Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Lá nanigua̱ʼ rí nitrígú ráʼ.

Lá nanigua̱ʼ rí nitrígú ráʼ.

“Ikháanʼ [...] nundrígú xi̱ʼ rí na̱ʼkha̱ náa Dios, mu muniʼnuʼ rí Dios nixnúlú ga̱jma̱a̱ májánʼ.” (1 CORINTIOS 2:12)

1. Ndiéjunʼ ajngáa edxawíín mbaʼin xa̱bu̱ rá.

MBAʼIN xa̱bu̱ nudxawíín ku̱ma̱ rígi̱: “Ganga̱jua̱ʼ rí xtaʼdáá numuu rí tsítayáá káʼnii gatagíʼnii gájtsii”. Lá xúʼko̱ ku̱ma̱ʼ nguáná ráʼ. Nákha majkiáanʼ na̱nguá enga̱ju̱lú xúgíʼ rí kuaʼdáá. Mbá xkri̱da, mbáa xa̱bu̱ bi̱ nda̱ja̱a̱ náa mbá guʼwá rí guáʼdáá wéñuʼ na̱nguá enga̱jo̱o̱ rí gíʼdoo. Rígi̱ nugíʼnii tikhun jiáma bi̱ xóó tsíjmañún mundxa̱ʼwa̱a̱ májánʼ edxu̱ún, xóó tsiguanu mbuyáá ndiéjunʼ phú gíʼdoo numuu.

2, 3. a) Ndiéjunʼ lá gíʼmaa muni jiáma rá. b) Ndiéjunʼ gambáyuluʼ mu manga̱ju̱lú rí kuaʼdáá rá.

2 Á mu ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ mbáa dxámá, o mbáa inuu má maraʼdáá 20 tsiguaʼ. Ndiéjunʼ gíʼdoo itháan numuu tayáá ikháánʼ rá. Mbaʼin xa̱bu̱ náa numbaaʼ rígi̱ nandún muguaʼdáá wéñuʼ, rí mudaʼ májánʼ, mbá guʼwá mba̱a̱ o muguaʼdáá ajua̱nʼ rí ndiʼkhún egájnuu. Mú na̱nguá guáʼdáá rí itháan gíʼdoo numuu: Rí muʼni ñajunʼ Dios. Phú gíná nindxu̱u̱ numuu rí mbaʼin xa̱bu̱ tsixmiéjunʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱. Á mu ikháánʼ ndija̱a̱n náa rí gajkhun, gíʼmaa matani mbá tsiakii mu ma̱ta̱ya̱a̱ rí gíʼdoo numuu rí nitrigú náa ana̱ʼ ga̱jma̱a̱ náa ru̱dáʼ rí Dios nixná (Mat. 5:3). Á mu tsetayamajkhuíí rígi̱ maʼni rí maraʼdáá gaʼkhu náa xúgíʼ mbiʼi rí gáraxtaa.

3 Ikháánʼ ma̱ndoo matani mu xátagíʼnii rígi̱. Xú káʼnii gátani rá. Guʼyáá tikhu xkri̱da rí na̱ʼkha̱ náa Biblia rí ma̱ndoo mambáñun raʼkháa i̱ndó jiáma, mambáñun xúgínʼ bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá, manga̱ju̱u̱n rí Dios nixnúún.

TÁNGA̱JU̱U̱N RÍ DIOS NIXNÚÚN

4. Ndiéjunʼ e̱ʼkha̱ raʼthí náa 1 Samuel 8:1-5 ga̱jma̱a̱ numún e̱ji̱i̱n Samuel rá.

4 Náa Biblia naʼthí ga̱jma̱a̱ numún tikhun xa̱bu̱, bi̱ nindrigú mbá rí Dios nixnúún, mu tánga̱ju̱u̱n. Rígi̱ niguaʼnii e̱ji̱i̱n gaʼyee Samuel, bi̱ niʼni ñajunʼ Jeobá asndu nákha chíʼgíʼ ga̱jma̱a̱ niʼni rí jmbu (1 Sam. 12:1-5). Samuel nigíiʼ mbá xkri̱da májánʼ muni e̱ji̱i̱n Joel ga̱jma̱a̱ Abías. Mú túyamajkuíí ga̱jma̱a̱ nini dí ra̱májánʼ. Náa Biblia naʼthúlúʼ rí ikhiin túni xóo anu̱ún, “túnimbaníí xkujndu xóo rí gíʼmaa” (atraxnuu 1 Samuel 8:1-5).

