Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Ñajunlú náa Jeobá

Ñajunlú náa Jeobá

“Xtáa gagi xuajin mba̱a̱ índo̱ Jeobá ñajunʼ Dios ndrígu̱ún, xuajin rí ndiyáaʼ mu maʼni ndrígóo ikhaa” (SAL. 33:12).

AJMÚÚ sjj-S 40, sjj-S 50

1. Náa numuu rí Jeobá ma̱ndoo maʼthí rí ikhaa kaʼyoo xúgíʼ dí rígá rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

JEOBÁ kaʼyoo xúgíʼ dí rígá: “Mekhu, asndu mekhu ndrígóo mekhu, ga̱jma̱a̱ ku̱ba̱ʼ ma̱ngaa xúgíʼ dí rígá ikhí” (Deut. 10:14; Rev. 4:11). Numuu rí niʼnii xa̱bu̱ numbaaʼ, mangáanʼ ñajunlú náa ikhaa (Sal. 100:3). Ikha jngó, mba̱yu̱ʼ tsiguʼ Jeobá niraʼwíin tikhun xa̱bu̱ bi̱ mani̱ndxu̱ún kiejunʼ náa ikhaa.

2. Náa biʼyaa xa̱bu̱ eʼthí náa Biblia bi̱ ni̱ndxu̱ún kiejunʼ náa Jeobá rá.

2 Mbá xkri̱da, náa Salmo 135 naʼthí rí xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ niguájun jmbu náa Israel nákha wajyúúʼ ninindxu̱ún “kiejunʼ náa ikhaa” (Sal. 135:4). Ma̱ngaa náa libro ndrígóo Oseas niʼtáriyaʼ rí tikhun bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún israelitas maguanu mani̱ndxu̱ún xuajñu Jeobá (Os. 2:23). Kiʼtáriyaʼ rígi̱ nimbánuu índo̱ Dios nigíʼdu̱u̱ nikudiinʼ bi̱ raʼkhíin judíos mu maguanu mutañajunʼ gajmiún Jesús mekhuíí (Hech. 10:45; Rom. 9:23-26). Xa̱bu̱ bugi̱ bi̱ kaxtaʼwíin ga̱jma̱a̱ xi̱ʼ kaʼwu nagumbiʼñún “mbá xuajen kaʼwu, mbá xuajin kiejunʼ” ndrígóo Jeobá (1 Ped. 2:9, 10). Ga̱jma̱a̱ cristianos bi̱ naguáju̱n jmbu rí mbiʼi xúgi̱, bi̱ guáʼthi̱i̱n makuwa náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ, Dios ma̱ngaa ndaʼñún xóo “xuajñu” ga̱jma̱a̱ “niraʼwíin” (Is. 65:22).

3. a) Tsíin bi̱ nambáxu̱u̱n májánʼ gajmiún Jeobá rí mbiʼi xúgi̱ rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá náa artículo rígi̱ rá.

3 Rí mbiʼi xúgi̱, bi̱ guáʼthi̱i̱n magúun mekhuíí, ni̱ndxu̱ún “mba xaxtun borrego tsi rambaʼin”, ga̱jma̱a̱ bi̱ guáʼthi̱i̱n makuwa náa tsu̱du̱u̱ ku̱ba̱ʼ, ni̱ndxu̱ún bi̱ “iʼhuin borrego”, rí “imbo xaxtun gaʼne” bi̱ kambáxu̱u̱n eni ñajunʼ Jeobá (Luc. 12:32; Juan 10:16). Gajkhun rí nandulúʼ musngajmáá Dios rí nuxnáa núma̱aʼ rí naniñulú mambáxulúʼ gajmiúlú ikhaa. Náa artículo rígi̱ mbuʼyáá mbaʼa enii xóo ma̱ndoo musngájma rí nuxnáa núma̱aʼ ga̱jma̱a̱ numuu ñajunʼ rí kuaʼdáá.

NUXNAXÍMÍJNÁ NÁA JEOBÁ

4. a) Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ mbá rí xóo ma̱ndoo musngajmáá Jeobá rí nuxnáa núma̱aʼ numuu rí naniñulú mambaxúlúʼ gajmiúlú xá. b) Xú káʼnii niʼni Jesús ikhaa kayúʼ rá.

