Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Guniʼñáaʼ rí Jeobá mañewa̱nla ikháanʼ bi̱ nidamijná

Guniʼñáaʼ rí Jeobá mañewa̱nla ikháanʼ bi̱ nidamijná

“I̱ndó á mu Jeobá nañewu̱u̱n xuajin, ndíí nindxu̱u̱ á mu bi̱ nayejngoo tígu̱.” (SALMO 127:1b)

1, 2. a) Náa numuu rí tátu̱ʼu̱u̱n 24,000 israelitas náa Ku̱ba̱ʼ rí Jeobá niʼthí maxnún xá. b) Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ ikháanʼ rígi̱ rá.

INUU má matu̱ʼu̱u̱n israelitas náa Ku̱ba̱ʼ rí Niʼthí Jeobá maxnún, mú mbaʼin wéñuʼ xa̱bekha nigi̱ʼdi̱i̱ nibúnʼ gajmiún gu̱ʼu̱ bi̱ kuwa náa xuajin mba̱a̱ Moab. Rígi̱ niʼni rí mbá 24,000 israelitas makhañún. ¡Phú mingíná! Mba̱yu̱ʼ tsiguʼ nigún raguáʼthi̱i̱n mu matu̱ʼu̱u̱n náa Ku̱ba̱ʼ rí nijuiʼthá makhánun ga̱jma̱a̱ inuu má matu̱ʼu̱u̱n. Mú takanun rígi̱ numuu rí túnimbu̱u̱n náa Jeobá ga̱jma̱a̱ nibúnʼ gajmiún gu̱ʼú moabitas (Núm. 25:1-5, 9).

2 Xkri̱da rígi̱ nigumaraʼmáʼ mu mambáyulúʼ (1 Cor. 10:6-11). Náa Biblia nasngájma rí kuwáanʼ “iwáá mbiʼi” ga̱jma̱a̱ imbá chíʼgíʼ tígo̱o̱ mambáa. Ikha jngó nánguá má mba̱yu̱ʼ mbiʼi tígo̱o̱ mu makuwáanʼ náa numbaaʼ nuxi̱ʼ (2 Tim. 3:1; 2 Ped. 3:13). Mú rí narígá, tikhun xa̱bi̱i̱ Jeobá tsénimbu̱ún ga̱jma̱a̱ naguanu nubúnʼ gajmiún mbáa. Ikhiin kuwa runinuma̱a̱ rí nini. Ga̱jma̱a̱ á mu tsitangiín munimbáti̱ga̱ rí ma̱ndoo makuwá kámuu mbiʼi náa numbaaʼ nuxi̱ʼ.

3. Náa numuu ndayóoʼ rí Jeobá mambáñun ga̱jma̱a̱ mañewu̱u̱n bi̱ nidamijná rá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.)

3 Bi̱ nidamijná bi̱ ni̱ndxu̱ún cristianos nda̱ñúnʼ rí Jeobá mambáñun mu muñeumíjna̱. Náa numuu rá. Numuu rí náa numbaaʼ i̱ndó nandún mubúnʼ gajmiún mbáa (atraxnuu Salmo 127:1). Náa artículo rígi̱ gúʼyáá ndiéjunʼ rí gambáñun 1) muñewa̱a̱n a̱jkiu̱ún, 2) muxuʼmamijná náa Dios, 3) muriʼkhumijná dí xóo xa̱bu̱ ni̱ndxu̱ún, 4) mutamijná májánʼ ga̱jma̱a̱ 5) muxnamijná rí ndañúnʼ ga̱jma̱a̱ mubu̱nʼ gajmiún bi̱ ndiyáa.