5, 6. Ndiéjunʼ niguaʼnii e̱ji̱i̱n Josías ga̱jma̱a̱ aʼdá xíñiiʼ rá.

5 Xúʼko̱ nirígá náa goʼwóo rey Josías, ninindxu̱u̱ mbáa xa̱bu̱ májánʼ náa inuu Dios. Índo̱ nixka̱ma̱a̱ xtángoo, Josías niʼdxuun rí nigixnuu, ga̱jma̱a̱ ikhaa niʼni tsiakimínáʼ mu maʼnimbánuu rí niʼtáñajunʼ Jeobá. Niʼni gámbíin xándú ga̱jma̱a̱ xawan dí rígá náa xuajin ma̱ngaa niʼthún xa̱bu̱ rí munimbu̱ún náa Jeobá (2 Rey. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25). ¡Ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí nindrigú e̱ji̱i̱n! Ajtsíin e̱ji̱i̱n ga̱jma̱a̱ aʼdá xíñiiʼ ninindxu̱ún reyes, mu nimbáa rí ikhiin nisngajma rí ndiyamajkuíí rí nindrigú náa ikhaa.

6 Jehoacaz a̱ʼdióo Josías niʼtáñajunʼ nda̱wa̱á rí nigájnáa ikhaa, mu ikhaa niʼni ‹dí ra̱májánʼ náa inuu Jeobá›. Ikhaa niʼtáñajunʼ mbá ajtsú igu̱nʼ nákha faraón bi̱ xtáa náa Egipto xóó tséjkha̱ kayáa náa guʼwá ejua̱nʼ, ikhí nikháñu Jehoacaz (2 Rey. 23:31-34). Nda̱wa̱á ndxájuu Jehoiaquim niʼtáñajunʼ mbá 11 tsiguʼ. Ma̱ngaa tángajo̱o̱ herencia rí nigruigú náa anu̱u̱. Numuu rí Jeoiaquim niʼni má xúʼko̱ dí ra̱májánʼ, Jeremías niʼtáriyaʼ ga̱jma̱a̱ numuu, rí ‹ikhaa miʼdi̱i̱ náa najuiʼdi̱i̱ mbáa xtángidiʼ› (Jer. 22:17-19). Índo̱ Josías nigájnáa, a̱ʼdióo Zedequías nita̱ʼa̱a̱ ga̱jma̱a̱ aʼdá xíñiiʼ bi̱ nigumbiʼyuu Joaquín, túni rí májánʼ ga̱jma̱a̱ túni xóo Josías (2 Rey. 24:8, 9, 18, 19).

7, 8. a) Xú káʼnii niʼnimbáti̱ga̱ rí nigruigú Salomón rá. b) Ndiéjunʼ gándoo gájmañulú náa xkri̱da rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ga̱jma̱a̱ numún bi̱ tánga̱ju̱u̱n rí nindrigú náa Dios rá.

7 Salomón ni̱ndxu̱u̱ mbáa rey bi̱ nigruigú mbaʼa rí májánʼ náa anu̱u̱ David. Maski ajndu nijuiʼsngáá rí maʼndoo kaʼyoo Jeobá, mú nda̱wa̱á Salomón nánguá ninga̱jo̱o̱ rí nigruigú. Náa Biblia naʼthí: “Índo̱ ni̱jkha̱ rakhi̱i̱ Salomón guʼyi̱i̱ nini rí a̱jkiu̱u̱n maʼga̱ kidxu̱únʼ iʼwíínʼ dios; ga̱jma̱a̱ a̱jkiu̱u̱n nánguá káxi̱ náa Jeobá Dios xó má a̱jkiu̱u̱n anu̱u̱, David” (1 Rey. 11:4). Ikha jngó Jeobá nánguá nindoo kaʼyoo Salomón.

8 Xúgínʼ xa̱bu̱ bugi̱ nindoo maʼndún kuyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ muni rí jmbu, mu ikhiin tánga̱ju̱u̱n. Maski ajndu xúʼko̱, náa Biblia naʼthí ga̱jma̱a̱ numún eʼwíínʼ jiáma bi̱ ninga̱ju̱u̱n rí Dios nixnúún, xó má mbaʼin jiáma bi̱ kuwa xúgi̱. Guʼyáá tikhuu xkri̱da májánʼ rí ma̱ndoo mbuyaridáá jiáma ga̱jma̱a̱ wa̱ʼxa̱ʼ bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá rí mbiʼi xúgi̱.