4 Mbá rí xóo ma̱ndoo muxnáa núma̱aʼ Jeobá nindxu̱u̱ rí muxnaxímíjná káxi̱ náa ikhaa. Índo̱ najngúlú iyááʼ, nduʼyáá rí najmaʼniáanʼ náa inún xúgínʼ xóo xa̱bi̱i̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ rí kuwáanʼ xawii muʼnimbulúʼ (Heb. 12:9). Jesús niʼni ikhaa kayuʼ índo̱ nijngúun iyááʼ, rí asndu xóo niʼthúu̱n Anu̱u̱: “Dios ndrígóʼ, nanigu̱ʼ wéñuʼ mani rí nandaʼ ikháánʼ” (Sal. 40:7, 8). Nixnáximinaʼ maʼni rí nandoo Dios maski ajndu nákha nigumaa xtáa má náa xuajñu Jeobá.

5, 6. a) Xú káʼnii nikumu̱u̱ Jeobá índo̱ Jesús nijngúun iyááʼ rá. b) Araxná mbá xkri̱da náa nasngájma xóo eku̱mu̱u̱ Jeobá índo̱ nuxnaxímíjná náa ikhaa.

5 Xú káʼnii nikumu̱u̱ Jeobá índo̱ Jesús nijngúun iyááʼ rá. Náa Biblia naʼthí: “Ndahua rido huamba huatsuhuan Jesús, nu-nigajna naʼ aun iya, jenla nimbaʼto miku, aʼkue ndiʼyo Espíriti Dios tsi xo paloma jaʼni, igata nirigu naʼ idxu. Nihuan niʼtan mba aʼhua mikui ri niʼtan: ‹Aʼdeʼ tsigueʼ tsi naʼne akuinʼ-jayo, jame pu-nadxu akuinʼ-jayo›” (Mat. 3:16, 17). Jeobá nidxuu wéñuʼ índo̱ ndiʼyoo rí A̱ʼdióo, bi̱ ñajunʼ náa ikhaa, xtáa maʼni i̱ndó ñajunʼ ikhaa. Xúʼko̱ má kayuʼ, Jeobá nadxuu wéñuʼ índo̱ nuxnaxímíjná náa ikhaa, ga̱jma̱a̱ ikhaa má gáʼni tsajkurámáanʼlu (Sal. 149:4).

6 Guʼyáá mbá xkri̱da rí mambáyulúʼ makru̱ʼu̱lú májánʼ xú káʼnii eku̱mu̱u̱ Jeobá índo̱ nuxnaxímíjná náa ikhaa. Gundxaʼwamíjna̱ rí mbáa xa̱bu̱ naʼdu̱u̱ mbaʼa enii ri̱ʼi̱ mitsaan. Mbóo mbiʼi guáxioo bi̱ itháan chíʼgíʼ, narígú mbá ri̱ʼi̱ ga̱jma̱a̱ naxnúu. Maski ajndu xúgíʼ ri̱ʼi̱ ndrígóo má ikhaa, nadxuu wéñuʼ rí a̱ʼdióo naxnúu ri̱ʼi̱ rúʼko̱ numuu rí xúʼko̱ nasngájma rí nandoo kaʼyoo. Ikhaa ndaʼyoo dí ri̱ʼi̱ rúʼko̱ nindxu̱u̱ rí itháan mitsaan náa xúgíʼ. Ikhaa má kayúʼ, Jeobá nadxuu wéñuʼ índo̱ ikháanʼlu nuraʼwíí muxnaxímíjnálú i̱ndó náa ikhaa (Éx. 34:14).

7. Xú káʼnii embáyulú Malaquías mu makru̱ʼu̱lú rí eku̱mu̱u̱ Jeobá náa bi̱ nuni ñajunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún rá.

7 (Atraxnuu Malaquías 3:16). * Bi̱ xóó tsexnaximi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ xóó tséjngúún iyááʼ gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu muni rígi̱. Gajkhun má rí náa Jeobá ñajunlú asndu nákha nagumáanʼ, xó má xúgínʼ xa̱bu̱ numbaaʼ. Ikha jngó gundxaʼwamíjna̱ nguáthá eniguʼ rí mbuʼyáá dí nindxu̱u̱ Rey ndrígúlú, ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ nuxnaxímíjná náa ikhaa ga̱jma̱a̱ nuʼni ñajunʼ (Prov. 23:15). Ikhaa naninúnʼ bi̱ nuni ñajunʼ ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ naʼnirámáʼ mbiʼñún náa “libro rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n”.