GUÑEWA̱A̱N A̱JKIA̱LA

4. Ndiéjunʼ ejkha̱ kagui̱i̱n tikhun cristianos mu mubúnʼ gajmiún mbáa rá.

4 Ndiéjunʼ ejkha̱ kagui̱i̱n tikhun cristianos mu mubúnʼ gajmiún mbáa rá. Rígi̱ nagi̱ʼdu̱u̱ índo̱ nduyáá dí ragíʼmaa mbuyáá. Jesús niʼthí rígi̱: “Indo Ikun natanʼla, ri asjndo tsa tsi manigüiʼ mba aʼgo tsi mayaxu, aʼkue ri niʼni-ma gajma aʼkan naʼ aun akuin” (Mat. 5:27, 28; 2 Ped. 2:14). Rí nuni cristianos rí nanújngorámunʼ tikhuu xtángoo Dios. Mbá xkri̱da, mbaʼin nduyáá pornografía, nuraxnuu i̱yi̱i̱ʼ náa naxkaxi̱i̱n mubúnʼ gajmiún mbáa o natu̱ʼu̱u̱n náa Internet náa ragíʼmaa mbuyáá. Iʼwíínʼ nduyáá películas, teatro o televisión náa nagájnun xa̱bu̱ bi̱ kuwa rubúnʼ. Ga̱jma̱a̱ tikhun nagún náa kuwa xa̱bekha o gu̱ʼu̱ bi̱ nurawíi xtíñún índo̱ kuwa rusia̱n o nagún náa nuxuʼdun mu maxkaxi̱i̱n mubúnʼ gajmiún mbáa.

5. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu muñewa̱a̱n a̱jkiu̱lú rá.

5 Tikhun nubúnʼ gajmiún mbáa numuu rí naguanu nambáxu̱u̱n gajmiún mbáa xa̱bu̱ bi̱ túyáa. Xa̱bu̱ numbaaʼ nanigu̱nʼ mubúnʼ gajmiún mbáa ga̱jma̱a̱ tsínigu̱nʼ rí muxprigúmijna. Ikha jngó, á mu tseñaumíjnalú maʼga̱nú maʼndulú kuʼyáá mbáa bi̱ túʼyáa (atraxnuu Jeremías 17:9, 10). Jesús má niʼthí rí xúgíʼ dí ra̱májánʼ, rí nuradímíjná ga̱jma̱a̱ rí mubúnʼ gajmiún mbáa nagájnuu náa a̱jkiu̱ún (Mat. 15:19).

6, 7. a) Ndiéjunʼ gárígá á mu nundxa̱ʼwa̱míjna̱ dí ra̱májánʼ rá. b) Xú káʼnii gándoo gúni bi̱ nidamijná mu xúbúnʼ gajmiún imba̱a̱ rá.

6 Índo̱ a̱jmi̱i̱n xa̱bu̱ nanigu̱nʼ kuyamijná, ra̱mingíjyúuʼ gáʼni rí maga̱ja̱a̱ dí ra̱májánʼ náa a̱jkiu̱ún. Mbáa asndu mugi̱ʼdi̱i̱ mutamijná mbá dí i̱ndó gíʼmaa muthán bi̱ ndiyáa. Mbáa asndu mbuyáaʼ xóo mbuyamijná o mbuyáaʼ xóo makuwá mbóó. Mañúú gaʼni rí maʼndún kuyamijná itháan. Mámbá mbiʼi naʼniún itháan mingíjyúuʼ rí xuyamijná. Ga̱jma̱a̱ índo̱ nagaja̱a̱ rí nandún kuyamijná maʼniún itháan mingíjyúuʼ muniñaʼ rajngruigu̱u̱n. Nduyáá dí raʼkhí nindxu̱u̱ rí kuwa runi mu na̱nguá egíiʼ mutsi̱ji̱i̱ (Prov. 7:21, 22).

7 Na̱jkha̱nú mbá mbiʼi rí nambumún kuyáá xtángoo ndrígóo Jeobá. Dí ra̱májánʼ rí e̱ndxa̱ʼwa̱míjna̱ ga̱jma̱a̱ rí nutamijná na̱jkha̱ kagu̱u̱n murajtun ñawúunʼ, mu̱phu̱ rawúunʼ, mudaraʼamijná ga̱jma̱a̱ muxkajmamijná. Rígi̱ i̱ndó gíʼmaa muni gajmiún bi̱ ndiyáa. Mú, rí nandún muni nindxu̱u̱ xóo mbá tsáʼkhá náa ikhiin. Nda̱wa̱á rí naku̱mún na̱jkha̱ rajaa itháan rí asndu na̱jkha̱ kagu̱u̱n mubúnʼ (Sant. 1:14, 15). ¡Phú migíná! Ma̱ndoo mutsi̱ji̱ rígi̱ asndu nákha ginii. I̱ndó ndiyóoʼ muniñaʼ rí Jeobá mambáñun mu mbuyamajkuíí rí nidamijná. Guʼyáá xú káʼnii gándoo gúni rígi̱.