NANGA̱JU̱U̱N RÍ NINDRÍGÚ

9. Náa numuu rí ninindxu̱ún e̱ji̱i̱n Noé mbá xkri̱da májánʼ rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

9 E̱ji̱i̱n Noé nigíiʼ mbá májánʼ xkri̱da. Noé nigruigú mbá ñajunʼ rí maʼni arca gajmíi̱n bi̱ kuwa náa goʼwóo. E̱ji̱i̱n Noé ndiyáá rí ndayóoʼ maguma rí nandoo Jeobá ga̱jma̱a̱ nimbayíí anu̱u̱ náa ñajunʼ rígi̱. Xó má eʼthí náa Biblia, nitu̱ʼu̱u̱n náa arca índo̱ nini ruʼwa mbiiʼ (Gén. 7:1, 7). Ndiéjunʼ nirígá rá. Náa Génesis 7:3 naʼthí rí nixudiinʼ xujkhúʼ náa arca mu “ma̱gi̱xi̱i̱n rí ma̱ju̱wée̱ʼ xóó inuu ju̱ba̱ʼ”. Mangiin xa̱bu̱ nikáwíin. Numuu rí ikhiin ninga̱ju̱u̱n rí nindrigú náa anu̱u̱, e̱ji̱i̱n Noé niguáʼdáá ñajunʼ rí maguiʼthún xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ muni rí mbuyamajkuíí mbu̱júu̱ Jeobá náa mbá Ku̱ba̱ʼ mikaʼwu (Gén. 8:20; 9:18, 19).

10. Xú káʼnii nisngajma nájkhu̱u̱n jiáma hebreos rí ninga̱ju̱u̱n rí Dios nixnúún xá.

10 Ninújngoo mba̱yu̱ʼ tsiguʼ nda̱wa̱á, a̱jkhu̱u̱n jiáma nisngajma rí nijmañún rí gíʼdoo itháan numuu. Hananías, Misael, Azarías ga̱jma̱a̱ Daniel nigún kudiin náa xuajin Babilonia nákha tsiguʼ 617 ts.g. Ikhiin mitsiʼñíin wéñuʼ ga̱jma̱a̱ ra̱ʼkhá tháán ejmañún ma̱ngaa ra̱mingíjyúuʼ gáʼniun makuwa náa xuajin Babilonia. Mú ikhiin túni xúʼko̱ kaʼnii. Rí xóo nini nisngajma rí ikhiin ninga̱ju̱u̱n rí Dios nixnúún, rí nisngúún anu̱ún. Jeobá niʼni tsajkurámíínʼ numuu rí támbumún rí nijmañún nákha majkhinʼ (atraxnuu Daniel 1:8, 11-15, 20).

11. Xú káʼnii nimbañun eʼwíínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí nigruigú Jesús rá.

11 Xúgíʼ xkri̱da rí ndiʼyáá xánindxu̱u̱ kañiʼ á mu na̱nguá eʼyáá xkridoo Jesús, A̱ʼdióo Dios. Mba̱a̱ rí nigruigú náa anu̱u̱, ga̱jma̱a̱ ikhaa phú ninga̱jo̱o̱ wéñuʼ rígi̱. Nakujmaa rígi̱ numuu rí niʼthí: “Índo-ma xo ri niʼsjngueʼ Anuʼ, ruʼkue itanloʼ” (Juan 8:28). Ga̱jma̱a̱ ikhaa nindoo rí iʼwíínʼ mambáñun rí nigruigú. Ikhaa niʼthún xa̱bu̱: “Pu-ndaʼyo ri maʼga iʼhua xuajin gataraʼa ajnga ri majan nuxiʼ ri naʼtañajun Dios; numu ri ika numu ruʼkue huaxungunloʼ” (Luc. 4:18, 43). Ikhaa nimbáñun xa̱bu̱ mbuʼyáá rí gíʼdoo numuu rí ‹xánindxu̱ún náa numbaaʼ rígi̱›, numuu rí numbaaʼ tsinga̱jo̱o̱ kiʼsngáa ndrígóo Dios (Juan 15:19).

LÁ NANGA̱JUA̱ʼ RÍ NITRIGÚ RÁʼ.

12. a) Xú káʼnii nambánii rí xóo nigaja̱a̱ Timoteo náa mbaʼin jiáma rá. b) Ndiéjunʼ rí gíʼmaa muraxi̱mi̱jna̱ jiáma bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Dios rá.