8, 9. Ndiéjunʼ e̱nda̱ʼa̱ Jeobá rí muni bi̱ gíʼdoo mbiʼñún náa “libro rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n” xá.

8 Rígá mbaʼa rí ndayóoʼ muʼni mu marigá mbiʼyulú náa “libro rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n” Jeobá. Malaquías niʼthí rí gíʼmáanʼ mamiñúlú kuʼyáá Dios ga̱jma̱a̱ rí mundxaʼwamíjna̱ náa mbiʼyuu. Á mu nduʼyamajkuíí mbóo o imba̱a̱ bi̱ raʼkháa Jeobá, ikhaa maʼnijngudi̱i̱ mbiʼyulú náa libro ndrígóo rí maʼni makuwáanʼlu (Éx. 32:33; Sal. 69:28).

9 Ikha jngó, rí muxnaxímíjná nindxu̱u̱ itháan ki xóo muxná ajngúlú náa Jeobá rí muʼni ñajunʼ ga̱jma̱a̱ rí majngúlú iyááʼ. Nuxnaxímíjná ga̱jma̱a̱ najngúlú iyááʼ mbóó miʼtsú náa xúgíʼ vida ndrígúlú, ga̱jma̱a̱ nindxu̱u̱ mbá rí nacha̱ naguanúu kidíiʼ. Rí makuwáanʼ náa níjniúu Jeobá ga̱jma̱a̱ dí manindxu̱lúʼ xa̱bi̱i̱ nandoo gáʼthúu̱n rí musngajmá náa xúgíʼ rí nuʼni dí nuʼnimbulúʼ kuʼyáá náa xúgíʼ mbiʼi rí gakuwáanʼ (1 Ped. 4:1, 2).

NUʼNI GAʼDUUNʼ RÍ NAGUA̱ʼA̱ MUNI XA̱BU̱ NUMBAAʼ

10. Ndiéjunʼ rí gíʼmaa maʼni mixtiʼkhu náa bi̱ nuni ñajunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ bi̱ na̱nguá rá.

10 Náa artículo rí ndiʼyáá ginii nijmañulúʼ ga̱jma̱a̱ numuu Caín, Salomón ga̱jma̱a̱ bi̱ israelitas. Xúgínʼ ikhiin nithi rí nduyamajkuíí Dios, mú túxnáá Jeobá gamajkhu rí kaʼyoo. Xkri̱da rígi̱ nasngájma kaʼwu rí bi̱ kaʼñún náa Jeobá gíʼmaa mumbayíí rí jmbu ga̱jma̱a̱ muni gaʼduunʼ xúgíʼ dí ra̱májánʼ (Rom. 12:9). Nda̱wa̱á rí Malaquías niʼthí “libro rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n”, Jeobá niʼthí “rí mixtiʼkuii mbáa bi̱ naʼni rí jmbu ga̱jma̱a̱ mbáa bi̱ naʼni dí ra̱májánʼ, mbáa bi̱ naʼni ñajunʼ Dios ga̱jma̱a̱ bi̱ xóó tséʼni ñajunʼ” (Mal. 3:18).

11. Náa numuu rí gíʼmaa mbuyáá eʼwíínʼ rí nixnaximi̱jna̱ mbuʼyamajkuíí Jeobá rá.

11 I̱mba̱ rí xóo musngajmáá Jeobá rí nuxnáa núma̱aʼ rí niraʼwáanʼlú mu manindxu̱lúʼ xa̱bi̱i̱, nindxu̱u̱ rí muʼni dí eʼwíínʼ mbuyáá xóo e̱jkua̱ rajmañulú ga̱jma̱a̱ numuu Dios (1 Tim. 4:15; Mat. 5:16). Guraximíjna̱lú: “Lá nduyáá eʼwíínʼ xa̱bu̱ rí xtáá jmbu náa Dios ráʼ. Lá ndaʼyáʼ masngajmá rí ni̱ndxu̱ʼ xa̱bi̱i̱ Jeobá ráʼ.” Dios maxtáa gíná wéñuʼ á mu bi̱ niraʼwíin makuwa náa xuajñu nati̱ñu̱nʼ muthún eʼwíínʼ rí ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ ikhaa (Sal. 119:46; atraxnuu Marcos 8:38).