GUXUʼMAMÍJNÁ NÁA JEOBÁ

8. Xú káʼnii eñawu̱u̱n bi̱ nidamijná rí nambáxu̱u̱n gajmiún Jeobá rá.

8 (Atraxnuu Salmo 97:10.) Índo̱ bi̱ nidamijná nambáxu̱u̱n májánʼ gajmiún Dios, mambáñun mu xúbúnʼ gajmiún mbáa. Náa numuu rá. Numuu rí índo̱ nagún runiʼniʼ itháan Jeobá ga̱jma̱a̱ xú káʼnii xa̱bu̱ nindxu̱u̱, muni mbá tsiakii mu mbuyaridáá ga̱jma̱a̱ rí maʼndún kuyamijná. Rígi̱ gaxnún tsiakii mu muni gaʼduunʼ rí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ xúbúnʼ gajmiún mbáa (Efes. 5:1-4). Ma̱ngaa nduyáá rí Dios manda̱ʼa̱a̱ numún náa xa̱bu̱ bi̱ nubúnʼ gajmiún eʼwíínʼ o nubúnʼ gajmiún bi̱ xóó tsediin, ikha jngó nájmi̱i̱n nuni mbá tsiakii mu xúninduwamijná (Heb. 13:4).

9. a) Náa numuu rí niwi̱ji̱ jmbu José rá. b) Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ xkri̱da ndrígóo José rá.

9 Á mu tséʼnimbulú xúgíʼ xtángoo ndrígóo Jeobá, ikháanʼ bi̱ ni̱ndxu̱lú xa̱bi̱i̱ Dios ma̱ndoo muraʼníí mbá rí maʼni muxuʼdámijná aʼkhá. Tikhun nuraʼníí rígi̱ índo̱ nakuwa mba̱yu̱ʼ gajmiún bi̱ nuñajunʼ nda̱wa̱á rí guámbu̱u̱n niñajunʼ. Iʼwíínʼ nuraʼníí tsáʼkhá náa nuñajunʼ. Rígi̱ nigíʼnuu mbáa dxámá bi̱ nigumbiʼyuu José. Náa nañajunʼ ikhaa ndiʼyoo rí a̱ʼgiu̱u̱ xa̱bu̱ náa xtáa rañajunʼ naniguʼ kaʼyoo. Xúgíʼ mbiʼi naʼniuu rí manigu̱ʼ kaʼyoo. Mbá mbiʼi nigujtun xtíñuu ga̱jma̱a̱ niʼthúu̱n: “Athabáaʼ ga̱jma̱á ni̱ndxu̱ʼ”. Mú ikhaa nigájnuu ragáyúu. Ndiéjunʼ lá nimbáyúu mu mawiji̱ jmbu xá. Numuu rí táʼndoo maniñuʼ rambáxu̱u̱ ga̱jma̱a̱ Jeobá. Numuu rí José niʼni rí jmbu niʼnimbáti̱ga̱ ñajunʼ ndrígóo ga̱jma̱a̱ nixuda̱ʼ náa guʼwá e̱jua̱nʼ. Mú nda̱wa̱á Jeobá niʼni tsajkurámááʼ (Gén. 39:1-12; 41:38-43). Ndiéjunʼ eʼsngúlúʼ xkri̱da ndrígóo xá. Rí tséʼniuu náa kuwáanʼ ruñajunʼ o kuwáanʼ i̱mba̱ níʼkhá, ndayóoʼ muñeumíjna̱ má xúʼko̱ mu xuxuʼdámíjnálu aʼkhá.