12 Xó má ndiʼyáá ga̱jma̱a̱ numún jiáma, mbáa mangáán ndija̱a̱n náa ana̱ʼ bi̱ nandún kuyáá Jeobá. Á mu xúʼko̱, ikháánʼ xtaa ikhaa kayúúʼ xó má nigaja̱a̱ Timoteo (atraxnuu 2 Timoteo 3:14-17). Numuu ana̱ʼ, ru̱dáʼ rí ikháánʼ nijmañaʼ ga̱jma̱a̱ numuu Dios gajkhun. Mbáa ikhiin nisngáaʼ asndu nákha chíʼgínʼ, rígi̱ nimbáyaʼ mu majmañaʼ “mitaya xujaʼni magajnuʼla naʼ aʼcanʼ, jma majñuʼ ri siaquiyu aʼtianʼ naʼ Cristo Jesús” ga̱jma̱a̱ mambáyaʼ ‹maraʼdáá xúgíʼ rí nda̱yáaʼ mu matani ñajunʼ Dios›. Lá naraxnáa núma̱aʼ rí nitri̱gú ráʼ. Atatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱. Atraximínaʼ: “Xú káʼnii eku̱mu̱ʼ rí xtáá náa kúwi̱i̱n mbaʼin xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ naguajun jmbu rá. Xú káʼnii eku̱mu̱ʼ rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ mbáa bi̱ nambáxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ Dios rá. Lá nda̱yo̱o̱ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí naniʼnuʼ rí gajkhun ráʼ.”

Lá nadxaʼ rí xtaa náa kúwi̱i̱n mbaʼin xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ naguajun jmbu rá. (Atayáá kutriga̱ 9, 10, 12)

13, 14. a) Ndiéjunʼ eraʼníí tikhun jiáma bi̱ ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá rá. b) Ndíjkha rí gíʼdoo numuu maʼngulú rá. Araxná mbá xkri̱da.

13 Tikhun jiáma bi̱ ninun náa rí gajkhun na̱nguá eyáá rí mixtiʼkhu nindxu̱u̱ xuajñu Dios ga̱jma̱a̱ numbaaʼ ndrígóo Satanás. Asndu tikhun nanigu̱nʼ mbuyáá dí rígá náa numbaaʼ. Mú, ndiéjunʼ tatsaʼwáminaʼ rá. Lá mañajún náa inuu mbá carro rí na̱jkha̱ mu ma̱ta̱ya̱a̱ xú káʼnii gágawáanʼ o á mu maʼngo̱o̱ maxíña̱a̱n ráʼ. ¡Xátani rúʼko̱! Xúʼko̱ má na̱nguá eyóoʼ mbuʼyáá xóo eni dí mitsaga wéñuʼ náa numbaaʼ rígi̱ i̱ndó á mu nandulúʼ mbuʼyáá nguáthá mba̱a̱ gaʼkhu erígá (1 Ped. 4:4).

14 Gener, mbáa dxámá bi̱ xtáa náa Asia, ndija̱a̱ náa mbá guʼwá náa ni̱ndxu̱ún xa̱bi̱i̱ Jeobá ga̱jma̱a̱ nijngúun iyááʼ nákha ikhaa gíʼdoo mbá 12 tsiguʼ. Mu índo̱ ni̱jkha̱ ra̱ja̱a̱ itháan niniguʼ dí erígá náa numbaaʼ. Ikhaa naʼthí: “Ikhúúnʼ nindoʼ mba̱yo̱o̱ xú káʼnii nindxu̱u̱ dí naxná numbaaʼ rígi̱”. Gener naʼni ñajunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ naʼni dí rígá náa numbaaʼ, índo̱ ikhaa nigiʼdoo 15 tsiguʼ niʼni dí ra̱májánʼ xó má eni bi̱ nambáxu̱u̱ gajmíi̱n. Ikhaa najnga̱a̱ ga̱jma̱a̱ naʼthí ajngáa xkawiʼ xó má ikhiin. Gener na̱jkha̱núu goʼwóo wakhííʼ wéñuʼ nda̱wa̱á rí guámbóo niʼtsíin gajmíi̱n mígiu̱u̱ náa gitsíin náa nakujmaa rí nuxnamijná o nuradímíjná xa̱bu̱. Mú nda̱wa̱á ndiʼyoo rí xúgíʼ rí nakujmaa mitsaan wéñuʼ náa numbaaʼ rígi̱ na̱nguá eʼni maxtáa tsímáá. Nda̱a̱ rí gakánaʼ á mu naraxtaa xúʼko̱. Rí xúgi̱ rí nitanga̱a̱ náa congregación ikhaa naʼthí: “Xóó naʼniuʼ mingíjyúuʼ maraʼnuu xkujndu dí rígá náa numbaaʼ, mu índo̱ Jeobá naʼni tsajkurámáánʼ nduʼyáá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rígi̱”.