Lá xóo kuwáanʼ nasngájma kaʼwu rí ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ Jeobá ráʼ. (Atayáá kutriga̱ 12 ga̱jma̱a̱ 13).

12, 13. Náa numuu rí mingíjyúuʼ mbuʼyáá á mu tikhun ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá rá.

12 Ra̱ʼkhá tháán gíná, mú tikhun xa̱bi̱i̱ nduyaridáá “xi̱ʼ ndrígóo numbaaʼ” ikha jngó na̱nguá mixtiʼkuiin gajmiún bi̱ raʼkhíin xa̱bi̱i̱ Dios (1 Cor. 2:12). Xa̱bu̱ bi̱ guáʼdáá xi̱ʼ rúʼko̱ i̱ndó nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí nandún ikhiin (Efes. 2:3). Mbá xkri̱da, maski ajndu nundrigú mbaʼa xtágabu, mú tikhun tségíʼ májánʼ xtíñún. Nugíʼ xtíin xa̱ʼ wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rí nakujmaa xuñúnʼ, asndu índo̱ nagún reunión. Eʼwíínʼ ki̱ʼda̱ xkawiʼ edxu̱ún ga̱jma̱a̱ nuxtigúu xkawiʼ edxu̱ún (1 Tim. 2:9, 10). Rí narígá, índo̱ kuwa gajmiún eʼwíínʼ xa̱bu̱, mingíjyúuʼ mbuʼñún tsíin dí ikhiin bi̱ nambáxu̱u̱n gajmiún xa̱bu̱ numbaaʼ (Sant. 4:4).

13 Tikhun xa̱bi̱i̱ Jeobá nusngajma i̱mba̱ núthu rí túni gaʼduunʼ dí nuni xa̱bu̱ numbaaʼ. Mbá xkri̱da, índo̱ nagún náa ndxa̱a̱, nusian ga̱jma̱a̱ nuni xóo rí na̱nguá kaʼyoo muni cristianos. Nuxudanʼ xtiʼkhu ndrígu̱ún náa Internet ga̱jma̱a̱ nuniraʼmáʼ ajngáa dí ragíʼmaa maʼni mbáa xa̱bu̱ bi̱ nambáxu̱u̱ májánʼ ga̱jma̱a̱ Dios. Mbáa xóó tsexprigún náa congregación numuu rí nixudami̱jna̱ mbá aʼkhá gakhi̱i̱, mú rúʼko̱ mani̱ndxu̱u̱ ra̱májánʼ náa bi̱ nunimi̱jna̱ mu mambaxúún gajmiún Dios (atraxnuu 1 Pedro 2:11, 12). *

Xúniʼñáʼ rí muʼni jngáanʼ bi̱ na̱nguá guájun káxi̱ náa níjniúu Jeobá.

14. Ndiéjunʼ gíʼmaa muʼni mu muñewa̱a̱n rí nambáxulúʼ gajmiúlú Jeobá rá.

14 Numbaaʼ naʼni marigá “rí nagua̱ʼa̱ xuyulúʼ, rí nagua̱ʼa̱ idulú ga̱jma̱a̱ ma̱ngaa rí nanigulúʼ muʼni mbaʼumíjna̱ ga̱jma̱a̱ rí kuaʼdáá” (1 Juan 2:16). Mú ikháanʼ kaʼyulú náa Jeobá, ikha jngó ikhaa naʼthúlúʼ muʼni gaʼduunʼ “dí xkawiʼ ga̱jma̱a̱ rí nagua̱ʼa̱ muʼni”, ga̱jma̱a̱ makuwáanʼ “májánʼ ga̱jma̱a̱ jmbu ga̱jma̱a̱ rí maʼndulú kuʼyáá Dios náa tapo̱o̱ dí rígá náa numbaaʼ rígi̱” (Tito 2:12). Xúgíʼ mbiʼi rí kuwáanʼ, rí xóo eʼthá, rí xóo ephiʼtsu, rí naʼwan, xtíin ga̱jma̱a̱ rí xóo nuʼniratamíjná, ga̱jma̱a̱ rí xóo nuñajunʼ, gíʼmaa makujmáanʼ náa eʼwíínʼ rí kuwáanʼ ruʼyamajkuíí i̱ndó Jeobá (atraxnuu 1 Corintios 10:31, 32). *