GURIʼKUMIJNÁ DÍ XÓO XA̱BU̱ NI̱NDXA̱LA

10. Xú káʼnii dí nuriʼkhumijná nañewu̱u̱n bi̱ nidamijná mu xuxudami̱jna̱ aʼkhá rá.

10 Náa Biblia naʼthí rí ‹gíʼmaa muriʼkumijná dí xóo xa̱bu̱ ni̱ndxa̱la. Xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ ni̱ndxu̱ún xúʼko̱ kaʼnii nuni rí jmbu xó má Jeobá. Ga̱jma̱a̱ á mu bi̱ nidamijná nduyaridáá Jeobá, muñeumíjna̱ rí xúbúnʼ gajmiún imba̱a̱ (Efes. 4:24). Rígi̱ naʼni rí muxprigúmíjná ga̱jma̱a̱ rí xáʼndun mubúnʼ gajmiún bi̱ túyáa, dí mitsaga wéñuʼ, ga̱jma̱a̱ rí maʼndún muguaʼdáá wéñuʼ rí maʼniún muxudamijná aʼkhá (atraxnuu Colosenses 3:5, 6). Rí muxprigúmíjná nandoo gáʼthúu̱n rí muni mbá tsiakii mu xáʼndun mubúnʼ gajmiún mbáa. Ma̱ngaa munigaʼduunʼ xúgíʼ rí maxkajxi̱i̱n muni rígi̱ (Job 31:1). Índo̱ nakuwáanʼ xó má eʼthí náa xtángoo ndrígóo Jeobá, majmañulúʼ maguiyulúʼ kuʼyáá dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ muʼni má xúʼko̱ dí májánʼ (Rom. 12:2, 9).

Bi̱ nidamijná gíʼmaa majmañún mutamijná ga̱jma̱a̱ májánʼ

11. Náa numuu rí índo̱ nuriʼkhumijná naʼni makuwá itháan májánʼ bi̱ nidamijná rá.

11 Á mu bi̱ nidamijná nandún muriʼkumijná, ndayóoʼ mbuyaridáá xú káʼnii nindxu̱u̱ Jeobá (Col. 3:10). Mbá xkri̱da, Jeobá naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱u̱n, májánʼ a̱jkiu̱u̱n, gua̱ba̱ʼ. Á mu bi̱ nidamijná nugíiʼ nuni xúʼko̱ kaʼnii, ikhiin makuwá itháan májánʼ ga̱jma̱a̱ Jeobá maʼni tsajkurámiin (Col. 3:12). Á mu nuniñaʼ rí ‹tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Cristo› gambáyúu a̱jkia̱la makuwa tsímáá (Col. 3:15). Ga̱jma̱a̱ á mu nandala kuyamíjna̱ mámbáa gáʼni mbá tsiakii mu mbaʼyoo rí eyóoʼ imba̱a̱ ga̱jma̱a̱ mbaʼyamajkuu (Rom. 12:10).

12. Ndiéjunʼ gámbáyaʼ mu maraxtaa gagi ga̱jma̱ʼ bi̱ ndiyáa rá.

12 A̱jmi̱i̱n bi̱ nidamijná nithi ndiéjunʼ rí nimbáñun mu makuwá tsímáá. Ikhaa niʼthí rí nandún kuyamijná nindxu̱u̱ rí itháan gíʼdoo numuu ga̱jma̱a̱ rí ikhiin nugíiʼ musngajma má xúʼko̱. Ma̱ngaa niʼthí rí ndayóoʼ mani̱ndxu̱ún májánʼ a̱jkiu̱ún ga̱jma̱a̱ rí maʼngo̱o̱ a̱jkiu̱ún. Ikháá má endxa̱ʼóo edxu̱u̱ a̱ʼgiu̱u̱. Ma̱ngaa ikhaa niʼthí rí gíʼdoo numuu mani̱ndxu̱lú guabáanʼ ga̱jma̱a̱ maguaʼdáá gamajkhulúʼ, maski ajndu nguáná ni̱ndxu̱u̱ mingíjyúuʼ.

GUTAMÍJNA MÁJÁNʼ

13. a) Ndiéjunʼ eyóoʼ mu makuwá májánʼ bi̱ nidamijná rá. b) Ndíjkha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu rá.

