʼko̱ ginii reino ndrígóo Dios” náa tikhuu estadios rí itháan mba̱ʼu̱ dí rígá náa 14 xuajen náa xúgíʼ numbaaʼ. Xúgínʼ bi̱ nikuwa ninigu̱nʼ wéñuʼ.

15 Mbaʼin ni̱xna̱a̱ núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí mitsaan rí naxná xuajñu Jeobá. Mbá xkri̱da, xa̱bu̱ gajmii bi̱ nuyambáá náa mbá xuajen chíʼgíʼ ndrígóo Asia nithi ga̱jma̱a̱ numuu canal ndrígóo televisión: “Nguáná niku̱mu̱xu rí kúwáanʼxu mitsínguánʼ ga̱jma̱a̱ tséʼni mingíjyúuʼ rí mambumuxu rí ñajunʼ Jeobá naguma náa xúgíʼ numbaaʼ. Mú índo̱ ndu̱ya̱a̱xu programas ndrígóo JW Broadcasting, núkhu eʼni marmáʼáan a̱jkiu̱xuʼ rí kúwi̱i̱n a̱ngiu̱lú náa xúgíʼ tsu̱du̱u̱ numbaaʼ. Gi̱i̱ a̱ngiu̱lú nanigu̱nʼ wéñuʼ JW Broadcasting. Mbaʼa nuthu nudxáwiinxu rí programa rí narígá mámbá gu̱nʼ naʼniún makumún rí kuwa mijngii gajmiún Cuerpo Gobernante. Xúgi̱ nadxúún wéñuʼ rí kuwa náa xuajñu Dios”.

16 Náa xúgíʼ numbaaʼ, kuwa runi ga̱jma̱a̱ kuwa runi májáánʼ itháan maʼni mbá 2,500 Guʼwá náa nagimbáanʼ. Náa Honduras, a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa mbá congregación niniraʼmáʼ rígi̱ índo̱ nigi̱ʼdi̱i̱ nijmún salón rí nuxi̱ʼ: “Kuwáanʼxu gagi rí mani̱ndxu̱xuʼ xuajñu Jeobá dí rígá náa xúgíʼ numbaaʼ ga̱jma̱a̱ rí mambaxúxu gajmiúxu̱ a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa xúgíʼ numbaaʼ. Núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numún ikhiin rí nindoo niguáʼdááxu mbá Guʼwá náa nagimbáanʼ”. Mbaʼin nithi ikhaa kayúʼ índo̱ nindrigú Biblia o i̱ʼwáʼ i̱yi̱i̱ʼ náa ajngún, nda̱wa̱á rí nixtambáñún náa gamiéjunʼ o índo̱ nduyáá rí xa̱bu̱ nuriʼña májánʼ índo̱ najuiʼtaraʼa náa kuwa mbaʼin xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ náa xuajen mba̱ʼu̱.

17. Xú káʼnii eʼyáá rí Jeobá nayambáá náa xuajñu rí mbiʼi xúgi̱ rá.

17 Mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá naʼniún miʼskhaa munimbu̱ún rí ma̱ndoo mayambáá wéñuʼ i̱ndó mbújkha̱a̱ rí nuxna ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún. Mbáa ejecutivo ni̱ʼkha̱ gáʼyoo imprenta ndrígúlú ga̱jma̱a̱ niguanúu tsiánguá índo̱ niʼdxuun rí xúgínʼ na̱nguá edaaʼ mbújkha̱a̱, ga̱jma̱a̱ nuxna mbújkha̱a̱ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún ma̱ngaa na̱nguá eriyaaʼ awan mu muni eventos mu munda̱ʼa̱ mbújkha̱a̱. Niʼthí rí maʼni mingíjyúuʼ maguma rí kuwaanʼ ruʼnilú. Ga̱jma̱a̱ nduʼyáá rí xúʼko̱ nindxu̱u̱. Nduʼyáálu rí i̱ndó nandoo naguma numuu rí Jeobá nayambáá (Job 42:2).

NAGUMA TSAJKURÁMÁÁNʼ NUMUU RÍ NUXNÁÁ JEOBÁ RÍ IKHAA NIXNÚLÚ

18. a) Xú káʼnii gaguma tsajkurámáánʼ índo̱ gumbáyii Reino ndrígóo xá. b) Xú káʼnii gándoo gúʼsngúún e̱ji̱n ga̱jma̱a̱ bi̱ nuxu̱nʼ mu mangiin ma̱ndoo muyambáá xá.

18 Jeobá ndaʼyamajkulú índo̱ naxnúlú ñajunʼ rígi̱ rí muyambáá náa ñajunʼ rí naguma náa Reino ndrígóo rí mbiʼi xúgi̱. Ikhaa naʼthúlúʼ rí á mu nuʼni ikhaa maʼni tsajkurámáánʼ (Mal. 3:10). Ga̱jma̱a̱ naxná ajngóo rí xa̱bu̱ bi̱ naxná rí gíʼdoo maxtáa májánʼ (atraxnuu Proverbios 11:24, 25). * Ma̱ngaa ma̱ndoo makuwáanʼ gagi, numuu rí “ihua gagui xta tsi naxna raʼka xo ri majana” (Hech. 20:35). Ma̱ngaa niguaxnúlú ñajunʼ rígi̱ rí muʼsngúún e̱jñu̱lú ga̱jma̱a̱ bi̱ nuxu̱nʼ ga̱jma̱a̱ rí nuʼthá ga̱jma̱a̱ rí nuʼni rí mangiin ma̱ndoo muyambáá ga̱jma̱a̱ maguma tsajkurámiinʼ.