NANDULÚʼ KUʼÑÚÚN WÉÑUʼ EʼWÍÍNʼ

15. Náa numuu rí gíʼmaa maʼni májánʼ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ maʼndulú kuʼñúún a̱ngiu̱lú rá.

15 Rí nuxnáa núma̱aʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ numuu rí nambáxulúʼ gajmiúlú nakujmaa índo̱ nuʼniu̱u̱n rí májánʼ a̱ngiu̱lú. Ikhiin mangiin ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Dios. Á mu tseniʼñáʼ ru̱ʼni̱ rígi̱, maʼni májánʼ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ maʼndulú kuʼñúún (1 Tes. 5:15). Jesús niʼthún xa̱bi̱i̱: “Mú xúʼko̱ xúgínʼ gúyáá dí ikháanʼla nindxalá xa̱bi̱ʼ, á mu nandala kuyamíjna̱” (Juan 13:35).

16. Ndiéjunʼ xkri̱da rí nigájnuu náa xtángoo ndrígóo Moisés naʼsngáa rí Jeobá eku̱mu̱u̱ náa xa̱bi̱i̱ rá.

16 Guʼyáá mbá xkri̱da rí mambáyulúʼ makru̱ʼu̱lú xú káʼnii gíʼmaa muʼnimíjna̱ náa congregación. Rí nijmaa náa templo ndrígóo Jeobá nigumaa mu majmaa i̱ndó náa mbiʼyamajkuíí Jeobá. Náa Xtángoo ndrígóo Moisés naʼthí kuduun xú káʼnii gíʼmaa muñewa̱a̱n, ga̱jma̱a̱ gíʼmaa muxiyáa bi̱ gánujngorámuʼ xtángoo rúʼko̱ (Núm. 1:50, 51). Á mu Jeobá nañewu̱u̱n xúʼko̱ kaʼnii rí najmaa náa mbiʼyamajkuíí, itháan gañewu̱u̱n xa̱bi̱i̱ bi̱ nixnaximi̱jna̱ ga̱jma̱a̱ bi̱ kuwa jmbu. Mbá miʼtsú niʼthúu̱n xuajñu: “Numuu rí bi̱ naguguáanʼla xtáa ragugua itsúu iduʼ” (Zac. 2:8).

17. Ndiéjunʼ nindxu̱u̱ rí ndaʼyoo Jeobá rá.

17 Ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí Malaquías naʼthí rí Jeobá nagíʼ edxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ naʼdxuun índo̱ xa̱bi̱i̱ nambáxu̱u̱n gajmiún eʼwíínʼ (Mal. 3:16). Ikha jngó nduʼyáá rí Dios “naninúnʼ bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱” (2 Tim. 2:19). Ikhaa ndaʼyoo xúgíʼ ga̱jma̱a̱ mámbá ajngáa rí nuʼthá ga̱jma̱a̱ rí nuʼni (Heb. 4:13). Índo̱ na̱nguá májánʼ a̱jkiu̱lú gajmiúlú a̱ngiu̱lú, Jeobá ndaʼyoo mámbá rí nuʼni. Mú ma̱ngaa ma̱ndoo makuwáanʼ gajkhun rí ma̱ngaa naʼnirámáʼ índo̱ nuʼni mba̱a̱ a̱jkiu̱lú kuʼyamijná ga̱jma̱a̱ índo̱ nundrígúun eʼwíínʼ, índo̱ nuxnún rí kuaʼdáá ga̱jma̱a̱ índo̱ májánʼ a̱jkiu̱lú gajmiúlú eʼwíínʼ (Heb. 13:16; 1 Ped. 4:8, 9).