13 Mu makuwá májánʼ bi̱ nidamijná gíʼmaa majmañún mutamijná ga̱jma̱a̱ májánʼ (Efes. 4:32). Mú mbaʼin tseni, ga̱jma̱a̱ rígi̱ naʼni rí xakuwa májánʼ. Tikhun nutún itháan májánʼ iʼwíínʼ xa̱bu̱ ga̱jma̱a̱ xujkiún ki xóo bi̱ nidiin. Á mu índo̱ nutamíjna̱ nakiʼnáanʼla, nundxa̱ʼwa̱ ga̱jma̱a̱ nutawéñumijnala maʼni rí ní xaʼndala kuyamíjna̱ (Efes. 4:31). Ma̱ngaa rí mutanumamijnala maʼni rí magawúnʼ a̱jkia̱la.

14. Ndiéjunʼ dí ragíʼmaa muni bi̱ nidamijná rá.

14 Mu makuwá gagi bi̱ nidamijná gíʼdoo wéñuʼ numuu rí mutamijná. Índo̱ naʼthí náa Biblia dí rígá “mbiʼi dí xárata” tsíyoo gáʼthúu̱n rí muniñaʼ rutamijná (Ecl. 3:7). Mbáa ndxájulú bi̱ ninújunʼ bi̱ xtáa náa Alemania niʼthí rí á mu nakiʼníin ragíʼmaa muniñaʼ rutamijná. Ikhaa ndaʼyoo rí mingíjyúuʼ magumaa rígi̱, mú á mu mbáa naniñuʼ raʼthí, ma̱ndoo maʼni gawúnʼ bi̱ ndiyáa ma̱ngaa ragíʼmaa maʼthí wéñuʼ ga̱jma̱a̱ maʼni rí maguaʼdáá itháan xkujndu. Índo̱ bi̱ nidamijná tsembánii rí nutamijná, xúnimbáníí á mu nundxa̱ʼwa̱ ga̱jma̱a̱ á mu nuniñaʼ rutamijná. Nunimijna munimbánii nacha̱ mu xáguanu magi̱ʼdu̱u̱n.

15. Ndiéjunʼ gándoo muni mu makuwá májánʼ bi̱ nidamijná rá.

15 Mu ma̱ndoo makuwá májánʼ bi̱ nidamijná ndayóoʼ muriyaʼ mbiʼi mu mutamijná rí endxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱ún ga̱jma̱a̱ rí eku̱mún. Gíʼdoo wéñuʼ numuu rí nuthi mu ma̱ngaa xú káʼnii ethi. Asndu índo̱ gárígá xkujndu nájmi̱i̱n gíʼmaa muraʼwíí májánʼ rí xú káʼnii gíʼmaa muthi ga̱jma̱a̱ mutamijná ga̱jma̱a̱ májánʼ ma̱ngaa ga̱jma̱a̱ gamajkhu. Xúʼko̱ gáʼnii rí imba̱a̱ maʼndoo maʼdxun (atraxnuu Colosenses 4:6). Ma̱ngaa májánʼ nindxu̱u̱ rí majmaʼ ajngáa rí naxná tsiakii (Efes. 4:29).

Bi̱ nidamijná ma̱ndoo makuwá itháan májánʼ á mu nutamijná (Atayáá kutriga̱ 15)

GUXNAMÍJNÁ RÍ NDAYÁLA GA̱JMA̱A̱ GU̱BA̱LA GAJMIÁLA BI̱ NDI̱YA̱A̱

16, 17. Ndíjkha rí gíʼdoo numuu rí bi̱ nidamijná muxnamijná rí ndañún ga̱jma̱a̱ rí maʼndún mubúnʼ rá.

16 Mú makuwá itháan májánʼ bi̱ nidamijná gíʼmaa mbuyáá rí ndayóoʼ bi̱ ndiyáa ga̱jma̱a̱ rí mubúnʼ (atraxnuu 1 Corintios 7:3, 4). Ikha jngó gíʼmaa mbuyáá rí gíʼdoo itháan numuu rí ndayóoʼ bi̱ ndiyáa ki xóo rí ndañún ikhiin (Filip. 2:3, 4).