15. Ndiéjunʼ gíʼmaa mundxaʼwamíjna̱ jiáma bi̱ na̱nguá niganun gajmiún anu̱ún cristiano rá.

15 Mú, kuwa jiáma náa congregación bi̱ na̱nguá niganun gajmiún anu̱ún cristiano. Á mu ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ mbáa rí ikhiin xtaʼdáá mbá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mbiʼi xúgi̱ numuu rí natatsiniʼ ga̱jma̱a̱ natani ñajunʼ bi̱ Niʼniáanʼ. Kúwi̱i̱n mbaʼin wéñuʼ xa̱bu̱ náa tsu̱du̱u̱ Ku̱ba̱ʼ mú, náa 1,000 xa̱bu̱ káaʼ mbáwíi eninuʼ ku̱ma̱ rí gajkhun. ¡Ga̱jma̱a̱ ikháánʼ ni̱ndxa̱ʼ mbáa rí ikhiin! Ni̱ndxu̱u̱ májánʼ wéñuʼ rí maraxtaa náa xa̱bu̱ bi̱ Jeobá niraʼwíin ga̱jma̱a̱ naxnún mbuyáá rí gajkhun rí na̱ʼkha̱ náa Biblia (Juan 6:44, 45). Lá raʼkháa rígi̱ nindxu̱u̱ mbá numuu mu makuwáanʼ gagi asndu xkáʼnii má niniʼnúnʼ rí gajkhun ráʼ. (Atraxnuu 1 Corintios 2:12.) Gener naʼthí: “Asndu tsiánguá eʼniuʼ índo̱ nandxa̱ʼwa̱mínáʼ ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱. Tsáa lá ni̱ndxu̱ʼ ikhúúnʼ mu Jeobá bi̱ kaʼyoo xúgíʼ numbaaʼ maniniúʼ rá.” (Sal. 8:4.) Ga̱jma̱a̱ mbáa ndxájulú a̱ʼgu̱ bi̱ ikhí má xtáa niʼthí: “Á mu mbáa bi̱ najkha̱a̱ escuela nadxuu wéñuʼ índo̱ bi̱ naʼsngóo narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n kaʼyoo, ¡atatsaʼwáminaʼ rí Jeobá bi̱ najmañuu Maʼsngáa itháan májánʼ naninínʼ!”

NDIÉJUNʼ GATANI RÁ.

16. Ndiéjunʼ rí májánʼ muni jiáma bi̱ nuni ñajunʼ Dios rá.

16 Ra̱ʼkhá tháán májánʼ rí maraxtaa náa kuwa nguéjmi̱i̱n xa̱bu̱ bi̱ nuraʼwíí makuwá itháan májánʼ. Lá matagíminaʼ rí xátani mbáti̱ga̱ rí xtaʼdáá ráʼ. Á mu natani, maraxtaa náa wájun mbaʼin xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ kuwa jmbu náa ikhaa. Rígi̱ nindxu̱u̱ itháan májánʼ ki xóo mi̱dxu̱ʼ kidxu̱únʼ jiáma, bi̱ tsíjmañún makuwá ga̱jma̱a̱ nda̱a̱ rí guáʼthi̱i̱n nda̱wa̱á náa numbaaʼ rí mandáti̱ga̱a̱ (2 Cor. 4:3,4).

17-19. Ndiéjunʼ gámbáyaʼ mu xáraxtáá gíná numuu rí ni̱ndxa̱ʼ mixtiʼkuíín rá.