“JEOBÁ MA XÁNIÑUʼ XUAJÑU”

18. Xú káʼnii esngajmá rí nuxnáa núma̱aʼ Jeobá numuu rí naniñulú makuwáanʼ náa xuajñu rá.

18 Ra̱ʼkhá tháán nandulu musngajmá rí nuxnáa núma̱aʼ Jeobá numuu rí naniñulú makuwáanʼ náa xuajñu. Nduʼyáá rí májánʼ dí niraʼwíí muʼni rí nixnáximi̱jna̱ náa ikhaa. Maski ajndu kuwáanʼ náa “kuwa xa̱bu̱ bi̱ tséni rí jmbu ga̱jma̱a̱ ra̱míjínʼ”, nandulúʼ rí xa̱bu̱ mbuyáá rí ikháanʼlu ‹rakuáʼdáá aʼkhúlu ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ rí tígu̱lú›, ga̱jma̱a̱ “naxpíbiáanʼ xóo aguʼ náa numbaaʼ” (Filip. 2:15). Nuʼni gaʼduunʼ mbá kayuʼ dí ra̱májánʼ (Sant. 4:7). Ga̱jma̱a̱ nandulúʼ kuʼñúún ma̱ngaa nduʼyamajkhún a̱ngiu̱lú, numuu rí nduʼyáá rí mangiin ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá (Rom. 12:10).

19. Xú káʼnii eʼni tsajkurámiinʼ Jeobá bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ rá.

19 Náa Biblia naʼthúlú ajngáa rígi̱: “Jeobá ma xániñuʼ xuajñu” (Sal. 94:14). Rí marigá rígi̱ gajkhun nindxu̱u̱ tséʼniuu má káʼnii garigá. Ni, á mu makhañúlúʼ xáʼni rí Dios maniñuʼ raʼndoo kaʼyulú (Rom. 8:38, 39). “Á mu kuwáanʼ, kuwáanʼlu náa Jeobá, á mu nakháñulú, nakháñulú náa Jeobá. Ikha jngó, á mu kuwáanʼlu o nakháñulú ñajunlú náa Jeobá.” (Rom. 14:8). Nandulúʼ maʼga̱nú mbiʼi rí Jeobá makuxi̱ín xúgínʼ bi̱ nimbáxu̱u̱ májánʼ gajmíi̱n (Mat. 22:32). Ma̱ngaa rí xúgi̱ naguma tsajkurámáánʼ wéñuʼ. Xó má eʼthí náa Biblia, “xtáa gagi xuajin mba̱a̱ índo̱ Jeobá ñajunʼ Dios ndrígu̱ún, xuajin rí ndiyáaʼ mu maʼni ndrígóo ikhaa” (Sal. 33:12).

^ párr. 7 Malaquías 3:16: “Nákha mbiʼi rúʼko̱ bi̱ namíñun kuyáá Jeobá nitamijná, mámbáa ga̱jma̱a̱ ndxájuu, ga̱jma̱a̱ Jeoba niʼdxun má xúʼko̱. Ga̱jma̱a̱ mbá libro rí naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱u̱n nigumaraʼmáʼ náa inuu ikhaa ga̱jma̱a̱ numún bi̱ namíñun kuyáá Jeobá ma̱ngaa bi̱ nundxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu mbiʼyuu”.

^ párr. 13 1 Pedro 2:11, 12: “A̱ngui̱nʼ, natala xóo xa̱bu̱ bi̱ naguwáʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ naguwáʼ gakuwa mbá xngaa rí munigaʼduunʼ má xúʼko̱ rí nagua̱ʼa̱ xuyala, rí naʼni muguaʼdáá xkujndu náa vida ndrígála. Guni rí májánʼ náa mbaʼa xuajin, mu índo̱ gúthi rí ikháanʼ nindxa̱la xa̱bu̱ ra̱míjínʼ, ikhiin mbuyáá rí májánʼ rí kuwáanʼ runila, guni mba̱a̱ Dios mbiʼi rí ikhaa gáʼkha̱a̱ gáyexi”.

^ párr. 14 1 Corintios 10:31, 32: “Tséʼniuu á mu kuwáanʼ ruphiʼtsu, o nawa̱a̱nla, o rígá i̱mba̱ rí kuwáanʼ runi, guni xúgíʼ rígi̱ mu maʼga̱ gamajkhu náa Dios. Xúni̱ dí eʼwíínʼ majngrádiinʼ xó má bi̱ judíos, bi̱ griegos ga̱jma̱a̱ bi̱ kúwi̱i̱n náa congregación ndrígóo Dios”.