17 Nguáná mbáa rí ikhiin tsínigu̱ʼ masngájma rí nandoo kaʼyoo o rí maʼndoo mabóʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ ndiyáa. Tikhun xa̱bekha naku̱mún rí á mu nusngajma rí nandún kuñún guʼñún nusngajma rí ni̱ndxu̱ún gua̱bi̱nʼ. Mú náa Biblia naʼthúún bi̱ guáʼdiin guʼñún rí makru̱ʼu̱u̱n rí eñúnʼ guʼñún (1 Ped. 3:7). Ma̱ngaa xa̱biya̱ gíʼmaa makro̱ʼo̱o̱ dí raʼkháa índo̱ mabóoʼ ga̱jma̱a̱ mu maxnúu rí ndayóo a̱ʼgiu̱u̱. Ma̱ngaa gíʼmaa maʼndoo kaʼyoo xúgíʼ mbiʼi. Mbáa xúʼko̱ gáʼni rí ikhaa manigu̱ʼ mabóʼ ga̱jma̱a̱ ajmbio̱o̱. Á mu nájmi̱i̱n nusngajma rí nandún kuyamijná, itháan ragákhii gáʼni rí muxnamijná rí ndañúnʼ ga̱jma̱a̱ maʼndún mubúnʼ.

18. Á mu bi̱ nidamijná nandún makuwá itháan májánʼ, ndiéjunʼ rí gíʼmaa muni xá.

18 Nimbáa ragíʼmaa maʼni nduwaʼ bi̱ ndiyáa. Mú narígá rígi̱ índo̱ mbáa tséxnúu rí ndayóoʼ bi̱ ndiyáa (Prov. 5:18; Ecl. 9:9). Ikha jngó náa Biblia naʼthí rí bi̱ nidamijná xúniñaʼ rubúnʼ, ma̱ndoo muni rígi̱ á mu nájmi̱i̱n nimbánuun xúʼko̱ kaʼnii, mú xáʼni mba̱yu̱ʼ mbiʼi. Náa numuu rá. Numuu rí Satanás ma̱ndoo majmuu rígi̱ mu mbaʼyoo á mu naʼngu̱u̱n nuxprigúmijna (1 Cor. 7:5). Migíná gáʼni á mu mbáa rí ikhiin mabóʼ ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ numuu rí niniñaʼ rí Satanás magruiga̱ tsáʼkhá náa inún. Índo̱ bi̱ nidamijná naxmiéjunʼ muxnamijná rí ndañún ga̱jma̱a̱ rí mubúnʼ nusngajma rí naxmiéjunʼ itháan rí ndayóoʼ bi̱ ndiyáa. Rígi̱ numuu rí nandún kuyamijná raʼkháa numuu rí gíʼmaa muni. Á mu bi̱ nidamijná nandún makuwá itháan májánʼ gíʼmaa musngajma rí nandún kuyamijná ga̱jma̱a̱ rí gíʼmaa mubúnʼ (1 Cor. 10:24).

GUÑEUMÍJNÁ IKHÁANʼ BI̱ NIDAMIJNÁ

19. a) Ndiéjunʼ gándoo gúni bi̱ niʼdamijná mu makuwá itháan májánʼ rá. b) Ndíjkha rí gíʼdoo wéñuʼ numuu muni xá.

19 Mu makuwá májánʼ bi̱ nidamijná gíʼmaa mugíʼ makuwá jmbu náa Jeobá ga̱jma̱a̱ náa bi̱ ndiyáa (Mat. 19:5, 6). Raʼkhí kayuʼ gáʼni rí mubúnʼ gajmiún mbáa xúgi̱ rí nánguá mba̱yu̱ʼ guanúu mu makuwáanʼ náa Ku̱ba̱ʼ mitsaan. Nda̱wa̱á rí ndiʼyáá rí nigíʼniin mbá 24,000 israelitas gajmiún gu̱ʼu̱ bi̱ kuwa náa Moab, náa Biblia naʼthúlúʼ: “Su nacumu ri huiji xaʼ, ayahua-miniʼ muri maxaʼgaraca naʼ ri raʼqui” (1 Cor. 10:12). Xúgi̱ rí ndayóoʼ makuwáanʼ itháan mikaʼwu ga̱jma̱a̱ tsímáá (2 Ped. 3:13, 14).