19. Xú káʼnii nimbáyaʼ artículo rígi̱ rá.

19 Xúgíʼ rí kuaʼdáá na̱ʼkha̱ náa Jeobá. Índo̱ nuxnáá rí kuaʼdáá nasngájma rí nandulúʼ kuʼyáá ga̱jma̱a̱ rí nuxnáa núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu xúgíʼ rí naʼni ga̱jma̱a̱ numulúʼ (1 Crón. 29:17). Índo̱ xuajin Israel nixná mbújkha̱a̱ mu maguma templo, “nikuwa gagi numuu rí nixnaxi̱ tsigijñaʼ, numuu rí nixnaxi̱ tsigijñaʼ náa Jeobá ga̱jma̱a̱ kámbá a̱jkiu̱ún” (1 Crón. 29:9). Ikháanʼ mangáanʼ makuwáanʼ má xúʼko̱ gagi ga̱jma̱a̱ numuu rí nuxnáá Jeobá rí ikhaa nixnúlú.

^ párr. 3 Proverbios 3:9: “Atiamajkuíí Jeobá ga̱jma̱a̱ rí xtaʼdáá, rí gíʼdoo wéñuʼ numuu ga̱jma̱a̱ xúgíʼ rí phú itháan májánʼ rí xtaʼdáá”.

^ párr. 4 1 Crónicas 29:11-14: “Ikháánʼ oh Jeobá ni̱ndxa̱ʼ bi̱ itháan mba̱a̱n ga̱jma̱a̱ bi̱ gíʼdoo tsiakii ga̱jma̱a̱ bi̱ itháan mitsiʼyáa ga̱jma̱a̱ nambiʼi ga̱jma̱a̱ bi̱ kaʼyoo maʼtáñajunʼ. Numuu rí xúgíʼ dí rígá mekhuíí ga̱jma̱a̱ dí rígá náa ku̱ba̱ʼ ikháánʼ kaʼyaʼ. Ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ reino, oh Jeobá, Ikháánʼ bi̱ nataxúxi itháan edxa̱ʼ ki xóo xúgínʼ. Riqueza ma̱ngaa gamajkhu ma̱ʼkha̱ náa ikháánʼ ga̱jma̱a̱ ikháánʼ naratá ñájunʼ xúgíʼ ga̱jma̱a̱ náa ñawáanʼ gajkuáa tsiakii, ga̱jma̱a̱ náa ñawáanʼ gajkuáa rí matani mba̱a̱ ga̱jma̱a̱ rí maraxnu̱u̱n tsiakii xúgínʼ. Ga̱jma̱a̱ rí xúgi̱, oh Dios ndrígúxu̱, nuxna̱ʼxu núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ nuni mba̱a̱ mbiʼyaaʼ rí naʼgui̱i̱. Mu, tsáa lá ni̱ndxu̱ʼ ikhúúnʼ ga̱jma̱a̱ tsíin ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱ʼ, mu xúniʼñáʼxu rí mixná tsigijñaʼ rí nagájnuu náa a̱jkiu̱xuʼ rá. Numuu rí xúgíʼ na̱ʼkha̱ náa ikháánʼ, ga̱jma̱a̱ rí naraxnúxu ikhaa má exna̱ʼxu”.

^ párr. 6 Proverbios 29:21: “Á mu nangajua̱ʼ xtayáá wéñuʼ mbáa bi̱ nañajun mbáá asndu nákha chíʼgíʼ, nda̱wa̱á ikhaa ní xáxnáa núma̱aʼ”.

^ párr. 12 2 Corintios 8:18-21: “Mú nuxuʼmáa ga̱jma̱a̱ ikhaa ndxájulú bi̱ niʼtáraʼa ajngáa rí májánʼ náa xúgíʼ congregación. Raʼkháa i̱ndó rúʼko̱, ma̱ngaa nigíʼ a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa congregación mu maʼga̱ gajmiúxu̱ mu muxnáxu rígi̱ rí májánʼ wéñuʼ mu maguma mba̱a̱ Señor ga̱jma̱a̱ masngájma rígi̱ rí kuwáanʼxu xawii mu muyambáá. Xúʼko̱ gúʼni rí xa̱bu̱ xúxkamaa aʼkhá náa ikháanʼxu ga̱jma̱a̱ numuu mbújkha̱a̱ rí muruiʼta̱a̱xu. Numuu rí “nanduxu muni rí májánʼ raʼkháa i̱ndó náa inuu Jeobá, ma̱ngaa náa inún xa̱bu̱””.

^ párr. 18 Proverbios 11:24, 25: “Xtáa bi̱ naxná ga̱jma̱a̱ nagiʼdoo itháan; ma̱ngaa xtáa bi̱ tséxna rí gíʼmaa mu na̱jkha̱nú naʼni migínáa. Xa̱bu̱ bi̱ naxná rí gíʼdoo magiʼdoo itháan, ga̱jma̱a̱ bi̱ narngújyooʼ eʼwíínʼ ikhaa ma̱ngaa murngujyááʼ”.