17 Xúʼko̱, rí manindxa̱ʼ mixtiʼkuíín nindxu̱u̱ mingíjyúuʼ wéñuʼ; mu rígi̱ nindxu̱u̱ itháan májánʼ. Mbá xkri̱da: Gundxaʼwáá edxu̱lúʼ ga̱jma̱a̱ numuu mbáa xa̱bu̱ bi̱ na̱jkha̱ gáʼtsíin náa Olimpiadas. Á mu niʼngo̱o̱ ni̱jkha̱nú asndu ikhí nandoo gáʼthi rí ninindxu̱u̱ mixtiʼkuii náa eʼwíínʼ a̱ngui̱i̱n. Mbáa ndiyóoʼ maʼni gaʼduunʼ i̱ʼwáʼ rí narígú mbiʼi mu maʼnirataminaʼ. Rí ikhaa ninindxu̱u̱ mixtiʼkuii náa eʼwíínʼ nimbáyúu maʼnirataminaʼ itháan ga̱jma̱a̱ maʼngo̱o̱ mada̱ʼ.

18 Mbaʼin xa̱bu̱ tséndxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱ún rí mugíʼnin nda̱wa̱á, numuu rí nini dí ra̱májánʼ. Á mu ikháánʼ natatsaʼwáminaʼ ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱, á mu ni̱ndxa̱ʼ mixtiʼkuíín náa numbaaʼ rígi̱ ga̱jma̱a̱ á mu tsítani rí maʼni gachíín náa inuu Dios, maʼngaaʼ maraʼdáá “vida rí phú nindxu̱u̱ gajkhun” (1 Tim. 6:19). Ndxájulú bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numuu niʼthí: “Á mu ikháánʼ naratá ga̱jma̱a̱ numuu rí natanimbaaʼ, nda̱wa̱á naraxtaa gagi. Natasngájma rí xtaʼdáá tsiakii matani gaʼduunʼ xúgíʼ rí naʼni numbaaʼ ndrígóo Satanás. Asndu xóo natayáá rí Jeobá nadxuu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ numaʼ. Ikhú naku̱ma̱ʼ rí xtaa gagi numuu rí ni̱ndxa̱ʼ mixtiʼkuíín”.

19 Xátatsijmáʼ mbiʼi rí xtaʼdáá mu makánaʼ rí nandaʼ xúgi̱ (Ecl. 9:2, 10). Á mu nakruaʼaʼ náa numuu kuwáanʼ ga̱jma̱a̱ rí Jeobá maxnáʼ rí májánʼ nda̱wa̱á, lá raʼkháa májánʼ gáʼni rí muʼni gaʼduunʼ rí “xu ri cuhua iʼhuinʼ” ráʼ. Á mu natraʼwíí matani rí májánʼ maraxtaa májánʼ wéñuʼ (Efes. 4:17; Mal. 3:18).

20, 21. a) Á mu nuraʼwíí muʼni rí májánʼ, ndíjkha rí muʼniratamijná rá. b) Káʼnii gíʼthu̱u̱n Jeobá muʼni rá.

20 Á mu nuraʼwíí muʼni rí májánʼ, makuwáanʼ tsímáá xúgi̱ ga̱jma̱a̱ muʼniratamijná mu makuwáanʼ kámuu mbiʼi náa numbaaʼ nuxi̱ʼ. Asndu tseʼngulu gúʼyáá nguáthá rí májánʼ gakánulú ikhú (Mat. 5:5; 19:29; 25:34). Rí xúgi̱, Jeobá xáxnulú mbaaʼ maxnúlú. Rígá rí eyóoʼ muʼnilú (atraxnuu 1 Juan 5:3, 4). Á mu tsíniʼñáaʼ ru̱ʼni̱ ñajunʼ Dios, ¡xáʼni ndíí rí gúʼni!

21 ¡Ra̱ʼkhá tháán mbaʼa rí nindrígu náa Jeobá! Kuaʼdáá mbá ku̱ma̱ káxi̱ rí na̱ʼkha̱ náa Ajngá rawunʼ ma̱ngaa nakru̱ʼu̱lú xú nindxu̱u̱ ikhaa ga̱jma̱a̱ rí naʼthí maʼni. Kuaʼdáá mbá ñajunʼ rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rí muyéʼgua̱ mbiʼyuu ga̱jma̱a̱ rí manindxu̱lúʼ xa̱bi̱i̱. Ga̱jma̱a̱ Dios naʼthúlúʼ rí xtáa ga̱jma̱á ni̱ndxu̱lú (Sal. 118:7). Rí xúgi̱, jiáma ga̱jma̱a̱ xa̱bu̱ wanii, gusngajmá rí nanga̱ju̱lú rí Dios nixnúlú ga̱jma̱a̱ musngájma asndu náa awúu̱n a̱jkiu̱lú rí nandulúʼ ‹muʼni mba̱a̱› Jeobá (Rom. 11:33-36; Sal. 33:12).